همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

2 استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

3 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

4 دانشیار دانشکده علوم، دانشگاه تبریز

چکیده

Hyoscyamus pusillus گیاهی تولید کننده آلکالوئیدهای تروپان از خانواده سیب زمینی است. برای بررسی میزان آلکالوئیدهای تروپان، گیاهان در مراحل مختلف رشد  رویشی، گلدهی و میوه دهی از دو منطقه در آذربایجان جمع‌آوری و پس از استخراج آلکالوئیدهای بخشهای مختلف آنها به طور جداگانه، میزان آلکالوئیدهای هیوسیامین و اسکوپولامین با دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا(HPLC) مورد سنجش قرار گرفت. همچنین در هر دو منطقه تاثیر عوامل محیطی روی میزان آلکالوئیدهای تروپان بررسی شد. نتایج بدست آمده نشان دادند که میزان آلکالوئیدهای هیوسیامین و اسکوپولامین در مراحل مختلف رشد و در بخش‌های مختلف گیاه تفاوت دارند. بیشترین میزان آلکالوئید هیوسیامین در هر دو منطقه در برگهای این گیاه درمرحله گلدهی و کمترین میزان در ساقه آن در مرحله رویشی دیده شد. آلکالوئید غالب در بخشهای گوناگون این گیاه در مراحل مختلف رشد، به استثنای بذرها، هیوسیامین است. به علاوه، نتایج حاصل از اندازه گیری میزان آلکالوئیدها نشان داد که میزان این دو آلکالوئید در گیاهان منطقه مرند در همه مراحل رشد بالاتر از میزان آنها درگیاهان منطقه تبریز بود. نتایج حاصل از بررسی تاثیر عوامل محیطی روی میزان آلکالوئیدها نشان داد که برخی عوامل محیطی روی میزان تولید آلکالوئیدهای تروپان در این گیاه تاثیر می‌گذارند. برای مثال، با افزایش ارتفاع منطقه و میزان نیتروژن و فسفر خاک میزان آلکالوئیدها افزایش می‌یابند. در حالی که، برعکس، کاهش پتاسیم خاک باعث افزایش میزان آلکالوئیدهای تروپان می‌شود.

کلیدواژه‌ها

- امید بیگی، ر.، 1376. رهیافت‌های تولید و فراوری گیاهان دارویی. جلد دوم. انتشارات طراحان نشر، تهران، 283 صفحه.
- خاتم ساز، م.، 1377 . فلور ایران، شماره 24، تیره سیب زمینی. انتشارات موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع، تهران، 112صفحه.
- زرگری، ع.، 1368. گیاهان دارویی. جلد سوم. انتشارات دانشگاه تهران، تهران، 926صفحه.
- صمصام شریعت، س. ه.، 1371. عصاره گیری و استخراج مواد موثره گیاهان دارویی و روش‌های شناسایی و ارزش یابی آنها. انتشارات مانی، اصفهان، 422صفحه.
 - Ahmed , Z. F. and Fahmy, I. R., 1994. The effect of environment  on the growth and  alkaloidal  content of Hyoscyamus muticus L., Journal of the American  Pharmaceutical  Association, 484-487.
 - Bashir Khan, M. and Harborne, J.B., 1991. Potassium deficiency increases tropane alkaloid synthesis in Atropa acuminata via argenine and ornithine decarboxylase levels, Phytochemistry, 30 (11): 3559-3563.
 - Bernath, J., 1986. Production ecology of secondary plants products. In: herb, spice and medicinal  plants. Oryx  press, Arizona, Vol. 1.562 p.
 - Chevallier, A. and Kindersley, D., 1996. The Encyclopedia of Medicinal Plants, 345 p.
 - Cordell, G. A., 1981. Introduction to alkaloids, John Willey and sons, New york , 567 p.
 - Doerk-Schmitz, K., Witte, L. and Alfermann, W., 1993. Tropane alkaloid patterns in plants and  hairy roots of Hyoscyamus  albus. Phytochemistry, 33 (4): 107-110.
 - Demeyer, K. and Dejaegere, R., 1992. Effect of the nitrogen form used in the growth medium (NO-3, NH+4) on alkaloid production in Datura stramonium L., Plant and Soil, 147: 79 – 86.
 - El Sheikh, M.O.A., El Hassan, G. M., Tayeb Abdel Hafeez, A.R., Abdalla, A.A. and Antoun, M.D., 1982. Studies on Sudanese medicinal plants III: indigenous Hyoscyamus muticus as commercial source hyoscyamine, Plant Medica, 45: 116-119.
 - Franz, C., 1983. Nutrient and water management for medicinal and aromatic plants. Acta  Horticulture, 132: 203-215.
- Hashimoto, T., Hagashi, A., Amono, Y., Kohono, J., Jwanari, H., Usada, S. and  Yamada, Y., 1991. Hyoscyamine- 6hydroxylase, an enzyme involved in tropane alkaloid biosynthesis is localized at pericycle of root, The Journal of Biological Chemistry, 266(7): 4648-4653.
 - Kitamura, Y., Sato, M. and Miura, H., 1992. Differences of atropine esterase activity between intact roots and cultured roots of various tropane-alkaloid  producing plants. Phytochemistry, 31(4):1191-1194.
 - Klan, Z.F., 1931. Influence  of  period  of  vegetation and development of plant on the alkaloidal content  of Hyoscyamus niger L. American Pharmaceutical  Association, XX (11): 1163- 1174.
 - Kutchan, T.M., 1995. Alkaloid biosynthesis- The basis for metabolic engineering of medicinal plants.  The Plant Cell, 7: 1059-1070.
 - Maldoni, B., 1991. Alkaloids: isolation and purification. Journal of Chemical Education, 68(8): 700-703.
 - Oksman-Caldenty, K.M., Vrurela, H., Straub, A. and Hiltunen, R., 1987. Variation in the tropane alkaloid content of Hyoscyamus muticus  plant  and cell culture clones. Planta  Medica, 53(4): 349-354.
 - Parr, A.J., Payne, J., Eagles, J., Chapman, B.T., Robins, R.J. and Rhodes, M.J.C., 1990. Variation in tropane alkaloid accumulation within the Solanaceae and strategies for its exploitation. Phytochemistry, 29(8): 2545-2550.
- Sikuli, N.N. and Demeyer, K., 1997. Influence of the ion- composition of the medium on alkaloid production by "hairy roots" of Datura stramonium. Plant Cell, Tissue and Organ Culture, 47: 261-267.
 - Supria, K.B., 1998. Handbook of medicinal plants. Poiter publishers, India, 607 p.
 - Woo, S.H., Park, T.M. and Yang, T. W., 1997. Induction of branch roots by cutting method in Hyoscyamus niger root culture. Plant Cell, Tissue and Organ Culture, 48: 131-134.