فاطمه کنشلو؛ فاطمه سفیدکن؛ هاشم کنشلو؛ محمدعلی علیزاده
چکیده
آنتمیس متعلق به تیره کاسنی و دارای 23 گونه بومی و یک‌ساله در ایران است که گل‌ها و دیگر اندام هوایی آنها حاوی اسانس و دارای ارزش دارویی می‌باشد. برای بررسی بازده و تعیین نوع ترکیب‌های اسانس اندام‌های هوایی بابونه شیرازی (Anthemis pseudocotula Boiss.)، بذر آن از مراوه‌تپه گلستان جمع‌آوری و در مزرعه گیاهان دارویی ایستگاه تحقیقاتی البرز در شرایط ...
بیشتر
آنتمیس متعلق به تیره کاسنی و دارای 23 گونه بومی و یک‌ساله در ایران است که گل‌ها و دیگر اندام هوایی آنها حاوی اسانس و دارای ارزش دارویی می‌باشد. برای بررسی بازده و تعیین نوع ترکیب‌های اسانس اندام‌های هوایی بابونه شیرازی (Anthemis pseudocotula Boiss.)، بذر آن از مراوه‌تپه گلستان جمع‌آوری و در مزرعه گیاهان دارویی ایستگاه تحقیقاتی البرز در شرایط آبی کشت شد. در مرحله گلدهی کامل، نمونه‌های لازم از اندام‌های گل، برگ، ساقه و سرشاخه گلدار تهیه شد. نمونه‌ها پس از خشک شدن با جریان هوا با استفاده از روش تقطیر با آب اسانس‌گیری شدند. به‌منظور شناسایی و جداسازی ترکیب‌های تشکیل‌دهنده اسانس از دستگاه کروماتوگرافی گازی و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف‌سنج جرمی استفاده شد. نتایج نشان داد که بازده اسانس گل، برگ، ساقه و سرشاخه‌گلدار بر حسب وزن خشک گیاه به‌ترتیب 06/0، 02/0، 06/0 و 06/0 می‌باشد. نتایج تجزیه اسانس برگ حضور 23 ترکیب را نشان داد که چهار ترکیب عمده اسانس بتا-توجون (3/27%)، کادین-4-ان-ال-(سیس) (11%)، کاریوفیلن اکساید (10%) و بتا-اودسمول (7/6%) بودند. 14 ترکیب در اسانس ساقه شناسایی شد که اجزای عمده آن سیس-بتا-فارنزن (4/62%) و لاواندولیل 2-متیل بوتانوات (4/12%) بودند. از 25 ترکیب شیمیایی شناسایی شده در اسانس گل، ترکیب‌های بتا-توجون (6/33%)، اسپاتولنول (3/20%) و سیس-بتا-فارنزن (5/9%) سه ترکیب اصلی بودند. از 23 ترکیب شناسایی شده در سرشاخه‌گلدار، ترکیب‌های بتا-توجون (34%)، سیس-بتا-فارنزن (3/12%) و کاریوفیلن اکساید (3/12%) سه ترکیب عمده اسانس بودند. نتایج نشان داد که بتا-توجون به‌عنوان جزء اصلی اسانس از 3% تا 34% در اندام‌های مختلف متغیر بود که کمترین و بیشترین مقدار به‌ترتیب مربوط به برگ و سرشاخه گلدار بود. بنا بر نتایج این تحقیق نه تنها می‌توان با اسانس‌گیری از سرشاخه گلدار یا کل اندام هوایی این آنتمیس در مرحله گلدهی کامل، عملکرد بیشتری از اسانس را بدست آورد، بلکه برای اهداف خاص و دستیابی به برخی اجزا به میزان بالاتر در اسانس، می‌توان از اندام دلخواه به‌صورت جداگانه اسانس‌گیری بعمل آید.
محمدعلی علیزاده؛ حامد خاموشی؛ علی‌اشرف جعفری؛ جهانفر دانشیان
چکیده
بذر 8 جمعیت بابونه از 3 گونه Anthemis pseudocotula Boiss.، A. tinctoria L. و A. triumfettii L. All. به‌صورت تک‌بوته در دو تاریخ اردیبهشت و تیر سال 1390 کشت گردید. طرح کرت‌های خرد شده با سه تکرار و منظور نمودن تاریخ کشت به‌عنوان فاکتور اصلی و جمعیت به‌عنوان فاکتور فرعی بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی مورد استفاده قرار گرفت. هر واحد آزمایشی 6 ...
بیشتر
بذر 8 جمعیت بابونه از 3 گونه Anthemis pseudocotula Boiss.، A. tinctoria L. و A. triumfettii L. All. به‌صورت تک‌بوته در دو تاریخ اردیبهشت و تیر سال 1390 کشت گردید. طرح کرت‌های خرد شده با سه تکرار و منظور نمودن تاریخ کشت به‌عنوان فاکتور اصلی و جمعیت به‌عنوان فاکتور فرعی بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی مورد استفاده قرار گرفت. هر واحد آزمایشی 6 ردیف با فاصله 50 سانتی‌متر و 10 بوته در هر ردیف با فاصله 40 سانتی‌متر را شامل بود. در طول دوره رشد صفات طول و عرض تاج پوشش، ارتفاع گیاه، تعداد گل و عملکرد سرشاخه تر و خشک و درصد اسانس جمعیت‌های 3 گونه اندازه‌گیری شد. نتایج تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که تفاوت بین تاریخهای کشت (p < 0.05)، جمعیت‌ها و اثر متقابل جمعیت در تاریخ کشت معنی‌دار (p < 0.01) بود. مقایسه میانگین صفات نشان داد که گونه Anthemis pseudocotula از نظر صفات طول و عرض تاج پوشش، ارتفاع گیاه و تعداد گل نسبت به میانگین دو گونه دیگر برتری داشت. مقایسه میانگین بین جمعیت‌ها نشان داد که جمعیت 20172 (گلستان) در بیشتر صفات رویشی از گونه Anthemis pseudocotula از دو جمعیت 20137-گلستان و 20171-یزد برتر بود. ولی جمعیت‌های گونه Anthemis tinctoria از نظر صفات رویشی و زایشی تفاوت معنیداری نداشت. با محاسبه درجه حرارت تجمعی رشد روزانه بین گونه‌ها و جمعیت‌های آنها مشخص شد که درجه حرارت رشد روزانه گونه Anthemis pseudocotula کمتر از دو گونه دیگر بود، بنابر‌این زودتر از آنها به گل رفت. بازده یا درصد اسانس گونه A.tinctoria از نظر کمّی بیشتر از بازده اسانس Anthemis triumfettii و Anthemis pseudocotula بود.
