همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، بخش تحقیقات گیاه‌شناسی

2 عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت معلم

3 عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

چکیده

با توجه به اهمیت بررسی علل خواب بذرها و رفع آن، اثر تیمارهای هورمونی، مواد شیمیایی و فیزیکی بر چگونگی جوانه‌زنی بذرهای گیاه دارویی سریش طناز مطالعه گردید. بدین منظور بذرهای رسیده این گیاه از پایه‌های موجود در باغ گیاه‌شناسی ملی ایران جمع‌آوری شدند و برای رفع خواب تحت پیش تیمارهای محرک فیزیکی، شامل خیساندن بذر از 24 تا 48 ساعت، بریدن نوک بذر، نور 24 و 12 ساعته و تاریکی مطلق و محرک شیمیایی شامل هیپو کلریت سدیم، سیتریک اسید و ژیبرلیک اسید در غلظت‌های متفاوت قرار گرفتند و در نهایت بیشترین درصد جوانه‌زنی بذرها با مناسب‌ترین پیش تیمار و تیمار مشخص گردید. نتیجه این بررسی رفع خواب بذرهای این گیاه با مناسبترین پیش تیمار و تیمارها می باشد که خیساندن در آب به مدت 24 تا 48 ساعت، بریدن نوک بذر و نور سفید 4500 تا 5000 لوکس 24 ساعته، دمای 10 تا15 درجه سانتی‌گراد به مدت 1 تا 3 هفته و تیمار 45 دقیقه با محلول‌های ژیبرلیک اسید 08/0 مولار با درصد جوانه‌زنی 80%، سرعت جوانه‌زنی6/1 وشاخص بنیه بذر65/13 و سیتریک اسید 30 میلی‌گرم در لیتر با درصد جوانه‌زنی 70%، سرعت جوانه‌زنی 27/1 و شاخص بنیه بذر 3/7 بوده است که در مقایسه با تیمار شاهد اختلاف معنی‌داری مشاهده شده است.

کلیدواژه‌ها

- امین، غ.، 1370. گیاهان دارویی و سنتی ایران. انتشارات معاونت پژوهشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، تهران، 230 صفحه.
- پوراسماعیل، م. و شریفی، م.، 1382. بررسی اثر تیمار سرما و برخی سیتوکینین‌ها در رفع خواب بذرهای زیره سیاه. فصلنامه پژوهشی تحقیقات گیاهان داوریی و معطر ایران، 19(2):195-183.
- زرگری، ع.، 1369. گیاهان دارویی. جلد چهار، انتشارات دانشگاه تهران، 923 صفحه.
- سرمدنیا، غ.، 1375. تکنولوژی بذر. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، 288 صفحه.
- شریعتی، م. و آسمانه، ط.، 1381. بررسی تأثیر تیمارهای مختلف بر شکستن خواب بذر گیاه بومادران. فصلنامه علمی پژوهشی وزارت جهاد کشاورزی، 15(3و4): 9-2.
- نصیری، م.، 1380. بررسی اثر اسیدسولفوریک بر شکستن خواب و جوانه‌زنی بذرهای شب خسب و خرنوب. فصلنامه پژوهشی تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهی مرتعی و جنگلی ایران، 8: 110-95.
- وندلبو، پ.،  1355. لاله‌ها و زنبق‌های ایران. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 88 صفحه.
 - Abdulbaki, A.A. and Anderson, J.D., 1973. Vigor determination in soybean seed by multiplication. Crop Science, 3: 630-633.
- Agrawal, R.L., 1992. Seed Technology. Oxford and IBH Publishing Co. LTD. New Delhi.539 p.
- Alconada, M.T. and Casal, J.J., 2004. Pre-germination seed-phytochrome signals control stem extension in dark-grown Arabidopsis seedling. Photochemical and Photobiological Science, 3: 612-616.
- Bridg, H., 2000. Micropropagation and determination of the in vitro stability of Annona cherimola Mill and Annona muricata L., Humboldt Universitat zu Berlin, Berlin, 120 p.
- Chase, M.W., Stuart, P.A. and Ilia, J., 2000. Phylogenetics of Asphodelaceae (Asparagales): An  analysis of plastid rbcl and trnl-F DNA sequences, Annals of Botany, 86: 935-951.
- Cisneros, L.R. and Zedler, J., 2001. Effect of light on seed germination in Phalaris arundinaceae L. Plant Picology, 155(1): 75-78.
- Doussi, M.A. and Thanos C.A., 2002. Ecophysiology of seed germination in Mediterranean geohytes Muscari spp. Seed Science Research, 12(3): 193-201.
- Ellis, R.H., Hong, T.d. and Roberts, E.H., 1985. Handbook of Seed technology for Gene Banks.  International Board for Plant Genetic Resources, Rome, Vol.1: 210 p, Vol.2, 667 p.
- Forsyth, C. and Vanstaden, J., 1983. Germination of Tagetes minuta L. I. temperature effects. Annals of Botany, 52: 659-666.
-Gupta, S., Kumar, A. and Sharma, S.N., 2000. Improvement of seed germination in Asparagus racemosus Willd. Journal of Herbs, Spices & Medcinal Plants, 9(1): 300-312.
- Huxley, A., 1992. The New RHS Dictionary of Gardening. Macmillan, Amazon, Nature Publishing group. 3000 p.
- Jones, L., 1963. Effects of various pregermination treatments on germination of black cherry seed. USDA Forest Service Eastern Tree seed. Southeastern Forest Experiment Station, 802p.
- Macedo, C.E. and Kinet, J.M., 2001. Aluminum effects on citric and malic acid excretion in roots and calli of Rice cultivars. Revista Brasileira de Fisiologia Vegetal, 13(1): 13-23.
- Roy, C.J. and Hetge, I.M., 1964. Effect of photoperiod and light quality on germination of Douglas- Fir seed. Forest Science, 10(2): 200-206.
- Tian, X. and Knapp, A.D., 2003. Seed physiology, production and technology response of eastern gamagrass seed to gibberellic acid buffered below Its PKa. Crop Science, 43: 927-933.
- Xiang, G.M., Wang, X.M. and Huang W.Y., 1991. The effect of light and exogenous gibberellic acid on respiration pathways during germination of tomato seeds. Physiologia Plantarum, 81: 403-407.