شناسایی، معرفی، اکولوژی و دانش بومی
معصومه قدیمی جوبنی؛ منصوره قوام
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1400.37.127.105.1.1711.1610گیاه مردم‌نگاری ثبت اطلاعات غیرمکتوب سنتی برای بهره‌برداری منطقی از منابع و حفاظت مؤثر از تنوع زیستی و اطلاعات فرهنگی در هر جامعه است. پژوهش پیش‌رو با هدف ثبت دانش بومی مردم محلی روستای جوبن در شهرستان رودبار استان گیلان در زمینه استفاده از گیاهان دارویی و خوراکی انجام شد. اطلاعات پژوهش ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1400.37.127.105.1.1711.1610گیاه مردم‌نگاری ثبت اطلاعات غیرمکتوب سنتی برای بهره‌برداری منطقی از منابع و حفاظت مؤثر از تنوع زیستی و اطلاعات فرهنگی در هر جامعه است. پژوهش پیش‌رو با هدف ثبت دانش بومی مردم محلی روستای جوبن در شهرستان رودبار استان گیلان در زمینه استفاده از گیاهان دارویی و خوراکی انجام شد. اطلاعات پژوهش با استفاده از مصاحبه‌های نیمه ساختارمند با 35 خبره محلی به‌دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از الگوهای آمار توصیفی مانند شاخص فراوانی نسبی نقل‌قول، شاخص ارزش استفاده و شاخص اهمیت فرهنگی استفاده شد. نتایج نشان داد که در منطقه مورد مطالعه، 34 گونه گیاهی از 19 خانواده برای مصارف درمانی و خوراکی استفاده می‌شوند. گیاهان خانواده‌های چتریان (Apiaceae)، نعناعیان (Lamiaceae) و کاسنیان (Asteraceae) به‌ترتیب با فراوانی‌های 19، 16 و 9 درصد، بیشترین کاربرد را در منطقه داشتند. مهمترین گیاهان دارویی در منطقه به‌ترتیب پنیرک، گل گاوزبان ایرانی، گزنه، زولنگ (چوچاق) و رازیانه بودند که بیشترین مقدار شاخص‌های اهمیت فرهنگی و فراوانی نسبی نقل‌قول را در بین گیاهان دارویی منطقه داشتند. همچنین یافته‌ها حاکی از آن بود که بیشترین هدف استفاده درمانی مردم از گیاهان، در مورد بیماری‌های گوارشی بود که عمدتا به شیوه خوراکی در طبخ غذاها استفاده می‌شدند. به‌طور کل، مردم روستای جوبن دانش غنی در ارتباط با استفاده از گیاهان دارویی و خوراکی دارند و این آگاهی از نسل‌ها پیش در منطقه وجود داشته است.
محمد مقتدر؛ عبدالرضا ایرج منصوری؛ حسن سالاری؛ آرمیتا فرهمند
دوره 25، شماره 1 ، اردیبهشت 1388، ، صفحه 20-28
چکیده
برای شناسایی ترکیبهای شیمیایی و بررسی اثر ضد میکروبی، بذرهای زیره (Bunium persicum Boiss.) از رویشگاه طبیعی آن در خرداد ماه 1385 از لاله‌زار کرمان جمع‌آوری شد و پس از تمیز کردن بذرها، اسانس‌گیری با روش تقطیر با آب انجام شد. بازده اسانس بذر زیره سیاه 2/4% بود. ترکیبهای موجود در اسانس با استفاده از کروماتوگرافی گازی تجزیه‌ای (GC) و گاز کروماتوگراف ...
بیشتر
برای شناسایی ترکیبهای شیمیایی و بررسی اثر ضد میکروبی، بذرهای زیره (Bunium persicum Boiss.) از رویشگاه طبیعی آن در خرداد ماه 1385 از لاله‌زار کرمان جمع‌آوری شد و پس از تمیز کردن بذرها، اسانس‌گیری با روش تقطیر با آب انجام شد. بازده اسانس بذر زیره سیاه 2/4% بود. ترکیبهای موجود در اسانس با استفاده از کروماتوگرافی گازی تجزیه‌ای (GC) و گاز کروماتوگراف متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) مورد شناسایی قرار گرفت. با توجه به نتایج بدست آمده، 26 ترکیب در اسانس زیره (Bunium persicum) مورد شناسایی قرار گرفت که 7/99% اسانس را به خود اختصاص دادند. در میان ترکیبهای شناسایی‌شده به‌ترتیب ترکیبهای گاما-ترپینن-7-آل (91/26%)، کومین آلدئید (3/23%) و گاما-ترپینن (0/22%) بالاترین مقدار را به خود اختصاص دادند. از سایر ترکیبهای اصلی می‌توان از پارا-سیمن (3/7%)، 2-کارن-10-آل (9/6%) و لیمونن (8/4%) را نام برد. برای بررسی اثر ضد میکروبی اسانس بر روی 9 سوش باکتری نیز با روش Disk diffusion که شامل دو نوع باکتری گرم مثبت (استافیلوکوکوس آرئوس و استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس) و هفت نوع باکتری گرم منفی (سودوموناس آئروجینوزا، شیگلا فلکسنری، کلبسیلا پنومونی، سالمونلاتیفی، سراشیا مارسسنس و دو سوش اشرشیاکلی) با اندازه‌گیری قطر هاله عدم رشد بررسی شد. نتایج نشان داد که اسانس زیره سیاه مورد مطالعه دارای اثر ضد میکروبی قابل توجهی می‌باشد. با توجه به مقدار بالای ترکیبهای ترپینن و کومین آلدئید موجود در اسانس با خواص ضد میکروبی که دارند، از اسانس Bunium persicum می‌توان جهت مقابله با میکروبهای بیماری‌زای خاص استفاده کرد و جایگزین بی‌ضرر برای آنتی‌بیوتیک‌ها پیدا نمود.
رمضان کلوندی؛ مرتضی عطری؛ کیوان صفی خانی
دوره 3، شماره 1 ، اردیبهشت 1378، ، صفحه 107-131
چکیده
مطالعات انجام گرفته در رابطه با پوشش گیاهی زیر حوزه گله براسدآباد با استفاده از بررسیهای اکوفیتوسوسیولوژی منجر به تشخیص 42 گونه گیاه دارویی در این منطقه گردید.
در این بررسی مشخص شد که در این حوزه:
42 گونه گیاه دارویی از 19 خانواده و 36 جنس وجود دارد.این گونه ها به ترتیب متعلق به خانواده های زیر میباشند.
Boraginaceae: 1گونه، Caryophyllaceae: 1گونه، ...
بیشتر
مطالعات انجام گرفته در رابطه با پوشش گیاهی زیر حوزه گله براسدآباد با استفاده از بررسیهای اکوفیتوسوسیولوژی منجر به تشخیص 42 گونه گیاه دارویی در این منطقه گردید.
در این بررسی مشخص شد که در این حوزه:
42 گونه گیاه دارویی از 19 خانواده و 36 جنس وجود دارد.این گونه ها به ترتیب متعلق به خانواده های زیر میباشند.
Boraginaceae: 1گونه، Caryophyllaceae: 1گونه، Chenopodiaceae: 1گونه، Compositae: 8گونه، Cyperaceae: 1گونه، Gramineae: 1 گونه، Labiatae: 9گونه، Legominosae: 5گونه، Lemnaceae: 1 گونه، Malvaceae:1گونه، Onagracae: 1گونه،Polygonaceae: 2گونه،Ranunculaceae: 1گونه، Rosaceae: 4گونه،Rubiaceae:1گونه، Scrophulariaceae: 1گونه، Urticaceae: 1گونه.
-از نظر شکل زیستی گونه های گیاهی دارویی مذکور به ترتیب به صورت:
42.85 همیکریپوفیت، 21.43% تروفیت، 16.66% کامفیت، 11.91% ژئوفیت، 4.76% فانروفیت و 2.38%هیدروفیت می باشند.
- عناصر رویشی منطقه ای در زیر حوزه مورد بررسی شامل:
33.33% عنصر ایرانوتورانی، 33.33% عنصر ایرانوتورانی-خزری، 21.43% عنصر ایرانوتورانی-خزری-خلیج عمانی، 9.52% عنصر ایرانوتورانی-خلیج عمانی، 2.38% عنصر خزری میباشند.
با تطبیق عوامل اکولوژیک هریک از قطعات نمونه و در نظرگرفتن وابستگی گونه های با قطعات نمونه مذکور، مجموعه عوامل اکولوژیک (اتواکولوژی) هریک از گونه های گیاهی در منطقه مورد بررسی تعیین گردید.
- با مقایسه لیست پراکنش گونه های گیاهی در قطعات نمونه و تطبیق محل قرار گرفتن گونه مذکور در قطعه نمونه مربوطه روی نقشه پراکنش قطعات نمونه در زیر حوزه مورد مطالعه، کورولوژی گونه های گیاهی دارویی منطقه تعیین و نقشه کورولوژی تعدادی از آنها ارائه گردید.
