نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حسین نجف‌زاده ورزی ¹
• مصطفی سبزواری زاده ²
• رضا حاج‌حسینی ³
• غلامحسین خواجه ⁴

¹ دانشیار، بخش فارماکولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز

² کارشناسی ارشد، دانشکده علوم پایه، دانشگاه پیام نور تهران

³ دانشیار، دانشکده علوم پایه، دانشگاه پیام نور تهران

⁴ استاد، بخش کلینیکال پاتولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

رابدومیولیز آسیب عضلات اسکلتی است و موجب آزاد شدن محتویات سلول عضلانی ازجمله میوگلوبین می‌شود. میوگلوبینوری موجب نارسایی حاد کلیوی میوگلوبینوریک به‌دلیل واکنشهای اکسیداتیو می‌شود. در این مطالعه، اثر سیلیمارین و ویتامین C (به‌عنوان آنتی‌اکسیدانهای طبیعی) در کاهش سمّیت کلیوی ناشی از میوگلوبینوری به دنبال تزریق گلیسرول در موش صحرایی مقایسه شد. مطالعه در 7 گروه از رت‌ها به شرح زیر انجام شد؛ گروه 1: شاهد، گروه 2: دریافت کننده گلیسرول، گروه3: دریافت کننده گلیسرول + سیلیمارین تزریقی، گروه 4: دریافت کننده گلیسرول + سیلیمارین و ویتامین C تزریقی، گروه 5: دریافت کننده گلیسرول + ویتامین c تزریقی، گروه 6: دریافت کننده گلیسرول + سیلیمارین خوراکی و گروه 7: دریافت کننده گلیسرول + ویتامین C خوراکی. بیست و چهار ساعت بعد از تزریق گلیسرول رت‌ها بیهوش و خونگیری شده و سرم جدا گردید. فاکتورهای BUN، کراتینین، سدیم و پتاسیم سرم به‌عنوان شاخص‌های سرمی عملکرد کلیه‌ها و مقدار سرمی آنزیم کراتین کیناز و گاما گلوتامیل ترانسفراز و میوگلوبین سرم با کیت اندازه‌گیری شد. مطالعه حاضر نشان داد که گلیسرول موجب آسیب عضلات اسکلتی شده، به‌طوری که مقدار میوگلوبین را به‌طور معنی‌داری افزایش داد. این افزایش با تزریق ویتامین C کنترل گردید. تغییر سایر فاکتورهای سرمی به‌وسیله ویتامین C در مقایسه با سیلیمارین بهتر کنترل شد. نارسایی کلیوی میوگلوبینوریک فوق با مداخله استرس اکسیدایتو ایجاد می‌شود، به‌طوری که مصرف تزریقی ویتامین C اثر پیشگیری کننده مفیدی داشت. در حالی‌که سیلیمارین به تنهایی تأثیری بر آسیب عضلانی و سمّیت کلیوی نداشت، اما ترکیب ویتامین C و سیلیمارین اثر قابل‌ملاحظه و معنی‌داری داشته است.

کلیدواژه‌ها

• سیلیمارین
• ویتامین C
• سمّیت کلیوی
• رابدومیولیز
• موش صحرایی