نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 گروه علوم زیستی. دانشکده علوم پایه. دانشگاه کردستان. سنندج. ایران
2 گروه علوم زیستی دانشکده علوم دانشگاه کردستان سنندج ایران
چکیده
سابقه و هدف: بیماری آلزایمر یک بیماری پیشرونده و تحلیل برنده مغز بوده که باعث مختل شدن فکر و حافظه میشود. پیامدهای اصلی آلزایمر شامل کاهش عملکردهای شناختی و اختلالات زبانی است. یکی از دلایلی که موجب آلزایمر میشود، کاهش سطح انتقال دهنده عصبی استیل کولین در مغز است که بخشی از آن به دلیل فعالیت بالاتر استیل کولین استراز است، آنزیمی که مسئول تخریب آن است. بسیاری از مهارکنندههای استیل کولین استراز، چه طبیعی و چه مصنوعی، در طول سالها برای مقابله با پیشرفت بیماری ساخته و استفاده شدهاند. ازاینرو، مهارکنندههای استیل کولین استراز، گزینه مناسبی برای درمان این بیماری هستند. امروزه دستیابی به داروهایی مؤثرتر با عوارض جانبی کمتر با منشأ گیاهی از هدفهای پژوهشگران میباشد. یکی از مهمترین فرآوردههای گیاهی که در طب سنتی ایران برای تقویت یادگیری و حافظه بکار میرود صمغ گیاه کندر (Boswellia thurifera Roxb.) است. نوع حلّال بر کیفیت ترکیبات استخراج شده بسیار مؤثر است، ازاینرو بررسی تأثیر نوع حلّال استخراج، بر میزان خاصیت مهارکنندگی آنزیم استیل کولین استراز، توسط عصاره صمغ کندر هدف این پژوهش بود.
مواد و روشها: حلّالهای اتانول، متانول، اتر، اتیل استات، استون و هگزان برای استخراج عصاره صمغ کندر به روش خیساندن و با استفاده از دستگاه روتاری اواپوراتور انتخاب شدند. عصارههای حاصل به منظور بررسی فعالیت مهاری آنزیم استیل کولین استراز و سنجش محتوی فنل و فلاونوئید مورد استفاده قرار گرفتند. برای سنجش اثر مهاری عصارهها از روش المن با رویکرد میکروپلیت اسپکتروفوتومتری استفاده شد. از غلظتهای مختلف عصاره برای تعیین درصد مهار و محاسبه مقدار IC50 استفاده شد و تمام سنجشها در 3 تکرار انجام گردید. عصارههای با اثر مهارکنندگی بالاتر از نظر سینتیک مهارآنزیمی بررسی شدند. مقدار ترکیبات فنول تام عصارههای مختلف بدست آمده از کندر براساس مقدار جذب حاصل واکنش عصارهها با معرف فولین سیوکالچیو و بر مبنای مقایسه آنها با منحنی استاندارد اسید گالیک محاسبه شد. مقدار فلاونوئید تام از عصارههای مختلف گیاه کندر بر مبنای رنگسنجی آلومینیومکلراید انجام شد. سپس با قراردادن میزان جذب عصارههای مختلف در معادله خط منحنی استاندارد محلول کوئرستین مقدار فلاونوئید تام محاسبه شد.
نتایج: عصاره اتانولی صمغ کندر با کمترین مقدار IC50 ( mg.mL-11.93)، بیشترین اثر مهارکنندگی بر روی فعالیت آنزیمی استیل کولین استراز و عصاره متانولی صمغ کندر با بیشترین مقدار IC50 (mg.mL-1 42.01) کمترین اثر مهارکنندگی بر روی فعالیت آنزیمی استیل کولین استراز را از خود نشان دادند. سایر حلّالها براساس افزایش مقدار IC50 (هگزان< اتیل استات< اتر< استون) در میان این دو جای گرفتند. مطابق نتایج مطالعات سنتیک مهار آنزیم، عصاره استونی کندر الگوی مهار رقابتی، عصاره هگزانی کندر الگوی مهار غیر رقابتی و عصاره اتانولی، اتیلاستاتی، متانولی و اتری کندر الگوی مهار مرکب از خود نشان دادند. عصاره اتانولی حاوی بیشترین مقدار فنل تام بود (μg.mL-14.36)، اما مقدار فلاونوئید تام آن با سایر عصارهها تفاوت چندانی نداشت.
نتیجهگیری: نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان میدهد که عصاره اتانولی بدست آمده از صمغ کندر بهطور قابل توجهی دارای اثرهای مهاری بر روی فعالیت آنزیم استیل کولین استراز است. در عین حال، عصاره اتانلی دارای بیشترین مقدار فنل تام است. بنابراین اتانل قادر به استخراج عوامل مهارکننده آنزیم استیل کولین استراز موجود در صمغ کندر با ماهیت فنلی احتمالی است. تلاش برای جداسازی عوامل فنلی ذکرشده میتواند موضوع مناسبی برای پژوهشهای آینده با هدف دستیابی به مهارکنندههای دارای کاربردهای دارویی باشد.
کلیدواژهها
موضوعات