همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 اعضاء هیات علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بروجرد

چکیده

ژنوتیپ‌های گل محمدی (Rosa damascena Mill.) از نواحی مختلف کشور جمع آوری و در مزرعه تحقیقاتی گل محمدی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع در قالب  یک طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار کشت شدند. نمونه های مربوط به 6 استان مرکزی کشور از نظر صفات مورفولوژیک  مورد بررسی قرار گرفتند. تجزیه واریانس، گروه بندی میانگین‌ها و تجزیه همبستگی در ارزیابی و تجزیه و تحلیل داده‌ها مورد استفاده قرار گرفتند. بر اساس نتایج تجزیه  واریانس، اختلاف معنی‌دار میان ژنوتیپ‌ها در خصوصیاتی نظیر ارتفاع بوته و (P<0.01)، طول برگچه و  تراکم خار (P<0.05) مشاهده گردید. مقایسه میانگین صفات نیز  ژنوتیپ‌ها را در گروههای مجزا قرار داد. تجزیه همبستگی نیز میان برخی از صفات مورد مطالعه  نظیر تعداد گل در بوته و عملکرد گل رابطه مثبت (0.96 =r) و معنی‌داری (P< 0.01) را نشان داد. تفاوت میان ژنوتیپ‌ها از نظر خصوصیات مورفولوژیکی و نیز همبستگی صفات، نشان دهنده ژرم پلاسم غنی این گیاه و وجود ظرفیت مناسب برای بهبود صفات و نیز امکان گزینش ژنوتیپ‌ها با استفاده از مارکرهای مورفولوژیکی درجهت افزایش عملکرد، تولید  و بهره‌بر‌داری تجاری گل محمدی در کشور می‌باشد. علاوه بر این مطالعات،  انجام ارزیابیهای دیگر شامل بررسی عملکرد گل به ویژه کمیت و کیفیت اسانس و ترکیبهای مؤثر آن، و بر روی تعداد بیشتری ژنوتیپ، لازمه یک برنامه موفق برای اصلاح گل محمدی می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

- خندان، ع. و سعیدی، ق.، 1383. بررسی خصوصیات زراعی، تنوع ژنتیکی و روابط بین صفات در لاینهای حاصل از توده بومی برزک در اصفهان. مجله علوم پزشکی ایران، 35(1): 166-155.
- طبایی عقدایی، س.ر.  و.  رضایی، م. ب.،  1379. بررسی تکثیر و ریشه زائی  در  قلمه های  گل محمدی (Rosa damascena Mill.). تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران، 1: 94-76.
- طبایی عقدایی، س.ر.، رضایی ، م.ب.و. جایمند، ک.، 1380. تنوع ژنوتیپی در میزان گل و اسانس گل محمدی  Mill. ) (Rosa damascena. همایش ملی گیاهان دارویی ایران، ص. 224
- طبایی عقدایی، س.ر. و. بابایی، م.،1380. مطالعه اختلافهای ژنوتیپی گل محمدی(.Mill Rosa damascena ) از نظر واکنش به خشکی در مراحل اولیه رشد. تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران، 8 :126-113.
- طبایی عقدایی، س.ر. و بابایی، م.، 1381  مؤلفه های مقاومت به خشکی در اکوتیپهای  گل محمدی(.Mill Rosa damascena ). اولین کنفرانس علوم و تنوع زیستی گیاهی ایران، ص 151.
- طبایی عقدایی، س.ر. و  رضایی، م.ب.، 1381. ارزیابی تنوع موجود در ژنوتیپ‌های گل محمدی (Rosa damascena Mill.) کاشان از نظر عملکرد گل. تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران، 9: 111-99.
- طبایی عقدایی، س.ر. و  بابایی. م.، 1382. ارزیابی  تنوع ژنتیکی برای تحمل خشکی  در قلمه های  گل محمدی (Mill. Rosa damascena) با استفاده از تجزیه‌های چند متغیره. فصلنامه پژوهشیتحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران، 11(1): 51-39.
- طبایی عقدایی، س.ر.، رضایی، م.ب.  و جایمند، ک.، 1382. ارزیابی تنوع در اجزاء گل و اسانس ژنوتیپ‌های گل محمدی (Rosa damascena Mill.) کاشان. فصلنامه پژوهشی تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران، 11(2): 234-219 و 278.
- طبائی عقدائی، س.ر.، صاحبی، م.، جعفری ، ع.ا. و رضایی، م.ب.، 1383. استفاده از روشهای آماری چند متغیره در ارزیابی عملکرد گل و خصوصیات ظاهری  11 ژنوتیپ .Rosa damascena Mill. . فصلنامه تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 20(2): 211-192.
- مردی، م.، طالعی، ع. و امیدی، م. ،1382. بررسی تنوع ژنتیکی و شناسایی اجزاء عملکرد در نخود تیپ دسی. مجله علوم کشاورزی ایران، 34(2):341-345.
- Babu, K.G.D., Bikran, S. and Joshi, V.P., 2002. Essential oil composition of damask rose (Rosa damascena Mill.) distilled under different pressures and temperatures. Flavour and Fragrance Journal, 17: 136-140.
- Baydar, N.G., Baydar, H. and Debenar, T., 2004. Analysis of genetic relationships among Rosa damascene plants grown in Turkey by using AFLP and microsatellie markers. Journal of Biotechnology, 111: 263-267.
- Carins, T., 2003. Horticultural classification schemes. 117-124. In: Roberts, A.V., Debener, T. and Gudin, S. (Eds.), Encyclopedia of Rose Science. Vol: 1, Elsevier Academic Press. Amesterdom. 
- Chevallier. A., 1996. The encyclopedia of medicinal plants. Dorling Kindersely. London. pp 336.
- Chen, Y. and Nelson, R.L., 2004. Genetic variation and relationship among cultivated, wild, and semiwild soybean. Crop Science, 44: 316-325.
- Jahufer, M. Z. Z. Cooper, M. and. Brien, L. A., 1994. Genotypic variation for stolon and other morphological attributes of while clover (Trifolium repens L.). populations and their influence on herbage yield in the summer rainfall region of New South Wales. Australian Journal of Agricultural Research. 45: 703-720.
- Ody, P., 1995. The herb society's complete medicinal herbal. Dorling Kindersely, London, pp. 192.
- Weiss, E.A., 1997. Essential Oil Roses. CAB International, Wallingford, UK,  600p.