مقایسه کمیت و کیفیت ترکیبهای معطر Rosa damascena Mill. حاصل از روشهای مختلف استخراج

سفیدکن, فاطمه; اکبری, زهرا; عصاره, محمد حسن; بخشی خانیکی, غلامرضا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشیار موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

² دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور

³ عضو هیأت علمی دانشگاه پیام نور

چکیده

در این تحقیق به منظور بررسی تاٌثیر روشهای مختلف استخراج بر مبزان و کیفیت ترکیبهای معطر گل محمدی، Rosadamascena Mill.، گلبرگهای جمعآوری شده آن از مناطق مختلف از ایران (دو نمونه از باغ گیاه شناسی ملی ایران با منشاٌ کاشان و اسکو (آذربایجان شرقی)، یک نمونه از کاشان و یک نمونه از جاده چالوس)، تحت آزمایش قرار گرفت. چهار روش مختلف استخراج در این تحقیق شامل دو روش تقطیر (1- تقطیر با آب 2- تقطیر با آب و بخار آب) و دو روش استخراج با حلال آلی(1- استخراج توسط هگزان 2- استخراج توسط پترولیوماتر) بودند. ابتدا بازده اسانس حاصل از روشهای تقطیر و کانکریت و عصاره مطلق حاصل از روشها یا استخراج با حلال آلی محاسبه شد. سپس اجزای تشکیل دهنده نمونههای حاصل، با استفاده از دستگاه گازکروماتوگرافی (GC) و گازکروماتوگراف متصل شده به طیف سنج جرمی (GC/ MS) مورد شناسایی کمی و کیفی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که برای سه نمونه گل محمدی (به جز نمونه اسکو) اختلاف معنی داری بین بازده اسانس ها و عصاره های مطلق وجود ندارد ولی برای کلیه نمونه ها، بازده کانکریت از بازده اسانس و عصاره مطلق بالاتر است (در سطح 1%). در عصاره های مطلق، ترکیب عمده فنیل اتیل الکل است در حالیکه در اسانس های حاصل از روش های تقطیر این ترکیب دیده نمی شود. میزان سیترونلول و ژرانیول در اسانس برخی نمونه ها بالاتر از عصاره مطلق است در حالیکه برای برخی نمونه ها میزان این ترکیبها در اسانس و عصاره مطلق نزدیک به یکدیگر است. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که نه تنها از پترولیوم اتر برای تهیه کانکریت و عصاره مطلق می توان به جای هگزان استفاده کرد، بلکه در برخی موارد با استفاده از پترولیوم اتر کیفیت عصاره مطلق بهتر است.

کلیدواژه‌ها

مراجع

- رضایی، م. ب.، جایمند، ک.، طبائی عقدائی، س.ر. و برازنده، م.م.، 1382، مقایسه نمونه آزمایشگاهی و صنعتی اسانس گل محمدی. Rosa damascena Mill ازلحاظ کمیت و کیفیت ترکیبهای عمده از منطقه کاشان، فصلنامه پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی ومعطرایران، 19(1): 63-69.

- قهرمان، الف.، 1375. فلور رنگی ایران، انتشارات موسسه تحقیفات جنگلها و مراتع کشور و دانشگاه تهران، 200 صفحه.

- کافی، م.، ریاضی، ی.، 1380. پرورش گل محمدی و تولید گلاب، انتشارات مکعب، 154 صفحه.

- مظفریان، و.، 1384. درختان و درختچه های ایران، انتشارات فرهنگ معاصر، 740 صفحه.

- میربهاء ،ف.، 1382، اسانس گل سرخ محمدی، انتشارات مکعب، 62 صفحه.

- Ayci, F., Aydinili, M., Bozdemir, A. and Tatus, M., 2005. Gas chromatograchic investigation of rose concrete, absolute and solid residue, Flavour and Fragrance Journal, 20(5): 481-486.

- Aydinili, M. and Tutas, M., 2003. Production of rose absolute from rose concrete, Flavour and Fragrance Journal, 18: 26-31.

- Babu, K.G.D, Singh, B., Joshi, V.P. and Singh, V., 2002. Essential oil composition of damask rose (Rosa damascene Mill.) Distilled under different pressures and temperatures, Flavour and Fragrance Journal, 17: 136-140.

- Hadjieva, P., Stoianova, I.B. an Danieli, B., 1974. Composition and structure of lactones from rose flower wax, Chemistry and Physics of Lipids, 12(1): 60-63.

- Kovats, E.S.Z., 1987. Bulgarian oil of rose, Journal of Chromatography A, 406: 185-222.

- Lavid, N., Wang, J., Shalit, M., Guterman, I., Bar, E., Beuerle, T., Menda, N., Shafir, S., Zamir, D., Aam, Z., Vainstein, A., Weiss, V., Weiss, D., Pichersky, E. and ewinsohn, E., 2002. O-Methyltranferases Involved in the biosynthesis of volatile phenolic derivatives in Rose petals, Plant Physiology, 129: 1899-1907.

- Marekov, N., Stoianova, I.B., Mondeshky, L. and Zolotovitch, G., 1968. Biogenesis of alkanes in the flowers of the essential oil rose (Rasa damascene Mill.), Phytochemistry, 7(2): 231-234.

- Reverchon, E., Dellaporta, G. and Gorgoglione, D., 1997. Supercritical co₂ extraction of volatile oil from rose concrete, Flavour and Fragrance Journal, 12(1): 37-41.

- Shalit, M., Guterman, I., Volpin, H., Bar, E., Tamari, T., Menda, N., Adam, Z., Zamir, D., Vainstein, A., Weiss, D., Pichersky, E. and Lewinsohn, E., 2003. Volatile ester formation in roses, identification of an acetyl-coenzym, A. Geraniol/Citronellol, Acetyl tarnsferase in Developing Ros petals, Plant Physiology, 131: 1876-1888.

تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران

مقایسه کمیت و کیفیت ترکیبهای معطر Rosa damascena Mill. حاصل از روشهای مختلف استخراج

مراجع

مراجع

دوره 22، شماره 4 - شماره پیاپی 34
بهمن 1385
صفحه 351-365

مقایسه کمیت و کیفیت ترکیبهای معطر Rosa damascena Mill. حاصل از روشهای مختلف استخراج

مراجع

مراجع

دوره 22، شماره 4 - شماره پیاپی 34بهمن 1385صفحه 351-365

دوره 22، شماره 4 - شماره پیاپی 34
بهمن 1385
صفحه 351-365