همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد بیوشیمی، گروه زیست‌شناسی سلولی و مولکولی، دانشکده شیمی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

2 استادیار، گروه زیست‌شناسی سلولی و مولکولی، دانشکده شیمی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

چکیده

شناسه دیجیتال (DOR):
98.1000/1735-0905.1399.36.642.102.4.1576.1606

انواع گونه‌های جنس مریم‌گلی به‌دلیل وجود ترکیب‌های مؤثر و فعال در آنها برای پیشگیری و درمان بسیاری از بیماری‌ها در طب سنتی استفاده می‌شوند. در این پژوهش ترکیب‌های شیمیایی اسانس بخش‌های هوایی چهار گونه از جنس Salvia شامل دو جمعیت از گونه Salvia limbata C. A. Mey.، دو جمعیت از Salvia reuterana Boiss. و یک جمعیت از هریک از گونه‌هایSalvia syriaca L. وSalvia ceratophylla L.از منطقه کاشان مطالعه شد. گیاهان مورد مطالعه در زمان گلدهی از مناطق مختلف کاشان جمع‌آوری شدند. اسانس‌گیری به‌وسیله دستگاه کلونجر انجام شد. آنالیز ترکیب‌های شیمیایی اسانس این گونه‌ها با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی به‌همراه طیف‌سنج جرمی (GC-MS) انجام شد. در این مطالعه بازده اسانس بین 0.15 تا 0.32 درصد وزنی- وزنی متغیر بود. اسپاتولنول ترکیب‌ عمده اسانس گونه S. syriaca با 16.8% و S. ceratophylla با 27.2% بود. اسکلارئول نیز ترکیب‌ عمده گیاه S. reuterana از مرق و دره به‌ترتیب با 21.2% و 11.5% و بتا-پینن با 20.4% و 13.8% به‌ترتیب از ترکیب‌های عمده گیاه S. limbata از قزاآن و ‌دره بودند. تنوع کمّی و کیفی مشاهده شده در ترکیب‌های مؤثر اسانس شش گونه مورد مطالعه می‌تواند به‌علت عوامل مختلف اکولوژیکی، ژنتیکی، جغرافیایی و فاکتورهای تغذیه‌ای باشد. بنابراین برای استفاده بهینه از مواد مؤثر این گیاه در علوم دارویی و علوم مرتبط با آن نیاز به مطالعات گسترده‌تری بین گونه‌های مختلف این جنس در مناطق مختلف است.

کلیدواژه‌ها

- Aali, E., Mahmoudi, R., Kazeminia, M., Hazrati, R. and Azarpey, F., 2017. Essential oils as natural medicinal substances. Tehran University Medical Journal, 75(7): 480-489.
- Abu-Darwish, M.S., Wang, M., Zulfiqar, F., Ali, Z. and Khan, I.A., 2016. Chemical composition of the essential oil of Salvia ceratophylla L. from Jordan. Planta Medica, 82(5).
- Adams, R.P., 2007. Identification of Essential oil Components by Gas chromatography/mass spectrometry. Allured publishing corporation, Carol Stream, 804p.
- Bahadori, M.B., Dinparast, L., Zengin, G., Sarikurkcu, C., Bahadori, S., Asghari, B. and Movahhedin, N., 2017. Functional components, antidiabetic, anti-Alzheimer’s disease, and antioxidant activities of Salvia syriaca L. International Journal of Food Properties, 20(8): 1761-1772.
- Baser, K.H.C., Demirçakmak, B. and Ermin, N., 1996. Essential oil of Salvia syriaca L. Journal of Essential Oil Research, 8(1): 105-106.
- Batooli, H., Safaei-Ghomi, J., Haghir-Ebrahim-Abadi, A. and Masoomi, R., 2013. Evaluating the chemical composition of the essential oil obtained from the vegetative and reproductive organs and an antimicrobial activity of essential oil and extract of two Salvia species in Kashan region. Journal of Kashan University of Medicinal Sciences (FEYZ), 16(6): 536-545.
- Dhar, P., Chan, P., Cohen, D.T., Khawam, F., Gibbons, S., Snyder-Leiby, T. and Watal, G., 2014. Synthesis, antimicrobial evaluation, and structure-activity relationship of α-pinene derivatives. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 62(16): 3548-3552.
- Ebrahimabadi, A.H., Mazoochi, A., Kashi, F.J., Djafari-Bidgoli, Z. and Batooli, H., 2010. Essential oil composition and antioxidant and antimicrobial properties of the aerial parts of Salvia eremophila Boiss. from Iran. Food and Chemical Toxicology, 48(5): 1371-1376.
- Esmaeili, A., Rustaiyan, A., Nadimi, M., Larijani, K., Nadjafi, F., Tabrizi, L., Chalabian, F. and Amiri, H., 2008. Chemical composition and antibacterial activity of essential oils from leaves, stems and flowers of Salvia reuterana Boiss. grown in Iran. Clinical and Experimental Vaccine Research, 22(6): 516-520.
- Farshid, F., Rashid, J. and Reza, H., 2015. Comparison of essential oil components and antioxidant activity between Salvia syriaca and Salvia aristata in their natural habitats in West Azerbaijan province, Iran. Journal of Pharmacy and Pharmacology, 3: 400-404.
- Fattahi, B., Nazeri, V., Kalantari, S., Bonfill, M. and Fattahi, M., 2016. Essential oil variation in wild-growing populations of Salvia reuterana Boiss. collected from Iran: Using GC-MS and multivariate analysis. Industrial crops and products, 81: 180-190.
- Firouznia, A., Rustaiyana, A., Masoudi, S., Rahimizade, M., Bigdeli, M. and Tabatabaei-Anaraki, M., 2009. Volatile constituents of Salvia limbata, Stachys turcomanica, Scutellaria litwinowii and Hymenocrater elegans four Lamiaceae herbs from Iran. Journal of Essential Oil Bearing Plants, 12(4): 482-489.
- Flamini, G., Cioni, P.L., Morelli, I. and Bader, A., 2007. Essential oils of the aerial parts of three Salvia species from Jordan: Salvia lanigera, S. spinosa and S. syriaca. Food Chemistry, 100(2): 732-735.
- Gohari, A.R., Saeidnia, S., Malmir, M., Hadjiakhoondi, A. and Ajani, Y. 2010. Flavones and rosmarinic acid from Salvia limbata. Natural product research, 24(20): 1902-1906.
- Goren, A.C., Topcu, G., Oksuz, S., Kokdil, G., Voelter, W. and Ulubelen, A., 2002. Diterpenoids from Salvia ceratophylla. Natural product letters, 16(1): 47-52.
- Gursoy, N., Tepe, B. and Akpulat, H.A., 2012. Chemical composition and antioxidant activity of the essential oils of Salvia palaestina (Bentham) and S. ceratophylla (L.). Records of Natural Products, 6(3): 278-287.
- Huang, G.J., Pan, C.H. and Wu, C.H., 2012. Sclareol exhibits anti-inflammatory activity in both lipopolysaccharide-stimulated macrophages and the λ-carrageenan-induced paw edema model. Journal of Natural Products, 75(1): 54-59.
- Jafari, E., Andalib, S., Abed, A., Rafieian-Kopaei, M. and Vaseghi, G., 2015. Neuroprotective, antimicrobial, antioxidant, chemotherapeutic, and antidiabetic properties of Salvia reuterana: A mini review. Avicenna Journal of Phytomedicine, 5(1): 10-16.
- Jamzad, Z., 2012. Flora of Iran: Lamiaceae (Vol. 76.). Research Institute of Forests & Rangelands, Tehran, 1074p.
- Jassbi, A.R., Zare, S., Firuzi, O. and Xiao, J., 2016. Bioactive phytochemicals from shoots and roots of Salvia species. Phytochemistry Reviews, 15(5): 829-867.
- Kharazian, N., 2014. Chemotaxonomy and flavonoid diversity of Salvia L. (Lamiaceae) in Iran. Acta Botanica Brasílica, 28(2): 281-292.
- Kovach, W.L., 1985-2002. Institute of Earth Studies, University College of Wales, aberystwyth, (shareware), MVSP Vers. 3.2, Kovach Computing Services. Available from http:// www.kovcomp.co.uk/mvsp/index.html [accessed 24 June 2020].
- Kürkçüoglu, M., Demirci, B., Baser, K.H.C., Dirmenci, T., Tümen, G. and Özgen, U., 2005. The essential oil of Salvia limbata CA Meyer growing in Turkey. Journal of Essential Oil Research, 17(2): 192-193.
- Lari Yazdi, H., Goudarzi, M., Yazdani, D. and Chehregai, A. K., 2005. Essential oils composition of leaves and flowers of Salvia syriaca L. and S. reuterana Boiss. from Borujerd-Iran. Journal of Medicinal Plants, 4(16): 15-21.
- Lopresti, A.L., 2017. Salvia (sage): a review of its potential cognitive-enhancing and protective effects. Drugs in R&D, 17(1): 53-64.
- Mohammadi, M., Yousefi, M., Habibi, Z., Rahmati, S. and Imanzadeh, G., 2010. Volatile constituents of Salvia ceratophylla L. and Salvia indica L. from Iran. Journal of Essential Oil Bearing Plants, 13(6): 774-780.
- Qnais, E.Y., Abu-Dieyeh, M., Abdulla, F.A. and Abdalla, S.S., 2010. The antinociceptive and anti-inflammatory effects of Salvia officinalis leaf aqueous and butanol extracts. Pharmaceutical Biology, 48(10): 1149-1156.
- Saeidnia, S., Gohari, A.R., Malmir, M., Moradi, A.F. and Ajani, Y., 2011. Tryptophan and sterols from Salvia limbate. Journal of Medicinal Plants, 37(10): 41-47.
- Safaei-Ghomi, J.S., Masoomi, R., Kashi, F.J. and Batooli, H., 2012. In vitro bioactivity of essential oils and methanol extracts of Salvia Reuterana from Iran. Natural Product Communications, 7(5): 651-654.
- Sajadi, S.E. and Shahpiri, Z., 2004. Chemical composition of the essential oil of Salvia limbata C.A. Mey. Daru Journal of Pharmaceutical Science, 12(3): 94-97.
- Salehi, P., Sonboli, A., Dayeni, M., Eftekhar, F. and Yousefzadi, M., 2008. Chemical composition of essential oils of Salvia limbata from two different regions in Iran and their biological activities. Chemistry of Natural Compounds, 44(1): 102-105.
- Sefidkon, F. and Mirza, M., 1999. Chemical composition of the essential oils of two Salvia species from Iran, Salvia virgata Jacq. and Salvia syriaca L. Flavour and Fragrance Journal, 14(1): 45-46.
- Vosoughi, N., Gomarian, M., Pirbalouti, A.G., Khaghani, S. and Malekpoor, F., 2018. Essential oil composition and total phenolic, flavonoid contents, and antioxidant activity of sage (Salvia officinalis L.) extract under chitosan application and irrigation frequencies. Industrial Crops and Products, 117: 366-374.