تأثیر روشهای مختلف خشک کردن و اسانس‌گیری بر کمیت و کیفیت اسانس Eucalyptus largiflorens

فتحی, الهام; سفیدکن, فاطمه; بخشی خانیکی, غلامرضا; آبروش, زهرا; عصاره, محمدحسن

نوع مقاله : مقاله کوتاه

نویسندگان

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه پیام نور مرکز تهران

² استاد، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

³ دانشیار، دانشکده علوم، دانشگاه پیام نور

⁴ کارشناس ارشد، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

⁵ دانشیار، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

چکیده

در این تحقیق برگهای جوان گونه‌ای اکالیپتوس با نام علمی Eucalyptus largiflorens در فصل بهار از شهرستان کاشان در استان اصفهان (نواحی مرکزی ایران) جمع‌آوری شد. برگهای جمع‌آوری شده تحت پنج تیمار مختلف شامل آون Cº30، آون Cº40، آون Cº50، آفتاب و سایه خشک شدند. پس از خشک کردن برگها، با استفاده از روش تقطیر با آب، اسانس آنها در مدت دو ساعت استخراج شد و به‌وسیله دستگاههای کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) مورد تجزیه و شناسایی قرار گرفت. بازده اسانس این گونه در تیمار خشک شده در آون Cº50 (59/1%) به‌ترتیب بیش از آون Cº40 (58/1%) و آون Cº30 (37/1%) بدست آمد. بازده اسانس نمونه خشک شده در آفتاب (31/1%) تقریباً برابر با نمونه خشک شده در سایه (32/1%) بود. اجزای عمده اسانس شامل 8،1-سینئول (0/25%، 2/26%، 6/40%، 7/29% و 6/24%)، پارا-سیمن (2/17%، 4/17%، 3/20%، 5/20% و1/17%) و آلفا-پینن (2/16%، 6/12%، 4/14%، 2/7% و 9/9%) به‌ترتیب در آون Cº30، آون Cº40، آون Cº50، آفتاب و سایه بودند. با توجه به بالاتر بودن بازده اسانس و بیشتر بودن درصد 8،1-سینئول در آون Cº50 می‌توان برای این گونه خشک کردن در آون Cº50 را توصیه نمود. در بخش دیگری از تحقیق برگهای خشک شده در سایه، علاوه بر روش تقطیر با آب با استفاده از دو روش تقطیر دیگر یعنی تقطیر با آب و بخار و تقطیر با بخار آب مستقیم، اسانس آنها در مدت دو ساعت استخراج و به‌وسیله دستگاههای GC و GC/MS مورد تجزیه و شناسایی قرار گرفت. بازده اسانس در روش تقطیر با آب 32/1%، در روش تقطیر با آب و بخار 92/0% و در روش تقطیر با بخار مستقیم 77/0% بود. بالاترین درصد ترکیب عمده اسانس یعنی 8،1-سینئول از روش تقطیر با آب و بخار بدست آمد (4/31%). به این ترتیب مشاهده می‌شود که در روش تقطیر با آب بازده اسانس بالاتر می‌باشد و بیشترین درصد 8،1-سینئول از روش تقطیر با آب و بخار بدست می‌آید.

کلیدواژه‌ها

مراجع

- آبروش، ز.، سفیدکن، ف. و عصاره، م.ح.، 1386. استخراج و تعیین ترکیبهای شیمیایی اسانس پنج گونه اکالیپتوس کشت شده در مناطق گرمسیری ایران. تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، (3)23: 323-330.

- بهمن‌زادگان جهرمی، ع.، 1385. بررسی تغییرات فصلی اسانس چهار گونه اکالیپتوس و تأثیر روش تقطیر بر کمیت و کیفیت اسانس Eucalyptus dealbata، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته فیتوشیمی، دانشگاه شهید بهشتی.

- جوانشیر، ک. و مصدق، ا.، 1351. اکالیپتوس. انتشارات دانشگاه تهران، 435 صفحه.

- Abbott, P.S., 1989. Commercial Eucalyptus oil production. Proceedings of the Eucalyptus oil production Seminar, Gnowangerup, 14 February: 29-48.

- Boland, D.J., Brophy, J.J. and House, A.D., 1991. Eucalyptus Oils Use: Chemistry, Distillation and Marketing. Inkata Melbourne, Australia, 252p.

- Brand, N., 1993. Eucalyptus, In: Hagers Handbuch der Pharmazeutischen Praxis, Vol. 5, 5^th ed. Springer-Verlag, Berlin, 970p.

- Copper, J.J. and Hone, G.A., 1992. Eucalyptus Oils: A review of Production and Markets. Natural Resources Institute Bulletin 56. Overseas Development Administration.

- Grrassmann, J., Hippeli, S., Dornisch, K., Rohnert, U., Beuscher, N. and Elstner, E.F., 2000. Antioxidant properties of essential oils. Possible explanations for their anti-inflammatory effects. Arzneim Forsch/Drug Research, 50: 135-139.

- Harkenthal, M., Reichling, J.,Geiss, H.K. and Saller, R., 1999. Comparative study on the in vitro antibacterial activity of Australian tea tree oil, cajuput oil, niaouli oil, manuka oil and Eucalyptus oil. Pharmazie, 54: 460-463.

- International Trade Centre, 1986. Essential Oils and Oleoresins. A study of Selected Producers and Major Markets. International Trade Centre, United Nations Conference on Trade and Development, Geneva, 208p.

- Juergens, U.R., Dethlefsen, U., Stein, G., Gillissen, A., Repges, R. and Vetter, H., 2003. Anti-inflammatory activity of 1,8-Cineole (eucalyptol) in bronchial asthma: a double blind placebo-controlled trial. Respiratory Medicine, 97; 250-256.

- Kaspar, P., Repges, R., Dethlefsen, U. and Petro, W., 1994. Sekretolytika im Vergleich. Anderung der Ziliarfrequenz und lungen function nach Thrapie mit Cineole und Ambroxol. Atemw-Lungenkrkh, 20: 605-614.

- Mahlo, D.H., 1990. Obstruktive Atemwegserkrankungen. Mit Cineole die Lungenfunktionsparameter verbesern. Therapiewoche, 40: 3157-3162.

- Sefidkon, F., Assareh, M.H., Abravesh, Z. and Barazandeh, M.M., 2007. Chemical composition of the essential oils of four Cultivated Eucalyptus species in Iran as medicinal plants (E. microtheca, E. spatulata, E. largiflorense and E. trquata). Iranian Journal of Pharmaceutical Research, 6(2), 135-140.

- Sefidkon, F., Assareh, M.H., Abravesh, Z. and Mirza M., 2006

- Shalaby, A.S., El-Gengaihi, S. and Khattab, M., 1995. Oil of Mellisa officinalis L., as affected by storage and herb drying. Journal of Essential Oil Research, 8: 667-669.

- Simmons, D. and Parsons, R.F., 1987. Seasonal variation in the volatile leaf oils of two Eucalyptus species. Biochemical Systematics and Ecology, 15(2): 209-215.

- Wilson, N.D., Watt, R.A. and Moffat, A.C., 2001. A near-inferared method for the assay of cineole in Eucalyptus oil as an alternative to the official. BP method. Journal of Pharmacy and Pharmacology, 33: 95-102.

- Wittman, M., Petro, W., Kaspar, P., Repges, R., and DethlestenmU., 1998. Zur Thrapie chronisch obstruktiver Atemwegser-Krankungen mit Sekretolytika. Doppelblinder, randomisierter Cross- over-Vergleich zwischen Cineole und Ambroxol. Atemw-Lungenkrkh, 24: 67-74.

تأثیر روشهای مختلف خشک کردن و اسانس‌گیری بر کمیت و کیفیت اسانس Eucalyptus largiflorens

مراجع

مراجع

دوره 25، شماره 1 - شماره پیاپی 43اردیبهشت 1388صفحه 64-74

دوره 25، شماره 1 - شماره پیاپی 43
اردیبهشت 1388
صفحه 64-74