سمیرا حسین جعفری؛ امیر سعادت فر
چکیده
Bunium persicum (Boiss.) B. Fedtsch. متعلق به تیره چتریان از مهمترین گیاهان دارویی کشور محسوب می‌شود. در این مطالعه روابط ژنتیکی و فیتوشیمیایی برخی جمعیت‌های این گیاه با نشانگر ISSR و روش GC-MS در رویشگاه‌های یزد و کرمان بررسی شد. به‌منظور مطالعه ژنتیکی با استفاده از 10 آغازگر ISSR، نمونه‌برداری از برگ‌های تازه گیاه انجام گردید. استخراج DNA به روش CTAB انجام ...
بیشتر
Bunium persicum (Boiss.) B. Fedtsch. متعلق به تیره چتریان از مهمترین گیاهان دارویی کشور محسوب می‌شود. در این مطالعه روابط ژنتیکی و فیتوشیمیایی برخی جمعیت‌های این گیاه با نشانگر ISSR و روش GC-MS در رویشگاه‌های یزد و کرمان بررسی شد. به‌منظور مطالعه ژنتیکی با استفاده از 10 آغازگر ISSR، نمونه‌برداری از برگ‌های تازه گیاه انجام گردید. استخراج DNA به روش CTAB انجام شد. برای بررسی فیتوشیمیایی، استخراج اسانس از بذرهای زیره به روش تقطیر با آب و با استفاده از دستگاه کلونجر انجام شد. نتایج حکایت از عملکرد بهتر آغازگر ISSR-13 با تعداد 40 باند، بیشترین میزان PIC (0.39) و شاخص نشانگری (15.6) داشت. تجزیه خوشه‌ای با ضریب تشابه جاکارد و الگوریتم UPGMA چهار جمعیت زیره کرمانی مربوط به دو استان را در 6 گروه قرار داد. در تجزیه به مختصات اصلی 60.56% از واریانس کل توسط سه مؤلفه بیان شد و جمعیت‌ها را به‌طور کامل از یکدیگر جدا نمود. نتایج این آنالیز با تجزیه خوشه‌ای و پراکندگی جغرافیایی نمونه‌ها مطابقت داشت. براساس نتایج GC-MS، به‌ترتیب تعداد 13 و 16 ترکیب در هریک از رویشگاه‌های یزد و کرمان شناسایی شد. ترکیب‌های آلفا-پینن، بتا-پینن، پارا-سیمن، لیمونن، گاما-ترپینن و کومین‌آلدئید به‌عنوان ترکیب‌های مشترک و اصلی بین رویشگاه‌های یزد و کرمان شناسایی شدند. براساس نتایج تجزیه خوشه‌ای پارامترهای فیتوشیمی و قرار گرفتن رویشگاه‌های سیرجان (استان کرمان)، مهریز و اردکان (استان یزد) در یک خوشه و رویشگاه سیرچ در خوشه جداگانه می‌توان نتیجه گرفت که گروه‌بندی براساس ترکیبات اسانس با گروه‌بندی ژنتیکی و فاصله جغرافیایی موجود در رویشگاه‌های طبیعی مطابقت ندارد.
فاطمه عروجعلیان؛ روحا کسری کرمانشاهی؛ مجید عزیزی؛ محمدرضا باسامی
چکیده
اسانس سه گیاه دارویی شامل زنیان (Carum copticum (L.) C. B. Clarke)، زیره پارسی (Bunium persicum (Boiss.) B. Fedtsch.) و زیره سبز (Cuminum cyminum L.) به روش تقطیر با آب استخراج شد. اسانس‌های بدست آمده با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگراف (GC) و گاز کروماتوگراف متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) تجزیه شدند و ترکیب‌های تشکیل‌دهنده آنها براساس شاخص بازداری و طیف جرمی تعیین گردید. سپس ...
بیشتر
اسانس سه گیاه دارویی شامل زنیان (Carum copticum (L.) C. B. Clarke)، زیره پارسی (Bunium persicum (Boiss.) B. Fedtsch.) و زیره سبز (Cuminum cyminum L.) به روش تقطیر با آب استخراج شد. اسانس‌های بدست آمده با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگراف (GC) و گاز کروماتوگراف متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) تجزیه شدند و ترکیب‌های تشکیل‌دهنده آنها براساس شاخص بازداری و طیف جرمی تعیین گردید. سپس با استفاده از تکنیک میکرودایلوشن (ریزرقت) و با استفاده از دستگاه خواننده الایزا خاصیت ضد باکتریایی اسانس‌های مورد نظر با تعیین حداقل غلظت بازدارندگی (MIC) و حداقل غلظت کشندگی (MBC) نیز علیه برخی از باکتریهای آلوده کننده مواد غذایی مانند Staphylococcus aureus، Bacillus cereus، Listeria monocytogenes، Escherichia coli O157H7 و Salmonella enteritidisبررسی شد. همچنین با توجه به کاربرد همزمان گیاهان دارویی در طب سنتی و با در نظر گرفتن تأثیر این اسانس‌ها بر خواص ارگانولپتیکی مواد غذایی و MIC اسانس زیره پارسی و زیره سبز واکنش متقابل این دو با استفاده از روش Modified checkboard و محاسیه شاخص بازدارندگی افتراقی (FICindex) علیه باکتریها نیز بررسی گردید. نتایج نشان دادند که از نظر اجزای اسانس بین گونه‌های مورد بررسی اختلاف قابل‌توجهی وجود دارد. این در حالی بود که ترکیب‌هایی چون پارا-سیمن و گاما-ترپینن در هر سه اسانس به میزان متفاوتی تشخیص داده شد. مهمترین ترکیب‌های موجود در اسانس زنیان تیمول (4/48%)، پارا-سیمن (8/21%) و گاما-ترپینن (3/21%) بودند. در اسانس زیره پارسی گاما-ترپینن (2/44%)، کومین‌آلدئید (9/16%)، گاما-ترپینن-7-اُل (5/10%) و پارا-سیمن (8%) از ترکیب‌های اصلی تشخیص داده شدند. ترکیب‌های اصلی در اسانس زیره سبز، کومین‌آلدئید (2/30%)، گاما-ترپینن (8/12%)، سافرانال (4/9%) و پارا-سیمن (1/14%) بودند. حداقل غلظت بازدارندگی (MIC) اسانس‌ها به‌ترتیب برای زنیان در دامنه 03/0 تا 5/0 میلی‌گرم در میلی‌لیتر، برای زیره پارسی 18/0 تا 3 میلی‌گرم در میلی‌لیتر و برای اسانس زیره سبز 37/0تا 3 میلی‌گرم در میلی‌لیتر بدست آمد. اسانس زنیان به‌طور مؤثرتری رشد تمام باکتریهای مورد آزمایش را کنترل نمود در حالی‌که بقیه اسانس‌ها به میزان کمتری مؤثر بودند. محاسبه (FICindex) اسانس زیره پارسی و زیره سبز وجود فعالیت سینرژیستی علیه باکتریهای گرم مثبت و فعالیت افزایشی علیه باکتریهای گرم منفی را اثبات نمود. در مجموع نتایج این تحقیق نشان داد که اگرچه اثرهای بازدارندگی اسانس زیره پارسی و زیره سبز کمتر از اسانس زنیان است، ولی کاربرد همزمان این دو اسانس به‌ویژه علیه باکتریهای گرم مثبت دارای اثرهای بازدارنده قابل‌توجه بوده و می‌توان در راستای بهینه‌سازی استفاده از اسانس‌ها در کنترل مؤثر پاتوژنهای مواد غذایی به‌عنوان یک روش مکمل که در عین حال اثر نامطلوب کمتری بر خواص ارگانولپتیکی مواد غذایی داشته باشند، استفاده نمود.
سمیه بهادر؛ عبدالکریم نگاری؛ مجید عباسپور
چکیده
Bunium persicum (Boiss.) B. Fedtsch. که در فارسی زیره کوهی یا زیره سیاه نامیده می‌شود، گیاهیست معطر، که به‌طور وحشی در بیشتر مناطق ایران پراکنش دارد. از زیره سیاه در صنایع داروسازی، غذایی، آرایشی، بهداشتی و نوشابه‌سازی استفاده می‌شود و همچنین یکی از گیاهان معروف طب سنتی به حساب می‌آید. بررسیهای انجام شده نشان می‌دهد که توانایی خوبی برای تولید ...
بیشتر
Bunium persicum (Boiss.) B. Fedtsch. که در فارسی زیره کوهی یا زیره سیاه نامیده می‌شود، گیاهیست معطر، که به‌طور وحشی در بیشتر مناطق ایران پراکنش دارد. از زیره سیاه در صنایع داروسازی، غذایی، آرایشی، بهداشتی و نوشابه‌سازی استفاده می‌شود و همچنین یکی از گیاهان معروف طب سنتی به حساب می‌آید. بررسیهای انجام شده نشان می‌دهد که توانایی خوبی برای تولید زراعی این گیاه ارزشمند در ایران وجود دارد و جهت بهبود تولید این گیاه، مطالعه و شناخت عوامل مؤثر بر عملکرد کمی و کیفی گیاه امری ضروریست. در این تحقیق به‌منظور بررسی اثر وزن غده و عمق کاشت روی صفات زراعی زیره سیاه، آزمایشی براساس طرح پایه بلوکهای کاملاً تصادفی در قالب فاکتوریل با سه تکرار اجرا شد. فاکتور عمق کاشت در 5 سطح شامل 5، 10، 15، 20 و 25 سانتی‌متر بود و فاکتور وزن غده در 3 سطح ≤2، 4-2 و 6-4 گرم در نظر گرفته شد و در سال 1385 در مزرعه تحقیقاتی مرکز آموزش جهاد کشاورزی استان خراسان رضوی اجرا شد. عمق کاشت بر درصد سبزشدن غده‌ها، ارتفاع، تعداد چتر در بوته، عملکرد بوته و وزن هزاردانه تأثیر بسیار معنی‌داری (99%≤ α) داشت. فاکتور وزن غده بجز در مورد صفت ارتفاع روی سایر صفات اثر معنی‌داری نداشت. اثر متقابل دو فاکتور عمق کاشت و وزن غده در مورد صفات ارتفاع، تعداد چترک در چتر و عملکرد بذر اثر بسیار معنی‌داری (99%≤ α) داشت. بیشترین عملکرد بذر در بوته مربوط به عمق 10 سانتی‌متر و کمترین عملکرد مربوط به عمق 25 سانتی‌متر بود. بیشترین وزن هزاردانه و کمترین وزن هزاردانه نیز مربوط به همین سطوح تیمارها بود. بنابراین توصیه می‌شود برای انتقال غده از خزانه به زمین اصلی، از غده‌های با وزن بالای 2 گرم استفاده شود و در عمق 10 سانتی‌متر کشت شود.
سمیه دهقان کوهستانی؛ امین باقی‌زاده؛ غلامعلی رنجبر؛ نادعلی باباییان جلودار
دوره 24، شماره 4 ، بهمن 1387، ، صفحه 414-427
چکیده
Bunium persicum (Boiss.) B. Fedtsch. یک گیاه دارویی متعلق به خانواده Apiaceae (جعفری) است که به نام زیره کوهی یا زیره پارسی معروف است. در این تحقیق، تنوع ژنتیکی ژرم پلاسم زیره استان کرمان با استفاده از نشانگر مولکولی RAPD مورد ارزیابی قرار گرفت. میوه‌های زیره پارسی از 43 رویشگاه مختلف در استان کرمان جمع‌آوری شد. استخراج DNA به روش CTAB تغییر یافته از میوه انجام ...
بیشتر
Bunium persicum (Boiss.) B. Fedtsch. یک گیاه دارویی متعلق به خانواده Apiaceae (جعفری) است که به نام زیره کوهی یا زیره پارسی معروف است. در این تحقیق، تنوع ژنتیکی ژرم پلاسم زیره استان کرمان با استفاده از نشانگر مولکولی RAPD مورد ارزیابی قرار گرفت. میوه‌های زیره پارسی از 43 رویشگاه مختلف در استان کرمان جمع‌آوری شد. استخراج DNA به روش CTAB تغییر یافته از میوه انجام شد. از 27 آغازگر تصادفی که در واکنش PCR استفاده شد، تعداد 19 آغازگر که نوارهای بهتری تولید کردند، جهت آنالیز انتخاب شدند. از این تعداد آغازگر، 446 قطعه چند شکل بدست آمد و امتیازدهی شد. ماتریس صفر و یک حاصل توسط نرمافزار NTSYS-pc، با استفاده از ضریب تشابه دایس به ماتریس فاصله تبدیل شد و سپس با استفاده از الگوریتم میانگین فاصله (UPGMA) دندروگرام مربوطه رسم شد. بر این اساس 43 جمعیت مورد بررسی در 7 گروه جایابی شدند. کلاستر حاصله تا حدودی با تنوع جغرافیایی همخوانی داشت. نتایج تجزیه به مؤلفههای اصلی با نتایج تجزیه کلاستر تقریباً مشابه بود. نتایج این تحقیق نشان داد که استفاده از تکنیک RAPD برای ارزیابی تنوع مولکولی بین این تودهها مناسب میباشد.
