همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 بخش تحقیقات جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان سمنان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سمنان، ایران

2 موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور بخش گیاهان دارویی

چکیده

به‌منظور مطالعه روش‌های تکثیر غیرجنسی گیاهان آویشن کوهی (Thymus kotschyanus Boiss.)، تأثیر تنظیم‌کننده‌های رشد اکسینی بر تغییرات مورفولوژیک و ریشه‌زایی قلمه‌های ساقه این گیاه در شرایط گلخانه بررسی شد. این پژوهش به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار و 20 مشاهده در هر تکرار انجام شد. فاکتور اول شامل: دو سطح تنظیم‌کننده رشد اکسینی (ایندول بوتریک اسید و ایندول استیک اسید) و فاکتور دوم شامل غلظت‌های گوناگون (صفر، 100، 200، 300، 1000، 2000 و 3000 میلی‌گرم بر لیتر) بودند. ویژگی‌های بررسی شده شامل طول و تعداد ریشه، درصد ریشه‌زایی و وزن خشک ریشه و تعداد جوانه تازه در قلمه‌ها بود. نتایج این پژوهش نشان داد که کاربرد غلظت‌های‌ 100 و 300 میلی‌گرم بر لیتر از مواد اکسینی، بالاترین کیفیت ریشه‌زایی را در گیاه آویشن کوهی در پی داشته است. به گونه‌ای که به‌ترتیب کاربرد 100 و 300 میلی‌گرم بر لیتر از اکسین‌ها سبب 3.6 و 3.25 برابر افزایش در وزن خشک ریشه و 150% و 90% افزایش در طول ریشه در مقایسه با گیاهان شاهد (عدم کاربرد مواد اکسینی) شدند. بیشترین تعداد و طول ریشه و همچنین تعداد جوانه تازه در قلمه شاخه آویشن کوهی در اثر کاربرد ایندول استیک اسید در مقایسه با ایندول بوتریک اسید حاصل شد. با توجه به یافته‌های این پژوهش، تیمار قلمه‌های آویشن کوهی با 100 میلی‌گرم بر لیتر از ایندول استیک اسید در سطح اقتصادی می‌تواند سبب تولید قلمه‌های ریشه‌دار با کیفیت برتر شود.

کلیدواژه‌ها

- Avci, S., Cocu, S., Aasim, M., Sancak, C. and Ozcan, S., 2010. Effects of treating with auxin solutions on rooting of cuttings of sainfoin (Onobrychis viciifolia). Tropical Grasslands, 44: 123-127.
- Ahmadpour, A. and Nasabpour, M., 2011. Evaluation of cutting time and IBA concentrations on rooting of Euphorbia pulcherrima in Jiroft area. 7th Congress of Iranian Horticultural Science. Isfahan University of Technology, 21-24 October: 165-168.
- Arteca, R.N., 1996. Plant Growth Substances: Principles and Applications. New York: Chapman and Hall. Chicago Press, 345p.
- Balzich, F.A., 1989. Mineral nutrition and adventitious rooting: 61-69. In: Davis, T.D., Haissig, B.E. and Sankhla, N., (Eds.). Adventitious Root Formation in Cuttings. Dioscorides Press, Portland, 268p.
- Bartolini, G., Fabbri, A. and Tathini, M., 1986. Effects of phenolic acids and auxin on rooting of Olea europaea L. cuttings. Horticultural science, 21(3): 662-626.
- Bernath, J., 1993. Wild Growing and Cultivated Medicinal Plants. Mezzo Gazda press. Budapest, 150p.
- Coggeshall, R.C., 2002. Hybrid lilacs from softwood cuttings. American Nursery, 115: 5-7.
- Devries, D.P. and Dubois L.A.M., 1988. The effect of BAP and IBA on sprouting and adventitious root formation of “Amanda” Rose single node softwood cuttings. Scientiae Horticulture, 34: 115-121.
- Dewayne, L.I. and Yeager, T.H., 2003. Propagation of Landscape Plants. Institute of Food and Agricultural Sciences, University of Florida, CIR579, 15p.
- Farhadi, M., Heidari, H., Sharifani, M. and Kohrokhi, A., 2007. Influence of cutting time of stem and medium on rooting of maple (Acer velutinum Boiss.). Journal of the Iranian Natural Research, 60(2): 505-515.
- Ghahreman, A., 1994: Plant Systematics: Cormophytes of Iran (Vol. 3). Tehran University Press, Iran, 172p.
- Gaskell, M., 1988. Production of fresh culinary herbs in Central America for commercial export. The Herb, Spice, and Medicinal Plant Digest, 6(2): 1-10.
- Gautem, D.R. and Chauhan, J.S., 1992. Standardization of IBA concentrations and season on rooting of wild olive cuttings under intermittent mist. Horticultural Abstracts, 62: 111-113.
- Habibi Kotenaei, Sh., 2010. Effect of Auxin different concentrations on rooting of the semi-hardwood cutting in oleander plant. Journal on Plant Science Researches, 18(2): 36-46.
- Hartman, H.T., Kester, D.E. and Davies, F.T., 1975. Plant propagation principles and practices. Prentice Hall, Inc. Newjersey, 470p.
- Hornok, L., 1992. Cultivation and Processing of Medicinal Plants. Academy Press, Budapest, 402p.
- Iapichino, G., Arnone, C., Bertolino, M. and Amico Roxas, U., 2006. Propagation of three Thymus species by stem cuttings. Acta Horticulturae, 723: 411-414.
- Kan, Y., Kıvrak, N. and Kan, A., 2002. The effect of some growth regulators on the rooting of caper (Capparis ovate Desf. Var. canescens (cross) Heywood) cutting. Suleyman Demirel University, Agriculture Faculty Research, 16(30): 56-58.
- Kashefi, M., Zarei, H. and Bahadori, F., 2014a. The regulating effect of the growth of indole butyric acid and the time of stem cutting preparation on proliferation of damask rose ornamental shrub. Journal of Ornamental Plants, 4(4): 49-55.
- Kashefi, M., Zarei, H. and Bahadori, F., 2014b. The effect of indole butyric acid and the time of stem cutting preparation on propagation of damask rose ornamental shrub. Journal of Ornamental Plants, 4(4): 237-243.
- Khoshkhoi, M. and Panahi, R., 2009. Effect of auxin on rooting and flowering of Dianthus caryophyllus L. Journal of Horticultural Science and Technology, 1(3-4): 91-108.
- Khoshkhoi, M., Sheibani, B., Rouhani, A. and Tafazoli, E., 2004. A Principal of Horticulture. Center of Shiraz University, 490p.
- Khoshnevis, M., Kprori, S.A.A., Teimouri, M., Matinizadeh, M., Rahmani, A. and Shirvany, A., 2008. The effect of different treatments on rooting of Juniperus excelsa cutting. Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 16(1): 158-167.
- Liu, J., Zhang, D., Zhang, B., Cao, J., Yang, Y. and Huang, H., 2010. Influence of different rooting hormone on cutting propagation of Michelia martini. Northern Horticulture, 5: 546-550.
- Liu, J. and Reid, D.M., 1992. Adventitious rooting in hypocotyls of sunflower (Heliantus annuuse) seedlings. VI. The role of change in endogenous free and conjugated indole-3-acetic acid. Physiology Plant Molecular Biology, 41: 455-496.
- Rey, C., 1995. Direct field sowing of thyme (Thymus vulgaris L.). Horticultural Abstracts, 65(8): 1375.
- Ruchala, S.L., Zhang, D., Mitchell, W. and Jianhau, L., 2002. Improving vegetative PropagationTechniques of Sweet Fern (Comptonia peregrina). Proceedings of the International Plant Propagators Society, 52: 381-387.
- Scalon, S., 2003. Auxins and boron on length of the biggest root and number of rooted cuttings of rosemary in two periods of planting. Revista Brasileira de Plantas Medicinais, 5(2): 71-76.
- Sefidkon, F., Jamzad, Z., Yavari, R., Nouri-Sharg, D. and Dabiri, M., 1999. Essential oil composition of Thymus kotschyanus Boiss. et Hohen. from Iran. Journal of Essential Oil Research, 11: 459-460.
- Zargari, A., 1997. Medicinal Plant (Vol. 4). Institute of Tehran University Press, 580p.