همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد، گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه

2 استادیار، گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه

3 استاد، گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه

4 استادیار، گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

به منظور ارزیابی عمکرد ارقام کتان (Linum usitatissimum L.) 6 نمونه بذر ارقام مربوطه جمع‌آوری شده از شهرستانهای ارومیه، بافت، ماشیز، مشکین شهر، خلخال و کرمان، از مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی تهیه شد. بذرها برای مطالعات در مزرعه تحقیقاتی این مرکز با سه تکرار کشت شدند. پس از اتمام فصل رویش صفات مهم گیاه به عنوان گیاهی دانه روغنی و دارویی شامل تعداد انشعابات، تعداد کپسول، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، میزان چربی دانه و ... با سه بار تکرار اندازه‌گیری شدند. برای استخراج و اندازه‌گیری میزان چربی از روش Leiboritz استفاده شد. نوع اسیدهای چرب و میزان هریک در روغن استخراجی با استفاده از GC تعیین شدند. آنالیز اسیدهای چرب 5 نوع اسید چرب عمده پالمیتیک، استئاریک، اولئیک، لینولئیک و لینولنیک اسید را مشخص کرد. ارزیابی و تحلیل داده‌ها با استفاده از تجزیه واریانس، گروه‌بندی میانگینها و تجزیه همبستگی انجام گرفت. بدین منظور از نرم‌افزارهای آماری SPSS و Excel استفاده گردید. نتایج حاصل از تجزیه واریانس بین برخی صفات مورد مطالعه از جمله تعداد کپسول و میزان چربی اختلاف معنی‌داری را در سطح احتمال یک درصد نشان داد. همچنین همبستگی مثبت و معنی‌داری در سطح احتمال 1 درصد بین میزان چربی و وزن هزار دانه مشاهده شد. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد از بین نمونه‌های مطالعه شده نمونه مشکین شهر بالاترین عملکرد و میزان روغن و در نتیجه بالاترین میزان اسید چرب امگا 3 را برای کشت در مناطق شمال غرب کشور داشت.

کلیدواژه‌ها

- احمدی، م.، 1378. کیفیت و کاربرد دانه‌های روغنی. انتشارات نشر آموزش کشاورزی، تهران، 76 صفحه.
- امیدبیگی، ر. فخر طباطبایی، م. و اکبری، ت 1380. اثر کود نیتروژن و آبیاری بر باروری، رشد، عملکرد دانه و مواد ﻣﺆثره کتان روغنی. مجله علوم کشاورزی ایران، 55 (1): 64-53
- اهدایی، ب.، 1365. اصلاح نباتات. انتشارات دانشگاه شهید چمران اهواز، 689 صفحه.
- سیاوش، ب.، کاراپتیان، ژ. و زارع، ص.، 1384. اندازه‌گیری و مقایسه مقدار روغن و اسیدهای چرب موجود در دانه چند رقم کلزا (Brassica napus L.). مجله پژوهش و سازندگی، 67(2): 101-95.
- شریف نیا، ف. و اسدی، م.، 1379. فلور ایران تیره کتان(Linaceae) . انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 42 صفحه.
- صمدی، ا.، 1384. بررسی خصوصیات کمی و کیفی مهم در 27 واریته زراعی بزرک (کتان) و بررسی کاریولوژیکی برخی از گونه‌های کتان (Linum spp.) پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته زیست‌شناسی گیاهی، دانشگاه ارومیه.
- صمدی، ا.، محمودزاده، ا. و حسن‌زاده، ع.، 1384. بررسی خصوصیات کمی و کیفی توده‌های زراعی کتان (Linum usitatissimum L.). مجموعه مقالات اولین سمینار علمی- کاربردی صنعت روغن نباتی ایران، انتشارات مؤسسه کشت دانه‌های روغنی، تهران، 26 تیر: 240-233
- Berry, E.M. and Hirsch, j., 1986. Does dietary Linolenic acid influence blood pressure? American Society for Clinical Nutrition, 44(3): 336-340.
- Bhatty, R.S. and Cherdkiatgumchai, P., 1990. Compositional analysis of laboratory prepared and commercial samples of linseed meal and of hull isolated from Flax. Journal of Oil Chemistry, 67: 79-84.
- Cunnane, S.C., Ganguli, S., Menard, C., Lied, A.C., Hamadeh, M.J., Wolever, T.M. and Jenkins, T.M., 1993. High-linolenic acid Flaxseed (Linum usitatissimum L.): Some nutritional properties in humans. The British Journal of Nutrition, 69(2): 443-453.
- Cunnane, S.C., Hamadeh, M.J. and Liede, A.C., 1995. Nutritional attributes of traditional Flaxseed in healthy young adults. American Society for Clinical Nutrition, 61(1): 62-68.
- Denis, L., Morton, M.S. and Griffiths, K., 1999. Diet and its preventive role in prostatic disease. European . Urology, 35(6): 377- 387.
- Diederichsen, A., Kusters, D., Kusters, P., Raney, J.P. and Richard, K.W., 2002. Genetic diversity and intraspecific classification in Flax (Linum usitatissimum L.). Plant gene resources of Canada, agriculture and agri-food Canada, Saskatoon research center, Canada, 145p.
- Gordon, M.H., 1990. Principles and application of gas chromatography in food analysis. 11-115. In: Horwood, E. (ed.). Series in Food Science&Technology, New York, 378p.
 - Kuskuner, Y. and Karababa, E., 2007. Some physical properties of flaxseed (Linum usitatissimum L.). Journal of Food Engineering, 78(3): 1067-1073.
- Leiboritz, H.E., Benqrson, D.A., Mouqle, P.D. and Simpson K.L., 1987. Effects of Artemia lipid fraction on growth and survival of larval in land liver sides. 469- 476. In: Artemia research and its application, Sorgeloss, P., Begtson, D.A., Deelier, W. and Japers, E. (Eds.). Universa press, wetteven. Belgium, 763p.
- LiD Yee, J.A., Thampson, L.U. and Yan, L.,1999. Dietary supplementation with secoisolariciresinol diglycoside (SDG) reduces experimental metastasis of melanoma cells in mice. Cancer Letters, 142 (1): 91- 96.
- Lorgeril, M., Salen, P. and Martin, J.L., 1998. Mediterranean dietary Pattern in a randomized trial: Prolonged survival and possible reduced cancer rate. Archives of Internal Medicine, 158(11): 1181-1187.
- Raney, J.P. and Diederichsen, A., 2002. Oil content and composition of the Flax germplasm collection held by Plant gene resources of Canada. Agriculture and agri-food Canada, Saskatoon research center, Canada, 321p.
- Thompson, L.U., Rickard, S.E., Orcheson, L.J. and Seidl, M.M., 1996. Flaxseed and its lignan and components mammary tumor growth at a rate stage of carcinogenesis. Carcinogenesis, 17: 1373- 1376.
- www. flaxcouncil.ca/explanation/guide/info
- www. go-symmetry.com/flax seed oil/facts and information/htm
- Yan, L., Yee, J.A. and Li, D., 1998. Dietary flaxseed supplementation and experimental metastasis of melanoma cells in mice. Cancer Letters, 124(2): 181-186.