همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه صنعتی شاهرود

2 دانشجوی کارشناسی‌ارشد، گروه زراعت، دانشگاه زابل

چکیده

به‌منظور بررسی اثرات مقدار و زمان مصرف کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی کارلا (Momordica charantia L.)، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1390 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان سیستان و بلوچستان واقع در شهرستان زابل اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح کود نیتروژن به میزان 75 =N1، 150 =N2 و 225 =N3 کیلوگرم نیتروژن در هکتار از منبع اوره به‌عنوان عامل اصلی و سه زمان مصرف شامل: T1= 2/1 در مرحله 3 تا 4 برگی و 2/1 در مرحله قبل از گلدهی، T2= 2/1 در مرحله 3 تا 4 برگی و 2/1 در مرحله شروع میوه‌دهی و T3 = 3/1 در مرحله 3 تا 4 برگی، 3/1 در مرحله قبل از گلدهی و 3/1 باقیمانده در مرحله شروع میوه‌دهی به‌عنوان عامل فرعی لحاظ گردید. نتایج نشان داد که نیتروژن تأثیر معنی‌داری (p < 0.01) بر عملکرد محصول و میزان زیست‌توده تولیدی در گیاه کارلا دارد. با افزایش سطح نیتروژن از 75 تا 225 کیلوگرم نیتروژن در هکتار میزان عملکرد و مقدار زیست‌توده افزایش یافت. افزایش عملکرد محصول معادل 1/63% بود. طول بوته، تعداد شاخه‌های جانبی، تعداد میوه در بوته، تعداد دانه در میوه، طول و قطر میوه ازجمله اجزای عملکرد محصول بودند که نیتروژن تأثیر معنی‌دار و مثبتی بر آنها داشت و سبب افزایش آنها گردید. زمان استفاده از کود نیتروژن تنها بر عملکرد محصول، میزان زیست‌توده تولیدی، تعداد میوه در بوته و قطر میوه تأثیر معنی‌دار داشت. به‌طوری که بیشترین عملکرد محصول با تقسیط 2/1 نیتروژن در مرحله 3 تا 4 برگی و 2/1 بقیه در مرحله شروع میوه‌دهی حاصل گردید.

کلیدواژه‌ها

- آلیاری، ه.، شکاری، ف. و شکاری، ف.، 1379. دانه‌های روغنی: زراعت و فیزیولوژی. انتشارات عمیدی، تبریز، 182 صفحه.
- صادقی‌پور، ا.، 1375. بررسی تأثیر کاربرد سطوح مختلف ازت و تراکم بوته بر روی روند رشد و عملکرد کمّی و کیفی کلزا رقم تاور در شرایط آب و هوایی خوزستان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز.
- عاشوری، م. و محمدیان روشن، ن.، 1380. بررسی اثرات سطوح مختلف ازت بر عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم کلزا. هفتمین کنگره علوم خاک ایران، دانشگاه شهرکرد، 5-1 فروردین.
- نورزایی، ع.، 1388. کارلا: مؤثرترین گیاه در درمان دیابت. انتشارات نصوح، اصفهان، 120 صفحه.
- هاشم‌آبادی، د. و کاشی، ع.ک.، 1383. بررسی تاثیر سطوح مختلف کود نیتروژن و کود مرغی روی صفات کمّی و کیفی خیار پاییزه. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، 8(2): 32-25.
- Assubaie, N.F. and El-Garawany, M.M., 2004. Evaluation of some important chemical constituents of Momordica charantia cultivated in Hofuf, Saudi Arabia. Journal of Biological Sciences, 4(5): 628-630.
- Anderson, P. and Wilent, W.G., 1993. The effect of irrigation and nitrogen fertilization on yield and oil content on brassica napus L. Indian Journal of Science, 34(11): 117-122.
- Beech, D.F. and Norman M.J.T., 1968. The effect of wet-season land treatment and nitrogen fertilizer on safflower, linseed, and wheat in the Ord River Valley. Australian Journal of Experimental Agriculture and Animal Husbandry, 8(30): 66-71.
- Castillo, E.G., Buresh, R.J. and Ingram, K.T., 1992. Lowland rice yield as affected by timing of water deficit and nitrogen fertilization. Agronomy Journal, 84(2): 152-159.
- Garsid, A., 2004. Sowing time effects on the development, yield and oil of flaxseed in semi arid tropical. Australian Journal of Productive in Agriculture, 23: 607-612.
- Grant, C.A. and Bailey L.D., 1993. Fertility management in canola production. Canadian Journal of Plant Science, 73(3): 651-671.
- Green, A.G., 2002. Variation for oil quantity and quality in flaxseed. Australian Journal of Agricultural Research, 32(4): 599-607.
- Islam, M.R., Kundu, P.B. and Paul, N.K., 1988. Growth and yield of rape seed (Brassica compestris L.) as influenced by nitrogen, phosphorus and potassium. Crop Research (Hisar), 1(2): 194-204.
- Jain, P.M., 1990. Effect of split application of nitrogen on fennel. Indian Journal of Agronomy, 35:
111-121.
- Losak, T. and Richter, R., 2004. Split nitrogen doses and their efficiency in poppy (Papaver somniferum L.) nutrition. Plant, Soil and Environment, 50(11): 484-488.
- Mosseddeq, F. and Smith, D.M., 1994. Timing of nitrogen application to enhance spring wheat yield in Mediterranean climate. Agronomy Journal, 86(2): 221-226.
- Norozpoor, G. and Rezvani Moghaddam, P., 2006. Effect of different irrigation intervals and plant density on yield and yield components of black Cumin (Nigella sativa). Journal of Iranian Field Crop Research, 3(2): 305-315.
- Parsertasak, A. and Fukai, S., 1997. Nitrogen availability and water stress interaction on rice growth and yield. Field Crops Research, 52(3):
249-260.
- Pavlikova, D., Balik, J., Vanek, V. and Vostal, J., 1994. Influence of different forms of N fertilizers on N uptake by poppy (Papaversomniferum L.). Proceedings of 3rd Congress European Society of Agronomy, Padova University, Italy, 18-22 September: 204-205.
- Rao, E.V.S.P., Satyanarayana, R. and Sankara-Reddy, G.H., 1997. Studies on effect of time of nitrogen application on growth and yield of direct-Seeded Sona (IET 1991) rice under conditions. Andhra Agricultural Journal, 27:181-186.
- Reyes, M.E.C., Gildemacher, B.H. and Jansen, G.J., 1994. Momordica L.: 206-210. In: Siemonsma, J.S. and Piluek, K., (Eds.). Plant Resources of South-East Asia: Vegetables. Wageningen, the Netherlands: Pudoc Scientific Publishers, 412p.
- Salas, M.L., Hickman, M.V., Huber, D.M. and Schreiber, M.M. 1997. Influence of nitrate and ammonium nutrition on the growth of giant foxtail (Setaria faberi). WeedScience, 45: 664-669.
- Walker, A.J., 2001. The effects of soil fertilizer, nitrogen and moisture on yield, oil and protein of flax seed. Field Crop Research, 932: 101-114.