فیتوشیمی (استخراج، شناسایی و اندازه گیری مواد موثره)
زهره چراغی؛ مریم یوسفی؛ زهره حبیبی؛ صبا قاسمی
چکیده
پونه‌سا (Nepeta) با بیش از 280 گونه گیاهی یکی از مهمترین جنس‌ها در تیره نعناعیان می‌باشد. در این تحقیق، گونه پونه‌سای عراقی (N. haussknechtii Bornm.) در فصل گلدهی از استان اردبیل جمع‌آوری شد و عصاره‌گیری با حلال کلروفرم انجام شد. با استفاده از کروماتوگرافی ستونی بر روی سیلیکاژل با گرادیان حلال n- هگزان -اتیل‌استات، 29 جزء در عصاره خام کلروفرمی ...
بیشتر
پونه‌سا (Nepeta) با بیش از 280 گونه گیاهی یکی از مهمترین جنس‌ها در تیره نعناعیان می‌باشد. در این تحقیق، گونه پونه‌سای عراقی (N. haussknechtii Bornm.) در فصل گلدهی از استان اردبیل جمع‌آوری شد و عصاره‌گیری با حلال کلروفرم انجام شد. با استفاده از کروماتوگرافی ستونی بر روی سیلیکاژل با گرادیان حلال n- هگزان -اتیل‌استات، 29 جزء در عصاره خام کلروفرمی شناسایی شد. در نتیجه خالص‌سازی بیشتر جزء شماره 5، یک استروئید شناخته شده به نام بتا-سیتوسترول (1) حاصل گردید. همچنین، از خالص‌سازی جزء قطبیتر شماره 9، تریترپنویید شناخته شده اولئانولیک اسید (2) شناسایی گردید. گمارش ترکیبها توسط روشهای طیفسنجی جرمی، IR، 1H NMR، 13C NM R، DEPT و 1H1H COSY انجام گردید. در نهایت، ساختار ترکیبات از طریق مقایسه دادههای طیفی با آنچه که در منابع علمی معتبر گزارش شده است، تأیید شد.
صبا قاسمی؛ زهره حبیبی؛ فاطمه رضا علیزاده روشن
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1399.36.542.102.4.1576.46 در این تحقیق، بررسی عصاره کلروفرمی ساقه گیاه Ferula ovina Boiss.از خانواده چتریان بررسی شد. این گونه گیاهی در فصل گلدهی از استان تهران- دماوندجمع‌آوری شد.پس از خالص‌سازی عصاره با استفاده از کروماتوگرافی ستونی بر روی سیلیکاژل با گرادیان حلال n- هگزان - اتیل‌استات 12 جزء بدست آمد. در نتیجه خالص‌سازی ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1399.36.542.102.4.1576.46 در این تحقیق، بررسی عصاره کلروفرمی ساقه گیاه Ferula ovina Boiss.از خانواده چتریان بررسی شد. این گونه گیاهی در فصل گلدهی از استان تهران- دماوندجمع‌آوری شد.پس از خالص‌سازی عصاره با استفاده از کروماتوگرافی ستونی بر روی سیلیکاژل با گرادیان حلال n- هگزان - اتیل‌استات 12 جزء بدست آمد. در نتیجه خالص‌سازی بیشتر این فرکشنها، چهار مشتق استری مونوترپنوئیدی به نامهای شیمگین (1)، (S1،R2،S4)-1،7،7-تریمتیل بیسیکلو [2.2.1] هپتان-2-ایل 4-متوکسی بنزوآت (2)، (S1،R2،S4)-1،7،7-تریمتیل بیسیکلو [2.2.1] هپتان-2-ایل 4-هیدروکسی-3-متوکسی بنزوآت (3) و استیلوزین (4) جداسازی و شناسایی شد. البته تاکنون هیچگونه گزارشی مبنی بر جداسازی ساختار ترکیب شماره 2 یافت نشده است. ساختار ترکیبها توسط روشهای طیفسنجی تعیین شد. در نهایت از طریق مقایسه ویژگی‌های فیزیکیشامل نقطهذوب و چرخش نوریو دادههای طیفی آنها با آنچه که در منابع علمی معتبر گزارش شده است تأیید گردید.
تکتم فتحی؛ محمد جواد ثقه الاسلامی؛ رضا یاری؛ فاطمه نخعی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1399.36.590.102.4.1576.1587 به‌منظور مقایسه برخی ویژگی‌های اکومورفولوژیکی، فنولوژیکی و فیتوشیمیایی پنیرک (Malva sylvestris L.) در دو منطقه فردوس و طبس، از هر منطقه سه رویشگاه طی سال 1397 به‌صورت تصادفی انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفت. آنالیز خاک رویشگاه‌ها حکایت از رشد گیاه پنیرک در خاک‌هایی با بافت لوم شنی در این دو منطقه داشت. ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1399.36.590.102.4.1576.1587 به‌منظور مقایسه برخی ویژگی‌های اکومورفولوژیکی، فنولوژیکی و فیتوشیمیایی پنیرک (Malva sylvestris L.) در دو منطقه فردوس و طبس، از هر منطقه سه رویشگاه طی سال 1397 به‌صورت تصادفی انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفت. آنالیز خاک رویشگاه‌ها حکایت از رشد گیاه پنیرک در خاک‌هایی با بافت لوم شنی در این دو منطقه داشت. از سوی دیگر خاک رویشگاه‌های مورد مطالعه در این دو منطقه از نوع قلیایی و با شوری پایین بود. میزان آهک خاک زیادتر از خاک‌های زراعی بود. نتایج مطالعات فنولوژیکی نیز نشان داد در منطقه فردوس این گیاه در اوایل فروردین رویش یافته و در خرداد ماه گل می‌دهد. سپس دانه‌ها از اواخر مهر ماه شروع به رسیدن نموده و اواخر آبان ریزش می‌کنند. در منطقه طبس شروع رویش گیاه از نیمه دوم اسفند ماه آغاز شده، در اردیبهشت ماه گل می‌دهد و گلدهی آن تا اوایل پاییز ادامه می‌یابد. دانه‌ها از نیمه دوم مرداد شروع به رسیدن نموده و اوایل آبان ریزش می‌کنند. دوره رکود فعالیت‌های گیاه در فردوس و طبس به‌ترتیب با خشکی محیط و شروع فصل سرما همزمان است. آزمایش‌های فیتوشیمیایی عصاره برگ، گل، دانه و ساقه پنیرک در دو منطقه وجود مواد آلکالوئید، تانن، فلاونوئید، امودول یا امودین، ساپونین، کربوهیدرات، نشاسته، استرول و استروئید، انتوسیانوزید و کومارین‌ها را در هریک از اندام‌های گیاه به‌صورت کم تا زیاد نشان داد. ترکیب انتراسنوزید در هیچ‌یک از سه عصاره اتانولی، آبی و اتری مشاهده نشد. همچنین وجود چهار نوع اسید فنولیک توسط کروماتوگرافی لایه نازک (TLC) در دانه، ساقه، گل و برگ گیاه در هر دو منطقه مورد بررسی تشخیص داده شد. اندازه‌گیری میزان آنتوسیانین برگ نیز نشان داد با افزایش ارتفاع رویشگاه، میزان آنتوسیانین کاهش یافت.
یاسمین سپاهی سرجو؛ سید محسن موسوی نیک؛ محمد گلوی؛ احمد قنبری؛ عبدالشکور رئیسی؛ فاطمه نصرتی
چکیده
درختچه دیه‌دار با نام علمی Euphorbia tirucalli L. از خانواده Euphorbiaceae درختچه‌ای چند ساله شاداب با ساقه‌های منشعب و شاخه‌های گسترده و گرد است. عوامل محیطی یکی از مهمترین عوامل مؤثر بر صفات کمّی و کیفی در گیاهان دارویی مطرح می‌باشد. در این تحقیق گیاه دیه‌دار در رویشگاه‌های مختلف استان سیستان و بلوچستان از نظر برخی خصوصیات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی، ...
بیشتر
درختچه دیه‌دار با نام علمی Euphorbia tirucalli L. از خانواده Euphorbiaceae درختچه‌ای چند ساله شاداب با ساقه‌های منشعب و شاخه‌های گسترده و گرد است. عوامل محیطی یکی از مهمترین عوامل مؤثر بر صفات کمّی و کیفی در گیاهان دارویی مطرح می‌باشد. در این تحقیق گیاه دیه‌دار در رویشگاه‌های مختلف استان سیستان و بلوچستان از نظر برخی خصوصیات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی، خاکی و فیتوشیمیایی بررسی شد. این تحقیق در قالب طرح آشیانه‌ای و آزمون حداقل اختلافات معنی‌دار دانکن در سطح 5% به‌صورت کاملاً تصادفی با سه تکرار و شامل شهرستان‌های: 1- نیکشهر بخش هیچان (روستاهای کلات، حصارک و هشتیک)، 2- شهرستان راسک (روستاهای فیروزآباد، جنگل و پارود) و 3- شهرستان سرباز (روستاهای حیط، کیشکور و پیردان) با استفاده از پیمایش صحرایی اجرا گردید. نتایج نشان داد بین تمام صفات مورد بررسی اختلاف معنی‌داری بین شهرستان‌ها و مناطق وجود دارد. در این پژوهش صفات مورفولوژی در شهرستان نیکشهر بیشترین میزان را داشتند و کمترین ارتفاع و تعداد شاخه مربوط به شهرستان سرباز بود که نشان می‌دهد با افزایش ارتفاع از سطح دریا رشد رویشی این درختچه کم می‌شود. خاک مورد بررسی مناطق شهرستان نیکشهر از نظر عناصر شاخص مانند فسفر و پتاسیم نسبت به سایر مناطق وضعیت مطلوب‌تری نشان داد. بیشترین میزان کلروفیل a، b و کاروتنوئید در فصل بهار، پرولین و فلاونوئید در فصل تابستان و آنتوسیانین در شهرهای مختلف به‌صورت متغیر مشاهده شد. بیشترین میزان کلروفیل a، b در شهرستان سرباز و کاروتنوئید و آنتوسیانین در شهرستان راسک اندازه‌گیری شد. ترکیب‌های شیرابه نشان داد که بیشترین مقدار و تعداد مواد مؤثره در فصل تابستان در این گیاه وجود دارد.
سمیرا حسین جعفری؛ امیر سعادت فر
چکیده
Bunium persicum (Boiss.) B. Fedtsch. متعلق به تیره چتریان از مهمترین گیاهان دارویی کشور محسوب می‌شود. در این مطالعه روابط ژنتیکی و فیتوشیمیایی برخی جمعیت‌های این گیاه با نشانگر ISSR و روش GC-MS در رویشگاه‌های یزد و کرمان بررسی شد. به‌منظور مطالعه ژنتیکی با استفاده از 10 آغازگر ISSR، نمونه‌برداری از برگ‌های تازه گیاه انجام گردید. استخراج DNA به روش CTAB انجام ...
بیشتر
Bunium persicum (Boiss.) B. Fedtsch. متعلق به تیره چتریان از مهمترین گیاهان دارویی کشور محسوب می‌شود. در این مطالعه روابط ژنتیکی و فیتوشیمیایی برخی جمعیت‌های این گیاه با نشانگر ISSR و روش GC-MS در رویشگاه‌های یزد و کرمان بررسی شد. به‌منظور مطالعه ژنتیکی با استفاده از 10 آغازگر ISSR، نمونه‌برداری از برگ‌های تازه گیاه انجام گردید. استخراج DNA به روش CTAB انجام شد. برای بررسی فیتوشیمیایی، استخراج اسانس از بذرهای زیره به روش تقطیر با آب و با استفاده از دستگاه کلونجر انجام شد. نتایج حکایت از عملکرد بهتر آغازگر ISSR-13 با تعداد 40 باند، بیشترین میزان PIC (0.39) و شاخص نشانگری (15.6) داشت. تجزیه خوشه‌ای با ضریب تشابه جاکارد و الگوریتم UPGMA چهار جمعیت زیره کرمانی مربوط به دو استان را در 6 گروه قرار داد. در تجزیه به مختصات اصلی 60.56% از واریانس کل توسط سه مؤلفه بیان شد و جمعیت‌ها را به‌طور کامل از یکدیگر جدا نمود. نتایج این آنالیز با تجزیه خوشه‌ای و پراکندگی جغرافیایی نمونه‌ها مطابقت داشت. براساس نتایج GC-MS، به‌ترتیب تعداد 13 و 16 ترکیب در هریک از رویشگاه‌های یزد و کرمان شناسایی شد. ترکیب‌های آلفا-پینن، بتا-پینن، پارا-سیمن، لیمونن، گاما-ترپینن و کومین‌آلدئید به‌عنوان ترکیب‌های مشترک و اصلی بین رویشگاه‌های یزد و کرمان شناسایی شدند. براساس نتایج تجزیه خوشه‌ای پارامترهای فیتوشیمی و قرار گرفتن رویشگاه‌های سیرجان (استان کرمان)، مهریز و اردکان (استان یزد) در یک خوشه و رویشگاه سیرچ در خوشه جداگانه می‌توان نتیجه گرفت که گروه‌بندی براساس ترکیبات اسانس با گروه‌بندی ژنتیکی و فاصله جغرافیایی موجود در رویشگاه‌های طبیعی مطابقت ندارد.
