نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 عضو هیأت علمی پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی تهران
2 عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر و دانشجوی دکتری زراعت دانشگاه تهران
3 عضو هیأت علمی پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی و دانشجوی دکتری زراعت دانشگاه تربیت مدرس
4 کارشناس کشاورزی،جهاد کشاورزی استان گیلان
چکیده
در این تحقیق، به منظور تعیین مناسبترین تیمار جهت شکستن خواب بذرهای 3 گونه دارویی روناس، اکیناسه و مورد سه آزمایش جداگانه انجام شد. در آزمایش اول جهت شکستن خواب بذر روناس تیمارهای روشنایی به مدت 24 ساعت، اسید جیبرلیک 500 پی‌پی‌ام، خراش‌دهی پوسته بذر با سمباده، خراش‌دهی پوسته بذر با اسید سولفوریک 90 درصد به مدت 10، 15 و 20 دقیقه، خراش‌دهی پوسته بذر با آب گرم 70 و 90 به مدت 5 و 10 دقیقه و سرمادهی بذر به مدت 2، 4 و 6 هفته اعمال گردید که نتایج نشان داد که بالاترین درصد جوانه‌زنی مربوط به تیمار اسید سولفوریک 90 درصد به مدت 15 دقیقه می باشد.از آنجا که مشکل خواب بذرهای روناس تحت تیمارهای خراش‌دهی پوسته توسط اسید سولفوریک رفع شد، می‌توان نتیجه گرفت خواب این بذرها از نوع فیزیکی بوده و ناشی از پوسته بذر می‌باشد.در آزمایش دوم به منظور شکستن خواب بذر اکیناسه، تیمارهای جیبرلیک اسید در دو غلظت 250 و 500 پی‌پی‌ام، نیترات پتاسیم، سرمادهی به مدت 4، 7 و 10 هفته، روشنایی به مدت 24 ساعت و تیمار تلفیقی جیبرلیک اسید 250 پی‌پی‌ام و سرمادهی به مدت 4 هفته اعمال گردید و بالاترین درصد جوانه‌زنی در تیمار تلفیقی کاربرد جیبرلیک اسید بر روی بذرهای سرمادهی شده حاصل شد. از آنجاکه بذرهای تحت تیمار سرما و جیبرلیک اسید که نوعی جایگزین سرما می باشد دارای بالاترین درصد جوانه زنی بودند، می توان گفت که خواب بذر از نوع فیزیولوژیک بوده و عامل دخیل در این خواب، نارس بودن جنین ،وجود عامل بازدارنده در بذر و یا هر دو عامل می‌باشد.در آزمایش سوم که به‌منظور شکستن خواب بذر گیاه مورد اجرا شد تیمارهای جیبرلیک اسید در دو غلظت 250 و500 پی‌پی‌ام ،سرمادهی به مدت 7 و 10 هفته و خراش‌دهی مکانیکی توسط کاغذ سنباده و شکاف دهی پوسته با تیغ اعمال گردید که در این آزمایش، بالاترین درصد جوانه زنی در تیمار شکاف دهی پوسته حاصل شد.افزایش جوانه زنی بذرهای گیاه مورد تحت تیمارهای خراش‌دهی پوسته بذر موید وجود مقاومت مکانیکی پوسته در مقابل خروج جوانه است و به عبارت دیگر، پوسته به عنوان یک مانع فیزیکی از طریق ممانعت از گسترش رویان و یا از طریق ایجاد محدودیت در جذب آب و شاید تبادلات گازی عمل می کند.
کلیدواژه‌ها
)