محصولات فرعی و روشهای بهره برداری آنها
وحیده عبداللهی؛ حسین ارزانی؛ محمدعلی زارع چاهوکی؛ سید حمید موحد محمدی؛ غلامرضا هادربادی؛ جواد معتمدی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1400.37.30.105.1.1575.1606بهرهبرداری از گیاهان دارویی بر مبنای اصول اکولوژیک، یکی از جنبههای استفادههای چندمنظوره از مراتع است. از اینرو، قابلیت مراتع کوهستانی درمیان در شرق کشور، برای بهرهبرداری از گیاهان دارویی، مورد ارزیابی قرار گرفت. برای این منظور، علاوهبر شاخصهای اکولوژیکی، شاخصهای ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1400.37.30.105.1.1575.1606بهرهبرداری از گیاهان دارویی بر مبنای اصول اکولوژیک، یکی از جنبههای استفادههای چندمنظوره از مراتع است. از اینرو، قابلیت مراتع کوهستانی درمیان در شرق کشور، برای بهرهبرداری از گیاهان دارویی، مورد ارزیابی قرار گرفت. برای این منظور، علاوهبر شاخصهای اکولوژیکی، شاخصهای اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی مرتبط با دانش بومی نیز مدنظر قرار گرفت. در این ارتباط، آماربرداری از پوشش گیاهی، در داخل 60 پلات دو مترمربعی که به فواصل 20 متر از یکدیگر در امتداد ترانسکتهای200 متری مستقر شده بودند، انجام شد و سهم گونههای دارویی در ترکیب گیاهی محاسبه گردید. محدودیتها و پتانسیلهای منطقه نیز برای بهرهبرداری از گیاهان دارویی، از دیدگاه بهرهبرداران و کارشناسان، با طراحی مجموعه سؤالات، در قالب طیف لیکرت ارزیابی شد. از تلفیق نقشهها در محیط GIS و بر مبنای رویکرد عامل محدودکننده فائو، نقشه نهایی شایستگی برای بهرهبرداری از گیاهان دارویی بر اساس درجات شایستگی خوب، متوسط، کم و غیرشایسته تهیه گردید. نتایج نشان داد که 50.11%(6367.83 هکتار) و 49.89% (6341.44 هکتار) از مراتع، بهترتیب دارای شایستگی متوسط و کم برای بهرهبرداری بودند. درصد پوشش تاجی، بیشترین سهم محدودکنندگی شایستگی تیپهای گیاهی را داشت که در این شرایط، جهت حفاظت خاک و بهبود وضعیت مرتع، برداشت گیاهان دارویی، کمتر توصیه میشود. خرید تضمینی گیاهان دارویی از بهرهبرداران و ارائه آموزشهای لازم به آنها در مورد جنبههای مختلف این حرفه، نیز منجر به افزایش قابلیت این نوع بهرهبرداری در مراتع خواهد شد. بر همین اساس، در طراحی دستورالعمل تعیین شایستگی مراتع برای بهرهبرداری از گیاهان دارویی، باید به آنها توجه بیشتری شود.