همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس تهران

2 دانشیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس تهران

چکیده

امروزه تولید گیاهان هاپلوئید با استفاده از روشهای بیوتکنولوژی، به‌عنوان روشی سریع و کارآمد برای تولید لاین‌های خالص مورد توجه است. در این میان، آندروژنز به‌دلیل بالا بودن تعداد زیاد میکروسپورها در یک بساک، مؤثرترین روش به حساب می‌آید. در تحقیق حاضر اثر ترکیب محیط کشت بر کشت بساک در دو اکوتیپ گل‌محمدی (Rosa damascena Mill.) (کاشان و آذران) و یک اکوتیپ رز مینیاتوری (ساناز) مورد مطالعه قرار گرفت. در اکوتیپ کاشان اثر متقابل محیط کشت H1 در مرحله تک‌هسته‌ای میانی بالاترین میزان کالوس‌زایی را داشت. همچنین آزمایش بررسی اثر نسبت نیترات آمونیوم به نیترات پتاسیم نشان داد که تیمارهای حذف نیترات آمونیوم و دو برابر کردن نیترات پتاسیم، کالوس‏زایی بالاتری داشتند. به‌علاوه، دو نمک کلرید کلسیم و نیترات کلسیم در رز مینیاتوری ساناز از کالوس‌زایی بالاتری برخوردار بودند. اسیدهای آمینه نقش مؤثری بر صفت درصد کالوس‏زایی بساک داشتند و گلایسین، گلوتامین و کازئین هیدرولیزات از سایر اسیدهای آمینه بهتر بودند. همچنین ساکارز نسبت به سوربیتول، قند مناسبتری جهت کالوس‌زایی بساک بود و با جایگزینی ساکارز توسط سوربیتول میزان کالوس‌زایی کاهش یافت. نتایج شمارش کروموزومی و فلوسایتومتری نشان داد که سلول‏های کالوس‌های حاصل، تتراپلوئید (28 کروموزوم) بودند.

کلیدواژه‌ها

- راه‌پیما، س.، 1385. بررسی کشت بساک در رز (رز هیبرید و رز مینیاتوری). پایان‌نامه کارشناسی ارشد اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس تهران.
- ملکی‌چره، ج.، 1388. بررسی کشت بساک برخی از ارقام توت‌فرنگی (Fragaria × ananassa). پایان‌نامه کارشناسی ارشد اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس تهران.
- Arnozis, P.A., Nelemans, J.A. and Fidenegg, G.R., 1988. Phosphoenolpyrovate Carboxylase activity in plants grown with either NO3- or NH4+ as inorganic nitrogen source. Journal of Plant Physiology, 132: 23-27.
- Ashok Kumar, H.G. and Murthy, H.N., 2003. Effect of sugars and amino acids on androgenesis of Cucumis sativus. Plant Cell, Tissue and Organ Culture, 78(3): 201-208.
- Bhojwani, S.S. and Razdan, M.K., 1996. Plant Tissue Culture: Theory and Practice. Elsevier, Amsterdam, The Netherland, 766p.
- Gresshoff, P.M. and Doy, C.H., 1972. Development and differentiation of haploid Lycopersicon esculentum (tomato). Planta, 107(2): 161-170.
- Hedden, P. and Thomas, S.G., 2006. Plant Hormone Signaling (Annual Plant Reviews, Volume 24). Blackwell Publishing Ltd, 372p.
- Jain, S.M., Sopory, S.K. and Veilleux, R.E., 1996. In vitro Haploid Production in Higher Plant (Volume1: Fundamental Aspects and Methods). Springer, The Netherland, 356p.
- Mahalakshmi, A., Singla, B., Khurana, J.P. and Khurana, P., 2007. Role of calcium-calmodulin in auxin-induced somatic embryogenesis in leaf base cultures of wheat (Triticum aestivum var. HD 2329). Plant Cell, Tissue Organ Culture, 88(2): 167-174.
- Meynet, J., Botton, E., Eychene, J. and Aime, F., 1996. Optimization of a method for the haploidization of cultivated roses. Acta Horticulture, 424: 399-401.
- Mott, R.L., Cordts, J.M. and Larson, A.M., 1985. Nitrogen and growth regulator effects on shoot and root growth of soybean in vitro. Tissue Culture in Forestry and Agriculture, 32: 336-337
- Murashige, T. and Skoog, F., 1962. A revised medium for rapid growth and bio assays with tobacco tissue cultures. Physiologia plantarum, 15(3): 473-497.
- Nitsch, J.P. and Nitsch, C., 1969. Haploid plants from pollen grains. Science, 163(3862): 85-87.
- Olsen, F.L., 1987. Induction of microspore embryogenesis in cultured anthers of Hordeum vulgare. The effects of ammonium nitrate, glutamine and asparagine as nitrogen sources. Carlsberg Research Communications, 52(6): 393-404.
- Owen, H,R. and Miller, A.R., 1996. Haploid plant regeneration from anther cultures of three north American cultivars of strawberry (Fragaris x ananassa Duch.). Plant Cell Reports, 15(12): 905-909.
- Quyang, J.W., 1986. Induction of pollen plants in Triticum aestivum: 26-41. In: Hu, H. and Yang, H.Y., (Eds.). Haploid in Higher Plant in vitro. Springer, Beijing, 211p.
- Roberts, A.V., Lloyd, D. and Short, K.C., 1990. In vitro procedures for the induction of tetraploidy in a diploid rose. Euphytica, 49: 33-38.
- Rout, G.R., Samantaray, S., Mottley, J. and Das, P., 1999. Biotechnology of the rose: a review of recent progress. Scientia Horticulturae, 81(3): 201-228.
- Sopory, S.K. and Munshi, M., 1996. Anther culture: 145-176. In: Jain, S.M., Sopory, S.K. and Veilleux, R., (Eds.). In vitro Haploid Production in Higher Plants (Volume 1), Kluwer Academic Publishers, 356p.
- Tabaeezadeh, Z. and Khosh-Khui, M., 1981. Anther culture of Rosa. Scientia Horticuiturae, 15: 61-66.
- Zhang, Y.X. and Lespinasse, Y., 1992. Haploidy: 55-75. In: Hammerschlag, F.A. and Litz, R.E., (Eds.). Biotechnology of Perennial Fruit Crops. The Netherland, 550p.