الهام هرمزی نژاد؛ مریم ذوالفقاری؛ محمد محمودی سورستانی؛ نعیمه عنایتی ضمیر
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر باکتری‌های محرک رشد و کود شیمیایی بر رشد، عملکرد، گلدهی و برخی ویژگی‌های بیوشیمیایی گیاه دارویی همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.) آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 5 تیمار و 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز در سال 95-1394 انجام شد. تیمارهای مورد بررسی در این آزمایش شامل باکتری‌های ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر باکتری‌های محرک رشد و کود شیمیایی بر رشد، عملکرد، گلدهی و برخی ویژگی‌های بیوشیمیایی گیاه دارویی همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.) آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 5 تیمار و 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز در سال 95-1394 انجام شد. تیمارهای مورد بررسی در این آزمایش شامل باکتری‌های انتروباکترکلوزه R13، انتروباکترکلوزه R33، گونه‌ای از سودوموناس، کود شیمیایی کامل و شاهد (بدون کود و باکتری) بود. نتایج این پژوهش نشان داد که بیشترین تعداد گل در مترمربع، تعداد برگ، تعداد انشعابات شاخه‌های اصلی و فرعی، قطر نهنج، قطر کاپیتول گل و قطر دمگل در تیمار انتروباکترکلوزه R13 و بیشترین وزن تر و خشک کاپیتول گل در تیمار انتروباکترکلوزه R33 بدست آمد. همچنین بیشترین درصد فسفر و نیتروژن برگ، کلروفیل و کاروتنوئید برگ در کرت‌های مایه‌زنی شده با انتروباکترکلوزه R13 اندازه‌گیری شد. بیشترین میزان فنل کل در تیمارهای انتروباکتر مشاهده شد و تیمار شاهد کمترین میزان فنل کل را نشان داد. نتایج مقایسه میانگین‌ها نشان داد که در بیشتر شاخص‌های مورد بررسی تیمار انتروباکترکلوزه R33 اثری مشابه با انتروباکترکلوزه R13 داشته و تفاوت معنی‌داری بین آنها وجود نداشت. با توجه به نتایج مثبت و افزایشی باکتری‌ها بر شاخص‌های مورد بررسی گیاه دارویی همیشه بهار، می‌توان گفت باکتری‌های بکار رفته در این تحقیق می‌توانند به‌عنوان یک جایگزین مناسب برای کود شیمیایی ضمن کاهش مصرف کودهای شیمیایی، تضمین‌کننده تولید گیاهان دارویی عاری از مواد شیمیایی باشند.
کیارش مجتبوی؛ محمدتقی درزی
چکیده
به‌منظور بررسی اثر کاربرد کودهای آلی و زیستی بر عملکرد گل، اجزاء عملکرد و کیفیت اسانس گیاه دارویی همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.)، آزمایشی به‌صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با شش تیمار و سه تکرار در سوهانک تهران در سال 1393 انجام شد. تیمارها شامل 6 تن ورمی‌کمپوست در هکتار، 12 تن ورمی‌کمپوست در هکتار، 18 تن ورمی‌کمپوست در هکتار، 6 تن ورمی‌کمپوست ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر کاربرد کودهای آلی و زیستی بر عملکرد گل، اجزاء عملکرد و کیفیت اسانس گیاه دارویی همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.)، آزمایشی به‌صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با شش تیمار و سه تکرار در سوهانک تهران در سال 1393 انجام شد. تیمارها شامل 6 تن ورمی‌کمپوست در هکتار، 12 تن ورمی‌کمپوست در هکتار، 18 تن ورمی‌کمپوست در هکتار، 6 تن ورمی‌کمپوست در هکتار همراه با نیتروکسین، 12 تن ورمی‌کمپوست در هکتار همراه با نیتروکسین، 18 تن ورمی‌کمپوست در هکتار همراه با نیتروکسین بودند. نتایج نشان داد که تیمارها تأثیر معنی‌داری بر صفات مورد مطالعه، بجز میزان اسانس داشتند، به‌طوری که بیشترین تعداد گل در بوته (6.5)، وزن خشک گل (3.0 گرم بر بوته)، عملکرد خشک گل (180.2 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد اسانس (90.33 گرم در هکتار) و درصد آلفا-کادینول در اسانس (24.27%) در تیمار کاربرد 6 تن ورمی‌کمپوست و بیشترین درصد گاما-کادینن (5.40%) و مورولن (2.66%) در اسانس در تیمار مصرف تلفیقی 6 تن ورمی‌کمپوست در هکتار و نیتروکسین حاصل گردید. همچنین بیشترین وزن خشک بوته (13.0 گرم بر بوته) و درصد ویریدی فلورن (9.81%) در اسانس در تیمار مصرف 12 تن ورمی‌کمپوست در هکتار و بیشترین درصد کادینن (16.06%) در اسانس در تیمار مصرف 18 تن ورمی‌کمپوست در هکتار بدست آمد. در مجموع، بیشترین عملکرد گل و اسانس و درصد آلفا-کادینول در اسانس با مصرف 6 تن ورمی‌کمپوست حاصل شد.
مهدی زارعی؛ محمد مریخی؛ محمدجمال سحرخیز
چکیده
کاربرد همزمان مواد آلی و قارچ‌های میکوریز آربوسکولار رشد و عملکرد گیاهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. به‌منظور ارزیابی تأثیر قارچ Funneliformis mosseae، تفاله شیرین‌بیان و کاربرد همزمان آنها بر ویژگی‌های مورفولوژیک و فیزیولوژیک گیاه همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.) آزمایش گلخانه‌ای در قالب آزمون فاکتوریل (قارچ میکوریز آربوسکولار در دو سطح مایه‌زنی ...
بیشتر
کاربرد همزمان مواد آلی و قارچ‌های میکوریز آربوسکولار رشد و عملکرد گیاهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. به‌منظور ارزیابی تأثیر قارچ Funneliformis mosseae، تفاله شیرین‌بیان و کاربرد همزمان آنها بر ویژگی‌های مورفولوژیک و فیزیولوژیک گیاه همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.) آزمایش گلخانه‌ای در قالب آزمون فاکتوریل (قارچ میکوریز آربوسکولار در دو سطح مایه‌زنی با قارچ و عدم مایه‌زنی، و تفاله شیرین‌بیان در چهار سطح 0، 5، 10 و 20 درصد حجمی) با طرح پایه کاملاً تصادفی در 3 تکرار انجام شد. ویژگی‌های مورفولوژیک، میزان کلروفیل، فلاونوئید کل، کلنیزاسیون ریشه، مقدار جذب نیتروژن، فسفر و پتاسیم گیاه میکوریزی در مقایسه با گیاه غیرمیکوریزی به‌طور معنی‌داری بالاتر بود. کاربرد تیمارهای 5% و 10% حجمی تفاله شیرین‌بیان ویژگی‌های مورفولوژیک و میزان جذب عناصر را به‌طور معنی‌داری در مقایسه با شاهد افزایش داد. بیشترین میزان فلاونوئید در سطح کاربرد 10% حجمی تفاله شیرین‌بیان بدست آمد. کاهش صفات کمّی گیاه همیشه‌بهار بجز میزان کلروفیل و کلنیزاسیون ریشه در سطح مصرف 20% حجمی تفاله شیرین‌بیان مشاهده گردید. اثر قارچ در مقایسه با مصرف تفاله شیرین‌بیان بر همه صفات کمّی گیاه بجز میزان فلاونوئید بیشتر بود. کاربرد همزمان قارچ و تفاله شیرین‌بیان تأثیر مثبت بر بیشتر صفات مورد ارزیابی داشت. البته تأثیر مثبت قارچ بر صفات کمّی گیاه در سطوح کاربرد 10% و 20% حجمی تفاله شیرین‌بیان بیشتر بود.
فهیمه اسلامی خلیلی؛ همت‌اله پیردشتی؛ محمدعلی بهمنیار؛ فاطمه فاطمه تقوی قاسمخیلی
چکیده
به‌منظور بررسی اثر کودهای آلی و شیمیایی بر ویژگی‌های شیمیایی خاک و برخی عناصر معدنی در گیاه دارویی همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.) آزمایشی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 11 تیمار در 3 تکرار در سال 1389 به‌صورت گلدانی اجرا گردید. تیمارها شامل شاهد (بدون کود آلی یا شیمیایی)، کود شیمیایی (80 کیلوگرم در هکتار اوره، 100 کیلوگرم در هکتار سوپرفسفات ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر کودهای آلی و شیمیایی بر ویژگی‌های شیمیایی خاک و برخی عناصر معدنی در گیاه دارویی همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.) آزمایشی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 11 تیمار در 3 تکرار در سال 1389 به‌صورت گلدانی اجرا گردید. تیمارها شامل شاهد (بدون کود آلی یا شیمیایی)، کود شیمیایی (80 کیلوگرم در هکتار اوره، 100 کیلوگرم در هکتار سوپرفسفات تریپل و 80 کیلوگرم در هکتار سولفات پتاسیم)، کود آلی کمپوست، کود پاستوریزه (کمپوست باگاس + پرلیت)، کود گوسفندی (10 تن در هکتار به‌صورت جداگانه یا تلفیق با ½ و ¼ کود شیمیایی) بود. بررسی نتایج نشان داد که تیمارهای کودی بر تمامی صفات جز بر میزان پتاسیم موجود در برگ تأثیر معنی‌داری داشته‌است. به‌طوری که در تیمارهای 10 تن در هکتار کود آلی پاستوریزه و 10 تن در هکتار کود دامی به همراه ½ و ¼ کود شیمیایی وزن خشک گل و برگ به‌ترتیب از بیشترین میزان برخوردار بود. بالاترین محتوی فسفر موجود در گل و برگ (به‌ترتیب با میانگین 46/0% و 17/0%) در تیمار کمپوست 10 تن در هکتار به همراه ¼ کود شیمیایی مشاهده گردید. بیشترین میزان عنصر مس در گل و برگ گیاه (به‌ترتیب با میانگین 60/32 و 25/26 میلی‌گرم بر کیلوگرم) مربوط به تیمارهای کودی 10 تن در هکتار کمپوست به همراه ½ کود شیمیایی و 10 تن در هکتار کود دامی بود. در حالی‌که تیمار 10 تن در هکتار کود دامی به‌همراه ½ کود شیمیایی تأثیر قابل ملاحظه‌ای در افزایش میزان عنصر منگنز موجود در گل و برگ گیاه داشت. همچنین بیشترین میزان روی در برگ در تیمار 10 تن در هکتار کود کمپوست با افزایش 2/1 برابری نسبت به شاهد مشاهده شد.
مریم رضایی؛ رضا برادران
چکیده
به‌منظور بهبود عملکرد دانه و افزایش عملکرد کیفی گیاهان دارویی، استقرار سیستم کشاورزی پایدار و بکارگیری کودهای زیستی از اهمیت بسزایی برخوردار است. بدلیل بررسی اثر کودهای زیستی بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.) آزمایشی به‌صورت فاکتوریل با استفاده از فاکتورهای کمپوست (بدون کود آلی، کمپوست زباله ...
بیشتر
به‌منظور بهبود عملکرد دانه و افزایش عملکرد کیفی گیاهان دارویی، استقرار سیستم کشاورزی پایدار و بکارگیری کودهای زیستی از اهمیت بسزایی برخوردار است. بدلیل بررسی اثر کودهای زیستی بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.) آزمایشی به‌صورت فاکتوریل با استفاده از فاکتورهای کمپوست (بدون کود آلی، کمپوست زباله شهری، کود آلی گرانوله و ورمی‌کمپوست) و کود فسفاته زیستی (تلقیح و عدم تلقیح) در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با 8 تیمار و 3 تکرار در سال 1389 به اجرا درآمد. مقایسه میانگین‌ها توسط آزمون چنددامنه‌ای دانکن در سطح احتمال 5% انجام شد. نتایج نشان داد که کود فسفات زیستی دارای تأثیر معنی‌داری بر روی ارتفاع بوته، عملکرد گل، وزن هزاردانه، تعداد گل و شاخص برداشت دانه نداشت، ولی تأثیر آن بر قطر گل، تعداد ساقه‌های فرعی، عملکرد زیست توده، عملکرد بذر و شاخص برداشت بود. همچنین در بیشتر صفات مورد بررسی اختلاف معنی‌داری بین تیمارهای اعمال شده و تیمار شاهد (بدون کود آلی، بدون تلقیح) وجود داشت. مصرف کودهای زیستی باعث افزایش معنی‌دار ارتفاع بوته، عملکرد بیوماس، وزن هزاردانه و شاخص برداشت شد؛ درحالی‌که قطر گل، تعداد ساقه‌های فرعی، عملکرد گل خشک، تعداد گل در مترمربع و عملکرد بذر تحت تأثیر قرار نگرفتند. البته در بیشتر صفات کود آلی ورمی‌کمپوست به همراه کود فسفاته بارور-2 دارای بیشترین مقادیر بدست آمده بود و بر افزایش اجزای عملکرد همیشه‌بهار اثر مثبت گذاشته و موجب بهبود عملکرد دانه گردید.
لیلا جعفرزاده؛ حشمت امیدی؛ عبدالامیر بستانی
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر تنش خشکی و نیتروکسین بر عملکرد گل، اجزاء عملکرد، رنگریزه‌های فتوسنتزی و میزان پرولین گیاه دارویی همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.)، مطالعه‌ای در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد واقع در 30 کیلومتری جنوب تهران انجام شد. این آزمایش به‌صورت اسپلیت‌پلات در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر تنش خشکی و نیتروکسین بر عملکرد گل، اجزاء عملکرد، رنگریزه‌های فتوسنتزی و میزان پرولین گیاه دارویی همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.)، مطالعه‌ای در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد واقع در 30 کیلومتری جنوب تهران انجام شد. این آزمایش به‌صورت اسپلیت‌پلات در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار و در سال زراعی 90-89 اجرا گردید. فاکتورهای آزمایش شامل خشکی به‌عنوان فاکتور اصلی (1- پتانسیل رطوبت خاک 5/0 اتمسفر به‌عنوان شاهد و ظرفیت زراعی (FC)، 2- پتانسیل 5/3 اتمسفر به‌عنوان تنش ملایم، 3- پتانسیل 5/6 اتمسفر به‌عنوان تنش نسبتاً شدید و 4- پتانسیل 10 اتمسفر به‌عنوان تنش شدید) از مرحله 4 برگی و کاربرد کود زیستی نیتروژن به‌عنوان فاکتور فرعی (1- شاهد (بدون اعمال تیمار)، 2- اختلاط دو لیتر در هکتار کود زیستی نیتروژنه همراه با آب آبیاری و 3- تلقیح دو لیتر در هکتار کود زیستی نیتروژنه به‌صورت بذرمال) در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که خشکی، کاربرد کود زیستی و اثر برهمکنش آنها بر ارتفاع بوته، عملکرد گل، محتوی رنگریزه‌های فتوسنتزی، محتوی پرولین و درصد عصاره گل تأثیر معنی‌داری (p ≤ 0.01) داشت. به‌طوری که بیشترین عملکرد گل (46/574 کیلوگرم در هکتار) و میزان عصاره (79/22%) در شرایط پتانسیل رطوبت خاک 5/0 اتمسفر حاصل شد. همچنین بیشترین ارتفاع بوته (11/27 سانتی‌متر) و محتوی رنگریزه‌های فتوسنتزی (59/17) نیز در تنش ملایم (5/3 اتمسفر) حاصل شد و محتوی پرولین در تیمار آبیاری مطلوب (ظرفیت مزرعه)، 47% کمتر از خشکی نسبتاً شدید (5/6 اتمسفر) بود. براساس نتایج، بیشترین ارتفاع بوته، عملکرد گل، محتوی پرولین و مقدار عصاره گل از کاربرد کود زیستی به‌صورت بذرمال حاصل شد. به‌طور کلی نتایج نشان داد که گیاه دارویی همیشه‌بهار می‌تواند همگام با کاربرد 2 لیتر کود زیستی نیتروکسین به‌صورت بذرمال سطوح نسبتاً شدید خشکی (5/6 اتمسفر) را تحمل نماید.
سید غلامرضا موسوی؛ محمدجواد ثقه‌الاسلامی؛ الهام انصاری‌نیا؛ حامد جوادی
چکیده
به منظور بررسی تأثیر تنش کم‌آبی و سطوح مختلف کود نیتروژن بر عملکرد و بازده مصرف آب در گیاه همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.) آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند در سال 1388 به صورت کرت‌های خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. در این تحقیق دور آبیاری در سه سطح (آبیاری پس از 60، 120 و180 میلی‌متر تبخیر ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر تنش کم‌آبی و سطوح مختلف کود نیتروژن بر عملکرد و بازده مصرف آب در گیاه همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.) آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند در سال 1388 به صورت کرت‌های خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. در این تحقیق دور آبیاری در سه سطح (آبیاری پس از 60، 120 و180 میلی‌متر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر) به‌عنوان فاکتور اصلی و مقادیر نیتروژن در چهار سطح (صفر، 60، 120 و 180 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) به‌عنوان فاکتور فرعی مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر دور آبیاری بر عملکرد دانه و اجزای آن، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، بازده مصرف آب برای تولید دانه و بیوماس و تعداد و عملکرد خشک گل در سطح 1% معنی‌دار بود. با افزایش دور آبیاری از 60 به 180 میلی‌متر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر، تعداد دانه در طبق، تعداد طبق در متر مربع، وزن هزاردانه، عملکرد دانه، تعداد و عملکرد خشک گل در واحد سطح به‌ترتیب 6/26، 5/49، 6/39، 3/79، 6/65 و 72 درصد کاهش یافت. بیشترین عملکرد بیولوژیک و وزن طبق بذری نیز مربوط به دور آبیاری 60 میلی‌متر تبخیر تجمعی بود، ولی بیشترین بازده مصرف آب در دور آبیاری پس از 120 میلی‌متر تبخیر تجمعی بدست آمد. همچنین نتایج نشان داد که اثر مقدار کود نیتروژن مصرفی بر تمامی صفات بجز شاخص برداشت و تعداد طبق در متر مربع در سطح 1% معنی‌دار بود، به‌طوری که افزایش مقدار کود مصرفی نیتروژن باعث افزایش معنی‌دار صفات گردید. اثر متقابل دور آبیاری و کود نیتروژن صفات مورد مطالعه را تحت تأثیر قرار نداد. به‌طور کلی، براساس نتایج این تحقیق و با در نظر گرفتن بازده مصرف آب، تیمار آبیاری پس از 120 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر و کاربرد 120 کیلوگرم نیتروژن در هکتار برای دستیابی به عملکرد دانه قابل قبول در شرایط این آزمایش پیشنهاد می‌شود.
