محمد فتاحی؛ وحیده ناظری؛ فاطمه سفیدکن؛ ذبیحاله زمانی
چکیده
بررسی روابط بین یک گونه و محیط زنده و غیرزنده اطراف آن در رویشگاههای طبیعی اطلاعات باارزشی را از لحاظ تکثیر، اهلی کردن و اصلاح گیاهان فراهم میکند. به این منظور آتاکولوژی گیاه بادرنجبویه دنایی (Dracocephalum kotschyi Boiss.) در 12 رویشگاه بررسی شد. مناطق رویش گیاه با استفاده از فلورا ایرانیکا و کمک اهالی محلی مشخص گردید. خصوصیات هر رویشگاه ...
بیشتر
بررسی روابط بین یک گونه و محیط زنده و غیرزنده اطراف آن در رویشگاههای طبیعی اطلاعات باارزشی را از لحاظ تکثیر، اهلی کردن و اصلاح گیاهان فراهم میکند. به این منظور آتاکولوژی گیاه بادرنجبویه دنایی (Dracocephalum kotschyi Boiss.) در 12 رویشگاه بررسی شد. مناطق رویش گیاه با استفاده از فلورا ایرانیکا و کمک اهالی محلی مشخص گردید. خصوصیات هر رویشگاه با استفاده از وضعیت توپوگرافی و اقلیمی تعیین گردید. همچنین فنولوژی گیاه و گیاهان همراه با گیاه مورد مطالعه در مناطق مختلف تعیین شد. سایر صفات بررسی شده عمدتاً صفات رویشی و زایشی گیاه بوده و ارتفاع گیاهان، قطر در منطقه یقه و تاج پوشش گیاه نیز در محل اندازهگیری شد. همچنین شایستگی گیاهان (براساس تعداد بذر تولید شده در گیاه، تعداد ساقههای گلدار، پتانسیل بالفعل و بالقوه تولید بذر گیاهان) در مناطق مختلف تعیین گردید. منظور از شایستگی، توانایی گیاه در تولید بذر بهعنوان یکی از روشهای تولیدمثل میباشد. برآورد حاصل از دادههای اقلیمی از محلهای موجود حکایت از این داشت که این گیاه نیازمند رشد در مناطق صخرهای مرتفع، هوای خنک در تابستان و رطوبت نسبی بالا میباشد. همچنین شایستگی گیاهان و وضعیت رشد گیاهان در مناطق مختلف متفاوت بود که میتواند به علت تغییرات اقلیمی یا ژنتیکی باشد. نتایج پژوهش حاضر، با توجه به تعداد کم گیاهان و در معرض انقراض بودن این گونه در زیستگاههای طبیعی آن، نشاندهنده ضرورت حفاظت و بعد اصلاح و اهلی کردن آن میباشد.
علیرضا یاوری؛ وحیده ناظری؛ فاطمه سفیدکن؛ ذبیحاله زمانی؛ محمداسماعیل حسنی
چکیده
در مطالعه حاضر نشانگرهای مولکولی RAPD جهت بررسی تنوع ژنتیکی ژرمپلاسم برخی از جمعیتهای وحشی آویشن آذربایجانی (Thymus migricus Klokov & Desj.-Shost) در ایران بکار برده شد. از تعداد 21 آغازگر ده نوکلئوتیدی بکار برده شده، در مجموع 310 نوار با وضوح بالا تولید شد که از این تعداد، 14 نوار مونومورفیک و 296 نوار دارای چند شکلی (پلیمورفیسم) بودند. بهطور ...
بیشتر
در مطالعه حاضر نشانگرهای مولکولی RAPD جهت بررسی تنوع ژنتیکی ژرمپلاسم برخی از جمعیتهای وحشی آویشن آذربایجانی (Thymus migricus Klokov & Desj.-Shost) در ایران بکار برده شد. از تعداد 21 آغازگر ده نوکلئوتیدی بکار برده شده، در مجموع 310 نوار با وضوح بالا تولید شد که از این تعداد، 14 نوار مونومورفیک و 296 نوار دارای چند شکلی (پلیمورفیسم) بودند. بهطور میانگین تعداد 76/14 نوار بهازای هر آغازگر بدست آمد که تعداد 09/14 نوار از آنها چند شکل بودند. ماتریس فاصله جمعیتها توسط روش نی محاسبه شد و براساس تجزیه خوشهای حاصل از این ماتریس، دندروگرام به روش UPGMA ترسیم گردید. تجزیه واریانس دادههای مولکولی (AMOVA) انجام شد. تجزیه خوشهای نشان داد که در بین جمعیتهای آویشن آذربایجانی، جمعیتهای بند (استان آذربایجان غربی) و جلفا (استان آذربایجانشرقی) با میزان فاصله 130/0 بیشترین تفاوت را نشان دادند. جمعیتهای نازلو و بند (هر دو جمعیت آویشن آذربایجانی) از استان آذربایجانغربی با میزان فاصله 081/0 بیشترین شباهت را در بین جمعیتهای مورد مطالعه داشتند. میانگین تنوع ژنتیکی نی (h) و شاخص اطلاعاتی شانون (I) نشان دادند که بیشترین تنوع در درون جمعیت جلفا (294/0 =I و 196/0 =h) و کمترین تنوع ژنتیکی در جمعیت قوشچی (209/0 =I و 139/0 =h) دیده میشود. میانگین شاخصهای Fst و Nm که میزان جریان ژنی بین جمعیتها را نشان میدهند، بهترتیب 30/0 و 14/1 بدست آمد که بیانگر بالا بودن تبادل ژنی بین پنج رویشگاه آویشن آذربایجانی مورد مطالعه در این بررسی میباشد. نتایج این تحقیق بیانگر وجود تنوع قابل توجه برای جمعیتهای آویشن آذربایجانی در ایران میباشد که میتواند در برنامههای اصلاحی مورد استفاده قرار گیرد.