همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

2 دانشیار، گروه علوم باغبانی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

3 استادیار، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

این آزمایش در سال 92-1391 در مجتمع تحقیقاتی البرز- کرج (مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور) با استفاده از بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار بر روی گل‌محمدی اجرا شد. تیمارها شامل کود نانو کلات آهن در 6 سطح (صفر (شاهد)، 1 بار محلول‌پاشی (4 گرم بر بوته)، 2 بار محلول‌پاشی (8 گرم بر بوته)، 3 بار محلول‌پاشی (12 گرم بر بوته)، مصرف 8 گرم بر بوته در خاک (1 بار) و مصرف 12 گرم بر بوته در خاک (1 بار) بودند. محلول‌پاشی‌های نوبت اول همزمان با غنچه‌دهی، نوبت دوم و سوم به‌ترتیب 10 و 20 روز بعد انجام شد. مصرف در خاک نیز همزمان با غنچه‌دهی و همراه با آبیاری بود. نمونه‌ها به مدت 3 ساعت با دستگاه کلونجر و به روش تقطیر با آب اسانس‌گیری شدند. درصد و نوع ترکیب‌های تشکیل‌دهنده اسانس مرحله اول اسانس‌گیری (اسانس گل‌های تازه) با استفاده از GC و GC/MS تعیین و شناسایی گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تیمارهای اعمال شده بر درصد اسانس گل، درصد سیترونلول، نونادکان، هگزادکانول، ایکوزان، هنی‌کوزان، دوکوزان، تری‌کوزان و تتراکوزان گل تازه در سطح احتمال 1% اثر معنی‌دار داشت. نتایج مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که درصد اسانس گل تازه در تیمار 3 بار محلول‌پاشی با میانگین 071/0% بیشتر از 1 بار محلول‌پاشی (061/0%) و مصرف 12 گرم بر بوته (051/0%) و سایر تیمارها بود. ترکیب سیترونلول در تیمار 1 بار محلول‌پاشی با میانگین 17/6% بیشترین و در تیمار شاهد با میانگین 36/0% کمترین مقدار بود. همچنین مشاهده شد که با مصرف 12 گرم کلات آهن در خاک، بیشترین هنی‌کوزان با میانگین 77/33% بدست آمد. نتایج همبستگی درصد اسانس‌ها نشان داد که بین درصد اسانس گل تازه با ماندگاری اسانس در یخچال و نیز گل خشک شده در سایه رابطه مثبت معنی‌دار وجود داشت. همچنین مشاهده شد که سیترونلول با هگزادکانول (*82/0- =r) همبستگی منفی معنی‌دار داشت. نتایج نشان داد که با استفاده از روش مصرف کودها می‌توان در درصد اسانس و نوع ترکیب‌های اسانس گل‌محمدی تغییراتی بوجود آورد و تا حدودی نسبت به تولید گل با اهداف خاص اقدام کرد.

کلیدواژه‌ها

- احمدی، ک.، سفیدکن، ف. و عصاره، م.ح.، 1387. مقایسه کمّیت و کیفیت اسانس حاصل از گلبرگ و سایر اجزای گل (نهنج، کاسبرگ، مادگی، پرچم) در دو ژنوتیپ از گل‌محمدی. پژوهش و سازندگی (در منابع طبیعی)، 79(3): 71-62.
- بابایی، ع.، 1386. بررسی تنوع ژنتیکی جمعیت‌های مختلف گل‌محمدی (Rosa damascena Mill.) ایران با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیکی و مولکولی. رساله دوره دکتری رشته علوم باغبانی (گرایش گلکاری)، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده کشاورزی، 80 صفحه.
- رحیمی، ع.، مشایخی، ک.، همتی، خ. و دردی‌پور، ا.، 1388. اثر عناصر غذایی و اسید سالیسیلیک بر عملکرد بذر و اجزای عملکرد گشنیز (Coriandrum sativum L.). پژوهش‌های تولید گیاهی، 16(4): 156-149.
- طبائی عقدائی، س.ر.، رضایی، م.ب. و جایمند، ک.، 1384. بررسی تنوع در میزان اسانس گل‌محمدی (Rosa damascena Mill.) استان‌های مرکزی ایران. تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 21(1): 49-35.
- کافی، م. و ریاضی، ی.، 1381. پرورش گل‌محمدی و تولید گلاب. نشر تهران، 96 صفحه.
- نیکبخت، ع، و کافی، م.، 1389. گل‌محمدی ایران. جهاد دانشگاهی واحد اصفهان، 150 صفحه.
- Akhtar, N., Sarker. A.M., Akhter, H. and Katrun Nada, M., 2009. Effect of planting time and micronutrient as zinc chloride on the growth, yield and oil content of Mentha piperita. Bangladesh Journal of Scientific and Industrial Research, 44: 125-130.
- Ardogan, B.C., Baydar, H., Kaya, S., Demirci, M., Ozbasar, D. and Mum, U.E., 2002. Antimicrobial activity and chemical composition of some essential oils. Archives of Pharmacal Research, 25(6): 860-864.
- Babaei, A., Tobaei-Aghdaei, S.R., Khosh-Khui, M., Omidbaig, R., Naghavi, M.R., Esselink, G.D. and Smulders, M.J.M., 2007. Microsatellite analysis of Damask rose accessions from various regions in Iran reveals multiple genotypes. BMC plant Biology, 7: 12.
- Babaei, A., Tabaei-Aghdaei, S.R., Khosh Khui, M., Omidbaigi, R., Naghavi, M.R. and Assareh, M.H., 2008. Rosa damascena (Rosaceae) characters and their heritability analysis in Iran. Iranian Journal of Botany, 14(1): 75-80.
- Baydar, H. and Baydar, N.G., 2005. The effects of harvest date, fermentation duration and tween 20 treatment on essential oil content and composition of industrial oil of Damask rose (Rosa damascena Mill.). Industrial Crops and Products, 21(2): 251-255.
- Bennett, W.F., 1993. Nutrient Deficiencies and Toxicities in Crop Plants. The APS Press, The American Phytopathologica, 350p.
- Brown, J.C., 1961. Iron chlorosis in plants. Advances in Agronomy, 13: 329-369.
- Cakmak, I., 2008. Enrichment of cereal grains with zinc: agronomic or genetic biofortification?. Plant Soil, 302: 1-17.
- Chevallier, A., 1996. The Encyclopedia of Medicinal Plants. Dorling Kindersely, London, 336p.
- Fageria, N.K., Baligar, V.C. and Wright, R.J., 1990. Iron nutrition of plants: An overview on the chemistry and physiology of its deficiency and toxicity. Pesquisa Agropecuária Brasileira, 25(4): 553-570.
- Grejtovsky, A., Markusova, K. and Eliasova, A., 2006. The response of chamomile (Matricaria chamomilla L.) plants to soil zinc supply. Plant, Soil and Environment, 52: 1-7.
- Heidari, F., Zehtab Salmasi, S., Javanshir, A., Aliari, H. and Dadpoor, M.R., 2008. The effects of application microelements and plant density on yield and essential oil of peppermint (Mentha piperita L.). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 24(1): 1-9.
- Lanauskas, J., Uselis, N., Valisukaite, A. and Viskelis, P., 2006. Effect of foliar and soil applied fertilizers on strawberry healthiness, yield and berry quality. Agronomy Research, 4: 247-250.
- Loghmani-Khouzani, H., Sabzi Fini, O. and Safari, J., 2007. Essential oil composition of Rosa damascena Mill. cultivated in central Iran. Scientica Iranica, 14(4): 316-319.
- Lucena, J.J. and Chaney, R.L., 2007. Response of cucumber plants to low doses of different synthetic iron chelates in hydroponics. Journal of Plant Nutrition, 30: 795-809.
- Nahed, G.A. and Balba, L.K., 2007. Influence of tyrosine and zinc on growth flowering and chemical constituents of Salvia farinacea plants. Journal of Applied Sciences Research, 3(11): 1479-1489.
- Said-Al Ahl, H.A.H. and Omer, E.A. 2009. Effect of spraying with zinc and/or iron on growth and chemical composition of coriander (Coriandrum sativum L.) harvested at three stages of development. Jouranl of Medicinal Food Plants, 1(2): 30-46.
- Samadiyan-Sarbangholi, V., Abbaszadeh, B., Lebaschy, M.H. and Tabaei-Aghdaei, S.R., 2013. Investigation the effect of iron chelate and NPK on yield of Rosa damascena for the first time in Iran. International Journal of Forest, Soil & Erosion, 3(3): 100-103.
- Sarkar, D., Mandal, B. and Kundu, M.C., 2007. Increasing use efficiency of boron fertilizers by rescheduling the time and methods of application for crops in India. Plant and Soil, 301: 77-85.
- Sefidkon, F., Akbari, Z., Assareh, M.H. and Bakhshi Khaniki, Gh., 2007. Comparison of quantity and quality of aromatic compounds from Rosa damascena Mill. by different extraction methods. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 22(4): 351-365.
- Zehtab-Salmasi, S., Heidari, F. and Alyari, H., 2008. Effect of microelements and plant density on biomass and essential oil production of peppermint (Mentha piperita L.). Plant Sciences Research,
1: 24-28.