آرزو حیدرزاده؛ غلامحسین مروج؛ سعید هاتفی؛ جواد شباهنگ
چکیده
سمّیت تماسی و دوام اسانس گیاهان رازیانه (Foeniculum vulgare Miller)، کلپوره (Teucrium polium Boiss.) و مرزه (Satureja hortensis L.) روی سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات، در شرایط دمای °C2 ± 28 و رطوبت نسبی 5 ± 65%، در تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. اسانس‌ها با استفاده از دستگاه کلونجر به روش تقطیر با آب تهیه گردید. سمّیت تماسی روی حشرات کامل یک روزه در 6 غلظت و پس از 24 ساعت ...
بیشتر
سمّیت تماسی و دوام اسانس گیاهان رازیانه (Foeniculum vulgare Miller)، کلپوره (Teucrium polium Boiss.) و مرزه (Satureja hortensis L.) روی سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات، در شرایط دمای °C2 ± 28 و رطوبت نسبی 5 ± 65%، در تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. اسانس‌ها با استفاده از دستگاه کلونجر به روش تقطیر با آب تهیه گردید. سمّیت تماسی روی حشرات کامل یک روزه در 6 غلظت و پس از 24 ساعت ارزیابی شد. میزان دوام اسانس‌ها، در یک دوره 30 ساعته، در غلظت معادل LC99 تماسی بررسی گردید. نتایج سمّیت تماسی اسانس‌ها نشان داد که مرگ و میر حشرات کامل یک روزه در هر دو جنس نر و ماده با افزایش غلظت اسانس افزایش یافت. حشرات نر در مقایسه با حشرات ماده نسبت به کلیه اسانس‌ها، حساسیت بیشتری نشان دادند. اسانس رازیانه با LC50 معادل 38/390 و 46/513 میکرولیتر بر مترمربع به‌ترتیب علیه افراد نر و ماده، مؤثرتر از سایر اسانس‌های مورد بررسی بود. مقادیر LC50 برای اسانس مرزه معادل 69/535 و 99/640 میکرولیتر بر مترمربع و برای اسانس کلپوره معادل 09/1263 و 72/1469 میکرولیتر بر مترمربع به‌ترتیب علیه افراد نر و ماده بدست آمد. نتایج بررسی دوام نشان داد که اسانس مرزه بیشترین ماندگاری و اسانس کلپوره کمترین ماندگاری را داشت. ماندگاری زیاد اسانس مرزه احتمالاً به‌دلیل میزان بیشتر ترکیب‌های اکسیژنه در ترکیب این اسانس بود. نتایج این بررسی، قابلیت بالای این اسانس‌ها را در کنترل سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات نشان می‌دهد.
فاطمه حمزه وی؛ سعید محرمی پور؛ علی اصغر طالبی
چکیده
شپشه آرد (Tribolium confusum Jacquelin du Val)، شپشه گندم (Sitophilus granarius L.) و شپشه دندانه‌دار (Oryzaephilus surinamensis L.) از مهمترین آفات انباری محسوب می‌شوند، به همین منظور اثر دورکنندگی اسانس اکالیپتوس (Eucalyptus camaldulensis Dehnh) و شیشه‌شورCallistemon viminalis (Gaertn) روی حشرات فوق مورد بررسی قرار گرفت. استخراج اسانس از برگ‌های خشک اکالیپتوسو شیشه‌شور با استفاده از دستگاه کلونجر ...
بیشتر
شپشه آرد (Tribolium confusum Jacquelin du Val)، شپشه گندم (Sitophilus granarius L.) و شپشه دندانه‌دار (Oryzaephilus surinamensis L.) از مهمترین آفات انباری محسوب می‌شوند، به همین منظور اثر دورکنندگی اسانس اکالیپتوس (Eucalyptus camaldulensis Dehnh) و شیشه‌شورCallistemon viminalis (Gaertn) روی حشرات فوق مورد بررسی قرار گرفت. استخراج اسانس از برگ‌های خشک اکالیپتوسو شیشه‌شور با استفاده از دستگاه کلونجر به روش تقطیر با آب انجام شد. برای بررسی قدرت دورکنندگی اسانس‌ها از بویایی‌سنج Y شکل استفاده شد. غلظت‌های 4 تا 10 میکرولیتر از هر اسانس در 50 میکرولیتر از استون روی 2 گرم گندم در بازوی تیمار بویایی‌سنج بکار برده شد. بالاترین میزان دورکنندگی اسانس اکالیپتوس و شیشه‌شور در غلظت‌های مورد استفاده به‌ترتیب 90% و 70% برای شپشه آرد، 60% و 35% برای شپشه گندم و برای شپشه دندانه‌دار 60% و 53% مشاهده شد. اسانس‌ها روی شپشه آرد اثر دورکنندگی بیشتری نسبت به شپشه گندم و شپشه دندانه‌دار داشتند. در غلظت 71/35 میکرولیتر بر لیتر هوا دوام یا نیمه عمر اسانس اکالیپتوس (79/3 روز) و شیشه‌شور (34/4 روز) روی شپشه آرد بدست آمد که اختلاف معنی‌داری با هم نداشتند، اما روی شپشه گندم دوام اسانس اکالیپتوس (40/4 روز) به‌طور معنی‌داری بیشتر از اسانس شیشه‌شور (15/2 روز) بود. این نتایج نشان می‌دهد که اسانس‌های فوق در محیط‌های سربسته با وجودی که در غلظت‌های پایین اثر دورکنندگی قابل توجهی دارند اما این ترکیب‌ها بسیار کم دوام بوده و با سرعت بیشتری تجزیه می‌شوند.
