همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

اعضای هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس شیراز

چکیده

جنس شکر‌تیغال(Echinops) از خانواده آفتابگردان (Asteraceae) می‌باشد که تاکنون 120 گونه آن از سراسر جهان گزارش شده است که بر اساس فلور ایرانیکا، 54 گونه شکرتیغال در نقاط مختلف ایران پراکنش دارد.‌ مان‌ شکرتیغال‌ در اثر فعالیت‌ یک‌ گونه‌ حشره‌ سرخرطومی‌ با نام‌ علمیOliv.‌ Larinus vulpes روی‌ بعضی‌ از گونه‌های‌ جنس‌ شکرتیغال‌ بدست‌ می‌آید‌ که دارای‌ خاصیت‌ ملین‌ و مسکن‌ است. با بررسیهایی‌ که‌ در فصل‌ رویش‌ سالهای 82 - 1381 در سطح استان فارس صورت‌ گرفت، 14 گونه‌ شکرتیغال در 75 رویشگاه شناسایی‌ گردید. مشاهدات نشان داد که حشره مولد مان روی کلیه گونه‌های شکرتیغال فعالیت دارد اما تنها در چهار گونه قادر به تولید مان‌ می‌باشد. بررسیهای گیاه شناختی، مورفولوژیکی و رویشگاهی مشخص کرد که گونه‌های مولد مان دارای کپه گل کروی بوده، از نظر طول ساقه یکسان و از نظر شرایط رویشگاهی در شرایط مشابهی رویش دارند. همچنین بررسی چرخه‌زندگی حشره و نحوه تولید مان شکرتیغال نشان داد که محل تشکیل مان روی قاعده‌ برگ می‌باشد و مراحل زندگی حشره شامل سنین مختلف لاروی، شفیرگی و حشره کامل در درون کپسول که همان مان شکرتیغال است طی می‌شود.

کلیدواژه‌ها

- آئینه‌‌چی‌، ی.، 1370. مفردات‌ پزشکی‌ و گیاهان‌ دارویی‌ ایران‌ (چاپ‌ دوم).‌ انتشارات‌ دانشگاه‌ تهران‌. 1196 صفحه.  
- جاویدتاش، ا. و نصیرزاده, ع. , 1379. بررسی منابع تولید کننده مان شکرتیغال. گزارش نهائی طرح تحقیقاتی. مؤسسه‌ تحقیقات‌ جنگل‌ها و مراتع. 56 صفحه.
- زرگری‌، ع‌.،  1370. گیا‌هان‌ دارویی‌ (جلد سوم). انتشارات‌ دانشگاه‌ تهران‌. 888 صفحه.
- قهرمان، ا.، 1361. فلور رنگی‌ ایران. انتشارات‌ مؤسسه‌ تحقیقات‌ جنگل‌ها و مراتع‌
- میرحیدر، ح‌.، 1373. معارف‌ گیاهی (جلد ششم). دفتر نشر فرهنگ‌ اسلامی‌.747 صفحه.
- Capek, M. and Zowolfer, H., 1990. Braconids(Hym. Braconidea) associated with insects inhabiting thistles(Asteraceae, Cynaroideae). Acta Entomology Bohemslov. 87: 262-277.
- Change, C. T., Yang J. T. and Hsu, M. T., 1990. Study on the natural pesticidal components in Echinops grijissi. Planta-medica, 56: 533.
- Chaudhuri, P. K., 1988. Constituents of the flowers of Echinops echinatus. Fitoterapia,  59: 150-151.
- Gommers, F. J., 1973. Nematicidal principles in Compositae. Mededelingen Landbouw Hogeschool. Wageningen. 71PP.
- Rechinger, K. H., 1979. Flora Iranica (NO. 139). Akademische Druck-u. Verlagsanstalt Graz. Austria. 468PP.
- Sharma, K. M. D., Mehta B.K. and Savita, K.M., 1989. Antimicrobial activity of Echinops echinatus root extracts. Fitoterapia, 60: 82-83.
- Singh, U. P., Pandey, V. B., Singh K. N.and Singh, R. D., 1988. Antifungal activity of some new flavones and flavone glycosides of Echinops echinatus. Canadian Journal of  Botany, 66: 1901-1903.
- Wheeler, A. G. and Whitehead, D. R., 1987. Larinus plannus(F.) in North America Coleoptera, Curculionidae) and comments on biological control of Canada thistle. Proc. Entomology Society of Washington. 87(4): 751-758.
- Zowolfer, H. and Romstock, M., 1991. "Biotypes and the evolution of niches in phytophagous insects of cardueae hots". P.487-506. In: P.W. Price; M. Lewinsohn; G. Wilson and W. Benson(eds) Plant-Animal Intractions. John Wiley & Sons, Inc. USA. 741 PP.