همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع, بخش تحقیقات گیاهان دارویی, ص. پ 116-13185

2 سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی

چکیده

استفاده از سیستم های زراعی کم نهاده1 به منظور ابداع شیوه های نوین مدیریت بهره برداری از منابع و دستیابی به اهداف کشاورزی پایدار اهمیت قابل توجهی دارد. در این راستا به منظور کاهش مصرف کود شیمیایی نیتروژنی در اکوسیستم های زراعی  تحقیقی در سال 1383 بمدت یک سال در مجتمع تحقیقاتی البرز کرج به اجرا در آمد. در این آزمایش از گیاه دارویی بادرنجبویه (Melissa officinalis)  استفاده شد. تیمارهای مورد بررسی شامل کاربرد 80 کیلو گرم نیتروژن خالص در هکتار به فرم اوره و بصورت مصرف  در خاک و همچنین  بصورت محلول پاشی دو درصد بر اندام هوایی گیاه در مقایسه با تیمار شاهد بود که در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار مورد مقایسه قرار گرفتند. در هر دو روش، پس از اینکه  ارتفاع گیاه به حدود 10 سانتی متری رسید، در نیمه دوم فروردین اولین تقسیط و  30 روز بعد دومین تقسیط به گیاه داده شد. برداشت گیاه قبل از گلدهی انجام شد.  نتایج آزمایش نشان داد که تاثیر روشهای کود دهی بر ماده خشک سرشاخه گیاه در  سطح پنج درصد  اختلاف معنی دار داشت. مقایسه میانگین ها به روش LSD نشان داد که روش محلول پاشی با میانگین 5532.8  کیلوگرم در هکتار  بیشترین ماده خشک را تولید نمود و نسبت به شاهد اختلاف معنی دار داشت. 
بنابر نتایج آزمایش، روش محلول پاشی،  ضمن افزایش عملکرد ماده خشک و در نهایت عملکرد اسانس، میزان مصرف کود شیمیایی نیتروژنی را 87.5 %  نسبت به روش مصرف در خاک کاهش داد. بنابر این، استفاده از روش محلول پاشی می تواند به منظور کاهش مصرف کود نیتروژنی و دستیابی به اهداف کشاورزی پایدار و حفاظت از محیط زیست مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

-  امید بیگی،. ر. 1379. رهیافت های تولید و فرآوری گیاهان دارویی. انتشارات فکر روز جلد سوم 397 ص.
- زراع فیض آباد, ا. 1377. بررسی کارایی انرژی و بازده اقتصادی نظامهای زراعی متداول و اکولوژیک در تناوبهای مختلف با گندم . پایاننامه دوره  دکتری دانشگاه فردوسی مشهد, 180 ص.    
 - شریفی عاشور آبادی, ا., ‌قلاوند, ا., نورمحمدی, ق., متین, ا., امین, غ. و باباخانلو, پ. 1377. بررسی تاثیر روشهای حاصلخیزی خاک بر عملکرد گیاه رازیانه . پنجمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات, 13-9 شهریور,  کرج- ایران.
- کوچکی, ع., حسینی, م. و هاشمی دزفولی, ا. 1375 کشاورزی پایدار. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد, 162 ص.
- متین, 1. 1350 تکنولوژی, فیزیولوژی و طرق استعمال کودهای شیمیایی در مناطق خشک. انتشارات دانشگاه جندی شاپور, 339 ص.
- ملکوتی, م.  ج. 1375. کشاورزی پایدار و افزایش عملکرد با بهینه سازی مصرف کود در ایران. انتشارات سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی, 297 ص.
- Brussaard, L., Ferrera - Cerrato, R. 1997.  Soil  ecology  in sustainable  agricultural systems. New York:  Lewis Publishers,  U.S.A., 168 p.
- Francis, C. A., Bulter, F. C. and  King,  L. D. 1990. Sustainable   agriculture  in  temperate  zones. New York: John Wiley  and Sons, U.S.A.,  487 P.
 - Khan, M. M. A.,  Afag, S. and  Afidi, M. M. R. K.1992. Yield and quality of fennel (Foeniculum vulgare .Mill) in relation to base and Foilar  application to nitrogen and phosphorus. Journal of Plant Nutrition, 15 (11): 2502  2515.
- Kheir, N. F., Hanafu Ahmaed, A., Abou, A. H. Hossein, E. E. A. and Harb, E. M. 1991. Physiological studies the hazardous nitrate accumulation in some vegetable. Bull. Facq of Agric . Univ of Cairo, Economices, 59 (1):1-12.
- Ondes, A. D. and Zabunoglu, S.1991. The effect of various nitrogenous fertilizers on nitrate accumulation in vegetable. Doga. Turk Tarim Ve Ormanilik pergisi , 15(2): 445-460.
- Ozay ,N., and Ceylan,. 1991. Diurnal and morphogenetic variability research on perfum crops. Fen- Bilimleri-Enstitusu – dergisi.
- Pankauskiene, E. 1971. Effect of nitrogen ous fertilizers on the growth  yield and concentration of Essential oil from Melissa of ficinalis . boll. sady prinbaltiki, PP. A33-9.
- Shlabby , A., Khattab, M., El-Gamassy, A. and El-Gamassy, K. 1993. Cultivation of  Melissa officinalis in Egypt. First word congress on medicinal  and aromatic plants for human  welfare (WOCMAP). Maastricht Netherlands. No. 331. 115-120.