همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

شناسه دیجیتال (DOR):
98.1000/1735-0905.1398.35.309.94.2.1575.1610

به‌دلیل بحران آب آبیاری و لزوم مدیریت منابع آب و نیز نقش مثبت عناصری مانند روی در کاهش اثرهای منفی تنش خشکی، آزمایشی مزرعه‌ای به‌صورت کرت‌های خرد شده بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1395 در مزرعه تحقیقاتی تعاونی یاشیل باخار اردبیل اجرا شد. در این پژوهش، عملکرد و اجزای آن و تولید اسانس گشنیز (Coriandrum sativum L.) در واکنش به محلول‌پاشی سولفات روی در شرایط تنش خشکی مورد بررسی قرار گرفت. فاکتورهای آزمایش شامل چهار سطح آبیاری (آبیاری بعد از 70، 100، 130 و 160 میلی‌متر تبخیر از تشتک کلاس A) و سه سطح محلول‌پاشی سولفات روی (شاهد (محلول‌پاشی با آب) و محلول‌پاشی با غلظت‌های سه (1Zn) و شش (2Zn) در هزار) بودند. تیمارهای آبیاری و محلول‌پاشی به‌ترتیب در کرت‌های اصلی و فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تنش خشکی موجب اُفت تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در چتر، تعداد دانه در بوته، عملکرد بیولوژیکی و دانه گردید. محلول‌پاشی با سولفات روی در سطح Zn2 موجب افزایش معنی‌دار تعداد چتر در بوته (10.7)، عملکرد بیولوژیکی (21.1%) و محصول دانه (21.2%) شد. درصد اسانس دانه گشنیز تحت تنش خشکی 2/49% افزایش یافت، ولی عملکرد اسانس (1.02 کیلوگرم در هکتار) در نتیجه تنش خشکی کاهش پیدا کرد. عملکرد اسانس با کاربرد روی با غلظت شش در هزار 27.4% افزایش معنی‌داری یافت. تفاوت معنی‌داری از لحاظ آماری بین سطوح محلول‌پاشی سه و شش در هزار روی وجود نداشت. بنابراین، محلول‌پاشی روی با غلظت سه در هزار در مناطق با شرایط آب و هوایی و خاک مشابه محل اجرای طرح برای بهبود تولید محصول و اسانس گشنیز توصیه می‌گردد. 

کلیدواژه‌ها

- Akhtar, N., Abdul-Matin-Sarker, M., Akhtar, H. and Katrun-Nada, M., 2009. Effect of planting time and micronutrient as zinc chloride on the growth, yield and oil content of Mentha piperita. Bangladesh Journal of Scientific and Industrial Research, 44: 125-130.
- Awan, I.U., Khan, A., Zareef, M. and Khan, E.A., 2009. Weed management in sunflower with allelopatic water extract and reduced doses of herbicide. Journal of Weed Science Research, 15(1): 19-30.
- Bagci, S.A., Ekiz, H., Yilmaz, A. and Cakmak, I., 2007. Effects of zinc deficiency and drought on grain yield of field-grown wheat cultivars in Central Anatolia. Journal of Agronomy and Crop Science, 193: 198-206.
- Belien, C., Thomine, S. and Schroeder, J.I., 2010. Water balance and the regulation of stomatal movements: 283-305. In: Pareek, A., Sopory, S.K., Bohnert H.J. and Govindjee, P., (Eds.). Abiotic Stress Adaptation in Plants. Springer, Dordrecht, Netherlands, 526p.
- Bettaieb, I., Zakhama, N., Aidi-Wannes, W., Kchouk, M.E. and Marzouk, B., 2009. Water deficit effects on Salvia officinalis fatty acids and essential oils composition. Scientia Horticulturae, 120: 271-275.
- Fang, Y., Wang, L., Xin, Z., Zhao, L., An, X. and Hu, Q., 2008. Effect of foliar application of zinc, selenium, and iron fertilizers on nutrients concentration and yield of rice grain in China. Journal of Agriculture and Food Chemistry, 56: 2079-2084.
- Hafeez, B., Khanif, Y.M. and Saleem, M., 2013. Role of zinc in plant nutrition - a review. American Journal of Experimental Agriculture, 3: 374-391.
- Heidari, N., Pouryousef, M., Tavakkoli, A. and Saba, J., 2012. Effect of drought stress and harvesting date on yield and essential oil production of anise (Pimpinella anisum L.). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 28(1): 121-130.
- Karami, S., 2011. Effect of foliar application of zinc on quantitative and qualitative yield of soybean under water stress. M.Sc dissertation, Faculty of Agriculture, Tarbiat Modares University.
- Karami, S., Modarres-Sanavy, M., Ghanehpour, S. and Keshavarz, H., 2016. Effect of foliar zinc application on yield and, physiological traits and seed vigor of two soybean cultivars under water deficit. Notulae Scientia Biologicae, 8(2): 181-191.
- Koocheki, A., Tabrizi, L. and Nassiri-Mahallati, M., 2007. The effect of irrigation intervals and manure on quantitative and qualitative characteristics of Plantago ovata and Plantago psyllium. Asian Journal of Plant Science, 6: 1229-1234.
- Lambers, H., Chapin, F.S. and Pons, T.L., 2008. Plant Physiological Ecology. Springer, New York, 605p.
- Laribi, B., Bettaieb, I., Kouki, K., Sahli, A., Mougou, A. and Mazrouk, B., 2009. Water deficit effects on caraway (Carum carvi L.) growth, essential oil and fatty acid composition. Industrial Crops and Products, 30: 372-379.
- Lisar, S.Y.S., Motafakkerazad, R., Hossain, M.M. and Rahman, I.M.M., 2012. Water Stress in Plants: causes, effects and responses: 1-14. In: Rahman, I.M.M., (Ed.). Water Stress. InTech Publications, 312p.
- Malakouti, M.J., 2008. The effect of micronutrients in ensuring efficient use of macronutrients. Turkish Journal of Agricultural and Forestry, 32: 215-220.
- Movahhedy-Dehnavy, M., Modarres-Sanavy, S.A.M. and Mokhtassi-Bidgoli, A., 2009. Foliar application of zinc and manganese improves seed yield and quality of safflower (Carthamus tinctorius L.) grown under water deficit stress. Industrial Crop and Products, 30: 82-92.
- Nourzad, S., Ahmadian, A., Moghaddam, M. and Daneshfar, E., 2014. Effect of drought stress on yield, yield components and essential oil in coriander (Coriandrum sativum L.) treated with organic and inorganic fertilizers. Journal of Crops Improvement, 2: 289-302.
- Olle, M. and Bender, I., 2010. The content of oils in umbelliferous crops and its formation. Agronomy Research, 8: 687-696.
- Omidbaigi, R., 2000. Production and Processing of Medicinal Plant (Vol. 3). Astan Quds Razavi Press, 397p.
- Rezapor, A.R., Heidari, M.R., Galavi, M. and Ramrod, M., 2011. Effect of water stress and different amounts of sulfur fertilizer on grain yield, yield components and osmtic adjustment in Nigella sativa. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 3(53): 384-396.
- Rontein, D., Basset, G. and Hanson, A.D., 2002. Metabolic engineering of osmoprotectant accumulation in plants. Metabolic Engineering, 4: 49-56.
- Said-Al-Ahl, H.A.H. and Omer, E.A., 2009. Effect of spraying with zinc and / or iron on growth and chemical composition of coriander (Coriandrum sativum L.) harvested at three stages of development. Journal of Medicinal Food Plants, 1: 30-46.
- Salaton, N.A., Norman, R.G. and Wilson, C.E., 2005. Effect of zinc source and application time on zinc uptake and grain yield of flood-irrigation rice. Agronomy Journal, 97: 272-278.
- Sharififar, F., Moshafi, M.H. and Mansouri, S.H., 2007. In vitro evaluation of antibacterial and antioxidant of the essential oil and methanol extract of endemic Zataria multiflora Boiss. Food Control, 18: 800-805.
- Singh, G., Sarvanan, S., Rajwat, K.S., Rathore, J.S. and Singh, G., 2017. Effect of different micronutrient on plant growth, yield and flower bud quality of broccoli (Brassica oleracea). Current Agriculture Research Journal, 5: 108-115.
- Tavallali, V., Rahemi, M., Maftoun, M., Panahi, B., Karimi, S., Ramezanian, A. and Vaezpour, M., 2009. Zinc influence and salt stress on photosynthesis, water relations, and carbonic anhydrase activity in pistachio. Scientia Horticulturae, 123: 272-279.
- Thalooth, A.T., Tawfik, M.M. and Mohamed, H.M., 2006. A comparative study on the effect of foliar application of zinc, potassium and magnesium on growth, yield and some chemical constituents of mungbean plants grown under water stress conditions. World Journal of Agricultural Sciences, 2: 37-46.
- Wang, X., Cai, X., Xu, C., Wang, Q. and Dai, S., 2016. Drought-responsive mechanisms in plant leaves revealed by proteomics. International Journal of Molecular Sciences, 17: 1-30.
- Yeganehpoor, F., Zehtab-Salmasi, S., Shafagh-Kolvanagh, J., Ghassemi-Golezani, K. and Dastborhan, S., 2017. Effect of some morphological traits and oil content of coriander seeds in response to bio-fertilizer and salicylic acid under water stress. Journal of Biodiversity and Environmental Sciences, 10(1): 140-149.