اثر تراکم بوته بر عملکرد کمّی ‌و کیفی آویشن کرک‌آلود (Thymus pubescens Boiss. & Kotschy ex Celak.) در شرایط دیم سه استان‌ کشور

لباسچی, محمدحسین; شریفی عاشورآبادی, ابراهیم; مکی‌زاده تفتی, مریم; طالب‌پور, امیرحسین; حسنی, جمال; کریم‌زاده اصل, خلیل; اسدی صنم, سمانه

doi:10.22092/ijmapr.2019.114481.2070

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشیار، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

² استادیار، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

³ کارشناس ارشد، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان‌‌ آذربایجان‌شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران

⁴ کارشناس ارشد، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان‌‌ کردستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سنندج، ایران

https://doi.org/10.22092/ijmapr.2019.114481.2070

چکیده

شناسه دیجیتال (DOR):
98.1000/1735-0905.1398.35.527.95.3.1575.1585

به‌منظور بررسی اثر تراکم بوته بر عملکرد کمّی‌ و کیفی آویشن کرک‌آلود (Thymus pubescens Boiss. & Kotschy ex Celak.) در شرایط دیم آزمایش مزرعه‌ای در قالب طرح بلوک‌ کامل تصادفی در سه تکرار در سه منطقه دیم کشور و طی دو سال اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل تراکم (فواصل روی ردیف 25، 35 و 50 سانتی‌متر، به‌ترتیب برابر 8، 6 و 4 بوته در مترمربع)، زمان (سال اول و دوم پس از کشت) و مکان (آذربایجان‌شرقی، کردستان و تهران (دماوند)) بود. صفات اندازه‌گیری شده شامل ارتفاع، قطر تاج پوشش، عملکرد ماده خشک اندام هوایی، بازده اسانس و عملکرد اسانس در مرحله گلدهی کامل بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد اثر تراکم، مکان و زمان و اثر متقابل آنها بر کلیه صفات معنی‌دار بود. نتایج نشان دادند که بیشترین عملکرد ماده ‌خشک (1147 کیلوگرم در هکتار) در سال‌های اول و دوم در تهران در تراکم 8 بوته در متر‌‌مربع بدست آمد. کردستان با 2.25% و آذر‌بایجان‌شرقی با 0.43% به‌ترتیب بالاترین و پایین‌ترین درصد اسانس را داشتند. در بررسی اثر متقابل تراکم در مکان بر تغییرات عملکرد اسانس بیشترین عملکرد اسانس در کردستان و دماوند و در تراکم 8 بوته در متر‌‌مربع به‌ترتیب به میزان 21.73 و 17.88 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. آویشن کرک‌آلود در تراکم‌های بالا تولید بیشتر ماده خشک و عملکرد اسانس را نشان داد که این موضوع نشان‌دهنده استقرار و سازگاری آویشن کرک‌آلود در مناطق مختلف دیم کشور به‌ویژه منطقه دیم‌خیز دماوند و کردستان است.

کلیدواژه‌ها

مراجع

- Abousaber, M., Hadjakhoondi, A. and Shafiee, A., 2002. Composition of the essential oil of Thymus pubescens Boiss. et Kotschy ex Celakand Thymus fedtschenkoi Ronniger from Iran. Journal of Essential Oil Research, 14(3): 154-155.

- Babakhan Lou, P., Bahreyni Nezhad, B., Baqer Zadeh, K. Asgar Zadeh, M. and Shanbeh Dast Jerdi, F., 2006. Study on effects of plant density and harvesting time on vegetative yield and essential oil amount of Thymus daenensis. Agricultural Scientific Information and Documentation Centre, Agricultural Research and Education Organization, Iran, ASIDC.

- Dambrauskienė, E., 2010. Influence of various factors on the amount of essential oils in fresh raw matter of medicinal thyme. Sodininkystė Ir Daržininkystė. Scientific Articles, 29(2): 55-60.

- Ghaffari, A., 2008. Dry farming principles rather than working in pace with the traditional. Monthly Message Agriculture, 75: 29.

- Guerrero-Lagunes, L.A., Ruiz-Posadas, L.M., Rodríguez-Mendoza, M.N., Soto-Hernández, M. and Castillo-Morales, A., 2011. Efecto del cultivo hidropónico de tomillo (Thymus vulgaris L.) en la calidad y rendimiento del aceite esencial. Revista Chapingo Serie Horticultura, 17(2): 141-149.

- Jamzad, Z., 2009. Savory Thymus and Satureja species of Iran. Publication of Research Institute of Forests and Rangelands, 171p.

- Khazaie, H.R., Nadjafi, F. and Bannayan, M., 2008. Effect of irrigation frequency and planting density on herbage biomass and oil production of thyme (Thymus vulgaris) and hyssop (Hyssopus officinalis). Industrial Crops and Products, 27:
315-321.

- Kizil, S. and Tonçer, O., 2005. Effect of different planting densities on yield and yield components of wild thyme (Thymbra spicata var. spicata). Acta Agronomica Hungarica, 53(4): 417-422.

- Lebaschi, M.H., 2008. Dryfaming of Medicinal Plants. Publication of Puneh, 96p.

- Naghdi Badi, H., Yazdani, D., Mohammadi, S. and Nazari, F., 2004. Effect of spacing and harvest time on herbage yield and quality/quantity of oil in thyme (Thymus vulgaris L.). Industrial Crop and Products, 19: 231-236.

- Sefidkon, F., Asgari, F. and Mirza, M., 2003. Comparison of habitat quality and quantity of essential oil of Thymus pubescens in Tehran province. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 19(2): 125-136.

- Yousefi, K., Sharifi-ashorabadi, E., Amanzadeh, B. and Moradi, A., 2010. Investigation on Thymus species due to study their adaptation and yield in dry land of Iran. Final Report of Projct, Research Institute of Forest and Rangland.

تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران

اثر تراکم بوته بر عملکرد کمّی ‌و کیفی آویشن کرک‌آلود (Thymus pubescens Boiss. & Kotschy ex Celak.) در شرایط دیم سه استان‌ کشور

مراجع

مراجع

دوره 35، شماره 3 - شماره پیاپی 95
مرداد و شهریور 1398
صفحه 527-537

اثر تراکم بوته بر عملکرد کمّی ‌و کیفی آویشن کرک‌آلود (Thymus pubescens Boiss. & Kotschy ex Celak.) در شرایط دیم سه استان‌ کشور

مراجع

مراجع

دوره 35، شماره 3 - شماره پیاپی 95مرداد و شهریور 1398صفحه 527-537

دوره 35، شماره 3 - شماره پیاپی 95
مرداد و شهریور 1398
صفحه 527-537