فروزان نیکخواه؛ فاطمه سفیدکن؛ ابراهیم شریفی عاشورآبادی
چکیده
به منظور بررسی تأثیر مراحل مختلف برداشت و همچنین روشهای مختلف اسانسگیری بر بازده اسانس گیاه آویشن (Thymus vulgaris L.) آزمایشهای جداگانهای در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور انجام شد. در آزمایش اول، تیمارها شامل تأثیر مراحل مختلف برداشت (رویشی، اوایل گلدهی و گلدهی کامل) بر بازده اسانس استخراج شده از ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر مراحل مختلف برداشت و همچنین روشهای مختلف اسانسگیری بر بازده اسانس گیاه آویشن (Thymus vulgaris L.) آزمایشهای جداگانهای در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور انجام شد. در آزمایش اول، تیمارها شامل تأثیر مراحل مختلف برداشت (رویشی، اوایل گلدهی و گلدهی کامل) بر بازده اسانس استخراج شده از گیاه آویشن بود که با استفاده از روش تقطیر با آب انجام شد. ترکیبهای تشکیلدهنده کلیه اسانسها بهوسیله دستگاههای کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیفسنج جرمی (GC/MS) مورد تجزیه و شناسایی قرار گرفتند. طبق نتایج بدست آمده از آزمایش اول مشخص شد که تأثیر مراحل مختلف برداشت بر بازده اسانس گیاه آویشن در سطح یک درصد معنیدار بود. مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که بیشترین بازده اسانس مربوط به اوایل گلدهی بود که معادل 18/1% شد و نسبت به سایرین اختلاف معنیدار داشت. تجزیه و شناسایی ترکیبهای تشکیلدهنده اسانسها نشان داد که در تمام مراحل برداشت و روشهای استخراج، تیمول، پارا-سیمن و گاما-ترپینن ترکیبهای عمده اسانس بودند. مقدار تیمول در اسانس در مراحل اوایل گلدهی و گلدهی کامل تفاوت جزئی داشت، ولی در مرحله قبل از گلدهی مقدار آن پایینتر بود. آزمایش دوم نیز شامل تأثیر روشهای مختلف اسانسگیری (تقطیر با آب، تقطیر با آب و بخار و تقطیر با بخار آب) بر بازده اسانس استخراج شده از گیاه آویشن در مرحله گلدهی کامل بود. نتایج حاصل از آزمایش دوم نشان داد که در مرحله گلدهی کامل، تأثیر روشهای مختلف اسانسگیری بر بازده اسانس گیاه آویشن در سطح یک درصد معنیدار بود. مقایسه میانگینها مشخص کرد که بیشترین بازده اسانس تولیدی مربوط به روش تقطیر با بخار آب و معادل 20/1% شد که با روش تقطیر با آب در یک سطح قرار داشت ولی نسبت به روش تقطیر با آب و بخار اختلاف معنیدار نشان داد. در روشهای مختلف تقطیر نیز میزان تیمول در اسانس تفاوت قابلملاحظهای نداشت ولی بهصورت مشاهدهای درصد تیمول در روش تقطیر با آب کمی بالاتر بود. بهطور کلی با توجه به نتایج این تحقیق، میتوان مرحله اوایل گلدهی و روش تقطیر با بخار آب را بهعنوان مناسبترین زمان برداشت و روش استخراج برای اسانس آویشن باغی معرفی نمود.
محمد مهدی برازنده
چکیده
بهمنظور افزایش بازده اسانسگیری و نیز کیفیت اسانس یک گونه اوکالیپتوس با نام علمیEucalyptus globulus برگهای این گونه در زمان گلدهی (تابستان 1383) از ایستگاه تحقیقاتی زاغمرز واقع در پاسند بهشهر جمعآوری گردید و در بخش گیاهشناسی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، مورد شناسایی قرار گرفت. برگهای خشک و آسیا شده این گیاه به دو روش تقطیر با بخار آب و ...
بیشتر
بهمنظور افزایش بازده اسانسگیری و نیز کیفیت اسانس یک گونه اوکالیپتوس با نام علمیEucalyptus globulus برگهای این گونه در زمان گلدهی (تابستان 1383) از ایستگاه تحقیقاتی زاغمرز واقع در پاسند بهشهر جمعآوری گردید و در بخش گیاهشناسی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، مورد شناسایی قرار گرفت. برگهای خشک و آسیا شده این گیاه به دو روش تقطیر با بخار آب و تقطیر با آب اسانسگیری شد و برشهای مختلف اسانس در فواصل زمانی پانزده دقیقه جمعآوری گردیدند. بازده اسانسگیری در هر برش اسانس محاسبه شد و مشخص گردید که در هر دوروش افزایش زمان اسانسگیری، منجر به تولید اسانس بیشتر میگردد. از طرف دیگر با تزریق برشهای بدست آمده به دستگاه G C مشخص شد که با افزایش مدت زمان اسانسگیری، میزان ترکیب اصلی اسانس (1و8-سینئول) کاهش مییابد. در روش تقطیر با بخار آب، بازده اسانس از1.6% پس از 15 دقیقه به 2.42% پس از 180 دقیقه از شروع اسانسگیری افزایش یافت، در حالی که میزان نسبی ترکیب اصلی (1و8-سینئول) از 82.2% به 74.8% تنزل نشان داد. در روش تقطیر با آب، بازده اسانس از1.55% پس از 15 دقیقه به 2.86% پس از 180 دقیقه از شروع اسانسگیری افزایش یافت، در حالی که میزان نسبی ترکیب اصلی (1و8-سینئول) از92.7% به 85.6% کاهش نشان داد. در اسانس این گونه از اوکالیپتوس، تعداد پانزده ترکیب شناسایی شد که در میان آنها سه ترکیب 1و8-سینئول (82.20%-74.80%)،آلفا- پینن (7.70%-6.28%) و لیمونن (6.20%-5.70%) در روش تقطیر با بخار آب و همین سه ترکیب،1و8-سینئول (92.70%-85.60%)،آلفا- پینن (2.37%-2.02%) و لیمونن (3.10%-2.04%) در روش تقطیر با آب، بالاترین درصد را به خود اختصاص دادند.
فاطمه سفیدکن؛ عباس رحیمی بیدگلی
دوره 15، شماره 1 ، دی 1381، ، صفحه 1-22
چکیده
برای اجرای این طرح اندامهای هوایی آویشن کوهی (Thymus kotschyanus) از یکی از رویشگاههای طبیعی خود در ایستگاه تحقیقاتی سیراچال، در سه مرحله قبل از گلدهی، اوایل گلدهی و گلدهی کامل جمعآوری گردید و با روشهای مختلف اسانسگیری (تقطیر با آب، تقطیر با آب و بخار آب و نیز تقطیر با بخار آب مستقیم)،اسانس استخراج و بازده اسانس محاسبه شد. سپس اسانسهای ...
بیشتر
برای اجرای این طرح اندامهای هوایی آویشن کوهی (Thymus kotschyanus) از یکی از رویشگاههای طبیعی خود در ایستگاه تحقیقاتی سیراچال، در سه مرحله قبل از گلدهی، اوایل گلدهی و گلدهی کامل جمعآوری گردید و با روشهای مختلف اسانسگیری (تقطیر با آب، تقطیر با آب و بخار آب و نیز تقطیر با بخار آب مستقیم)،اسانس استخراج و بازده اسانس محاسبه شد. سپس اسانسهای بدست آمده با استفاده از دستگاه گازکروماتوگراف (GC) و گاز کروماتوگراف کوپل شده با طیف سنج جرمی (GC/MS) مورد شناسایی کمی و کیفی قرار گرفت. بدین ترتیب، تأثیر مرحله رشد گیاه و روش اسانسگیری بر کمیت و کیفیت اسانس آویشن کوهی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که بالاترین بازده اسانس با روش تقطیر با آب و پایینترین بازده به روش تقطیر با بخار آب حاصل شد. بازده اسانس بسته به روش تقطیر و مرحله رشد گیاه بین 0.28% تا 1.80% متغیر بود. ترکیبهای اصلی در تمام اسانسها کارواکرول (61.2%- 46.7%)، تیمول (26.9%-7.5%)، گاماترپینن، پاراسیمن و بورنئول بودند.
