نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری، اکولوژی گیاهان زراعی، دانشگاه تبریز
2 استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر
3 کارشناس، پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی، تهران
چکیده
با توجه به اهمیت دارویی گیاه بادرنجبویه Melissa officinalis L.)) و فراوانی منابع آب و خاک شور در کشور، این تحقیق با هدف بررسی تأثیر اسموپرایمینگ بر جوانه‌زنی این گیاه تحت تنش شوری طی دو آزمایش جداگانه اجرا گردید. آزمایش اول با هدف تعیین مناسبترین شرایط پرایمینگ بذر گیاه بادرنجبویه در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل ترکیب تیماری پتانسیل اسمزی محلول پرایمینگ در چهار سطح (4-، 8-، 12- و 16- بار)، مدت زمان پرایمینگ در سه سطح (3، 5 و 7 روز) و درجه حرارت پرایمینگ در دو سطح (25 و 30/20 درجه سانتی‌گراد) و بذرهای شاهد (پرایم نشده) بود. نتایج نشان داد که بین تیمارهای اسموپرایمینگ از لحاظ درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی و طول ریشه‌چه اختلاف معنی‌داری وجود داشت. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که تیمار پتانسیل اسمزی 16- بار در مدت زمان پنج روز و دمای 25 درجه سانتی‌گراد نسبت به سایر تیمارها و شاهد سبب افزایش معنی‌داری در درصد و سرعت جوانه‌زنی بذر بادرنجبویه شد. آزمایش دوم با هدف بررسی تأثیر اسموپرایمینگ بر جوانه‌زنی بذر گیاه بادرنجبویه تحت تنش شوری به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. فاکتورهای مورد بررسی شامل تیمار بذری با دو سطح (بذر پرایم نشده و بذر پرایم شده) و تیمار شوری با چهار سطح (شاهد، 4، 8 و 12 دسی‌زیمنس بر متر) بود که براساس نتایجی که در مرحله اول آزمایش به‌عنوان بهترین شرایط پرایمینگ بدست آمد اقدام به تهیه بذرهای پرایم شده گردید. نتایج نشان داد که در همه سطوح شوری، بذرهای پرایم شده به‌طور معنی‌داری درصد و سرعت جوانه‌زنی و طول ریشه‌چه بالاتری نسبت به بذرهای پرایم نشده دارند. نتایج نشان داد که اثر متقابل شوری و تیمارهای بذری نیز از لحاظ درصد و سرعت جوانه‌زنی و طول ریشه‌چه معنی‌دار بود.
کلیدواژه‌ها
)