اثر جیبرلیک اسید و سرمادهی بر جوانه‌زنی بذر آنغوزه (Ferula assa-foetida L.)

رجبیان, طیبه; صبورا, عذرا; حسنی, بتول; فلاح حسینی, حسن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه شاهد

² گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه الزهرا (س)

³ گروه پژوهشی فارماکولوژی، پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی

چکیده

آنغوزه (Ferula assa-foetida) گیاهی دارویی، بومی ایران و متعلق به تیره چتریان (Apiaceae) است. بذرهای گیاه آنغوزه دارای دوره خواب طولانی هستند، بنابراین کوتاه کردن دوره خواب و افزایش میزان جوانه‌زنی بذرها توسط روشهای آزمایشگاهی می‌تواند در احیاء این گیاه مؤثر باشد. اثر جیبرلیک اسید (GA₃) به صورت پیش تیمار (با غلظتهای زیاد در کوتاه مدت و در دمای (C˚2±23) و تیمار (با غلظتهای کم در بلند مدت و در دماهای C˚4 و C˚2± 23) بر روی جوانه‌زنی بذر دو جمعیت شیرکوه و طبس در محیط کشت پایه MS بررسی شد. تغییر چندانی در سرعت و درصد جوانه‌زنی بذرهای تیمار شده و پیش تیمار شده با GA₃ هر دو جمعیت در دمای C˚2±23 مشاهده نشد. کاربرد تیمار سرمادهی (C˚4) برای بذرهای هر دو جمعیت سبب افزایش درصد جوانه‌زنی در آنها شد. پس از 12 هفته حداکثر میزان درصد جوانه‌زنی در جمعیتهای شیرکوه و طبس به ترتیب 84 و56 درصد بود. همچنین تأثیر عامل دما بر روی جوانه‌زنی بذرها به تنهایی در دو سطح دمای C˚4 و C˚2±23 روی کاغذ صافی مرطوب آزمون گردید. بیشترین درصد و سرعت جوانه‌زنی بذرها (جمعیت شیرکوه 90% و جمعیت طبس 67%) در نتیجه سرمادهی روی کاغذ صافی مرطوب به مدت 8 تا 9 هفته حاصل گردید. افزایش غلظت GA₃ درون‌زا در نتیجه تیمار سرمادهی عامل مؤثر بر افزایش درصد جوانه‌زنی بذرها می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

- پیرمرادی، م.ر.، 1381. بررسی روشهای مختلف تیغ‌زنی ریشه و برخی فاکتورهای دیگر بر عملکرد و بقای گیاه دارویی آنغوزه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده کشاورزی، 80 صفحه.

- زرگری، ع.، 1375. گیاهان دارویی. جلد دوم، انتشارات دانشگاه تهران، تهران، 976 صفحه.

- عموآقایی، ر.، 1384. تأثیرخیساندن بذور، مدت زمان و دمای پیش سرمای مرطوب بر شکست خواب بذر کما (.Ferula ovina Boiss). مجله زیست شناسی، 18(4)، 359-350.

- Chamberlain, D.F., Rechinger, K.H. 1987. "Ferula assa-foetida", In: Rechinger KH (ed.) Flora Iranica. Akad. Druck- und Verlagsanstalt, Graz, Austria, Vol. 162, 555 p.

- Finch-Savage, W.E. and Leubner-Metzger, G., 2006. Seed dormancy and the control of germination.. New Phytologist, 171: 501–523.

- Gupta, V., 2003. Seed germination and dormancy breaking techniques for indigenous medicinal and aromatic plants. Journal of Medicinal and Aromatic Plants Science, 25: 402-407.

- Koornneff, M., Bentsink, L. and Hilhorst, H., 2002. Seed dormancy and germination. Current Opinion in Plant Biology, 5: 33-36.

- Kucera, B., Cohn, M.A. and Leubner-Metzger, G., 2005. Plant hormone interactions during seed dormancy release and germination. Seed Science Research, 15: 281-307.

- Lopez, A., 1998. Assa-foetidin and ferocolicin, two sesquiterpenoid cumarins from Ferula assa foetida. Tetraherdon Letters, 29 (13): 1557-60.

- Murashige, T. and Skoog, F., 1962. A revised medium for rapid growth and bioassay with tobacco tissue cultures. Physiolagia Plantarum, 15: 473-497.

- Nadiafi, F., Bannayan, M., Tabrizi, L. and Rastgoo, M., 2006. Seed germination and dormancy breaking techniques for Ferula gummosa and Teucrium polium. Journal of Arid Environments, 64: 542-547.

- Tipirdamaz, R. and Gomurgen, N., 2000. The effects of temperature and gibberellic acid on germination of Eranthis hyemalis (L.) Salisb. Seeds. Turkish Journal of Botany, 24: 143-145.

- Yamauchi, Y., Ogawa, M., Kuwahara, A., Hanada, A., Kamiya, Y. and Yamaguchi, S., 2004.Activation of gibberellin biosynthesis and response pathways by low temperature during imbibition of Arabidopsis thaliana seeds. Plant Cell, 16: 367-378.

تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران

اثر جیبرلیک اسید و سرمادهی بر جوانه‌زنی بذر آنغوزه (Ferula assa-foetida L.)

مراجع

مراجع

دوره 23، شماره 3 - شماره پیاپی 37
آبان 1386
صفحه 391-404

اثر جیبرلیک اسید و سرمادهی بر جوانه‌زنی بذر آنغوزه (Ferula assa-foetida L.)

مراجع

مراجع

دوره 23، شماره 3 - شماره پیاپی 37آبان 1386صفحه 391-404

دوره 23، شماره 3 - شماره پیاپی 37
آبان 1386
صفحه 391-404