همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه و فناوری های همگرا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

2 گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه و فناوری های همگرا، دانشگاه آزاد اسلامی قم، ایران

3 گروه زیست شناسی ، دانشکده علوم پایه و فناوری های همگرا، واحد علوم وتحقیقات ،دانشگاه آزاداسلامی،تهران،ایران

4 دانشیار گروه علوم گیاهی، دانشکده علوم زیستی، دانشگاه خوارزمی تهران

10.22092/ijmapr.2024.131441

چکیده

سابقه و هدف: روناس (Rubia tinctorum L.) گیاهی چندساله و علفی است که ریشه آن به‌عنوان مهم‌ترین بخش اقتصادی آن شناخته شده و غنی از مشتقات آنتراکینونی است. روناس گیاهی با مزیت‌های چندگانه دارویی، غذایی، رنگی و بهداشتی است. مطالعات دارویی اخیر نشان داده‌اند که آنتراکینون‌های ریشه روناس درجه خاصی از اثر مهاری انتخابی نسبت به سلول‌های سرطانی دارد. در این پژوهش با توجه ‌به محدودیت‌های آب ‌و خاک منطقه مورد آزمایش، استفاده از حاصلخیزکننده‌های زیست‌‌تخریب‌پذیر کربنات کلسیم و فسفات برای تولید روناس پیشنهاد گردید تا با توجه ‌به تغییر اقلیم و کمبود آب به‌عنوان خطرات جدی توسعه پایدار، ارزان ‌بودن تولید روناس و کاربرد چندگانه آن، کاشت و تولید این گیاه به‌‌ویژه در مناطق نیمه‌خشک انجام شود.
مواد و روش‌ها: این پژوهش به‌صورت فاکتوریل با دو عامل و چهار تکرار در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی اجرا شد. عامل کربنات کلسیم در پنج سطح 0، 20، 50، 100 و 150 کیلوگرم بر هکتار و فسفات از منبع کود سوپر فسفات تریپل در چهار سطح 0، 50، 100 و 150 کیلوگرم بر هکتار تأمین شد. در شرایط مزرعه در اردکان یزد در هر کرت چهار در چهار متر، چهار ردیف بذر کاشته شد، دو ردیف کناری و دو گیاه از طرفین خطوط باقی مانده به‌عنوان اثر حاشیه‌ای حذف و بقیه گیاهان به‌عنوان جامعه آماری در نظر گرفته شدند. هدایت الکتریکی آب آبیاری در طول دوره رشد اندازه‌گیرى و میانگین آن 11.6 دسی‌زیمنس بر مترمربع گزارش شد. کرت‌ها بلافاصله بعد از کاشت بذر، آبیاری شدند. چهار روز بعد دوباره آبیاری انجام گردید. بعد از آبیاری دوم، هر ۱۲ روز یک‌بار و در زمستان آبیاری ماهی یک‌بار انجام شد. در پاییز سال دوم و سوم نیز پای بوته‌ها، دوباره خاک همراه با تیمارهای مورد نظر داده شد. در زمستان سال سوم گیاهان روناس برداشت شدند. زیست‌توده وزن تر ریشه بلافاصله بعد از برداشت توزین شد. بعد از خشک کردن ریشه‌ها در دمای 104 درجه سانتی‌گراد، وزن خشک ریشه اندازه‌گیری شد. محتوای آنتراکینونی و پراکسید هیدروژن ریشه‌ها نیز به‌وسیله اسپکتروفتومتر انجام شد.
نتایج: نتایج آنالیز واریانس دوعاملی دادهها نشان داد که اثر ساده و متقابل تیمارهای مختلف کربنات کلسیم و فسفات بر شاخصهای عملکردی زیست‌توده، وزن تر ریشه، وزن خشک ‌ریشه، محتوای آنتراکینونی و پراکسید هیدروژن ریشه در این پژوهش در سطح احتمال 0.05 معنیدار بود. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که بیشترین مقادیر زیست‌توده، وزن تر ریشه، وزن خشک ریشه، محتوای آنتراکینونی و پراکسید هیدروژن در تیمار توأم 20 کیلوگرم بر هکتار کربنات کلسیم و 100 کیلوگرم بر هکتار فسفات نسبت به شاهد مشاهده شد. کمترین مقدار شاخص‌های عملکردی مورد بررسی در این پژوهش در تیمار توأم 150 کیلوگرم بر هکتار کربنات کلسیم و 150 کیلوگرم بر هکتار فسفات نسبت به شاهد مشاهده شد. استفاده همزمان این دو کود روی یکدیگر اثر مکمل داشت، بدین ترتیب که کاربرد ۲۰ و ۵۰ کیلوگرم در هکتار کربنات کلسیم، همراه با ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار فسفات اثر افزایشی بر محتوای آنتراکینونی و پراکسید هیدروژن ریشه روناس داشت. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که در تیمار توأم 20 کیلوگرم بر هکتار کربنات کلسیم و 100 کیلوگرم بر هکتار فسفات نسبت به شاهد، بیشترین وزن تر ریشه با افزایش 71%، بیشترین وزن خشک ریشه با افزایش 91% و بیشترین محتوای آنتراکینونی با افزایش 142% مشاهده شد. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که در تیمار توأم 50 کیلوگرم بر هکتار کربنات کلسیم و 100 کیلوگرم بر هکتار فسفات نسبت به شاهد، بیشترین مقدار شاخص زیست‌توده با افزایش 79% مشاهده شد.
نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که شاخص‌های عملکردی وزن تر ریشه، وزن خشک ‌ریشه، محتوای آنتراکینونی و زیست‌توده روناس تحت ‌تأثیر تیمار توأم 20 کیلوگرم بر هکتار کربنات کلسیم و 100 کیلوگرم بر هکتار فسفات افزایش قابل‌توجهی داشتند. برای افزایش ترکیبات آنتراکینونی تحت ‌تأثیر محرک‌های محیطی خارجی زیست‌‌تخریب‌پذیر و ارزان‌‌قیمت در مناطقی مشابه شرایط اقلیمی مورد مطالعه در این پژوهش، کشت روناس با استفاده از حاصلخیزکننده‌های کربنات کلسیم و فسفات پیشنهاد می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

- Abobatta, W. and Abd Alla, M., 2023. Role of phosphates fertilizers in sustain horticulture production: Growth and productivity of vegetable crops. Asian journal of agricultural research, 17: 1-7.
- Abu, N., Zamberi, N.R., Yeap, S.K., Nordin, N., Mohamad, N.E. and Romli, M.F., 2018. Subchronic toxicity, immunoregulation and anti-breast tumor effect of Nordamnacantal, an anthraquinone extracted from the stems of Morinda citrifolia L. BMC Complement Altern Medicine, 18(1): 31.
- Ahluwalia, O., Sing, P.C. and Bhatia, R., 2021. A review on drought stress in plants: Implications, mitigation and the role of plant growth promoting rhizobacteria. Resources, Environment and Sustainability, 5: 100032.
- Aimen, A., Basit, A., Bashir, S., Aslam, Z., Shahid, M.F., Amjad, S., Mehmmod, K., Aljuaid, B.S., El-Shehawi, A.M., Zuan, A.T.K., Farooq, S. and Li, Y., 2022. Sustainable phosphorous management in two different soil series of Pakistan by evaluating dynamics of phosphatic fertilizer source. Saudi Journal of Biological Sciences, 29(1): 255-260.
- Attarzadeh, M., Balouchi, H., Rajaie, M., Movahhedi Dehnavi, M. and Salehi, A., 2019. Growth and Nutrient Content of Echinacea Purpurea as Affected by the Combination of Phosphorus with Arbuscular Mycorrhizal Fungus and Pseudomonas Florescent Bacterium under Different Irrigation Regimes. Journal of Environmental Management, 231: 182-188.  
- Bremner, J.M., 1996. Nitrogen-total: 1085-1122. In: Sparks, D.K., (Ed.). Methods of Soil Analysis: Chemical Methods Part 3. American Society of Agronomy, Madison, Wisconsin, 1390p.
- Bright, J., Desikan, R., Hancock, J.T., Weir, I.S. and Neil, S.J., 2006. ABA-induced NO generation and stomatal closure in Arabidopsis are dependent on H2O2 synthesis. Plant Journal, 45(1): 113-22.
- Bro wnrigg, S., McLaughlin, M.J., McBeath, T. and Vadakattu, G., 2022. Effect of acidifying amendments on P availability in calcareous soils. Nutrient Cycling in Agroecosystems, 124: 247-262.
- Bulgari, R., Franzoni, G. and Ferrante, A., 2019. Biostimulants application in horticultural crops under abiotic stress conditions. Agronomy, 9: 306.
- Chea, L., Meijide, A., Meinen, C., Pawelzik, E. and Naumann, M., 2021. Cultivar-Dependent Responses in Plant Growth, Leaf Physiology, Phosphorus Use Efficiency, and Tuber Quality of Potatoes Under Limited Phosphorus Availability Conditions. Frontiers in Plant Science, 12: 1728.
- Chen, D., Mubeen, B., Hasnain, A., Rizwan, M., Adrees, M., Naqvi, S.A.H., Shahzad, S.M., Hussain, M., Alharby, H.F. and Irshad, M.K., 2022. Role of promising secondary metabolites to confer resistance against environmental stresses in crop plants: Current scenario and future perspectives. Frontiers in Plant Science, 13: 881032.
- Choudhury, F.K., Rivero, R.M., Blumwald, E. and Mittler, R., 2017. Reactive oxygen species, abiotic stress and stress combination. Plant Journal, 90: 856-867.
- Cui, Y., Lu, P., Song, G., Liu, Q., Zhu, D. and Liu, X., 2016. Involvement of PI3K/Akt, ERK and p38 signaling pathways in emodin-mediated extrinsic and intrinsic human hepatoblastoma cell apoptosis. Food and Chemical Toxicology, 92: 26-37.
- Dobermann, A., Bruulsema, T., Cakmak, I., Gerard, B., Majumdar, K., McLaughlin, M., Reidsma, P., Vanlauwe, B., Wollenberg, L., Zhang, F. and Zhang, X., 2022. Responsible plant nutrition: A new paradigm to support food system transformation. Global Food Security, 33: 100636.
- El-Tanahy, A.H.H., Eltamany, E.E., Abdelhameed, R.F.A., Gaber, A.A., Hassan, A.A. and Badr J.M., 2022. Antibacterial activity of Rubia tinctorum extracts. Records of Pharmaceutical and Biomedical Sciences, 6(2): 23-28.
- Fahad, S., Hussain, S., Matloob, A., Khan, F.A., Khaliq, A. and Saud, S., 2015. Phytohormones and plant responses to salinity stress: a review. Plant Growth Regulation, 75(2): 391-404.  
- Florez-Sarasa, I., Fernie, A.R. and Gupta, K.J., 2020. Does the alternative respiratory pathway offer protection against the adverse effects resulting from climate change? Journal of Experimental Botany, 71: 465-469.
- Fuglie, K.O., 2018. Is agricultural productivity slowing? Global Food Security, 17: 73-83.
- Ganesh, S., Fahmida Khan, Ahmed, M.K., Velavendan, P., Pandey, N.K. and Kamachi Mudali, U., 2012. Spectrophotometric determination of trace amounts of phosphate in water and soil. Water Science and Technology, 66(12): 2653-2658.
- Gong, X.H., Li, Y., Zhang, R.Q., Xie, X.F., Peng, C. and Li, Y.X., 2015. The synergism mechanism of Rhubarb Anthraquinones on constipation elucidated by comparative pharmacokinetics of Rhubarb extract between normal and diseased rats. European Journal of Drug Metabolism and Pharmacokinetics, 40: 379-388.
- Gupta, B. and Huang, B., 2014. Mechanism of salinity tolerance in Plants: Physiological, Biochemical, and Molecular Characterization. International Journal of Genomics, 701596.
- Hawkesford, M.J., Cakmak, I., Coskun, D., De Kok, L.J., Lambers, H., Schjoerring, J.K. and White, P.J., 2023. Functions of Macronutrients. Marschner’s Mineral Nutrition of Plants. Academic Press; Cambridge, MA, USA, 201-281.
- He, M., He, C.Q. and Ding, N.Z., 2018. Abiotic stresses: General defenses of land plants and chances for engineering multi stress tolerance. Frontiers Plant Science, 9: 1771.
- He, M. and Ding, N.Z., 2020. Plant Unsaturated Fatty Acids: Multiple Roles in Stress Response. Frontiers in Plant Science, Sec. Plant Physiology, 11.
- Hu, Z., Li, T., Zheng, J., Yang, K., He, X. and Leng, P., 2015. Ca2+ signal contributing to the synthesis and emission of monoterpenes regulated by light intensity in Lilium ‘siberia’. Plant Physiology and Biochemistry, 91: 1-9.
- Huang, S.S., Chen, J., Dong, X.J., Patton, J., Pei, Z.M. and Zheng, H.L., 2012. Calcium and calcium receptor CAS promote Arabidopsis thaliana de-etiolation. Plant Physiology, 144: 73-82.
- Hummel, C., Boitt, G., Santner, J., Lehto, N.J., Condron, L. and Wenzel, W.W., 2021. Co-occurring increased phosphatase activity and labile P depletion in the rhizosphere of Lupinus angustifolius assessed with a novel, combined 2D-imaging approach. Soil Biology and Biochemistry, 153: 107963.
- Ibrahim, M., Iqbal, M., Tang, Y.T., Khan, S., Guan, D.X. and Li, G., 2022. Phosphorus mobilization in plant–soil environments and inspired strategies for managing phosphorus: A review. Agronomy, 12(10): 2539.
- Jezek, M., Allan, A.C., Jones, J.J. and Geilfus, C.M., 2023. Why Do Plants Blush When They Are Hungry? New Phytologist, 239: 494-505.
- Johan, P.D., Ahmed, O.H., Omar, L. and Hasbullah, N.A., 2021. Phosphorus transformation in soils following co-application of charcoal and wood ash. Agronomy, 11(10): 2010.
- Khan, T.A., Yusuf, M. and Fariduddin, Q., 2018. Hydrogen peroxide in regulation of plant metabolism: Signalling and its effect under abiotic stress. Photosynthetica, 56(4): 1237-1248.
- Khoomsab, R. and Khoomsab, K., 2019. Extraction and determination of anthraquinone from herbal plant as bird repellent. Science & Technology Asia, 24(1): 14-20.
- Lambers, H., 2022. Phosphorus Acquisition and Utilization in Plants. Annual Review Plant Biology, 73:17-42.
- Li, D., Zhang, N., Cao, Y., Zhang, W., Su, G. and Sun, Y., 2013. Emodin ameliorates lipopolysaccharide-induced mastitis in mice by inhibiting activation of NF-κB and MAPKs signal pathways. European Journal Pharmacology, 705: 79-85.
- Li, P., Zhao, C., Zhang, Y., Wang, X., Wang, X. and Wang, J., 2016. Calcium alleviates cadmium-induced inhibition on root growth by maintaining auxin homeostasis in Arabidopsis seedlings. Protoplasma, 253: 185-200.
- Lin, L., Ni, B., Lin, H., Zhang, M., Li, X. and Yin, X., 2015. Traditional usages, botany, phytochemistry, pharmacology and toxicology of Polygonum multiflorum Thunb: a review. Journal Ethnopharmacol, 159: 158-183.
- Liu, J., Sun, X., Xu, F., Zhang, Y., Zhang, Q., Miao, R., Zhang, J., Liang, J. and Xu, W., 2018. Suppression of OsMDHAR4 enhances heat tolerance by mediating H2O2-induced stomatal closure in rice plants. Rice, 11: 38.
- Lopez, G., Ahmadi, S.H., Amelung, W., Athmann, M., Ewert, F., Gaiser, T., Gocke, M. I., Kautz, T., Postma, J. and Rachmilevitch, S., 2023. Nutrient Deficiency Effects on Root Architecture and Root-to-Shoot Ratio in Arable Crops. Frontiers Plant Science, 13: 5385.
- Loudari, A., Mayane, A., Zeroual, Y., Colinet, G. and Oukarroum, A., 2022. Photosynthetic performance and nutrient uptake under salt stress: Differential responses of wheat plants to contrasting phosphorus forms and rates. Frontiers Plant Science (Sec. Plant Abiotic Stress), 13.
- McArthur, J.W. and McCord, G.C., 2017. Fertilizing growth: agricultural inputs and their effects in economic development. Journal of Development Economics, 127: 133-152.
- Mamnabi, S., Nasrollahzadeh, S., Ghassemi-Golezani, K. and Raei, Y., 2020. Improving yield-related physiological characteristics of spring rapeseed by integrated fertilizer management under water deficit conditions. Saudi Journal of Biological Sciences, 27: 797-804.
- Martins, D. and Nunez, C.V., 2015. Secondary Metabolites from Rubiaceae Species. Molecules, 20(7): 13422-13495.
- Metson, G.S., MacDonald, G.K., Haberman, D., Nesme, T. and Bennett, E.M., 2016. Feeding the Corn Belt: Opportunities for phosphorus recycling in U.S. agriculture. Science of the Total Environment, 542: 1117-1126.
- Mittler, R., Vanderauwera, S., Gollery, M. and Van Breusegem, F., 2004. Reactive oxygen gene network of plant. TRENDS Plant Science, 9(10): 490-498.
- Moghadami Rad, M., Khavari-Nejad, R.A., Saadatmand, S. and Najafi, F., 2022. Effects of calcium carbonate and phosphorus fertilizer on some physiological parameters and alizarin content of Rubia tinctorum L. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants Research, 38(3): 504-518.
- Naorem, A., Jayaraman, S., Dang, Y.P., Dalal, R.C., Sinha, N.K., Rao, C.S. and Patra, A.K., 2023. Soil constraints in an arid environment- challenges, prospects, and implications. Agronomy, 13(1): 220.
- Niu, L. and Liao, W., 2016. Hydrogen peroxide signaling in plant development and abiotic responses: crosstalk with nitric oxide and calcium. Frontiers in plant science, Sec. Plant Physiology, 7: 177967.
- Nord, E.A. and Lynch, J.P., 2008. Delayed Reproduction in Arabidopsis thaliana Improves Fitness in Soil with Suboptimal Phosphorus Availability. Plant & Cell Environment, 31: 1432-1441.
- Opala, P.A., 2017. Influence of lime and phosphorus application rates on growth of maize in an acid soil. Advances in Agriculture, 2017: 7083206.
- Pereira, C.G. and Meireles M.A.A., 2010. Supercritical fluid extraction of bioactive compounds: Fundamentals, applications and economic perspectives. Food Bioprocess Technology, 3: 340-372.
- Plaxton, W.C. and Lambers, H., 2015. Phosphorus metabolism in plants. Annual Plant Reviews, 48.
- Ryan, J., Estefan, G., Rashid, A., 2001. Soil and plant analysis laboratory manual. Second edition. Beirut, Lebanon, International Center for Agricultural Research in the Dry Areas (ICARDA).
- Reshi, Z.A., Ahmad, W., Lukatkin, A.S. and Javed, S.B., 2023. From nature to lab: a review of secondary metabolite biosynthetic pathways, environmental influences, and in vitro approaches. Metabolites, 13: 895.
- Sachdev, S., Ansari, S.A., Ansari, M.I., Fujita, M. and Hasanuzzaman, M., 2021. Abiotic stress and reactive oxygen species: generation, signaling, and defense mechanisms. Antioxidants (Basel), 10(2): 277.
- Sandaña, P. and Pinochet, D., 2011. Ecophysiological determinants of biomass and grain yield of wheat under P deficiency. Field Crops Research, 120(2): 311-319.
- Shahid, M.A., Sarkhosh, A., Khan, N., Balal, R.M., Ali, S., Rossi, L., Gomez, C., Mattson, N., Nasim, W. and Garcia-Sanchez, F., 2020. Insights into the physiological and biochemical impacts of salt stress on plant growth and development. Agronomy, 10(7): 938.
- Tariq, A., Pan, K., Olatunji, O.A., Graciano, C., Li, Z., Sun, F., Sun, X., Song, D., Chen, W. and Zhang, A., 2017. Phosphorous Application Improves Drought Tolerance of Phoebe zhennan. Frontiers Plant Science, 8: 663-676.
- Tariq, A., Zeng, F., Graciano, C., Ullah, A., Sadia, S., Ahmed, Z., Murtaza, G., Ismoilov, K. and Zhang, Z., 2023. Regulation of Metabolites by Nutrients in Plants. Plant Ionomics, 1-18.   
- Tuninetti, M., Ridolfi, L. and Laio, F., 2020. Ever-increasing agricultural land and water productivity: a global multi-crop analysis. Environmental Research Letters, 15: 0940a2.
- Veronica, N., Subrahmanyam, D., Vishnu Kiran, T., Yugandhar, P., Bhadana, V. P., Padma, V., Jayasree, G. and Voleti, S.R., 2017. Influence of low phosphorus concentration on leaf photosynthetic characteristics and antioxidant response of rice genotypes. Photosynthetica, 55: 285-293.
- Xin, D., Li, H., Zhou, S., Zhong, H. and Pu, W., 2022. Effects of anthraquinones on immune responses and inflammatory diseases. Molecules, 27(12): 3831.
-Wahid, F., Fahad, S., Danish, S., Adnan, M., Yue, Z., Saud, S., Siddiqui, M.H., Brtnicky, M., Hammerschmiedt, T. and Datta, R., 2020. Sustainable management with mycorrhizae and Phosphate solubilizing bacteria for enhanced Phosphorus uptake in calcareous soils. Agriculture, 10: 334.
- Wang, W., He, Y., Lin, P., Li, Y., Sun, R. and Gu, W., 2014. In vitro effects of active components of Polygonum multiflorum Radix on enzymes involved in the lipid metabolism. Journal of Ethnopharmacol, 153: 763-770.
- Wen, Z., Li, H., Shen, J. and Rengel, Z., 2017. Maize responds to low shoot P concentration by altering root morphology rather than increasing root exudation. Plant Soil, 416: 377-389.
- Wilson, H., Elliott, J., Macrae, M. and Glenn, A., 2019. Near surface soils as a source of Phosphorus in snowmelt runoff from crop land. Journal of Environmental Quality, 23: 445-455.
- Yang, N., Li, C., Li, H., Liu, M., Cai, X. and Cao, F., 2019. Emodin induced SREBP1-dependent and SREBP1-independent apoptosis in hepatocellular carcinoma cells. Frontiers in Pharmacological, 10: 709.
- Zangen, M., 2007. Titration of carbonate-bicarbonate leach solutions. Journal of Applied Chemistry, 12(2): 92-96.
- Zhao, C., Zhang, H., Song, C., Zhu, J.K. and Shabala, S., 2020. Mechanisms of plant responses and adaptation to soil salinity. Innovation, 1(1): 100017.
- Zhou, L., Lan, W., Jiang, Y., Fang, W. and Luan, S., 2014. A calcium-dependent protein kinase interacts with and activates a calcium channel to regulate pollen tube growth. Molecular Plant, 7: 369-376.
- Zou, J.J., Li, X.D., Ratnasekera, D., Wang, C., Liu, W.X. and Song, L.F., 2015. Arabidopsis Calcium-Dependent Protein Kinse8 and Catalase3 function in Abscisic Acid-mediated signaling and H2O2 homeostasis in stomatal guard cells under drought stress. Plant Cell, 27: 1445-1460.