همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

مرکزتحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سیستان

چکیده

گندم و جو از جمله محصولات انباری راهبردی محسوب شده که مورد حمله آفات انباری مختلف از جمله لمبه گندم و شپشه های آرد قرار می گیرند. پیدایش مقاومت به بعضی از سموم، به ویژه مالاتیون و فستوکسین، در اکثر آفات انباری، استفاده از روشهای مبارزه غیر شیمیائی مانند روشهای کنترل طبیعی، فیزیولوژیکی، بیولوژیکی و میکروبی علیه آفات انباری، توجه بیشتر محققان را جلب کرده است. ازجمله این ترکیبها می توان به فرآورده های حاصل از درخت اکالیپتوس اشاره کرد. در این تحقیق خصوصیات حشره کشی و دورکنندگی ترکیبهای موجود در پودر برگ و مغز دانه اکالیپتوس روی آفات انباری غالب منطقه سیستان (لمبه گندم  Trogoderma  granariumو شپشه آردTribolium sp.) مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجه حاصل از بررسی خاصیت حشره کشی این مواد که در 8 تیمار (شامل هفت غلظت مختلف که با استفاده از روش لگاریتمی بین دو غلظت حداقل و حداکثر بدست آمده بود و یک تیمارشاهد) با 4 تکرار برای هر کدام از آفات انباری اجرا گردید، نشان داد که LC50 (غلظت لازم برای کشتن 50 درصد لاروها) در پودر بذر اکالیپتوس برای لمبه گندم 5.98 و برای شپشه آرد 5.63 گرم برای هر یکصد گرم ماده غذائی است و نیز LC50 در پودر برگ اکالیپتوس برای لمبه گندم 6.86 و برای شپشه آرد 6.35 گرم برای هر یکصد گرم ماده غذائی می باشد. بنابراین پودر بذر اکالیپتوس با میزان LC50 کمتر, دارای خاصیت حشره کشی بیشتری نسبت به پودر برگ اکالیپتوس, علیه هر دو گونه آفت انباری می باشد. همچنین نتیجه حاصل از بررسی خاصیت دورکنندگی این مواد که در 3 تیمار (شامل دو نوع ماده گیاهی و یک شاهد) با 4 تکرار برای هر کدام از آفات انباری اجرا گردید، نشان داد که میزان دورکنندگی پودر بذر اکالیپتوس برای لمبه گندم 67% و برای شپشه آرد 75% است در حالی که  میزان دورکنندگی پودر برگ اکالیپتوس برای لمبه گندم50% و برای شپشه آرد 65% می باشد. بنابراین پودر بذر اکالیپتوس با میزان درصد دورکنندگی بیشتر نسبت به پودر برگ اکالیپتوس برای هر دو گونه آفت انباری تاثیر بیشتری از خود نشان داده است.

کلیدواژه‌ها

- باقری زنوز، ا., 1375. سخت بالپوشان زیان آور محصولات غذائی و صنعتی. مرکز نشر سپهر. 312 صفحه.
- رضائی, م.ب. و جایمند, ک., 1379. ترکیبهای شیمیائی در گیاهان داروئی. موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع. جلد2. 180 صفحه.
- مدرس نجف آبادی, س.س., 1381. گزارش نهائی ارزیابی خسارت آفات انباری به گندم و جودر منطقه سیستان. انتشارات موسسه تحقیقات آفات و بیماری های گیاهی. شماره ثبت 47/82 . 32 صفحه.
- مراد اسحقی، م.ج. و پورمیرزا, ع.ا., 1353. بررسی مقاومت سنین مختلف لارو شب پرة هندی(Plodia interpunctella Hub.) در برابر حشره کش میکروبی Bacillus thuringiensis .نامه انجمن حشره شناسان ایران.  2(1): 25-34.
- یزدانی، م., شایسته، ن., پورمیرزا، ع. و ارومچی، س., 1377 . بررسی تآثیر پودر برگ ومغز دانه چریش، برگ و بذر شوید، و اوکالیپتوس بر دو گونه آفت انباری. سیزدهمین کنگره گیاهپزشکی، کرج.
- Abdul Aziz, S.A. and Henry, S.B., 1992. Pest Management and the Environment in 2000. C.A.B. International. Agri. Instit. Malaysia. 401p.
- Appex, J., 1987. The storage of food grains and seed, The tropical agriculturalist, ed.by cost , R., Mamillan , London , 148p.
- El–Lakwah(a), F.A. Khaled, O.M. Khattab, M.M. and Abdel-Rahman, T.A., 1997. Toxic effects of extract and powders of certain plants against the rice weevil (Sitophilus oryzae L.). Annals of Agricultural Science, 35(1): 553-566.
- El–Lakwah(b), F.A. Khaled, O.M. Khattab, M.M. and Abdel-Rahman, T.A., 1997. Effectivness of some plants extract and powder against the lesser grain borer (Rhizopertha dominica F.). Annals of Agricultural Science, 35(1): 567-578.
- Javaid, I. and Mpotokwane, S.M., 1997. Evalution of plant material for the control of Callosobruchus maculatus F.in cowpea seed,African Entomology. 5(2):357-359.
- Lee,B.H. Peter, C. A. Tumaalii,F. and Lee,S.E., 2004. Fumigant toxicity of Eucalyptus blakelyi and Melaleuca fulgens essential oils and 1,8-Cineole against different development stages of the stored product pests. Journal of Phytoparasitica,32(5): 498-506.
- Pal R K, Tripathi R A and Prasad, R., 1996. Relative toxicity of certain plant extracts to khapra beetle, Trogoderma granarium. Annals of Plant Protection Sciences, 4(1): 35-37.
- Santon,  J.P., Prates,  H.T. Waquil, J.M. and Olivera, A.B., 1997. Evalution of plant-origin substance on the control of stored product pests. Jourrrnal of Agricultural Entomology, 86(10): 185-194.
- Sharma, D.C., Rain, S. and Kashyap, N.P., 1997. Oviposition deterrance and ovicidal properties of some plant extracts against potato tuber moth Phthorimaea operculella Zell. Pesticide Reaserch Journal, 9(2): 241-246.
- Pal, R.K., Tripathi, R. A. and Prasad, R., 1996. Relative toxicity of certain plant extracts to khapra beetle, Trogoderma granarium. Annals of Plant Protection Sciences, 4(1): 35-37.
- Wanderley, M.P., Helio, T.P., Romario, C.L. and Furlong, J., 2002. Acaricide effect of Eucalyptus spp essential oils and concentrated emulsion on Boophilus microplus. Braz. Jou. Vet. Res. Anim. Sci., 39 (5): 342-347.