همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علوم زیستی. دانشکده علوم پایه. دانشگاه کردستان. سنندج. ایران

2 گروه علوم زیستی دانشکده علوم دانشگاه کردستان سنندج ایران

10.22092/ijmapr.2024.364055.3394

چکیده

سابقه و هدف: بیماری آلزایمر یک بیماری پیش‌رونده و تحلیل برنده‏ مغز بوده که باعث مختل ‏شدن فکر و حافظه می‏شود. پیامدهای اصلی آلزایمر شامل کاهش عملکرد‏های شناختی و اختلالات زبانی است. یکی از دلایلی که موجب آلزایمر می‏شود، کاهش سطح انتقال دهنده‏ عصبی استیل کولین در مغز است که بخشی از آن به دلیل فعالیت بالاتر استیل کولین استراز است، آنزیمی که مسئول تخریب آن است. بسیاری از مهارکننده‏های استیل کولین استراز، چه طبیعی و چه مصنوعی، در طول سال‌ها برای مقابله با پیشرفت بیماری ساخته و استفاده شده‏اند. ازاین‌رو، مهارکننده‏های استیل کولین استراز، گزینه مناسبی برای درمان این بیماری هستند. امروزه دستیابی به داروهایی مؤثرتر با عوارض جانبی کمتر با منشأ گیاهی از هدف‏های پژوهشگران می‏باشد. یکی از مهمترین فرآورده‏های گیاهی که در طب سنتی ایران برای تقویت یادگیری و حافظه بکار می‏رود صمغ گیاه کندر (Boswellia thurifera Roxb.) است. نوع حلّال بر کیفیت ترکیبات استخراج شده بسیار مؤثر است، ازاین‌رو بررسی تأثیر نوع حلّال استخراج، بر میزان خاصیت مهارکنندگی آنزیم استیل کولین استراز، توسط عصاره‏ صمغ کندر هدف این پژوهش بود.
مواد و روشها: حلّال‏های اتانول، متانول، اتر، اتیل استات، استون و هگزان برای استخراج عصاره‏ صمغ کندر به روش خیساندن و با استفاده از دستگاه روتاری اواپوراتور انتخاب شدند. عصاره‏های حاصل به منظور بررسی فعالیت مهاری آنزیم استیل کولین استراز و سنجش محتوی فنل و فلاونوئید مورد استفاده قرار گرفتند. برای سنجش اثر مهاری عصاره‌ها از روش المن با رویکرد میکروپلیت اسپکتروفوتومتری استفاده شد. از غلظت‏های مختلف عصاره برای تعیین درصد مهار و محاسبه‏ مقدار IC50 استفاده شد و تمام سنجش‏ها در 3 تکرار انجام گردید. عصاره‌های با اثر مهارکنندگی بالاتر از نظر سینتیک مهارآنزیمی بررسی شدند. مقدار ترکیبات فنول تام عصاره‏های مختلف بدست آمده از کندر براساس مقدار جذب حاصل واکنش عصاره‏ها با معرف فولین سیوکالچیو و بر مبنای مقایسه‏ آنها با منحنی استاندارد اسید گالیک محاسبه شد. مقدار فلاونوئید تام از عصاره‏های مختلف گیاه کندر بر مبنای رنگ‏سنجی آلومینیوم‏کلراید انجام شد. سپس با قراردادن میزان جذب عصاره‏های مختلف در معادله‏ خط منحنی استاندارد محلول کوئرستین مقدار فلاونوئید تام محاسبه شد.
نتایج: عصاره‏ اتانولی صمغ کندر با کمترین مقدار IC50 ( mg.mL-11.93)، بیشترین اثر مهارکنندگی بر روی فعالیت آنزیمی استیل کولین استراز و عصاره متانولی صمغ کندر با بیشترین مقدار IC50 (mg.mL-1 42.01) کمترین اثر مهارکنندگی بر روی فعالیت آنزیمی استیل کولین استراز را از خود نشان دادند. سایر حلّال‌ها براساس افزایش مقدار IC50 (هگزان< اتیل استات< اتر< استون) در میان این دو جای گرفتند. مطابق نتایج مطالعات سنتیک مهار آنزیم، عصاره‏ استونی کندر الگوی مهار رقابتی، عصاره هگزانی کندر الگوی مهار غیر رقابتی و عصاره‏ اتانولی، اتیل‏استاتی، متانولی و اتری کندر الگوی مهار مرکب از خود نشان دادند. عصاره‏ اتانولی حاوی بیشترین مقدار فنل تام بود (μg.mL-14.36)، اما مقدار فلاونوئید تام آن با سایر عصاره‏ها تفاوت چندانی نداشت.
نتیجه‌گیری: نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان می‏دهد که عصاره‏ اتانولی بدست آمده از صمغ کندر به‌طور قابل توجهی دارای اثرهای مهاری بر روی فعالیت آنزیم استیل کولین استراز است. در عین حال، عصاره‏ اتانلی دارای بیشترین مقدار فنل تام است. بنابراین اتانل قادر به استخراج عوامل مهارکننده‏ آنزیم استیل کولین استراز موجود در صمغ کندر با ماهیت فنلی احتمالی است. تلاش برای جداسازی عوامل فنلی ذکرشده می‏تواند موضوع مناسبی برای پژوهش‏های آینده با هدف دستیابی به مهارکننده‏های دارای کاربردهای دارویی باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

- Abdel-Tawab, M., Werz, O. and Schubert-Zsilavecz, M., 2011. Boswellia serrata: an overall assessment of in vitro, preclinical, pharmacokinetic and clinical data. Clinical pharmacokinetics, 50(6): 349-369.
- Al-Yasiry, A.R. and Kiczorowska, B., 2016. Frankincense-therapeutic properties. Postepy higieny i medycyny doswiadczalnej, 70: 380-391.
- Arens, A.M. and Kearney, T., 2019. Adverse Effects of Physostigmine. Journal of medical toxicology: official journal of the American College of Medical Toxicology, 15(3): 184-191.
- Badria, F.A., Mikhaeil, B.R., Maatooq, G.T. and Amer, M.M., 2003. Immunomodulatory triterpenoids from the oleogum resin of Boswellia carterii Birdwood. Zeitschrift fur Naturforschung. C, Journal of biosciences, 58(7-8): 505-516.
- Bubley, A., Erofeev, A., Gorelkin, P., Beloglazkina, E., Majouga, A. and Krasnovskaya, O., 2023. Tacrine-Based Hybrids: Past, Present, and Future. International journal of molecular sciences, 24(2): 1717-1724.
- Chang, C.C., Yang, M.H., Wen, H.M. and Chern, J.C., 2002, Estimation of total flavonoid content in propolis by two complementary colorimetric methods. Journal of food and drug analysis, 10: 18-27.
- Dhawan, D. and Gupta, J., 2017. Comparison of Different Solvents for Phytochemical Extraction Potential from Datura metel Plant Leaves. International Journal of Biological Chemistry, 11(1): 17-22.
- Ellman, G.L., Courtney, K.D., Andres Jr, V., Feather-Stone, R.M., 1961. A new and rapid colorimetric determination of acetylcholinesterase activity. Biochemical pharmacology, 7(2): 88-95.
- Hafez Ghoran, S., Taktaz, F., Mozafari, A.A., Tunçtürk, M., Sekeroglu, N. and Kijjoa, A., 2022. Uncommon Terpenoids from Salvia Species: Chemistry, Biosynthesis and Biological Activities. Molecules (Basel, Switzerland), 27(3): 1128.
- Huang, K., Chen, Y., Liang, K., Xu, X., Jiang, J., Liu, M. and Zhou, F., 2022. Review of the Chemical Composition, Pharmacological Effects, Pharmacokinetics, and Quality Control of Boswellia carterii. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 2022: 6627104.
- Ingkaninan, K., Temkitthawon, P., Chuenchom, K., Yuyaem, T. and Thongnoi, W., 2003. Screening for acetylcholinesterase inhibitory activity in plants used in Thai traditional rejuvenating and neurotonic remedies. Journal of ethnopharmacology, 89(2-3): 261-264.
- Kajdžanoska, M., Petreska, J. and Stefova, M., 2011. Comparison of Different Extraction Solvent Mixtures for Characterization of Phenolic Compounds in Strawberries. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 59(10): 5272-5278.
- Kay, C., 2010. The future of flavonoid research. British Journal of Nutrition, 104(S3): S91-S95.
- Luo, X., Lauwers, M., Layer, P.G. and Wen, C., 2021. Non-neuronal Role of Acetylcholinesterase in Bone Development and Degeneration. Frontiers in cell and developmental biology, 8: 620543.
- Rajabian, A., Sadeghnia, H., Fanoudi, S. and Hosseini, A., 2020. Genus Boswellia as a new candidate for neurodegenerative disorders. Iranian journal of basic medical sciences, 23(3): 277–286.
- Saxena, M. and Dubey, R., 2019. Target Enzyme in Alzheimer's Disease: Acetylcholinesterase Inhibitors. Current topics in medicinal chemistry, 19(4): 264–275.
- Shahidi, F. and Naczk, M., 1995. Food Phenolics: Sources, Chemistry, Effects and Applications. Technomic Publishing Co., Lancaster. 331p.
- Singh, G.B. and Atal, C.K., 1986. Pharmacology of an extract of salai guggal ex-Boswellia serrata, a new non-steroidal anti-inflammatory agent. Agents and Actions 18: 407–412.
- Soreq, H. and Seidman, S., 2001. Acetylcholinesterase — new roles for an old actor. Nat Rev Neurosci 2: 294–302.
- Tattersall, J. 2009. Seizure activity post organophosphate exposure. Frontiers in bioscience (Landmark edition), 14(10): 3688–3711.
- Tomsone, L., Kruma, Z. and Galoburda, R., 2012. Comparison of different solvents and extraction methods for isolation of phenolic compounds from horseradish roots (Armoracia Rusticana). World Academy of Science, Engineering and Technology, 64: 903-908.
- Vanessa, V.V. and Mah, S.H., 2021. Xanthone: Potential Acetylcholinesterase Inhibitor for Alzheimer's Disease Treatment. Mini reviews in medicinal chemistry, 21(17): 2507–2529.
- Villegas, L.G.C., Mashhadi, N., Chen, M., Mukherjee, D., Taylor K.E. and Biswas, N., 2016. A Short Review of Techniques for Phenol Removal from Wastewater. Currrent Pollution Reports 2: 157–167.