سمیه فکری قمی؛ فاطمه سفیدکن؛ پروین صالحی شانجانی
چکیده
یکی از مهمترین روش‌های حفظ و بقای گیاهان در طبیعت، کشت و اهلی کردن گونه‌های گیاهی و انتخاب بهترین جمعیت می‌باشد. با توجه به لزوم کشت و اهلی کردن گیاهان دارویی، در این تحقیق 22 جمعیت Achillea wilhelmsii C. Koch در ایستگاه تحقیقات البرز (مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور) کاشته شده و مورد ارزیابی قرار گرفت. این تحقیق در قالب طرح بلوک کاملاً تصادفی ...
بیشتر
یکی از مهمترین روش‌های حفظ و بقای گیاهان در طبیعت، کشت و اهلی کردن گونه‌های گیاهی و انتخاب بهترین جمعیت می‌باشد. با توجه به لزوم کشت و اهلی کردن گیاهان دارویی، در این تحقیق 22 جمعیت Achillea wilhelmsii C. Koch در ایستگاه تحقیقات البرز (مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور) کاشته شده و مورد ارزیابی قرار گرفت. این تحقیق در قالب طرح بلوک کاملاً تصادفی در سال 94-1392 انجام شد. به‌منظور بررسی و مقایسه صفات مورفولوژیک جمعیت‌های مختلف این گیاه، در زمان 50% گلدهی، صفاتی مانند ارتفاع بوته، سطح تاج پوشش، تعداد ساقه اصلی، تعداد کلاپرک در بوته، تعداد گلچه در کلاپرک، وزن تر و خشک بوته و بازده اسانس اندازه‌گیری شد. اسانس‌گیری به روش تقطیر با آب و با دستگاه کلونجر انجام شد. تجزیه واریانس و مقایسه میانگین صفات مورد مطالعه نشان داد که تفاوت بین صفات در جمعیت‌های مختلف در سطح احتمال 1% معنی‌دار بودند. نتایج نشان داد که جمعیت سقز1 بیشترین ارتفاع بوته، وزن خشک بوته، تعداد کلاپرک و گلچه و میزان اسانس را داشت. همبستگی صفات مورد مطالعه با یکدیگر نیز در سطح احتمال 1% معنی‌دار بود، البته همبستگی معنی‌داری میان بازده اسانس با دیگر صفات بجز تعداد کلاپرک وجود نداشت. با استفاده از تجزیه به مؤلفه‌های اصلی، 5 مؤلفه اول 99% از کل واریانس متغیرها را توجیه کردند که صفات سطح تاج پوشش، ارتفاع بوته، تعداد ساقه، تعداد کلاپرک، وزن تر و خشک بوته با ضریب مثبت مهمترین نقش را در تبیین مؤلفه اول داشتند و 75% از واریانس متغیرها را توجیه نمودند. در تجزیه خوشه‌ای، اکسشن‌ها در 3 گروه متفاوت قرار گرفتند که اکسشن سقز1 به‌طور شاخص در خوشه جداگانه‌ای قرار گرفت.
پروین صالحی شانجانی؛ سید اسماعیل سیدیان؛ حمیده جوادی
چکیده
به‌منظور بررسی اثر فواصل آبیاری بر صفات زراعی جمعیت‌های وحشی بومادران (Achillea millefolium L.)، آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور در سال 1391 و 1392 اجرا شد. فاکتورهای مورد آزمایش شامل فواصل آبیاری (7، 14 و 21 روز) و 19 جمعیت وحشی بومادران بود. ولی از آنجایی که در فاصله آبیاری ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر فواصل آبیاری بر صفات زراعی جمعیت‌های وحشی بومادران (Achillea millefolium L.)، آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور در سال 1391 و 1392 اجرا شد. فاکتورهای مورد آزمایش شامل فواصل آبیاری (7، 14 و 21 روز) و 19 جمعیت وحشی بومادران بود. ولی از آنجایی که در فاصله آبیاری 21 روز بسیاری از گیاهان از بین رفتند، فاصله آبیاری 21 روز از آنالیزها حذف گردید و مقایسه‌ها با دو فاصله آبیاری 7 و 14 روز ادامه یافت. نتایج حکایت از اثر معنی‌دار (≤0.05) عوامل دور آبیاری و جمعیت بر صفات قطر گیاه، ارتفاع گیاه، تعداد ساقه گل‌دهنده، قطر گل‌آذین، تعداد گل و زمان کامل شدن گل داشت. نتایج نشان داد که با افزایش فاصله کم‌آبیاری از 7 روز به 14 روز، قطر، ارتفاع گیاه و قطر گل‌آذین کاهش یافته؛ تعداد گل‌آذین افزایش یافته و گلدهی و تکمیل دوره رشد در اغلب جمعیت‌های مورد مطالعه تسریع شد. 19 جمعیت بومادران در سه خوشه گروه‌بندی شدند که جمعیت‌های خوشه I، ارتفاع و عملکرد گیاه بیشتری داشته و در زمان طولانی‌تری به گلدهی کامل رسیدند. در حالی‌که جمعیت‌های خوشه III، قطر گیاه، قطر گل‌آذین، تعداد ساقه گل‌دهنده و تعداد گل‌آذین بیشتری داشته و در زمان کوتاه‌تری به گلدهی کامل رسیدند که نشان‌دهنده توان تولید مطلوب جمعیت‌های بومادران این خوشه در شرایط نیمه‌خشک می‌باشد.
محمدعلی علی‌زاده؛ ساناز یاریاب؛ علی‌اشرف جعفری؛ پروین صالحی شانجانی
چکیده
به‌منظور بررسی صفات مورفولوژیکی و فنولوژیکی خصوصیات 12 جمعیت از گونه بابونه کاذب (Tripleurospermum sevasnense (Manden.) Pobed.)، شامل: کرج (1087)، تهران1 (2386)، تهران2 (2397)، لرستان (4120)، اردبیل1 (8369)، اردبیل2 (8394)، اردبیل3 (13327)، خرم‌آباد (12211)، قزوین1 (12956)، قزوین2 (20049)، گلستان (16356) و فارس (17925) آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در سال زراعی 91-1389 ...
بیشتر
به‌منظور بررسی صفات مورفولوژیکی و فنولوژیکی خصوصیات 12 جمعیت از گونه بابونه کاذب (Tripleurospermum sevasnense (Manden.) Pobed.)، شامل: کرج (1087)، تهران1 (2386)، تهران2 (2397)، لرستان (4120)، اردبیل1 (8369)، اردبیل2 (8394)، اردبیل3 (13327)، خرم‌آباد (12211)، قزوین1 (12956)، قزوین2 (20049)، گلستان (16356) و فارس (17925) آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در سال زراعی 91-1389 در مزرعه مجتمع تحقیقاتی البرز کرج اجرا شد. صفات قطر طولی و عرضی تاج پوشش، سطح تاج پوشش، ارتفاع و تعداد گل در بوته، زمان گلدهی و برداشت، وزن تر و خشک سرشاخه، درصد و عملکرد اسانس اندازه‌گیری شدند. درجه حرارت تجمعی رشد روزانه در زمان گلدهی و برداشت محاسبه شد. نتایج تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که بین جمعیت‌ها در بیشتر صفات تفاوت معنی‌دار در سطح 5٪ وجود داشت. مقایسه میانگین بین جمعیت‌ها نشان داد که اردبیل2 (8394) با داشتن عملکرد وزن سرشاخه تر (4/290 گرم در بوته) و وزن سرشاخه خشک (8/99 گرم در بوته) و عملکرد اسانس (2/252 میلی‌گرم در بوته) از سایر جمعیت برتر بود. محاسبه میانگین درجه حرارت تجمعی رشد روزانه در زمان گلدهی و برداشت GDD نشان داد که دو جمعیت قزوین2 (20049) و تهران1 (2386) به‌دلیل زمان زودتر گلدهی و رسیدن، از درجه حرارت رشد روزانه کمتری نسبت به سایر جمعیت‌ها برخوردار بودند و زودرس‌تر شناخته شدند. در تجزیه خوشه‌ای، جمعیت‌ها در سه گروه قرار گرفتند و جمعیت‌های خوشه1 شامل: کرج (1087)، قزوین (12956) و خرم‌آباد (12211) از لحاظ عملکرد سرشاخه و صفات مورفولوژیکی برتر از جمعیت‌های دو گروه دیگر بودند. براساس نتیجه این تحقیق، جمعیت‌های کرج، قزوین، خرم‌آباد و اردبیل2 برتر از سایر جمعیت‌ها بودند که پس از آزمایش‌های تکمیلی در چند منطقه آب و هوایی و بذرگیری انبوه از آنها به‌عنوان ارقام معرفی می‌شوند.
پروین صالحی شانجانی؛ مهدی میرزا
دوره 17، شماره 1 ، بهمن 1381، ، صفحه 119-196
چکیده
ارس یکی از مهمترین سوزنی برگان بومی ایران است. ارس به عنوان یکی از مقاومترین درختان به سرماهای شدید (بیش از 40 درجه سانتیگراد زیر صفر) و خشکی، جایگاه ویژه‌ای در نواحی کوهستانی ایران دارد که می‌بایستی از کلیه جهات مورد بررسی قرار گیرد. در این پژوهش سعی شد که با بررسی ویژگیهای کمی و کیفی اسانس سرشاخه‌های سبز و میوه ارس علاوه بر شناسایی ...
بیشتر
ارس یکی از مهمترین سوزنی برگان بومی ایران است. ارس به عنوان یکی از مقاومترین درختان به سرماهای شدید (بیش از 40 درجه سانتیگراد زیر صفر) و خشکی، جایگاه ویژه‌ای در نواحی کوهستانی ایران دارد که می‌بایستی از کلیه جهات مورد بررسی قرار گیرد. در این پژوهش سعی شد که با بررسی ویژگیهای کمی و کیفی اسانس سرشاخه‌های سبز و میوه ارس علاوه بر شناسایی اجزای اسانس، اثر عوامل محیطی بر متابولیسم فرآورده‌های ثانوی مطالعه شود. برای بررسی اسانس ارس، سرشاخه‌های سبز و مخروط‌های ماده پایه‌های نر، ماده و نر-ماده ارس پس از تقطیر با بخار توسط GC/MS تجزیه شدند.
نتایج نشان داد که مقدار اسانس در مخروط‌های ماده ارس به طور چشمگیری زیادتر از سرشاخه‌های سبز است. روند تغییرات فصلی اسانس مخروط‌های ماده متفاوت از سرشاخه‌های ارس بوده، به طوری که مقدار اسانس مخروط‌های ماده در طول دوره رشد و نمو افزایش می‌یابد، ولی در سرشاخه‌های سبز کاهش می‌یابد.
با تجزیه اسانس سرشاخه‌ها و مخروط‌های ماده، 32 ترکیب ترپنوییدی شناسایی شد که عمده‌ترین آنها عبارتند از α-pinene، limonene، trans-verbenol، cis- verbenol، verbenone، γ- elemene، elemol ، که α- pinene با میزان 70% بیشترین ترکیب اسانس ارس را تشکیل می‌‌دهد. تغییرات فصلی هر یک از اجزای تشکیل دهنده اسانس ارس بسیار متفاوت می‌باشد.
اثر خشکانیدن در جداسازی ترکیبات بسیار با ارزش بوده و کاربردهای اقتصادی دارد.
