فیتوشیمی (استخراج، شناسایی و اندازه گیری مواد موثره)
فاطمه باباخانی؛ جلال خورشیدی؛ محمدرضا مرشدلو
چکیده
شرایط پس از برداشت تأثیر بسزایی در کمّیت و کیفیت متابولیت‌های ثانویه گیاهان دارویی دارد. بر همین اساس، در این پژوهش تأثیر زمان‌های مختلف انبارمانی (صفر، دو، چهار و شش ماه) و نوع بسته‌بندی (کرافت، پلی‌اتیلن، پلی‌پروپیلن و بدون بسته‌بندی) بر محتوای اسانس، نوع و میزان ترکیب‌های اسانس، فنول و فعالیت ضداکسایشی عصاره میوه رازیانه (Foeniculum ...
بیشتر
شرایط پس از برداشت تأثیر بسزایی در کمّیت و کیفیت متابولیت‌های ثانویه گیاهان دارویی دارد. بر همین اساس، در این پژوهش تأثیر زمان‌های مختلف انبارمانی (صفر، دو، چهار و شش ماه) و نوع بسته‌بندی (کرافت، پلی‌اتیلن، پلی‌پروپیلن و بدون بسته‌بندی) بر محتوای اسانس، نوع و میزان ترکیب‌های اسانس، فنول و فعالیت ضداکسایشی عصاره میوه رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) ارزیابی شد. اسانس‌گیری به روش تقطیر با آب به مدت سه ساعت و عصاره‌گیری توسط سوکسله با استفاده از حلال متانول انجام شد. اسانس‌ها توسط GC-FID و GC-MS آنالیز شدند. به‌طورکلی، افزایش زمان انبارمانی موجب کاهش میزان اسانس رازیانه گردید (به‌استثنای بسته‌بندی کرافت) و میزان این کاهش با توجه به نوع بسته‌بندی متفاوت بود. بیشترین (3.25% حجمی/وزنی) و کمترین (1.8% حجمی/وزنی) میزان اسانس به‌ترتیب از میوه‌های دو ماه انبار شده با بسته‌بندی پلی‌اتیلن و میوه‌های شش ماه انبار شده بدون بسته‌بندی بدست آمد. تعداد، نوع و میزان ترکیب‌های تشکیل‌دهنده اسانس تحت تأثیر زمان انبارمانی و نوع بسته‌بندی قرار گرفت. بیشترین میزان ای-آنتول (75.8%) در اسانس میوه‌های شش ماه انبار شده بدون بسته‌بندی و کمترین میزان آن (49.46%) در اسانس میوه‌های انبار نشده مشاهده شد. میزان فنول و فعالیت ضداکسایشی با افزایش زمان انبارمانی کاهش یافت، ولی در زمان‌های مختلف انبارمانی، تأثیر نوع بسته‌بندی‌ها متفاوت بود. به‌طورکلی، براساس میزان اسانس، فنول و فعالیت ضداکسایشی، انبارمانی رازیانه توصیه نمی‌گردد، ولی براساس نوع ترکیب هدف موجود در اسانس، می‌توان زمان‌های مختلف انبارمانی را توصیه کرد. در صورت انبار کردن محصول، براساس مجموع صفات اندازه‌گیری شده، بسته‌بندی پلی‌اتیلن و کرافت توصیه می‌شود.
محبوبه کشیری؛ یحیی مقصودلو؛ مرتضی خمیری
چکیده
بسته‌بندی ضدمیکروبی تکنولوژی جدیدی است که رهایش ترکیب‌های مؤثر آن رشد میکروارگانیسم‌ها در محصولات غذایی فاسدشدنی را کنترل می‌کند. در این پژوهش ترکیب‌های شیمیایی اسانس آویشن شیرازی (.Zataria multiflora Boiss) با استفاده از طیف‌سنج جرمی تعیین شد. کارواکرول (2/37%) و تیمول (4/28%)، از مهمترین ترکیب‌های قابل شناسایی اسانس آویشن شیرازی بودند. فیلم ...
بیشتر
بسته‌بندی ضدمیکروبی تکنولوژی جدیدی است که رهایش ترکیب‌های مؤثر آن رشد میکروارگانیسم‌ها در محصولات غذایی فاسدشدنی را کنترل می‌کند. در این پژوهش ترکیب‌های شیمیایی اسانس آویشن شیرازی (.Zataria multiflora Boiss) با استفاده از طیف‌سنج جرمی تعیین شد. کارواکرول (2/37%) و تیمول (4/28%)، از مهمترین ترکیب‌های قابل شناسایی اسانس آویشن شیرازی بودند. فیلم زیست کامپوزیت فعال زئین حاوی 10% اسانس آویشن شیرازی تولید شد. مقدار و سینیتیک رهایش کارواکرول و تیمول از فیلم زیست فعال زئین در دو مدل غذایی (اسید استیک 3% و اتانول 10%) در دمای 4 و 37 درجه سانتی‌گراد با استفاده از کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا ارزیابی شدند. فعالیت ضدمیکروبی فیلم فعال زئین ارزیابی شد. نتایج این پژوهش نشان داد که رهایش ترکیب‌های فعال از بستر پلیمری تحت تأثیر محیط ماده غذایی قرار گرفت. میانگین رهایش کارواکرول و تیمول در دمای 4 درجه سانتی‌گراد در محیط اسیدی در 60 دقیقه نخست آزمون (به‌ترتیب ppm34/1±93/11 و 06/0±40/1) در مقایسه با محیط اتانولی (به‌ترتیب ppm22/0±60/7 و 02/0±98/0) بیشتر بود. تصاویر میکروسکوپ روبشی تأییدکننده نقش مدل غذایی بر ساختار فیلم زئین بود که این تغییر ساختاری زئین بر سرعت رهایش ترکیب‌های فعال اسانس در مدل‌های غذایی مؤثر بود. سرعت رهایش کارواکرول و تیمول با افزایش دما به 37 درجه سانتی‌گراد افزایش یافت. فیلم زئین فعال در مدل غذایی اتانولی و دمای 4 درجه سانتی‌گراد از پایداری بهتری برخوردار بود. اندیس کاهش لگاریتمی فیلم زیست کامپوزیت فعال زئین علیه Listeria innocua وEscherichia coli به‌ترتیب 75/2 و 07/3 تعیین شد.
محمدحسین سعیدی‌راد؛ پروین شرایعی؛ سعید ظریف نشاط
چکیده
زعفران ازجمله گیاهانیست که ازدیاد آن از طریق پیاز انجام می‌شود. پس از پایان عمر مفید گلدهی مزرعه زعفران، باید پیازها از خاک خارج شده و پس از درجه‌بندی در مزرعه جدید کشت شوند. بررسی و تعیین شرایط مناسب بسته‌بندی و نگهداری پیازها می‌تواند از تحلیل رفتن قوه نامیه کاسته و همچنین کیفیت پیاز را در حد مطلوب برای کشت مجدد حفظ نماید. در این ...
بیشتر
زعفران ازجمله گیاهانیست که ازدیاد آن از طریق پیاز انجام می‌شود. پس از پایان عمر مفید گلدهی مزرعه زعفران، باید پیازها از خاک خارج شده و پس از درجه‌بندی در مزرعه جدید کشت شوند. بررسی و تعیین شرایط مناسب بسته‌بندی و نگهداری پیازها می‌تواند از تحلیل رفتن قوه نامیه کاسته و همچنین کیفیت پیاز را در حد مطلوب برای کشت مجدد حفظ نماید. در این تحقیق به‌منظور تعیین مناسب‌ترین شرایط نگهداری پیازهای زعفران، اثر نوع بسته‌بندی، دما و زمان نگهداری بر میزان ضایعات پیازها، تغییرات خصوصیات فیزیکی (رطوبت، جرم مخصوص)، خصوصیات مکانیکی (نیرو و انرژی مورد نیاز برای شکست در بارگذاری شبه استاتیکی) در قالب آزمایش فاکتوریل با پایه طرح کاملاً تصادفی بررسی شد. نوع بسته‌بندی، دمای انبار و زمان نگهداری تأثیر معنی‌داری در سطح احتمال 1% بر ضایعات و همچنین درصد کاهش وزن پیازهای زعفران داشت. به‌طوری که با افزایش زمان نگهداری پیازهای زعفران از یک ماه به سه ماه، درصد ضایعات و کاهش وزن مربوط به از دست دادن رطوبت افزایش یافت. البته کمترین و بیشترین میزان ضایعات به‌ترتیب در بسته‌بندی نوع توری و نایلون مشاهده شد. به‌نحوی که نگهداری پیازهای زعفران در دمای 10 درجه سانتی‌گراد و استفاده از توری برای بسته‌بندی آن، علاوه‌بر کاهش ضایعات موجب حفظ بهتر رطوبت بافت پیاز گردید.
مصباح بابالار؛ سعیده محتشمی؛ سیدمحمد ابراهیم‌زاده موسوی؛ محمدحسین میرجلیلی
چکیده
در این تحقیق به‌منظور بررسی اثر بسته‌بندی‌های مختلف بر میزان اسانس، فعالیت آنتی‌اکسیدانی، میزان ترکیب‌های فنلی، فلاونوئید کل، فلاون و فلاونول، بار میکروبی و رنگ گیاه دارویی بادرشبی (Dracocephalum moldavica L.)، آزمایشی به‌صورت طرح کاملاً تصادفی شامل 9 تیمار با سه تکرار انجام شد. تیمارهای بسته‌بندی شامل: P1: تیمار شاهد (فاقد بسته‌بندی خاص)، ...
بیشتر
در این تحقیق به‌منظور بررسی اثر بسته‌بندی‌های مختلف بر میزان اسانس، فعالیت آنتی‌اکسیدانی، میزان ترکیب‌های فنلی، فلاونوئید کل، فلاون و فلاونول، بار میکروبی و رنگ گیاه دارویی بادرشبی (Dracocephalum moldavica L.)، آزمایشی به‌صورت طرح کاملاً تصادفی شامل 9 تیمار با سه تکرار انجام شد. تیمارهای بسته‌بندی شامل: P1: تیمار شاهد (فاقد بسته‌بندی خاص)، P2: پاکت‌های پلی‌اتیلنی با ترکیب گازی هوای معمولی در معرض نور، P3: پاکت‌های پلی‌اتیلن- پلی‌آمید با ترکیب گازی هوای معمولی در معرض نور، P4: پاکت‌های پلی‌اتیلن- پلی‌آمید با ترکیب گازی هوای معمولی در تاریکی، P5: پاکت‌های پلی‌اتیلن- پلی‌آمید با ترکیب گازی 5% O2 و 95% N2 در معرض نور، P6: پاکت‌های پلی‌اتیلن- پلی‌آمید با ترکیب گازی 5% O2 و 95% N2 در تاریکی، P7: پاکت‌های پلی‌اتیلن- پلی‌آمید تحت خلأ در معرض نور، P8: پاکت‌های پلی‌اتیلن- پلی‌آمید تحت خلأ در تاریکی و P9: نمونه گیاهی خشک شده قبل از بسته‌بندی بود. بسته‌های مذکور به مدت 3 ماه در دمای اتاق نگهداری شدند. نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان‌دهنده تأثیر معنی‌دار تیمارها بر برخی فاکتورهای اندازه‌گیری شده بود. بالاترین میزان اسانس (درصد حجمی به وزنی) مربوط به نمونه قبل از بسته‌بندی و تیمار پاکت‌های پلی‌اتیلن- پلی‌آمید تحت خلأ در تاریکی بود (به‌ترتیب 73/0% و 72/0%). کمترین میزان اسانس مربوط به تیمار شاهد (بدون بسته‌بندی) و تیمارهای P2 و P5 به‌ترتیب با 28/0%، 37/0% و 39/0% بود. از نظر فعالیت آنتی‌اکسیدانی، تیمارهای قبل از بسته‌بندی، P1 و P5 دارای بیشترین میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانتی بودند در حالی‌که تیمارهای P2 و P4 دارای کمترین میزان بودند. بیشترین (8/188) و کمترین (8/72) میزان ترکیب‌های فنلی به ترتیب در تیمارهای قبل از بسته‌بندی و P2 بدست آمد. بیشترین (6/78 میلی‌گرم کوئرستین بر گرم وزن خشک نمونه) و کمترین (1/14) میزان ترکیب‌های فلاونوئیدی به‌ترتیب در تیمارهای P9 و P7 بدست آمد. از نظر آلودگی قارچی بالاترین میزان (Cfu103 × 4) مربوط به نمونه قبل از بسته‌بندی بود و بقیه تیمارها از این نظر در یک گروه قرار داشتند.
