شیرین احمدی؛ رضا دهقانی بیدگلی؛ رسول حیدری سورشجانی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.36.496.101.3.1576.32 گیاهان دارویی علاوه بر نقشی که در بهبود سلامتی و کیفیت زندگی انسانها دارند، میتوانند تأثیر بهسزایی در ایجاد ظرفیتهای گردشگری و جذب توریست داشته باشند. در این مقاله قابلیت اقتصادی گیاهان دارویی و تأثیر آن بر توسعه گردشگری در شهرستان آبدانان استان ایلام بررسی شد. روش مطالعه، از نوع تحلیلی ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.36.496.101.3.1576.32 گیاهان دارویی علاوه بر نقشی که در بهبود سلامتی و کیفیت زندگی انسانها دارند، میتوانند تأثیر بهسزایی در ایجاد ظرفیتهای گردشگری و جذب توریست داشته باشند. در این مقاله قابلیت اقتصادی گیاهان دارویی و تأثیر آن بر توسعه گردشگری در شهرستان آبدانان استان ایلام بررسی شد. روش مطالعه، از نوع تحلیلی توصیفی همراه با جمعآوری اطلاعات به شیوه کتابخانهای و میدانی از طریق توزیع پرسشنامه محققساخته بود. طبقات اجتماعی مورد مطالعه در این تحقیق شامل کسبه، مردم عادی، دانشآموزان و فرهنگیان بودند. اطلاعات جمعآوری شده با استفاده از آزمونهای آماری مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت و بهمنظور مقایسه بهتر، نتایج با استفاده از روش مدلسازی ساختاری بهوسیله نرمافزار AMOS ارائه گردید. نتایج نشان داد گردشگری گیاهان دارویی بر روی گویه شاخصهای اقتصادی با وزن رگرسیونی0.52 اثرگذار است. همچنین قابلیت اقتصادی گیاهان دارویی منطقه با بارعاملی 0.494 و درآمد خانواده از طریق فروش گیاهان دارویی با بارعاملی 0.130 بهترتیب بیشترین و کمترین تأثیر غیرمستقیم را بر گردشگری گیاهان دارویی داشتند.
فاطمه آگاه؛ محمدعلی اسماعیلی؛ محمد فرزام؛ رحمت عباسی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.1002.98.6.1575.1607 پیامد تغییر اقلیم در رویشگاههای طبیعی مناطق خشک و نیمهخشک کاهش تنوع گونهای است که ضرورت اهلیسازی و کشت گونههای عرصههای طبیعی را در سیستمهای کشاورزی آشکار میکند. گیاه دارویی کَوَر (Capparis spinosa L.)، یکی از گیاهان ارزشمند بومی عرصههای طبیعی است که میتوان با شناخت الگوها و مراحل ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.1002.98.6.1575.1607 پیامد تغییر اقلیم در رویشگاههای طبیعی مناطق خشک و نیمهخشک کاهش تنوع گونهای است که ضرورت اهلیسازی و کشت گونههای عرصههای طبیعی را در سیستمهای کشاورزی آشکار میکند. گیاه دارویی کَوَر (Capparis spinosa L.)، یکی از گیاهان ارزشمند بومی عرصههای طبیعی است که میتوان با شناخت الگوها و مراحل رشد آن در رویشگاههای طبیعی و نسخهبرداری از آن، نسبت به کشت آن اقدام کرد. به همین منظور، برای بررسی نیازهای اکولوژیک، مراحل فنولوژیک و عادات رشدی گیاه دارویی ارزشمند کور، رویشگاه طبیعی این گیاه واقع در بخش مزداوند شهرستان سرخس انتخاب شد و مطالعات در سال 1395 انجام گردید. بهمنظور مطالعه مراحل فنولوژیک گیاه، فاصله زمانی برای هر مرحله فنولوژیک براساس تعداد روز و درجه روز رشد محاسبه و ثبت گردید. ویژگیهای رشد (مساحت کانوپی، طول قطر بزرگ و قطر کوچک کانوپی و تعداد شاخه) اندازهگیری شد و روند تغییرات با مدلهای سیگموئیدی، درجه دو، توانی و خطی مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج بررسی اکولوژیک رویشگاه نشان داد که رویشگاه مورد مطالعه بیشتر ماههای سال تحت تأثیرخشکی بوده، همچنین تجزیه خاک نشان داد که بافت خاک، سیلتی لوم و اسیدیته خاک در محدوده قلیایی بوده و مقادیر بالای هدایتالکتریکی خاک در اعماق مختلف نیز نشانگر وجود مقادیر زیاد املاح در خاک بود. خاک رویشگاه از نظر عناصر اصلی (نیتروژن، فسفر و پتاس) و کربن آلی فقیر بوده و مقادیر این عناصر بسیار پایینتر از حد مطلوب خاکهای زراعی برآورد شد. بررسی مراحل فنولوژیک گیاه کور نشان داد که این گیاه برای طی مراحل رشدی خود به 211 روز و 2745.3 درجه روز رشد نیاز دارد. بررسی روند تغییرات رشدی در رویشگاه نشان داد که گیاه در سه ماه اول، سرعت رشد نسبتاً بالایی از نظر گسترش سطح کانوپی داشته و با گذشت زمان از سرعت رشد آن کاسته میشود و مدل سیگموئیدی بهخوبی این الگوی رشدی را پیشبینی میکند. طبق نتایج بررسی عادات رشدی گیاه کور در رویشگاه طبیعی و با الگوبرداری از نحوه گسترش این گیاه در سطح زمین و نیز با توجه به چندساله بودن آن، توصیه میشود آرایش کاشت کور در سیستمهای زراعی به گونهای طراحی شود که بوتهها فضای کافی برای گسترش کانوپی داشته باشند.
حامد کرمی؛ منصور راسخ
چکیده
فرایند خشک کردن اهمیت زیادی در فرآوری گیاهان دارویی دارد، زیرا گیاهان دارویی اسانسدار اگر بلافاصله خشک نشوند و یا اسانس آنها استخراج نشود مواد مؤثره و ترکیبهای فرّار خود را از دست میدهند. در این تحقیق، سینتیک خشک کردن لایه نازک گیاه دارویی ترخون (Artemisia dracunculus L.) در یک خشککن هیبریدی خورشیدی مدلسازی شد. آزمایش در چهار دمای 40، ...
بیشتر
فرایند خشک کردن اهمیت زیادی در فرآوری گیاهان دارویی دارد، زیرا گیاهان دارویی اسانسدار اگر بلافاصله خشک نشوند و یا اسانس آنها استخراج نشود مواد مؤثره و ترکیبهای فرّار خود را از دست میدهند. در این تحقیق، سینتیک خشک کردن لایه نازک گیاه دارویی ترخون (Artemisia dracunculus L.) در یک خشککن هیبریدی خورشیدی مدلسازی شد. آزمایش در چهار دمای 40، 50، 60 و 70 درجه سانتیگراد و سه سرعت هوای 1، 1.51 و 2 متر بر ثانیه در آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 3 تکرار انجام شد. 8 مدل مرسوم خشک کردن بر دادههای آزمایشگاهی برازش و با هم مقایسه شدند. باتوجه به نتایج آنالیز واریانس عوامل دمای هوای خشک کردن و سرعت هوای خشک کردن در سطح احتمال 1% معنیدار شده ولی اثر متقابل دما و سرعت هوای خشک کردن معنیدار نشده و بیشترین میزان اسانس استحصالی مربوط به دمای 40 درجه سانتیگراد و سرعت جابجایی هوا 1.5 متر بر ثانیه با مقدار تقریب 1.27 میلیلیتر براساس حجمی (v/w) بدست آمد و با افزایش دما از 40 درجه سانتیگراد به 70 درجه سانتیگراد میزان اسانس استحصالی بهطور معنیداری کاهش یافت. طبق نتایج بدست آمده مدل آغباشلو و همکاران منحنی سینتیک خشک شدن ترخون را نسبت به مدلهای دیگر بهتر برآورد کرد. حداکثر مقدار ضریب پخش رطوبت مؤثر در سرعت هوا 1.5 متر بر ثانیه و دمای هوای ورودی 70 درجه سانتیگراد برابر با 10-10×2.74 (مترمربع بر ثانیه) بدست آمد. همچنین، حداقل مقدار ضریب پخش رطوبت مؤثر در سرعت هوا یک متر بر ثانیه و دمای هوای ورودی 40 درجه سانتیگراد برابر با 10-10×1.34 (متر مربع بر ثانیه) بدست آمد.
راضیه شهسوارزاده؛ مصطفی ترکش؛ زهرا رحمتی؛ مهسا قاضی مرادی
چکیده
بهدلیل عدم کفایت اطلاعات در مورد پراکنش گونههای گیاهی و جانوری، استفاده از مدلسازی برای پیشبینی پراکنش گونهها در سالهای اخیر افزایش یافته است. به این منظور طیف گستردهای از تکنیکهای مدلسازی ابداع شدهاست. در پژوهش حاضر با استفاده از عوامل محیطی و دادههای رخداد گونه کما (Ferula ovina Boiss.) و با بکارگیری مدل ژنتیک الگوریتم ...
بیشتر
بهدلیل عدم کفایت اطلاعات در مورد پراکنش گونههای گیاهی و جانوری، استفاده از مدلسازی برای پیشبینی پراکنش گونهها در سالهای اخیر افزایش یافته است. به این منظور طیف گستردهای از تکنیکهای مدلسازی ابداع شدهاست. در پژوهش حاضر با استفاده از عوامل محیطی و دادههای رخداد گونه کما (Ferula ovina Boiss.) و با بکارگیری مدل ژنتیک الگوریتم نقشه پراکنش این گونه تهیه شد. دادههای رخداد گونه (137 سایت) با استفاده از روش تصادفی طبقهبندی شده انتخاب گردید و کلیه لایههای محیطی اعم از لایههای فیزیوگرافی (شیب، جهت و ارتفاع مستخرج از نقشه رقومی ارتفاع)، لایههای محیطی خاک و لایههای اقلیمی با اندازه پیکسل 70×70 متر از روشهای میانیابی در محیط نرمافزار Arc GIS تهیه شد. کلیه اطلاعات حاصل بهوسیله نرمافزار Desktop Garp مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و نقشه پراکنش گونه کما تولید گردید. ارزیابی مدل با استفاده از شاخص سطح زیر منحنی ROC (766/0) بیانگر عملکرد خوب مدل میباشد. همچنین براساس نتایج حاصل از تحلیل حساسیت، دو فاکتور میزان سیلت و ارتفاع، مهمترین پارامترهای تأثیرگذار بر پراکنش گونه کما تعیین شد. از مدل مذکور میتوان در تفسیر روابط گونه و محیط، تعیین مکانهای با قابلیت بالای حفاظتی و همچنین تعیین مکانهای مناسب برای احیای گونه کما و بررسی سناریوهای تغییر اقلیم و مدیریت استفاده کرد.
سیدرضی کریمی؛ رضا شاهحسینی؛ سعید ذاکری
چکیده
گیاه دارویی بهلیمو با نام علمی Lippia citriodora H. B. et K. متعلق به خانواده Verbenaceae میباشد که مواد مؤثره آن دارای اثرهای آرامبخشی، ضدتشنج، برطرفکننده تپش قلب، ضداسهال و ضدمیکروبی میباشد. خشک کردن اصولی و دقیق گیاهان دارویی به منظور کاهش رطوبت، افزایش ماندگاری و افزایش کمّی و کیفی مواد مؤثره آنها امری اجتنابناپذیر است. در این ...
بیشتر
گیاه دارویی بهلیمو با نام علمی Lippia citriodora H. B. et K. متعلق به خانواده Verbenaceae میباشد که مواد مؤثره آن دارای اثرهای آرامبخشی، ضدتشنج، برطرفکننده تپش قلب، ضداسهال و ضدمیکروبی میباشد. خشک کردن اصولی و دقیق گیاهان دارویی به منظور کاهش رطوبت، افزایش ماندگاری و افزایش کمّی و کیفی مواد مؤثره آنها امری اجتنابناپذیر است. در این تحقیق از خشککن هوای گرم برای خشک کردن برگ گیاه بهلیمو با استفاده از درجه حرارتهای (30، 40 و 50 درجه سلسیوس) و سرعتهای مختلف جریان هوا (m/s5/0، 1 و 5/1) برای رسیدن به میزان رطوبت 15% استفاده گردید. پس از فرایند خشک شدن نمونهها اسانس آنها توسط دستگاه کلونجر استحصال گردید. نتایج نشان داد که دو تیمار دما و سرعت هوا و اثر متقابل آنها بر زمان خشک شدن، دارای اثر معنیدار بود. مقایسه میانگین تیمار دما، اختلاف معنیداری بین دمای ˚C40 و ˚C50 از نظر مدت زمان خشک شدن نشان نداد. اما با افزایش دما اثر سرعت ناچیز شد. بهترین تیمار از نظر کمترین زمان خشک شدن مربوط به دمای ˚C40 و سرعت m/s1 میباشد. سطوح دمایی مختلف اثری معنیدار بر میزان اسانس داشته، بهطوری که بیشترین مقدار اسانس مربوط به دمای ˚C30 و کمترین مقدار آن مربوط به دمای ˚C40 بود. سرعت هوای داغ نیز اثر معنیداری را بر میزان اسانس نشان داد، بهطوریکه در سرعت m/s5/0 بیشترین مقدار اسانس حاصل شد. نتایج حاصل از بررسی اثرهای متقابل نشان داد که حداکثر اسانس مربوط به دمای ˚C 50 و سرعت m/s5/0 بود. در نهایت 7 مدل ریاضی خشک کردن لایههای نازک برای شرایط مختلف خشک شدن، از نظر R2، SSE و RMSE مقایسه شدند که بهترین مدل برای خشک کردن گیاه بهلیمو مدل Modified Page بود.
زهرا کریمیان فریمان؛ آزاده موسوی بزاز؛ محمد بنایان اول
چکیده
سطح برگ یک متغیر کلیدی برای مطالعات فیزیولوژیکی است، بنابراین مدلهای دقیق و سادهای که بتوانند سطح برگ گیاهان را تعیین کنند در موارد زیادی اهمیت دارند. سطح برگ در گیاه بادرشبی (Dracocephalum moldavica L.) نیز چه بهعنوان یک گیاه دارویی و چه بهعنوان یک سبزی برگی یکی از مهمترین اجزای این گیاه است و اندازهگیری آن اهمیت زیادی دارد. به ...
بیشتر
سطح برگ یک متغیر کلیدی برای مطالعات فیزیولوژیکی است، بنابراین مدلهای دقیق و سادهای که بتوانند سطح برگ گیاهان را تعیین کنند در موارد زیادی اهمیت دارند. سطح برگ در گیاه بادرشبی (Dracocephalum moldavica L.) نیز چه بهعنوان یک گیاه دارویی و چه بهعنوان یک سبزی برگی یکی از مهمترین اجزای این گیاه است و اندازهگیری آن اهمیت زیادی دارد. به این منظور آزمایشی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد در مورد گیاه دارویی بادرشبی انجام شد. برای تخمین سطح برگ این گیاه، وزن تر، وزن خشک و ابعاد برگ (طول و عرض برگ) اندازهگیری شدند. آنالیز رگرسیون سطح برگ با وزن تر، وزن خشک و ابعاد برگ مدلهای متعددی را ایجاد کردند که میتوانند برای تخمین سطح برگ انفرادی بادرشبی مورد استفاده قرار گیرند. بین تمام مدلهای حاصل در این آزمایش دو مدل توانی 946/0(L×W)510/0 =LA و 473/0(L2×W2)510/0 =LA که مبتنی بر مقادیر طول و عرض برگ هستند، بهترتیب دقیقترین تخمین (656/0 =RMSE، 877/0 =R2 و 655/0 =RMSE، 877/0 =R2) را برای تعیین سطح برگ بادرشبی داشتند. میتوان این گونه استنباط نمود که رگرسیونهای حاصل از L × W و L2 × W2 میتوانند بهطور مناسبتری سطح برگ را تخمین بزنند، ولی طول و عرض برگ به تنهایی تخمین مناسبی از سطح برگ ارائه ندادند. در بخش تأیید مدل نیز اثبات شد که مدل منتخب میتواند سطح برگ را در گیاه بادرشبی با دقت و سرعت نسبتاً بالا تخمین بزند.
