زراعت و باغبانی
پویا آروین؛ رعنا فیروزه
چکیده
شوری یکی از مهمترین و متداولترین تنشهای محیطی محسوب میشود که عملکرد کمی و کیفی بسیاری از گیاهان را تحت تأثیر قرار میدهد. شنبلیله (Trigonella foenum-graecum L.) یکی از شناخته شدهترین گیاهان دارویی است که بهدلیل داشتن ترکیبهای مؤثره متنوع ازجمله تریگونلین در درمان بسیاری از بیماریها کاربرد دارد. در این پژوهش اثر تنش شوری بر اجزای عملکردی ...
بیشتر
شوری یکی از مهمترین و متداولترین تنشهای محیطی محسوب میشود که عملکرد کمی و کیفی بسیاری از گیاهان را تحت تأثیر قرار میدهد. شنبلیله (Trigonella foenum-graecum L.) یکی از شناخته شدهترین گیاهان دارویی است که بهدلیل داشتن ترکیبهای مؤثره متنوع ازجمله تریگونلین در درمان بسیاری از بیماریها کاربرد دارد. در این پژوهش اثر تنش شوری بر اجزای عملکردی و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی چهار توده شنبلیله تحت شرایط گلخانهای بررسی شد. آزمایش گلدانی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورها شامل چهار توده (نیشابور، شیروان، شیراز و اردکان) و چهار سطح شوری (0، 30، 60 و 90 میلیمولار) بودند. در مراحل انتهایی رشد در گیاهان بالغ صفاتی شامل محتوای نسبی آب برگ (RWC)، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه، محتوای قند محلول، پرولین و تریگونلین اندازهگیری شدند. تنش شوری منجر به کاهش صفات عملکردی ازجمله تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف و وزن هزار دانه در همه تودههای مورد بررسی شد. نتایج نشان داد تنش شوری همچنین موجب کاهش غلظت قند محلول و RWC و از طرفی باعث افزایش میزان محتوای پرولین و تریگونلین بذر شد. توده شیراز از لحاظ صفات مورد بررسی نسبت به سایر تودهها برتری داشت و سازوکارهای کارآمدتری را برای تحمل شرایط تنش از خود نشان داد.
معصومه رجبی هشجین؛ علی اصغری؛ مهرشاد زین العابدینی؛ محمدرضا غفاری
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.721.97.5.1605.41 شنبلیله (Trigonella L.) یکی از مهمترین و قدیمیترین گیاهان دارویی شناخته شده در جهان است که بهدلیل داشتن ترکیبهای مؤثره متنوع در درمان بسیاری از بیماریها کاربرد دارد. این گیاه بیش از 135 گونه دارد که در سراسر جهان و در اغلب شرایط آب و هوایی رشد میکنند. تریگونلین مهمترین و فراوانترین آلکالوئید ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.721.97.5.1605.41 شنبلیله (Trigonella L.) یکی از مهمترین و قدیمیترین گیاهان دارویی شناخته شده در جهان است که بهدلیل داشتن ترکیبهای مؤثره متنوع در درمان بسیاری از بیماریها کاربرد دارد. این گیاه بیش از 135 گونه دارد که در سراسر جهان و در اغلب شرایط آب و هوایی رشد میکنند. تریگونلین مهمترین و فراوانترین آلکالوئید و یکی از ترکیبهای ارزشمند موجود در شنبلیله است که برای درمان دیابت و کاهش چربی خون بکار میرود. با توجه به این نکته که این گیاه در اغلب نقاط ایران به خوبی رشد میکند و بهمنظور بررسی میزان این متابولیت ارزشمند، تعداد 22 ژنوتیپ و ده گونه (T. uncata؛ T. monantha؛ T. persica؛ T. anguina؛ T. stellate؛ T. spruneriana؛ T. astroites؛ T. monspeliaca؛ T. tehranica؛ T. foenume) از جنس شنبلیله از استانهای خوزستان، تهران و هرمزگان جمعآوری گردید و میزان تریگونلین آنها با استفاده از تکنیک HPLC مورد سنجش قرار داده شد. نتایج نشان داد که گونه T. foenume که گونه زراعی شنبلیله است، مقدار تریگونلین بیشتری (1.34 میلیگرم بر گرم بذر) نسبت به سایر گونهها داشت. در رتبه بعدی گونه T. tehranica با اندکی تفاوت (0.9 میلیگرم بر گرم بذر) قرار گرفته بود. سایر گونههای مورد مطالعه با فاصله زیادی در رتبههای بعدی قرار گرفتند. نتایج خوشهبندی ژنوتیپها براساس روش Ward نمونههای مورد مطالعه را در دو گروه قرار داد. این تحقیق میتواند اساس کارهای بعدی برای استخراج ترکیبهای دارویی از سایر گونههای شنبلیله بهویژه گونههای بومی ایران مثل T. tehranica باشد.
زهرا بیطرفان؛ حمیدرضا اصغری؛ طاهره حسنلو؛ احمد غلامی؛ فواد مرادی
چکیده
تقاضای بالا برای استفاده از داروهای گیاهی و محدودیت منابع گیاهی مرتبط با آنها موجب شده است که توجه و تحقیق پیرامون این دسته از گیاهان بهمنظور افزایش عملکرد و مواد مؤثره آنها ضرورت یابد. این تحقیق به بررسی تأثیر کاربرد بیوچار بر عملکرد و میزان تریگونلین موجود در بذر اکوتیپهای گیاه شنبلیله (Trigonella foenum-graceum L.) در رژیمهای مختلف آبیاری ...
بیشتر
تقاضای بالا برای استفاده از داروهای گیاهی و محدودیت منابع گیاهی مرتبط با آنها موجب شده است که توجه و تحقیق پیرامون این دسته از گیاهان بهمنظور افزایش عملکرد و مواد مؤثره آنها ضرورت یابد. این تحقیق به بررسی تأثیر کاربرد بیوچار بر عملکرد و میزان تریگونلین موجود در بذر اکوتیپهای گیاه شنبلیله (Trigonella foenum-graceum L.) در رژیمهای مختلف آبیاری میپردازد. بدینمنظور شش اکوتیپ پا کوتاه دزفول، شوشتر، اردستان، رهنان، یزد و خمینیشهر در شرایط کاربرد (به میزان 8-7% وزن حجمی خاک) و عدم کاربرد بیوچار در دو دور آبیاری 4 (آبیاری نرمال) و 8 (کمآبیاری) روز با استفاده از آزمایش اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در سال 1394 در مزرعه تحقیقاتی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی ایران (کرج) بررسی شدند. نتایج نشان داد که کاربرد بیوچار در شرایط آبیاری نرمال و کمآبیاری عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک را افزایش میدهد. با وجود پاسخ متفاوت اکوتیپها، افزایش دور آبیاری بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و عملکرد تریگونلین در تمام اکوتیپها اثر کاهشی نشان داد. با اعمال تیمارهای آزمایشی، تغییر میزان تریگونلین بذر در اکوتیپهای مختلف روند مشابهی نداشت و اکوتیپها پاسخ متفاوتی نشان دادند. بهطور خلاصه، اگرچه کاربرد بیوچار با تعدیل اثرات ناشی از کمآبی توانست از کاهش رشد و عملکرد جلوگیری کند اما تأثیری بر میزان تریگونلین بذر نداشت.