لیلا رازقی؛ مجید عزیزی؛ سید مهدی زیارت‌نیا؛ عبدالرضا باقری؛ سیدحسین نعمتی
چکیده
کرفس کوهی (Kelussia odoratissima Mozaff.) از تیره چتریان از گونه‌های شناخته شده دارویی بومی مراتع ایران بوده که تاکنون وجود آن در سایر مناطق جهان گزارش نشده‌است. به‌دلیل برداشت بی‌رویه آن در اوایل دوره رویشی و زمان نسبتاً زیاد مورد نیاز برای استقرار و تولید بذر، این گیاه فرصت تجدید حیات و تولید بذر را نداشته و به همین دلیل از گیاهان در ...
بیشتر
کرفس کوهی (Kelussia odoratissima Mozaff.) از تیره چتریان از گونه‌های شناخته شده دارویی بومی مراتع ایران بوده که تاکنون وجود آن در سایر مناطق جهان گزارش نشده‌است. به‌دلیل برداشت بی‌رویه آن در اوایل دوره رویشی و زمان نسبتاً زیاد مورد نیاز برای استقرار و تولید بذر، این گیاه فرصت تجدید حیات و تولید بذر را نداشته و به همین دلیل از گیاهان در معرض انقراض ایران محسوب می‌شود. پیشرفت‌های صورت گرفته در زمینه کشت بافت می‌توانند کارآیی بسیاری در تکثیر گیاهان در معرض خطر انقراض و همچنین افزایش توان ژنتیکی گیاهان دارویی داشته باشند. به‌منظور بررسی تأثیر تیمارهای هورمونی بر القای کالوس از گیاهچه‌های استریل ریزنمونه تهیه گردید. تیمارها شامل محیط کشت پایه MS به همراه سطوح مختلف هورمون [2-4-D (5/0، 1 و 2 یا a1، a2، a3) + Kin (0، 5/0 و 1 یا b1، b2، b3)] و محیط کشت پایه MS به همراه [NAA (5/0، 1 و 2 یا a4، a5، a6) + BA (0، 5/0 و 1 یا b4، b5، b6)] بود. پس از یک ماه میزان رشد، وزن و درصد کال‌زایی اندازه‌گیری و مقایسه شد. با در نظر گرفتن صفات فوق بیشترین اندازه کالوس (41/6 میلی‌متر) و بیشترین درصد کال‌زایی (93%) در غلظت [(mgl-15/0) Kin + (mgl-12) 2,4-D] و بیشترین وزن کالوس (1408/0 گرم) در غلظت [(mgl-11) NAA + (mgl-15/0) BA] بدست آمد. سپس به‌منظور بررسی کالوس‌ها در شرایط محیط مایع و ایجاد سوسپانسیون سلولی، ترکیب‌های هورمونی برگزیده [(2)2-4-D + (5/0) Kin] و [(2) NAA + (5/0) BA] در دو محیط MS و B5 با سه سطح آنتی‌اکسیدان (PVP، PVPP و PVP + PVPP) جمعاً 12 تیمار در 4 هفته متوالی ارزیابی شدند. نتایج تفاوت معنی‌داری را در سطح 5% بین عوامل مؤثر بر وزن خشک سلول نشان داد، در حالی‌که این عوامل بر روی وزن تر تأثیر معنی‌داری نداشتند. بیشترین وزن تر و خشک مربوط به محیط B5 با PVP (1/0) به میزان 6940/1 گرم بود. وزن تر و خشک سلول در طی هفته‌های متوالی روند افزایشی را نشان داد.
اکرم فرزانه؛ محمّدتقی عبادی؛ سیدحسین نعمتی؛ حسین آرویی
چکیده
به منظور بررسی واکنش جوانه‌زنی بذرهای دو رقم اصلاح شده گیاه دارویی گل گندم (Centaurea cyanus L.) و توده بومی ایران به تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1388 در محل آزمایشگاه‌های تحقیقاتی گروه علوم باغبانی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا گردید. عامل اول شامل یک توده‌ی ایرانی و دو رقم اصلاح شده گل گندم به ...
بیشتر
به منظور بررسی واکنش جوانه‌زنی بذرهای دو رقم اصلاح شده گیاه دارویی گل گندم (Centaurea cyanus L.) و توده بومی ایران به تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1388 در محل آزمایشگاه‌های تحقیقاتی گروه علوم باغبانی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا گردید. عامل اول شامل یک توده‌ی ایرانی و دو رقم اصلاح شده گل گندم به نام‌های Ball blue و Ball junge بود و عامل دوم شامل 7 سطح شوری (0، 50، 100، 150، 200، 250، 300 میلی‌مولار) حاصل از نمک کلرید سدیم خالص که شوری صفر (آب مقطر) به‌عنوان شاهد در نظر گرفته شد. مؤلفه‌های جوانه‌زنی شامل درصد و سرعت جوانه‌زنی، شاخص بنیه، طول ریشه‌چه و طول ساقه‌چه اندازه‌گیری شد. نتایج آنالیز واریانس نشان‌دهنده اثر معنی‌دار سطوح مختلف شوری بر تمام صفات مورد اندازه‌گیری بود ولی اثر نوع رقم تنها در مورد درصد و سرعت جوانه‌زنی و شاخص بنیه معنی‌دار گردید. همچنین اثر متقابل شوری و رقم بر تمام صفات اندازه‌گیری شده معنی‌دار بود. نتایج نشان داد که با افزایش تنش شوری هر یک از صفات اندازه‌گیری شده کاهش معنی‌داری یافتند. بیشترین درصد و سرعت جوانه‌زنی (به‌ترتیب 04/51% و 82/11 بذر در روز) مربوط به رقم Ball blue در تیمار شاهد و کمترین میزان (به‌ترتیب 32/9% و 5/0 بذر در روز) مربوط به توده بومی ایران و رقم Ball junge در تیمار 300 میلی‌مولار بود. طول ساقه‌چه نیز نسبت به طول ریشه‌چه کاهش بیشتری در مقابل شوری نشان داد. ارقام اصلاح‌شده گل گندم و توده بومی ایران به دلیل تفاوت‌های ژنتیکی نسبت به تنش شوری واکنش متفاوتی نشان دادند. به‌طور کلی به نظر می‌رسد رقم Ball blue در بین ارقام مورد مطالعه دارای بیشترین تحمل به شوری در مرحله جوانه‌زنی باشد.
