محمد زینالی؛ بهرام ملکی زنجانی؛ پرویز مرادی؛ فرید شکاری؛ سید محسن نیازخانی
چکیده
تنشهای زیستی ازجمله خشکی بر میزان تولید متابولیتهای ثانویه بهویژه استرولهای گیاهی (فیتواسترولها) اثر میگذارد. در بین فیتواسترولهای موجود در کدوی تخمکاغذی، بتاسیتوسترول از مهمترین مواد مؤثره در آن است که خواص دارویی زیادی نیز دارد. در این مطالعه، اثر پنج سطح تنش خشکی بر روی میزان تولید روغن بذر و فیتواسترولهای موجود ...
بیشتر
تنشهای زیستی ازجمله خشکی بر میزان تولید متابولیتهای ثانویه بهویژه استرولهای گیاهی (فیتواسترولها) اثر میگذارد. در بین فیتواسترولهای موجود در کدوی تخمکاغذی، بتاسیتوسترول از مهمترین مواد مؤثره در آن است که خواص دارویی زیادی نیز دارد. در این مطالعه، اثر پنج سطح تنش خشکی بر روی میزان تولید روغن بذر و فیتواسترولهای موجود در آن در سه ژنوتیپ و رقم استریاکای کدوی تخمکاغذی (Cucurbita pepo L.) مطالعه شد. تجزیه فیتواسترولها با استفاده از GC/MS نشان داد که افزایش میزان تنش خشکی اثر منفی بر میزان تولید روغن حاصل از بذر رسیده کدوی تخمکاغذی داشت ولی فیتواسترولهای تشکیلدهنده روغن بهویژه بتاسیتوسترول افزایش یافتند و این افزایش در رقم استریاکا (Styriaca) از بقیه ژنوتیپها بیشتر بود. برای تأیید این نتایج، 30-15 روز بعد از گلدهی دانههای آن برداشت و میزان بیان ژنهای SQS، PP2A، SMT2، ERG26 و Cycloartenol synthase درگیر در مسیر سنتز فیتواسترولها بررسی شد. نتایج مشخص کرد که در بین سطوح مختلف تنش خشکی و ژنهای مورد مطالعه، در سطح دیمکاری ژنها بالاترین میزان بیان را داشته و در آن بازه زمانی، عمده فعالیت مسیر سنتز استروئیدها در کدوی تخمکاغذی مسیر سنتز بتاسیتوسترول و استیگماسترول است.
سکینه عباسزاده؛ طیبه رجبیان؛ مسعود تقیزاده
چکیده
فیتواسترول نامیست برای بسیاری از استرولهای گیاهی که دارای فعالیت زیستی مؤثری در انسانها هستند و بهعنوان یک عامل پایینآورنده کلسترول میتوانند در پیشگیری و مهار بیماریهای قلبی-عروقی و همچنین انواعی از سرطانها نقش داشته باشند. فیتواسترولها به مقدار زیاد در روغنهای بعضی گونههای گیاهی ازجمله جنس گلگاوزبان ...
بیشتر
فیتواسترول نامیست برای بسیاری از استرولهای گیاهی که دارای فعالیت زیستی مؤثری در انسانها هستند و بهعنوان یک عامل پایینآورنده کلسترول میتوانند در پیشگیری و مهار بیماریهای قلبی-عروقی و همچنین انواعی از سرطانها نقش داشته باشند. فیتواسترولها به مقدار زیاد در روغنهای بعضی گونههای گیاهی ازجمله جنس گلگاوزبان (Echium) از تیره گلگاوزبان (Boraginaceae) یافت میشوند. تاکنون در ایران 4 گونه گلگاوزبان شناسایی شدهاست. با توجه به نقش منحصر بهفرد فیتواسترولها در سلامتی انسان، هدف پژوهش حاضر شناسایی و تعیین مقدار این ترکیبهای دارویی در دو گونه گلگاوزبان ایران بود. بذرهای 6 جمعیت از دوگونه گلگاوزبان ایرانی (E. amoenum) و گلگاوزبان ایتالیایی (E. italicum) از رویشگاههای طبیعی آنها جمعآوری شدند. وجود فیتواسترولها در نمونههای بذر پس از استخراج با حلالهای مناسب به روش TLC مورد مطالعه قرار گرفت و بعد مقدار آنها با روشهای GC و طیفسنجی نوری تعیین شد. در روش طیفسنجی، مقدار فیتواسترول تام در نمونهها با استفاده از معادله منحنی استاندارد بدست آمده از تغییرات جذب محلولهای با غلظتهای 4/1-0 میلیگرم در لیتر استیگما استرول استاندارد در طول موج 640 نانومتر تعیین شد. به روش GC، ببیشترین مقدار فیتواسترول تام در بذر گلگاوزبان ایتالیایی، جمعیت الموت قزوین با 4/399 میلیگرم در 100گرم وزن خشک و کمترین مقدار آن با 112 میلیگرم در 100گرم وزن خشک در بذر گلگاوزبان ایرانی، جمعیت هزارجریب بدست آمد. همچنین بتا-سیتواسترول (با بیش از50% فیتواسترول تام) و کمپسترول (50-20% فیتواسترول تام) بهعنوان استرولهای اصلی بذرها شناسایی شدند. بذر گلگاوزبان ایرانی، جمعیت بهشهر با 141 میلیگرم/100گرم وزن خشک بتا-سیتواسترول و بذر گلگاوزبان ایتالیایی، جمعیت الموت قزوین بهترتیب با 212 و 4/141 میلیگرم/100گرم وزن خشک کمپسترول و بتا-سیتواستانول، غنیترین منابع از نظر فیتواسترولها بودند.