زهرا عظیم‌زاده؛ عباس حسنی؛ محسن اسمعیلی
چکیده
آگاستاکه (Agastache foeniculum [Pursh] Kuntze) گیاهی دارویی، چندساله و متعلق به خانواده نعناع می‌باشد. اسانس این گیاه منبع غنی از متیل‌کاویکول و دارای خواص ضدقارچی و ضدباکتریایی می‌باشد. به‌منظور بررسی تأثیر روشهای مختلف خشک کردن بر درصد و اجزای تشکیل‌دهنده اسانس آگاستاکه، برگ‌های این گیاه در مرحله گلدهی کامل برداشت شده و با چهار روش ...
بیشتر
آگاستاکه (Agastache foeniculum [Pursh] Kuntze) گیاهی دارویی، چندساله و متعلق به خانواده نعناع می‌باشد. اسانس این گیاه منبع غنی از متیل‌کاویکول و دارای خواص ضدقارچی و ضدباکتریایی می‌باشد. به‌منظور بررسی تأثیر روشهای مختلف خشک کردن بر درصد و اجزای تشکیل‌دهنده اسانس آگاستاکه، برگ‌های این گیاه در مرحله گلدهی کامل برداشت شده و با چهار روش مختلف (سایه، خورشید، آون با دماهای 40، 60 و 80 درجه سانتی‌گراد و مایکروویو با توان‌های 180، 360، 540، 720 و 900 وات)، در قالب طرح کاملاً تصادفی و با چهار تکرار خشک شدند. فرایند خشک کردن تا زمانی که محتوای رطوبت نمونه‌ها به 11/0 بر پایه وزن خشک رسید، ادامه یافت. اسانس برگ‌های خشک شده به روش تقطیر با آب و با استفاده از دستگاه کلونجر استخراج شد. برای شناسایی اجزاء تشکیل‌دهنده اسانس، نمونه‌های اسانس با استفاده از دستگاه‌های GC و GC/MS مورد آنالیز قرار گرفتند. نتایج نشان داد که روشهای خشک کردن تأثیر معنی‌داری بر زمان خشک کردن و درصد اسانس داشتند. به‌طوری که کمترین (4 دقیقه) و بیشترین (64 ساعت) زمان خشک کردن به‌ترتیب مربوط به روشهای خشک کردن در مایکروویو 900 وات و سایه بود. همچنین بیشترین (51/1%) و کمترین (56/0%) درصد اسانس به‌ترتیب در روشهای سایه و مایکروویو 900 وات مشاهده شد. نتایج آنالیز اسانس نشان داد که متیل‌کاویکول جزء غالب اسانس این گیاه بود که مقدار آن از 1/83% در روش سایه تا 6/94% در مایکروویو 720 وات متغیر بود. در مجموع یافته‌های این تحقیق نشان داد که روش خشک کردن در سایه با وجود طولانی بودن زمان خشک کردن، بهترین تیمار بود. اما اگر هدف خشک کردن سریع و بدست آوردن اسانسی با درصد بالای متیل‌کاویکول باشد، روش خشک کردن در آون ºC40 یا مایکروویو در توان‌های پایین قابل توصیه است.
