همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

تهران، دانشگاه تهران، جهاد دانشگاهی دانشکده علوم، گروه پژوهشی میکروبیولوژی کاربردی

چکیده

زیره سیاه (Bunium Persicum)گیاهی از خانواده چتریان است که بذر آن به علت خواب به سختی جوانه می‌زند و به این دلیل در ایران کشت نمی‌شود. از آنجایی که بذر زیره سیاه خواص دارویی بسیاری دارد، برطرف کردن خواب آن از اهمیت ویژه‏ای برخوردار می‌باشد. بررسی فنولوژی زیره سیاه نشان داده است که جوانه‌زنی بذر این گیاه در بهار صورت می‌پذیرد و نیاز به گذراندن یک دورة به نسبت طولانی سرما پیش از جوانه زدن دارد، همچنین بررسی‌های قبلی نشان داده است که برخی غلظتهای هورمونهای گیاهی موجب رفع خواب زیره سیاه می‌شوند. در این پژوهش اثر پیش تیمار سرما به تنهایی و همراه با برخی تیمارهای هورمونی مؤثر در رفع خواب بذر زیره در برطرف کردن خواب بذرهای این گیاه مورد بررسی قرار گرفته است. هدف از این تحقیق، بررسی اثر طول دوره پیش تیمار سرما بر رفع خواب و القای جوانه‏زنی و همچنین تاثیر متقابل پیش تیمار سرما و برخی تیمارهای هورمونی بر رفع خواب بذر زیره سیاه بوده است. برای بررسی اثر طول پیش تیمار سرما  ،  بذرها به مدت 0 ، 1 ، 2 ، 3 ، 4 ، 6 ، 8 یا10 هفته در یخچال ( °C 4 ) قرار داده شدند و سپس به شرایط عمومی مناسب برای جوانه زنی منتقل شدند و برای بررسی اثر پیش تیمار سرما و تیمارهای هورمونی ، بذرها پس از اینکه حداقل زمان سرمادهی لازم (4 هفته) را تجربه کردند در معرض غلظتهای 0 و 5- 10 مولار بنزیل آدنین یا کینتین قرار داده شدند.  نتایج نشان داد که تیمار سرما برای القای جوانه زنی و رفع خواب بذر زیره سیاه لازم می باشد و افزایش زمان سرما دهی به افزایش درصد جوانه‏زنی منجر می‌شود به طوری که در تیمار سرمای 8 و 10 هفته‏ای 58درصد بذرها جوانه زدند، همچنین بررسی اثر متقابل پیش تیمار سرما و تیمار های هورمونی نشان داد که پیش تیمار سرما و بنزیل آدنین باعث تشدید اثرات یکدیگر شده به طوری که در حضور توأم این دو تیمار درصد جوانه زنی به 92.2  درصد رسید.

کلیدواژه‌ها

- شریفی، م.، پوراسماعیل،م. 1382 .بررسی اثر برخی ترکیبات شیمیایی بر رفع خفتگی و القای جوانه زنی در دانه  زیره سیاه .،مجله علوم زراعی و منابع طبیعی گرگان ، 10 ( 2).
- Abeles, F.B. and Lonsilk, J., 1996. Stimulation of Lettuce seed germination by Ethylen. Plant Physiology, 44 : 277-280.
- Baskin, C.C., Chester, E.W. and. Baskin, J.M., 1992. Deep complex morphophysiological dormancy in seeds of Thaspium pinnatifidum (Apiaceae). International Journal of Plant Sciences, 153 : 565-571.
- Baskin, C.C., Milberg, P., Andersson, L.  and Baskin, J.M., 2000. Deep complex morphophysiological dormancy in seeds of Anthriscus sylvestris (Apiaceae). Flora, 195: 245-251.
- Baskin, C.C., Milberg, P., Andersson, L.  and Baskin, J.M., 2001. Seed dormancy-breaking and germination requirements of Drosera anglica, an insectivorous species of the Northern hemisphere. Acta Oecologica, 22: 1-8.
- Bianco, J., Lassechere, S.   and Bulard, C., 1984. Gibberellins in dormant embryos of Pyrus malus L. CV. Golden Delicious. Journal of Plant Physiology, 116: 185-188.
- Bonyanpour, A.R. and Khosh-khui, M., 2001.Factors influencing seed germination and seedling growth in Black  Zira (Bunium persicum (Boiss.) Fedtsch. ). Journal of Herbs Species and Medicinal Plants, 8:79-87.
- Feng, K.A., 1973. Effects of kinetin on the permeability of Allium cepa. Plant Physiology, 51: 868-870.
- Greipsson, S., 2001. Effects of stratification and GA3 on seed germination of a sand stabilising grass leymus arenarius used in reclamation. Seed Science and Technology, 29: 1-10.
- Hidayati, S.N., Baskin, J.M.  and Baskin, C.C., 2001. Dormancy-breaking and germination requirements for seeds of Symphoricarpos orbiculatus. American Journal of Botany, 88: 1444-1451.
- Huber, H., Stuefer, J.F.  and Willems, J.H., 1996. Enviromentaly induced carry-over effects on seed production, germination and seedling performance in Bunium bulbocastanum. Flora, 191: 353-361.
- International Seed Testing Association .  1993. International rules for seed testing. Seed Science and Technology,21: 160-186.
- Karam, N.S. and Al-Salem, M.M., 2001. Breaking dormancy in Arbutus andrachne L. seeds by stratification and gibberellic acid. Seed Science and Technology, 29: 51-56.
- Khalil, R.Y. and Al-Eisawi, D.M., 2000,  Seed germination of Amygdalus arabica-as influenced by stratification and certain plant bioregulators. International Horticaltural Congress, Brokcel, Belgium.
- Khan, A.A., 1971. Cytokinins: Permissive role in seed germination. Science, 171: 853-859.
- Khan, M.A. and Ungar, I.A., 2001. Effect of germination promoting compounds on the release of primary and salt-enforced seed dormancy in the halophyte Sporobolus Arabicus. Seed Science and Technology, 29: 299-306.
- Li, M. and Leung, D.W.M., 2000. Starch accumulation is associated with adventitious root formation in hypocotyl cuttings of pinus radiata. Journal of Plant Growth Regulation, 19: 423-428.
- Overbeek, J.V., Loeffler, J.E. , Iona, M.  and Mason, R., 1967. Dormin (Abscisin II), Inhibitor of plant DNA synthesis. Science, 156: 1497-1499.
- Powell, L.E., 1987. Hormonal aspects of bud and seed dormancy in temperat-zone woody plants. Horticultural Science, 22: 845-850.
- Robinson, R.W., 1954. Seed germination problems in the Umbelliferae. The Botanical Review,20: 531-550.
- Rudnicki, R., 1969. Studies on abscisic acid in apple seeds. Planta, 86: 63-68.
- Schmitz, N., Xia, J.H.  and Kermode, A.R., 2001. Dormancy of yellow cedar seeds is terminated by gibberellic acid in combination with fluridone or with osmotic priming and moist chilling. Seed Science and Technology, 29: 331-346.
- Silvertown, J., 1999. Seed ecology, dormancy, and germination: a modern synthesis from Baskin and Baskin. American Journal of Botany, 86: 903-905.
- Stockes, P., 1953. The stimulation of growth by low temperature in embryos of Heracleum sphondylium. Journal of Experimental Botany, 4: 222-234.
- Yakimova, E., Kapchina-Toteva, V. , Groshkoff, I. and Ivanova, G.,  2000. Effect of BA and CPPU on Protease and a-amylase activity of invitro cultured explants of Rosa hybrida. Bulgarian Journal of Plant Physiology, 26: 39-47.
- Zarska-Maciejewska, B. and Lewak, S., 1976.The role of Lipase in the removal of dormancy in apple seeds. Planta, 132: 177-181.