همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تاکستان

2 استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تاکستان

3 کارشناس ارشد، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

چکیده

به منظور بررسی تأثیر سوپر فسفات‌تریپل، تنش کم‌آبی و کود بیولوژیک Glomus hoi برتعدادی از صفات کمی و کیفی گیاه دارویی گشنیز (Coriandrum sativum L.)، این تحقیق در سال 1385 انجام گرفت. آزمایش مزرعه‌ای به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا گردید. تیمارهای مورد بررسی، شامل مقادیر صفر، 16 و 32 کیلوگرم در هکتار P2O5 (سوپر فسفات‌تریپل)، دو سطح دور آبیاری که آبیاری بعد از 30 میلی‌متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر (شرایط بدون تنش) و آبیاری بعد از 60 میلی‌متر تبخیر (شرایط تنش خشکی) و کاربرد و عدم کاربرد قارچ میکوریزا (Glomus hoi) بودند. نتایج آزمایش نشان داد که اثر تنش خشکی بر عملکرد بیولوژیک، عملکرد سرشاخه گلدار، عملکرد اسانس سرشاخه گلدار، عملکرد ریشه، درصد اسانس سرشاخه گلدار، طول و قطر ریشه در سطح 1 درصد معنی‌دار بود. بیشترین عملکرد بیولوژیک، عملکرد سرشاخه گلدار و عملکرد اسانس سرشاخه گلدار، عملکرد و قطر ریشه در شرایط بدون تنش و بیشترین درصد اسانس سرشاخه گلدار و طول ریشه در شرایط تنش بدست آمدند. همچنین اثر فسفر بر عملکرد بیولوژیک، عملکرد سرشاخه گلدار، عملکرد اسانس سرشاخه گلدار، عملکرد ریشه، درصد اسانس سرشاخه گلدار و طول ریشه در سطح 1 درصد معنی‌دار و بر قطر ریشه معنی‌دار نبود. مقایسه میانگینها نشان داد که بیشترین عملکرد بیولوژیک، عملکرد سرشاخه گلدار و عملکرد اسانس سرشاخه گلدار، عملکرد ریشه و طول ریشه از کاربرد 70 کیلوگرم فسفر در هکتار و بیشترین درصد اسانس سرشاخه گلدار از کاربرد 35 کیلوگرم فسفر در هکتار بدست آمد. اثر میکوریزا بر عملکرد بیولوژیک، عملکرد سرشاخه گلدار، عملکرد اسانس سرشاخه گلدار و عملکرد ریشه در سطح 1 درصد، بر طول ریشه در سطح 5 درصد و بر قطر ریشه و درصد اسانس سرشاخه گلدار معنی‌دار نبود. بیشترین عملکرد بیولوژیک، عملکرد سرشاخه گلدار، عملکرد اسانس سرشاخه گلدار، عملکرد و طول ریشه از کاربرد قارچ میکوریزا بدست آمدند. نتایج نشان داد که قارچ میکوریزا صفات کمی و کیفی گشنیز را افزایش داد و از طرفی موجب کاهش مصرف فسفر گردید.

کلیدواژه‌ها

- جنوبی، پ. و دانشیان، ج.، 1385. تاثیرکاربرد فسفر بر خصوصیات رویشی و زراعی سویا در شرایط تنش خشکی. فصلنامه علمی پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان، 1(1): 9- 5.
- زارع‌زاده، ع.، خلدبرین، ب.، مراد شاهی، ع.، بابا خانلو، پ. و رجایی، ه.، 1378. تغییرات مقدار آلکالوییدهای گیاه عروسک پشت پرده در واکنش به مقادیر مختلف کود ازته. تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 5: 112-61.
- شیرانی‌راد، ا. ح.، هاشمی دزفولی، ا.، و علیزاده، ع.، 1379. بررسی اثر قارچهای میکوریز و سیکولار آربوسکولار، فسفر و تنش خشکی بر کارآیی جذب عناصر غذایی در گیاه گندم. نشریه نهال و بذر، 16(2): 63-48.
- عباس‌زاده، ب.، 1384. تأثیر سطوح مختلف و روشهای مصرف کود نیتروژن بر میزان اسانس بادرنجبویه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج.
- Ademar, P., de Oliveira., Luciana, R., de Araujo., Jussara Ellen, M., Mendes, F., Ovidio, R., Dantas, J., Marcelo S. and DaSilva, R., 2003. Effect of phosphorus fertilization on the yield of coriander in soil with low levels of phosphorus. Horticulture Brasileira, 60(7): 453-456.
- Gabler, J., 2002. Drought stress and nitrogen effects on Coriandrum sativum L. Journal of Herbs, Spices & Medicinal Plants, 44(13): 12-28.   
- Hamrouni, I., Salah, H. and Marzouk, B., 2001. Effects of water-deficit on oil of coriander aerial parts. INRST, Laboratoire d'Adaptation et d'Amelioration des Plants, BP 95 2050, Hammam-Lif, Tunisia, 95: 21-52.
- Kapoor,R., Giri, B. and Mukerji, G., 2001. Mycorrhization of coriander (Coriandrum sativum L) to enhance the concentration and quality of essential oil. Journal of the Science of Foot and Agriculture, 82(4): 339-342.
- Katal, N.W.S. and Mina, G.P., 1989. Effect of row spacing nitrogen and irrigation on seed yield, oil and water requirement of coriander. Crop Science, 11(1): 113-125.
- Labour, K., Jolicoeur, M. and St-Arnaud, M., 2003. Arbuscular mycorrhizal responsiveness of in vitro coriander root lines is not related to growth and nutrient uptake rates. Journal of Botany,81(7): 645-656.
- Ruiz-Lozano, J.M., Azcon, R. and Gomez, M.., 1995. Effects of arbuscular mycorrhizal Glomus species on drought tolerance: Physiological and Nutritional Plant Responses. American Society for Microbiology, 61(2): 456-460.
- Volatil, O., 2000. Coriander (Coriandrum sativum L). Plant Foods for Human Nutrition, 51(2): 167-172.
- West, H., 1991. Soil phosphate status modifies response of mycorrhizal and non-mycorrhizal coriandrum sativum L. to infection by the rust, Puccinia-Lagenoforae Cooke. New Phytologist, 129: 107-116.