تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران

همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

تأثیر آللوپاتی عصاره آبی و اتانولی اندام‌های هوایی اکالیپتوس (Eucalyptus camaldulensis Dehnh.) در مقایسه با علف‌کش 4،2- دی‌کلروفنوکسی‌استیک‌اسید بر مراحل رشدی علف هرز تاج‌خروس (Amaranthus retroflexus L.)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد نراق، دانشگاه آزاد اسلامی، نراق، ایران.

2 استادیار دانشگاه پیام نور

3 پژوهشگر گروه کشاورزی، مرکز تحقیقات باریج، کاشان، ایران

4 دانشیار، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان/زراعت و اصلاح گیاهان دارویی

چکیده

سابقه و هدف: تاج‌خروس (Amaranthus retroflexus L.) یکی از مهمترین علف‌های هرز جهان و از نظر میزان خسارت وارده بر گیاهان زراعی سومین علف هرز غالب دولپه‌ای در سطح جهان است. کاهش مصرف علف‌کش‌های شیمیایی از طریق جایگزینی روش‌های غیر شیمیایی در مدیریت پایدار کشاورزی توصیه می‌شود و استفاده از تأثیر دگرآسیبی گیاهان یکی از این روش‌هاست. از سویی، حساسیت گیاهان در مراحل مختلف رشد به دگرآسیبی متفاوت می‌باشد.
مواد و روش‌ها: به منظور بررسی اثرهای دگرآسیبی عصاره آبی و اتانولی اندام‌های هوایی اکالیپتوس (Eucalyptus camaldulensis Dehnh.) بر مراحل رشدی گیاه هرز تاج‌خروس (Amaranthus retroflexus)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه شرکت باریج اسانس کاشان انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل عصاره آبی و اتانولی اکالیپتوس در سه غلظت 50، 75 و 100 درصد و سه تیمار شاهد شامل 4،2- دی‌کلروفنوکسی‌استیک‌اسید (توفوردی) با غلظت 2 در هزار، آب مقطر و الکل 70% بود. تیمارها در سه مرحله پنج برگی، هفت برگی و ساقه‌دهی بر روی گیاهان اعمال شدند. اندازه‌گیری صفات مورد مطالعه در هر سه مرحله رشد یک هفته بعد از اعمال تیمار انجام شد. برای اندازه‌گیری صفات، 10 بوته از گلدان به‌صورت تصادفی انتخاب شد. صفات مورد بررسی شامل طول و عرض برگ، وزن تر و خشک برگ‌های بوته، وزن تر و خشک ساقه، طول ساقه، طول ریشه، وزن تر و خشک ریشه، وزن تر و خشک کل بوته و نسبت اندام‌های هوایی به ریشه بود. برای اندازه‌گیری طول و عرض برگ، طول ریشه و ساقه از خط‌کش استفاده شد. تجزیه واریانس داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارMstatc انجام گردید. در صورت معنی‌دار بودن اثر عامل آزمایشی، از آزمون LSD برای مقایسه میانگین‌ها استفاده شد.
نتایج: عرض برگ، وزن تر و خشک برگ، طول ساقه، وزن تر و خشک ساقه، طول ریشه، وزن تر و خشک ریشه، وزن تر و خشک کل بوته و نسبت اندام هوایی به ریشه به‌طور معنی‌داری تحت تأثیر مرحله کاربرد عصاره‌ها قرار گرفت. تأثیر غلظت عصاره‌های مختلف آبی و اتانولی اکالیپتوس بر طول و عرض برگ، وزن تر و خشک برگ کل بوته، طول ساقه، وزن تر و خشک ساقه، طول ریشه، وزن تر و خشک ریشه، وزن تر و خشک کل بوته و نسبت اندام هوایی به ریشه معنی‌دار بود. پاشش در مرحله ساقه‌دهی و
5 برگی به‌ترتیب دارای بیشترین و کمترین عرض برگ، طول ساقه و وزن خشک ریشه بودند. کاربرد آب مقطر در مرحله ساقه‌دهی بیشترین طول برگ (3.06 سانتی‌متر)، وزن تر و خشک برگ کل بوته (به‌ترتیب1.00 و 0.2764 گرم)، وزن تر و خشک ساقه (به‌ترتیب 1.35 و 0.393 گرم) و وزن تر و خشک کل بوته (به‌ترتیب 2.80 و 0.801 گرم) را تولید کرد. کاربرد غلظت 75 درصدی عصاره اتانولی اکالیپتوس در مرحله 5 برگی منجر به کمترین وزن تر و خشک برگ کل بوته (به‌ترتیب 0.188 و0.0521 گرم)،
وزن تر و خشک ساقه (به‌ترتیب 0.303 و0.046 گرم) و وزن تر و خشک کل بوته (به‌ترتیب 0.633 و 0.1157 گرم) گردید.
نتیجه‌گیری: عصاره‌های آبی و اتانولی اکالیپتوس باعث کاهش معنی‌دار شاخص‌های رشدی در علف هرز تاج‌خروس شد و تأثیر بازدارندگی آن در بیشتر صفات با کاربرد علف‌کش توفوردی اختلاف معنی‌داری نداشت. تأثیر عصاره اتانولی اکالیپتوس بر کاهش رشد تاج‌خروس بیشتر از عصاره آبی آن بود. با توجه به اینکه تقریباً همه عصاره گیاه یا به صورت الکلی یا آبی باعث کاهش معنی‌دار در رشد تاج‌خروس شده است، شاید بتوان با ترکیب کردن و کاربرد آنها به‌عنوان یک علف‌کش طبیعی یا به صورت خاکی یا برگی از فشار این علف هرز بر گیاهان زراعی کاست.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع
- Ahari Mostafavi, H., Fatholahi, H., Naserian Khiabani, B., Sayyadi, R. and Babaee, M., 2008. Studding the rate of absorption and translocation of 2-4-D in common pursuance, Common lambs quarters, red root pigweed during different growth stages by using of 14C tracer technique. Journal of Agricultural Sciences, 13(2): 445-452.
- Batish, D.R., Setia, N., Singh, H.P. and Kohli, R.K., 2004. Phytotoxicity of lemon-scented eucalypt oil and its potential use as a bioherbicide. Crop Protection, 23: 1209-1214.
- Daneshmandi, M. and Azizi, M., 2009. Allelopathic effect of Eucalyptus globulus Labill. on bermuda grass (Cynodon dactylon L. (Pers.) germination and rhizome growth. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants Research, 25(3): 333-346.
- Dejam, M., Ataollahi, R. and Sadat Khaleghi, S., 2017. Allelopathic potential of eucalyptus (Eucalyptus globulus Labill.) leaf extracts on Physalis alkekengi L. germination and seedling growth. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants Research, 33(3): 481-491.
- Ebrahimi, F., Majnoon Hosseini, N. and Hosseini, S., 2012. Effects of herbal extracts on red root pigweed (Amaranthus retroflexus) and lambs quarters (Chenopodium album) weeds in pinto bean (Phaseolus vulgaris). Iranian Journal of Field Crop Science, 42(4): 757-765.
- Farhoudi, R. and Por Hassan, F., 2017. Effects of Eucalyptus camaldulesis aquatic leaf extract on Sorghum halapense seed germination, antioxidants enzyme and α-amylase enzyme activities. Iranian Journal of Seed Science and Technology, 6(1):
69-77.
- Gerald, F., Booker, L., Blum, U. and Fiscus, E.L., 1992. Short term effects of ferulic acid on ion uptake and water relations in cucumber seedlings. Journal of Experimental Botany, 43: 649-655.
- Goodarzi, F., 2019. The inhibitority effect of eucalyptus and lavender extract on potato sprouting. Food Engineering Research, 18(66): 51-64.
- Ismail, B.S. and Chong, T.V., 2002. Effect of aqueous extract and decomposition of Mikania micrantha on selected agronomic crops. Weed Biology and Management, 2: 31-38.
- Kato-Noguchi, H. and Macias, F.A., 2008. Inhibition of germination and α-amylase induction by
6-methoxy-2-benzoxazolinone in twelve plant species. Biologia Plantarum, 52(2): 351-354.
- Kruse, M., Strandberg, M. and Strandberg, B., 2000. Ecological Effects of Allelopathic Plants. A Review. Ministry of Environment and Energy National Environmental Research Institute Publication, 315p.
- Majd, A., Dibah, H., Nejad Satari, T. and GHanati, F., 2013. Allelopathic potential of tea plant (Camellia Sinensis L.) on seeds germination and plumule growth of barley (Hordeum vulgar L.) and mung bean (Vicia Sp.). Journal of Iranian Plant Ecophysiological Research, 8(29): 47-55.
- Mohammadi, F., Alirezanejad, A., Mohammadi, S.A.M., Elyasi, T. and Afrigan, A., 2013. Allelopathic Effect Of Aqueous Extract Of Eucalyptus Globules L. On Germination and Seedling Growth Of Portulaca Oleracea L. Seed Research (Journal Of Seed Science and Technology), 2(4): 57-63.
- Najafi Ashtiani, A., Assareh, M., Baghestani, M. and Angaji, S., 2008. The effects of methanolic extract of Eucalyptus camaldulensis Dehnh. on growth and germination rates of Chenopodium album L. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants Research, 24(3): 293-300.
- Nejad Falatoury, A., Hatami, S., Torabi, H., Ghezeli, F. and Sarani, M., 2020. Some notes about the genus Amaranthus in Iran. Rostaniha, 21(1): 109-120.
- Narwal, S., 2004. Allelopathy in Crop Production. Scientific Publishers, Jodhpur, 303p.
- Padhy, B.B., Patanaik, P.K. and Tripathy, A.K., 2000. Allelopathic potential of Eucalyptus leaf litter leachates on germination and seedling growth of fingermillet. Allelopathy Journal, 7: 69-78.
- Rassaeifar, M., Hosseini, N., Haji Hasani Asl, N., Zandi, P. and Moradi Aghdam, A., 2013. Allelopathic effect of Eucalyptus globulus essential oil on seed germination and seedling establishment of Amaranthus blitoides and Cynodon dactylon. Trakia Journal of Sciences, 1: 73-81.
- Reigosa, M.J., Pedrol, N. and Gonzalez, L., 2006. Allelopathy A Physiological Process With Ecological Implications. Published by Springer, Dordrecht, The Netherlands, 637p.
- Rezaeinodehii, A., KHangholi, S., Aminidehaghi, M. and Kazemi, H., 2006. Allelopathic potential of tea (Camellia sinensis L. (Kuntze) on germination and growth of Amaranthus retroflexus L. and Setaria glauca L. (P. Beauv.). Journal of Plant Diseases and Protection, Special Issue / Sonderheft XX, 447-454.
- Saberi, M., Davari, A., Tarnian, F., Shahreki, M. and Shahreki, E., 2013. Allelopathic effects of Eucalyptus camaldulensis on seed germination and initial growth of four range species. Annals of Biological Research, 4(1): 152-159.
- Saraei, R., Lahouti, M. and Ganjeali, A., 2012. Evaluation of allelopathic effects of eucalyptus (Eucalyptus globules Labill.) on germination, morphological and biochemical criteria of barley (Hordeum vulgare L.) and flixweed (Descurainia Sophia L.). Journal of Agroecology, 4(3): 215-222.
- Sasikumar, K., Vijayalakshmi, C. and Parthiban, K.T., 2002. Alleopathic effects of Eucalyptus on blackgram (Phaseolus mungo L.). Allelopathy Journal, 9: 205-214.
- Singh, H., Daizy, P., Batish, R. and Kohli, R.K., 2003. Allelopathic interactions and allelochemicals: New possibilities for sustainable weed management. Critical Reviews in Plant Sciences, 22(3-4):
239-311.
- Zand, A., Rahimian Mashhadi, H., Koochaki, A., Khalghani, J., Moosavi, K. and Ramezani, K., 2004. Ecology of Weeds (Management Applications). Jahad Daneshgahi Press, Mashhad, 560p. (In Persian).
‎- Zeinali, E. and Ehteshami, M.R., 2003. Biology and control of important weed species. Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources Press, 324p. (In Persian)
تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران
دوره 39، شماره 4
دی 1402
صفحه 501-514
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار