محمد صدقی؛ علی نعمتی؛ تیمور خندان بجندی؛ علی نامور
چکیده
به‌منظور تعیین اثر پیش‌تیمار بذر و محلول‌پاشی تنظیم‌کننده‌های رشد بر عملکرد و صفات بیوفیزیکوشیمیایی دانه کدوی دارویی (Cucurbita pepo L.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل و براساس طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی اجرا شد. تیمارها شامل پیش‌تیمار بذر (شاهد، جیبرلین و اکسین) و محلول‌پاشی تنظیم‌کننده‌های ...
بیشتر
به‌منظور تعیین اثر پیش‌تیمار بذر و محلول‌پاشی تنظیم‌کننده‌های رشد بر عملکرد و صفات بیوفیزیکوشیمیایی دانه کدوی دارویی (Cucurbita pepo L.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل و براساس طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی اجرا شد. تیمارها شامل پیش‌تیمار بذر (شاهد، جیبرلین و اکسین) و محلول‌پاشی تنظیم‌کننده‌های رشد (شاهد، اکسین، جیبرلین و مخلوط اکسین با جیبرلین) بود. پیش‌تیمار بذر با اکسین همراه با محلول‌پاشی آن موجب بیش از دوبرابر شدن تعداد دانه در میوه نسبت به شاهد شد. تعداد دانه‌های نارس در همین تیمار به حداقل کاهش یافت و به یک‌پنجم تیمار شاهد رسید. وزن تر میوه در بوته نیز در همین تیمار حداکثر بود و نزدیک به دوبرابر شاهد افزایش نشان داد. اثر ساده پیش‌تیمارها بر عملکرد دانه و وزن تر میوه معنی‌دار بود و حداکثر عملکرد دانه در پیش‌تیمار اکسین دیده شد. اثر ساده تنظیم‌کننده‌های رشد نیز بر روی برخی صفات معنی‌دار بود، به‌طوری که حداکثر تعداد دانه در میوه، قطر میوه، وزن تر میوه، عملکرد دانه و حداقل تعداد و درصد دانه‌های نارس در محلول‌پاشی با اکسین مشاهده شد. محلول‌پاشی با جیبرلین درصد روغن را افزایش و درصد پروتئین دانه را کاهش داد، درحالی‌که محلول‌پاشی با اکسین موجب کاهش درصد روغن و افزایش پروتئین دانه شد. هیچ‌یک از تیمارهای آزمایش بر طول و عرض دانه اثر معنی‌داری نداشت، ولی محلول‌پاشی با جیبرلین موجب افزایش ضخامت دانه شد. به‌طور کلی، به نظر می‌رسد که محلول‌پاشی با اکسین می‌تواند موجب افزایش عملکرد دانه در کدوی دارویی شود، ولی این امر اثر منفی بر عملکرد ماده مؤثره محلول در روغن دانه خواهد داشت. همچنین، نتایج این بررسی حکایت از آن دارد که محلول‌پاشی با جیبرلین موجب تولید دانه‌های درشت‌تر و با درصد روغن بیشتری می‌شود.
محمدتقی درزی؛ امیر قلاوند؛ فرهاد رجالی
دوره 25، شماره 1 ، اردیبهشت 1388، ، صفحه 1-19
چکیده
به منظور بررسی اثر کودهای بیولوژیک بر روی جذب عناصر نیتروژن (N)، فسفر (P)، پتاسیم (K) و عملکرد دانه در گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل سه عاملی با استفاده از عاملهای قارچ میکوریزایی (تلقیح و عدم تلقیح)، کود فسفات زیستی (0، 30 و 60 کیلوگرم در هکتار) و ورمی‌کمپوست (0، 5 و 10 تن در هکتار) در قالب طرح پایه بلوکهای کامل ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر کودهای بیولوژیک بر روی جذب عناصر نیتروژن (N)، فسفر (P)، پتاسیم (K) و عملکرد دانه در گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل سه عاملی با استفاده از عاملهای قارچ میکوریزایی (تلقیح و عدم تلقیح)، کود فسفات زیستی (0، 30 و 60 کیلوگرم در هکتار) و ورمی‌کمپوست (0، 5 و 10 تن در هکتار) در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با هیجده تیمار و سه تکرار و در دو سال زراعی 1384 و 1385 در ایستگاه تحقیقات همندآبسرد (وابسته به مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور) به اجرا درآمد. مقایسه میانگینها توسط آزمون چند دامنه‌ای دانکن در سطح احتمال پنج درصد انجام شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بیشترین غلظت نیتروژن (62/2%)، فسفر (21/1%) و پتاسیم در دانه (54/1%) و عملکرد دانه (1367 کیلوگرم در هکتار) در تلقیح با میکوریزا حاصل شد. کود فسفات زیستی نیز تأثیر معنی‌داری بر روی صفات یاد شده داشت. به‌طوری که بیشترین غلظت نیتروژن (64/2%) با کاربرد 60 کیلوگرم و بالاترین غلظت فسفر (20/1%) و پتاسیم در دانه (52/1%) و عملکرد دانه (1316 کیلوگرم در هکتار) با کاربرد 30 کیلوگرم از آن بدست آمد. همچنین بیشترین غلظت نیتروژن (82/2%)، فسفر (25/1%) و پتاسیم در دانه (66/1%) و عملکرد دانه (1689 کیلوگرم در هکتار) با مصرف 10 تن ورمی‌کمپوست حاصل شد. اثر متقابل هم‌افزایی و مثبت نیز در بین عوامل مشاهده شد که می‌توان به اثر متقابل بین تلقیح میکوریزایی و کود فسفات زیستی بر غلظت نیتروژن در دانه و اثر متقابل میان کود فسفات زیستی و ورمی‌کمپوست بر غلظت فسفر در دانه اشاره کرد.
معصومه رنجزاد؛ مسعود خیامی؛ رضا حیدری؛ اسدالله اسدی
دوره 24، شماره 3 ، آبان 1387، ، صفحه 313-325
چکیده
به منظور ارزیابی عمکرد ارقام کتان (Linum usitatissimum L.) 6 نمونه بذر ارقام مربوطه جمع‌آوری شده از شهرستانهای ارومیه، بافت، ماشیز، مشکین شهر، خلخال و کرمان، از مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی تهیه شد. بذرها برای مطالعات در مزرعه تحقیقاتی این مرکز با سه تکرار کشت شدند. پس از اتمام فصل رویش صفات مهم گیاه به عنوان گیاهی ...
بیشتر
به منظور ارزیابی عمکرد ارقام کتان (Linum usitatissimum L.) 6 نمونه بذر ارقام مربوطه جمع‌آوری شده از شهرستانهای ارومیه، بافت، ماشیز، مشکین شهر، خلخال و کرمان، از مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی تهیه شد. بذرها برای مطالعات در مزرعه تحقیقاتی این مرکز با سه تکرار کشت شدند. پس از اتمام فصل رویش صفات مهم گیاه به عنوان گیاهی دانه روغنی و دارویی شامل تعداد انشعابات، تعداد کپسول، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، میزان چربی دانه و ... با سه بار تکرار اندازه‌گیری شدند. برای استخراج و اندازه‌گیری میزان چربی از روش Leiboritz استفاده شد. نوع اسیدهای چرب و میزان هریک در روغن استخراجی با استفاده از GC تعیین شدند. آنالیز اسیدهای چرب 5 نوع اسید چرب عمده پالمیتیک، استئاریک، اولئیک، لینولئیک و لینولنیک اسید را مشخص کرد. ارزیابی و تحلیل داده‌ها با استفاده از تجزیه واریانس، گروه‌بندی میانگینها و تجزیه همبستگی انجام گرفت. بدین منظور از نرم‌افزارهای آماری SPSS و Excel استفاده گردید. نتایج حاصل از تجزیه واریانس بین برخی صفات مورد مطالعه از جمله تعداد کپسول و میزان چربی اختلاف معنی‌داری را در سطح احتمال یک درصد نشان داد. همچنین همبستگی مثبت و معنی‌داری در سطح احتمال 1 درصد بین میزان چربی و وزن هزار دانه مشاهده شد. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد از بین نمونه‌های مطالعه شده نمونه مشکین شهر بالاترین عملکرد و میزان روغن و در نتیجه بالاترین میزان اسید چرب امگا 3 را برای کشت در مناطق شمال غرب کشور داشت.
رضا امیدبیگی؛ کریم صدرایی منجیلی؛ فاطمه سفیدکن
چکیده
به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت بر عملکردهای کمی و کیفی گیاه رازیانه رقم شوروک شاری (Soroksari)، این تحقیق در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. تاثیر زمانهای کاشت 15 اسفند، 29 اسفند، 15 فروردین، 30 فروردین، 15 اردیبهشت، 31 اردیبهشت، 15 خرداد و 31 خرداد بر رشد، نمو، عملکرد دانه و مقدار اسانس رقم مذکور مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت بر عملکردهای کمی و کیفی گیاه رازیانه رقم شوروک شاری (Soroksari)، این تحقیق در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. تاثیر زمانهای کاشت 15 اسفند، 29 اسفند، 15 فروردین، 30 فروردین، 15 اردیبهشت، 31 اردیبهشت، 15 خرداد و 31 خرداد بر رشد، نمو، عملکرد دانه و مقدار اسانس رقم مذکور مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که زمان کاشت تأثیر معنی داری بر خصوصیات رشد، نمو و همچنین کمیت و کیفیت ماده مؤثر رازیانه دارد. طبق نتایج حاصل، بذرهای کشت شده در تاریخ 31 اردیبهشت، از سرعت سبز شدن، رشد و مراحل نموی سریعتری برخوردار بودند. بلندترین گیاهان با میانگین 150.8 سانتی متر و بیشترین تعداد شاخه در بوته با میانگین 10.1 شاخه از گیاهانی بدست آمد که در تاریخ 15 فروردین ماه کشت شده بودند. همچنین اختلاف معنی داری بین وزن هزار دانه و درصد اسانس گیاهان کشت شده در تاریخهای مختلف کاشت وجود نداشت. حداکثر عملکرد دانه با میانگین 1864.3 کیلوگرم در هکتار و حداکثر عملکرد اسانس نیز با میانگین 91.3 کیلوگرم در هکتار از گیاهان کشت شده در تاریخ شده در تاریخ 15 فروردین ماه بدست آمدند. مقدار آنتول به تدریج از زمان کاشت 15 اسفند تا 31 اردیبهشت کاهش یافت و کمترین مقدار آن با میانگین 0.57 درصد و بیشترین مقدار آن با میانگین 68.6 درصد به ترتیب از اسانس گیاهانی که در تاریخ 30 فروردین و 15 اردیبهشت کشت شده بودند بدست آمد. با توجه به نتایج این تحقیق، مناسبترین زمان کاشت رازیانه رقم شوروک شاری در محل مورد تحقیق تاریخ 15 تا 30 فروردین توصیه می شود.
احمد اکبری‌نیا؛ محمود خسروی‌فرد؛ محمدباقر رضایی؛ ابراهیم شریفی عاشورآبادی
چکیده
به منظور بررسی امکان کاشت پاییزه ویا بهاره گیاهان دارویی رازیانه Foeniculum vulgare، زنیان Carum copticum، انیسون Pimpinella anisumو سیاه دانه Nigella sativa و تاثیر آن بر عملکرد دانه این گیاهان در شرایط فاریاب و دیم، آزمایشی در سالهای زراعی 77-1376 و 78–1377 در ایستگاه تحقیقات گیاهان دارویی الموت مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی قزوین در قالب طرح بلوکهای کامل ...
بیشتر
به منظور بررسی امکان کاشت پاییزه ویا بهاره گیاهان دارویی رازیانه Foeniculum vulgare، زنیان Carum copticum، انیسون Pimpinella anisumو سیاه دانه Nigella sativa و تاثیر آن بر عملکرد دانه این گیاهان در شرایط فاریاب و دیم، آزمایشی در سالهای زراعی 77-1376 و 78–1377 در ایستگاه تحقیقات گیاهان دارویی الموت مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی قزوین در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 4 تکرار به اجرا درآمد. برای هریک از گیاهان فوق آزمایش جداگانه ای اجرا گردید و اثر4 تیمار کاشت پاییزه آبی،پاییزه دیم، بهاره آبی و بهاره دیم بر روی آنها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که گیاهان فوق به فصل کاشت واکنش متفاوتی داشتند. رازیانه و سیاه دانه به علت استقرار بهتر در پاییز، مقاومت به سرما، شروع زودتر رشد بهاره و در نتیجه شاخ و برگ و وزن دانه بیشتر، عملکرد دانه بالاتری داشتند. در حالی که به علت از بین رفتن گیاهچه‌های سبزشده زنیان و انیسون در اثر سرمای زمستان، کاشت پاییزه آنها موفقیت‌آمیز نبود و در منطقه مورد تحقیق امکان کاشت این دو گیاه تنها در فصل بهار می‌باشد. تمامی گیاهان فوق در شرایط دیم عملکرد دانه کمتری در مقایسه با شرایط فاریاب تولید نمودند. اما در این خصوص نیز واکنش گیاهان متفاوت بود و کمترین کاهش عملکرد مربوط به گیاه رازیانه بود. ارتفاع بوته و وزن هزار دانه تمامی گیاهان در شرایط فاریاب بیشتر از دیم بود. همچنین این صفات در کاشت پاییزه رازیانه و سیاه دانه در مقایسه با کاشت بهاره آنها بیشتر بود. عملکرد رازیانه و سیاه دانه با کاشت پاییزه فاریاب به ترتیب 1703 و 1298، پاییزه دیم به ترتیب 985 و 447، کاشت بهاره فاریاب زنیان و انیسون به ترتیب 1147 و 1120 و بهاره دیم به ترتیب 312 و 361 کیلوگرم در هکتار بود. ضرایب همبستگی صفات مورد بررسی در مورد سیاه دانه نشان داد که بین آنها همبستگی معنی داری وجود داشت.
احمد اکبری نیا؛ محمود خسروی فرد؛ ابراهیم شریفی عاشورآبادی؛ پرویز باباخانلو
چکیده
به منظور بررسی اثر رژیم‌های مختلف آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی سیاه دانه، آزمایشی در دو سال زراعی 1376 و 1377 در ایستگاه تحقیقات گیاهان دارویی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی قزوین انجام گرفت. طرح آزمایشی مورد استفاده، بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار بود. تیمارهای آبیاری شامل دور آبیاری 7، 14 و 21 روز و بدون آبیاری (دیم) بود. ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر رژیم‌های مختلف آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی سیاه دانه، آزمایشی در دو سال زراعی 1376 و 1377 در ایستگاه تحقیقات گیاهان دارویی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی قزوین انجام گرفت. طرح آزمایشی مورد استفاده، بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار بود. تیمارهای آبیاری شامل دور آبیاری 7، 14 و 21 روز و بدون آبیاری (دیم) بود. صفات اندازه‌گیری شده شامل ارتفاع بوته، وزن هزار دانه، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، نسبت وزن دانه به وزن کپسول و عملکرد دانه بود. نتایج نشان داد که رژیم‌های آبیاری به طور معنی‌داری در هر دو سال آزمایش بر ارتفاع بوته، تعداد کپسول در بوته ، تعداد دانه در کپسول و عملکرد دانه تأثیر داشت و تمامی صفات فوق در تیمارهای آبیاری، بالاتر از بدون آبیاری بودند، آبیاری هیچ گونه اثر معنی‌داری بر وزن هزار دانه و نسبت وزن دانه به وزن کپسول نداشت. بالاترین عملکرد دانه در هر دو سال آزمایش مربوط به دور آبیاری 7 روز بود (1118 کیلوگرم در هکتار) بود. البته در زمان کمبود رطوبت و حتی به صورت دیم گیاه نسبت به کم آبی از خود مقاومت نشان داد و با حداقل رطوبت، تولید محصول نمود. از بین صفات اندازه‌گیری شده، ارتفاع بوته، تعداد کپسول در بوته و تعداد دانه در کپسول همبستگی مثبت بسیار زیادی با عملکرد دانه نشان دادند.
