همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه تبریز

2 دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه تبریز

3 استاد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه تبریز

4 استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه تبریز

5 مربی، گروه باغبانی، دانشگاه تبریز

چکیده

نعناع فلفلی با نام علمیMentha piperita L.، از جمله گیاهان دارویی و معطر باارزش در صنایع دارویی، غذایی، آرایشی و بهداشتی است که به دلیل طیف وسیع کاربرد آن در صنایع مختلف دارویی در سطح وسیعی از مزارع کشت می‌شود. به‌منظور بررسی تأثیر عناصر ریز مغذی و تراکم بوته بر درصد و عملکرد اسانس آزمایشی در سال 1384، در دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز در قالب فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد که فاکتورهای آن را عناصر ریز مغذی در دو سطح (عدم محلول‌پاشی و محلول‌پاشی) و تراکم بوته در چهار سطح (8، 12، 16 و 20 بوته در متر مربع)، تشکیل می‌دادند. داده‌های بدست آمده از هر دو چین به صورت آزمایش فاکتوریل بر مبنای بلوکهای کامل تصافی و داده‌های حاصل از یک سال به صورت اسپلیت پلات در زمان آنالیز شده است. نتایج حاصل از دو چین نشان داد که نعناع فلفلی در چین اول نسبت به چین دوم از رشد مناسب‌تری برخوردار بود. به‌طوری‌ که این گیاه بیشترین عملکرد اسانس را در چین اول تولید نمود، اما میزان اسانس در برگ و بوته در چین اول نسبت به چین دوم کمتر بود. بیشترین درصد اسانس برگ در چین دوم و در اثر محلول‌پاشی با عناصر ریز مغذی به میزان 96/2 درصد حاصل شد. بیشترین عملکرد اسانس نیز در چین اول به میزان 02/20 لیتر در هکتار بدست آمد. نعناع فلفلی در تراکم 20 بوته در متر مربع و در اثر محلول‌پاشی با عناصر ریز مغذی بیشترین عملکرد خشک و عملکرد اسانس را در واحد سطح تولید نمود.

کلیدواژه‌ها

- امیدبیگی، ر.، 1374. رهیافتهای تولید وفرآوری گیاهان دارویی. جلد اول، انتشارات فکرروز، 215 صفحه.
- امیدبیگی، ر.، 1376. رهیافتهای تولید و فرآوری گیاهان دارویی. جلد دوم، انتشارات طراحان نشر، 438 صفحه.
- جعفرزاده، ع.ا.، نیشابوری، م.ر. و اوستان، ش.، 1377. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی مطالعات تفصیلی 26 هکتار از اراضی و خاکهای ایستگاه تحقیقاتی کرج. دانشگاه تبریز. 110 صفحه
- زرگری، ع.، 1376. گیاهان دارویی. جلد چهارم، چاپ ششم، انتشارات دانشگاه تهران، 485 صفحه.
- ملکوتی، م.ج.، 1379. اثرات مصرف متعادل کودها نقش عناصر ریز مغذی در بهبود کمی و کیفی محصولات کشاورزی و محیط زیست. خلاصه مقالات دومین همایش ملی استفاده بهینه از کود وسم در کشاورزی، 26-25 خرداد: 52-48.
- نقدی بادی، ح.ع.، یزدانی، د.، نظری، ف. و ساجد، م.ع.، 1381. تغییرات فصلی، عملکرد و ترکیبات اسانس آویشن (Thymus vulgaris L.) در تراکم‌های کاشت. فصلنامه گیاهان دارویی، 5: 56-51.
- نیاکان، م.، خاوری‌نژاد، ر. و رضایی، م.ب.، 1383. اثر نسبتهای مختلف سه کود N، P و K بر صفات رویشی نعناع. تحقیقات گیاهان دارویی ومعطر ایران، 20: 148-131.
- Aflatuni, A., 2005. The yield and essential oil content of mint (Mentha spp.) in Northern Ostrobothnia. Academic dissertation to be presented with the assent of the faculty of science, University of Oulu, 150 page.
- Arabaci, O. and Bayram, E., 2004. The effect of nitrogen fertilization and different plant densities on some agronomic and technologic characteristic of basil (Ocimum basilicum L.). Journal of Agronomy, 3(4): 255-256.
- Carlos, V.F. and Kelly, S., 2004. Nutrition mineral growth and essential oil content of mint in nutrient solution under different phosphorus concentrations. Horticulturae Brasilia, 22(3): 573-578.
- Evans, W.C., 1996. Trease and Evans. Pharmacognosy. 14th Edition, Chapter 21, ”Volatile oils and resins”, Wiley, New York, 450 page.
- Glyn, M.F., 2002. Mineral nutrition, production and artemisin content in Artemisia annua L. Acta Horticulture, 426: 721-728.
- Letchamo, W., Xu, H.L. and Gosselin, A., 1995. Photosynthetic potential of Thymus vulgaris selections under two light regimes and three soil water levels. Scientia Horticulture, 62: 89-101.
- Ram M., Singh, R .and Sangwan, R.S., 2000. Foliar applications of phosphate increase the yield of essential oil in menthol mint (Mentha arvensis). Australian Journal of Experimental Agriculture, 43(10): 1263-1268.
- Yonli, L., Craker, L.E. and Potter, T., 1997. Effect of light level on essential oil production of sage (Salvia officinalis L.) and thyme (Thymus vulgaris L.). Horticulture, 67: 797-802.