همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تاکستان

2 استادیار، دانشگاه آزاداسلامی، واحد تاکستان

3 استادیار، سازمان ترویج، آموزش و تحقیقات کشاورزی

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف تنش خشکی و نیتروژن بر عملکرد روغن و اجزای آن در گیاه دارویی همیشه بهار (.Calendula officinalis L)، در سال 1385 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان آزمایشی به‌صورت کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا گردید. تیمارهای مورد بررسی، شامل سطوح نیتروژن به‌ترتیب با صفر، 60 و 90 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار و دور آبیاری 40، 80 و 120 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر بودند. نتایج نشان داد که اثر دور آبیاری بر عملکرد روغن، عملکرد دانه، درصد روغن، وزن هزار دانه، تعداد دانه در طبق و قطر طبق در سطح 1 درصد معنی‌دار است. مقایسه میانگینها نشان داد که بیشترین عملکرد روغن و عملکرد دانه به‌ترتیب با 3/505 کیلوگرم در هکتار و 3044 کیلوگرم در هکتار از دور آبیاری 40 میلی‌متر تبخیر و بیشترین درصد روغن به میزان 15/24 درصد نیز از دور آبیاری 120 میلی‌متر تبخیر بدست می‌آید. همچنین اثر نیتروژن بر عملکرد روغن، عملکرد دانه، درصد روغن، وزن هزار دانه، تعداد دانه در طبق و قطر طبق در سطح 1 درصد معنی‌دار است. مقایسه میانگینها نشان داد که بیشترین عملکرد روغن، عملکرد دانه از کاربرد 90 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به‌ترتیب با 4/377 کیلوگرم در هکتار، 1998کیلوگرم در هکتار و بیشترین درصد روغن به میزان 16/22 درصد از کاربرد 60 کیلوگرم نیتروژن در هکتار حاصل می شود. نتایج این آزمایش نشان داد که تنش خشکی و کاربرد 60 کیلوگرم نیتروژن در هکتار، درصد روغن در گیاه دارویی همیشه بهار را افزایش داده، اما عملکرد روغن در چنین شرایطی کاهش یافت.

کلیدواژه‌ها

- امیدبیگی، ر.، 1379. رهیافتهای تولید و فرآوری گیاهان دارویی. طراحان نشر، آستان قدس رضوی. جلد دوم، 420 صفحه.
- سرمدنیا،غ و کوچکی، ع.، 1376. جنبه‌های فیزیولوژیکی زراعت دیم. جهاد دانشگاهی دانشگاه مشهد، 420 صفحه.
- شریفی عاشورآبادی، ا.، 1380. بررسی تأثیر کودهای آلی و شیمیایی بر عملکرد رازیانه. تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 7: 26-3
- صفی‌خانی، ف.، 1386. تأثیر تنش خشکی بر عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی بادرشبو تحت شرایط مزرعه. پایان‌نامه دکتری زراعت. دانشگاه اهواز.
- عباس‌زاده، ب.، شریفی عاشورآبادی، ا.، اردکانی، م.ر.، علی‌آبادی فراهانی، ح. و علیزاده سهزابی، ع.، 1386. تأثیر کود نیتروژن بر عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی بادرنجبویه. مجموعه خلاصه مقالات دومین همایش ملی کشاورزی بوم شناختی ایران، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، 26-25 مهر: 61.
- علی‌آبادی فراهانی، ح.، لباسچی، م.ح.، شیرانی‌راد، ا.ح.، ولدآبادی، ع.ر.، حمیدی، آ. و دانشیان، ج.، a1386. تأثیر قارچ میکوریز آربوسکولار، سطوح مختلف فسفر و تنش خشکی بر بازده اسانس در گیاه دارویی گشنیز. خلاصه مقالات سومین همایش گیاهان دارویی، دانشگاه شاهد، 3-2 آبان: 13.
- علی‌آبادی فراهانی، ح.، لباسچی، م.ح.، شیرانی‌راد، ا.ح.، ولدآبادی، ع.ر.، حمیدی، آ. و عباس‌زاده، ب.، b1386. -ب. تأثیر تنش خشکی، سطوح مختلف فسفر و قارچ میکوریز آربوسکولار بر تعدادی از صفات مرفولوژیک در گیاه دارویی گشنیز. خلاصه مقالات سومین همایش گیاهان دارویی، دانشگاه شاهد، 3-2 آبان: 122.
- علیزاده سهزابی، ع.، شریفی عاشورآبادی، ا.، شیرانی‌راد، ا.ح.، ولدآبادی، ع.ر.، علی‌آبادی فراهانی، ح. و عباس‌زاده، ب.، 1386. تأثیر مقادیر و روشهای مصرف نیتروژن بر عملکرد اسانس گیاه دارویی مرزه. مجموعه خلاصه مقالات دومین همایش ملی کشاورزی بوم شناختی ایران، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، 26-25 مهر: 173.
- منگل، ک.، 1371. تغذیه و متابولیسم گیاهان. ترجمه حق پرست تنها، م.ر.، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی رشت، 198 صفحه.
- ولدآبادی، ع.ر.، مظاهری، د.، نورمحمدی، ق. و هاشمی دزفولی، ا.، 1379. بررسی اثر تنش خشکی بر خواص کمی و کیفی و شاخصهای رشد ذرت، سورگوم و ارزن. پایگاه اطلاعات رسانی جهاد دانشگاهی (SID)، 2(1): 47-39.
- هاشمی دزفولی، ا. و کوچکی، ع.، 1374. افزایش عملکرد گیاهان زراعی. جهاد دانشگاهی دانشگاه مشهد، 360 صفحه.
- Arganosa, G.C., Sosulski, F.W. and Slikard, A.E., 1998. Effect of nitrogen levels and harvesting management on quality of oil in Calendula officinalis. Indian Perfumer, 33(3): 182-195.
- Breemhaar, H.G. and Bouman, A., 1995. Mechanical harvesting and cleaning of Calendula officinalis and Dimorphotheca pluvialis. Industrial Crops and Products, 4(3): 281-284.
- Martin, R.J. and Deo, b., 2000. Effects of plant population on Calendula flower production. New Zealand Journal of Crop and Horticultural Science, 28: 37-47.
- Shubhra, K., Dayal, J., Goswami, C.L., and Munjal, R., 2004. Effects of water-deficit on oil of Calendula aerial parts. Biologia Plantarum, 48(3): 445-448.