بهزراعی و بهنژادی
محمد مهدی فتاحی؛ رسول مهدوی؛ مرضیه رضایی؛ یحیی اسماعیل پور
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1399.36.885.104.6.1578.4این تحقیق با هدف تعیین الگوی بهینه کشت گونههای گیاهی دارویی با استفاده از مدل ترکیبی فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و شباهت به گزینه ایدهآل (TOPSIS) در استان قم انجام گردید. ابتدا از بین معیارهای متعدد و متنوع و اولویتدار تعیین الگوی بهینه کشت گیاهان دارویی، باتوجه به شرایط اکولوژیکی و اقتصادی ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1399.36.885.104.6.1578.4این تحقیق با هدف تعیین الگوی بهینه کشت گونههای گیاهی دارویی با استفاده از مدل ترکیبی فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و شباهت به گزینه ایدهآل (TOPSIS) در استان قم انجام گردید. ابتدا از بین معیارهای متعدد و متنوع و اولویتدار تعیین الگوی بهینه کشت گیاهان دارویی، باتوجه به شرایط اکولوژیکی و اقتصادی منطقه مورد بررسی و با نظرسنجی از تعدادی متخصص آشنا با گیاهان دارویی، غربالگریمعیارها و گزینههایی که دارای اهمیت و تأثیرگذاری بیشتری در این خصوص بود، انجام شد. در نهایت، 6 معیار شامل آستانه تنش گرمایی، آستانه تنش سرمایی، بافت خاک، EC آب، نیاز آبی و مسائل اقتصادی و 10 گزینه شامل آویشن باغی، بابونه آلمانی، زرشک معمولی، زعفران ایرانی، زیره سبز، کاسنی، کنجد، گلگاوزبان ایرانی، گلمحمدی و نعناع معمولی انتخاب شدند. در مدل AHP، وزن هر کدام از معیارها با مقایسه زوجی بین آنها، با نرخ ناسازگاری 02/0 و با استفاده از نرمافزار Expert Choice تعیین گردید و سپس از تکنیک TOPSIS استفاده شد. نتایج نشان داد که در میان معیارهای تعیین الگوی بهینه کشت گیاهان دارویی در استان قم، بیشترین و کمترین وزن به ترتیب متعلق به معیارهای مسائل اقتصادی (فایده به هزینه) و بافت خاک بود. همچنین، در میان گزینهها، زعفران ایرانی بهترین گزینه بود و گلمحمدی، زیره سبز و گلگاوزبان در رتبههای بعدی قرار گرفتند. این تحقیق نشان داد که مدل ترکیبی TOPSIS-AHP میتواند در بررسی و اولویتبندی گزینههای مربوط به تعیین الگوی بهینه کشت گیاهان دارویی مورد استفاده قرار گیرد و از نقاط قوت هر دو مدل مذکور استفاده کرده و نقاط ضعف آن،ها را پوشش دهد.
حسین باقری؛ سید مهدی ادنانی؛ حسین بشری
چکیده
در این تحقیق، ابتدا فهرست فلورستیک استان تهیه و با توجه به مطالعات کتابخانه ای و همکاری افراد متخصص، اقدام به شناسایی گونه های معطر استان گردید. بعد با مراجعه به عرصه های طبیعی، مناطق پراکنش و خصوصیات اکولوژیک هر یک از گونه ها از جمله تعیین فراوانی و تراکم آنها جهت معرفی بهترین رویشگاهها، تیپ گیاهی، گیاهان غالب همراه و بررسی عوامل ...
بیشتر
در این تحقیق، ابتدا فهرست فلورستیک استان تهیه و با توجه به مطالعات کتابخانه ای و همکاری افراد متخصص، اقدام به شناسایی گونه های معطر استان گردید. بعد با مراجعه به عرصه های طبیعی، مناطق پراکنش و خصوصیات اکولوژیک هر یک از گونه ها از جمله تعیین فراوانی و تراکم آنها جهت معرفی بهترین رویشگاهها، تیپ گیاهی، گیاهان غالب همراه و بررسی عوامل اکولوژیک تاثیر گذار شامل وضعیت خاک، شیب، جهت، ارتفاع، وضعیت زمینشناسی، میزان بارندگی و اکسترمهای دمایی با استفاده از نقشههای موجود و اندازهگیری های صحرایی و آزمایشگاهی تعیین گردید. نتایج نشان داد که از بین حدود 230 گونه دارویی استان تعداد 39 گونه آن جزء گونههای اسانسدار طبقهبندی میشوند. از این تعداد 28 گونه در مراتع نیمه استپی و4 گونه در مراتع استپی استان میباشند. همچنین تعداد 7 گونه به طور مشترک در هر دو منطقه مذکور یافت میشوند. در این بین خانواده نعناعیان با 22 گونه، کاسنی با 12 گونه، چتریان با 3 گونه و ارمک و شاه پسند با یک گونه جزو تیره های گیاهی اسانسدار بودند. از میان جنسهای مهم نیز میتوان به جنسهای Artemisia (با 5 گونه)، Salvia (با 4 گونه)، Stachys و Nepeta (با 3 گونه)، Marrubium, Tanacetum ,Ziziphora, Scutellaria و Achillea (هر کدام با 2 گونه) اشاره کرد. طیف زیستی گیاهان اسانس دار نیز نشان میدهد که 46 درصد از این گیاهان همی کریپتوفیت، 36 درصد کامفیت، 13 درصد تروفیت و 2.5 درصد ژئوفیت و فانروفیت میباشند. از لحاظ موسم گلدهی، گونههای خانواده نعناع زودتر و تیره کاسنی دیرتر به گل مینشینند. گونه Echinophora platylobaبا گلدهی در اواخر تابستان و گونههای درمنه دشتی و کوهی در اوائل پاییز دیرترین موسم گلدهی را در میان گیاهان اسانسدار استان دارا میباشند.