نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استاد، گروه زیست‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد گرگان
2 استادیار، گروه زیست‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد گرگان
3 دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد گرگان
چکیده
دارواش یک گیاه همیشه سبز، پایا و انگلی است که همه آب و عناصر ضروری خود شامل نیتروژن و یک بخش کوچک از غذای خود را از درخت میزبان و توسط یک اندام ریشه مانند به نام هوستوریوم دریافت می‌کند. این گیاه از نظر پزشکی و دارویی بسیار اهمیت داشته و بسیاری از اثرهای آن در درمان بیماریها به اثبات رسیده‌است. دو گونه Viscum album L. (دارواش حقیقی) و Arceuthobium oxycedri (D.C.) M. Bieb. (دارواش کاذب) هر دو از خانواده Viscaceae و به‌عنوان اپی‌فیت هستند. میزبان غالب V. album در منطقه‌ای از جنگل گرگان با ارتفاع 700 متر از سطح دریا، گونه انجیلی (Parrotia persica (D. C.) C. A. Mey.) و در منطقه‌ای با ارتفاع 1800 متر از سطح دریا، گونه ممرز (Carpinus betulus L.) است و میزبان A. oxycedri (D. C.) M. Bieb. در ارتفاع 2200 متر از سطح دریا، یک گونه ارس (Juniperus polycarpus L.) است. در این پژوهش، برگ و سرشاخه‌های گونه‌های انگل و میزبان از ارتفاعات ذکر شده جمع‌آوری شد. از هر گونه به صورت تصادفی 3 درخت آلوده به دارواش و در کنار هر یک درختی سالم با شرایط قطر و ارتفاع تقریباً یکسان به‌عنوان شاهد انتخاب شد و اثر آلودگی این انگل‌ها بر فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان گونه‌های میزبان بررسی شد که شامل 3 آنزیم کاتالاز، پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز بود. نتایج نشان داد که آلودگی دارواش، گیاه میزبان را با نوعی تنش کم‌آبی مواجه می‌کند و به همین دلیل میزان فعالیت این آنزیم‌ها در میزبان آلوده افزایش می‌یابد. در مورد کاتالاز، درختان انجیلی و ممرز آلوده به دارواش و غیرآلوده تفاوت معنی‌داری را در میزان فعالیت این آنزیم نشان ندادند؛ ولی در ارس نر آلوده و غیرآلوده و ارس ماده آلوده و غیرآلوده دارای تفاوت معنی‌داری بود. فعالیت آسکوربات پراکسیداز در همه پایه‌های مورد بررسی دارای تفاوت معنی‌داری بود. فعالیت پراکسیداز نیز در همه نمونه‌های آلوده به دارواش در مقایسه با نمونه‌های غیرآلوده افزایش یافت و دارای تفاوت معنی‌داری بود. اما در هیچ یک از نمونه‌ها، فعالیت این 3 آنزیم تحت تأثیر جنسیت نبوده‌است.
کلیدواژه‌ها
)