همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

چکیده

گیاهان برای دستیابی به رشد و عملکرد مناسب در شرایط تنش رطوبتی (دیم تا نیمه‌آبی) نیاز به تراکم کشت مطلوب دارند. به‌منظور بررسی تأثیر رژیم آبیاری و تراکم بوته بر خصوصیات رشد، عملکرد و درصد روغن گیاه دارویی گشنیز (Coriandrum sativum L.) آزمایشی در سال زراعی 92-1391 در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه اجرا شد. آزمایش به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار طراحی شد. کرت‌های اصلی شامل زمان آبیاری (بدون آبیاری (دیم)، آبیاری در مرحله ساقه رفتن، آبیاری در مراحل ساقه رفتن + گلدهی و آبیاری در مراحل ساقه رفتن + گلدهی + پرشدن دانه) و کرت‌های فرعی شامل تراکم بوته (10، 30، 50 و 70 بوته در مترمربع) بودند. نتایج این مطالعه نشان داد که اثر زمان آبیاری و تراکم بر عملکرد زیست توده، عملکرد دانه، تعداد دانه در چتر و وزن هزاردانه معنی‌دار شد. بیشترین عملکرد زیست‌توده (در دو بار آبیاری در مراحل ساقه رفتن + گلدهی و تراکم 50 بوته در مترمربع) و عملکرد دانه (در سه بار آبیاری در مراحل ساقه رفتن + گلدهی + پرشدن دانه با تراکم 30 بوته در مترمربع) به‌ترتیب با 9/542 و 2/246 گرم در مترمربع بدست آمد. بیشترین تأثیر زمان آبیاری بر تعداد دانه در چتر (45% افزایش نسبت به شرایط دیم) و بیشترین تأثیر تراکم بوته بر تعداد چتر در بوته (7/44% کاهش 10 بوته نسبت به 70 بوته در مترمربع) بدست آمد. در این آزمایش درصد روغن تحت تأثیر تیمارها قرار نگرفت. به‌طور کلی، این مطالعه نشان داد که گیاه گشنیز در شرایط دیم دارای عملکرد مناسبی بوده و با افزایش هر دور آبیاری حدود 16% بر عملکرد دانه اضافه شده است.

کلیدواژه‌ها

- Akbarinia, A., Daneshian, J. and Mohmmadbiegi, F., 2006. Effect of nitrogen fertilizer and plant density on seed yield, essential oil and oil content of Coriandrum sativum L. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 22(4): 410-419.
- Aliabadi Farahani, H., Lebaschi, M.H., Shiranirad, A.H., Valadabadi, S.A.R., Hamidi, A. and Alizadeh Sahzabi, A., 2007. The effects of Glomus hoi fungi, different levels of phosphorus and drought stress on some physiological characteristics of coriander (Coriandrum sativum L.). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 23(3): 405-415.
- Alizadeh, A., 1997. Water, Soil and Plant Relationship. Tehran University Press, 472p.
- Amiri Dehahmadi, S.R., Rezvanimoghadam, P. and Ehyaee, H., 2012. Effect of drought stress on some physiological characteristics and yield of Dill (Anethum graveolens), Coriander (Coriandrum sativum L.) and Fennel (Foeniculum vulgare) under greenhouse condition. Iranian Journal of Field Crops Research, 10(1): 116-124.
- Arganosa, G.C., Sosulski, F.W. and Slikard, A.E., 1998. Seed yields and essential oil of northern-grown Coriander (Coriandrum sativum L.). Journal of Herbs, Spices and Medicinal Plants, 6(2): 23-32.
- Association of Official Analytical Chemists (AOAC), 1990. Official methods of analysis. 15th edition by Kenneth Helrich, Volatile Oil, 1001p.
- Ayanoglu, F., Mert, A., Aslan, N. and Gurbuz, B., 2002. Seed yields, yield components and essential oil of selected Coriander (Coriandrum sativum L.) lines. Journal of Herbs, Spices and Medicinal Plants, 9(2-3): 71-76.
- Bhunia, S., Ratnoo, S. and Kumawat, S., 2011. Effect of irrigation and nitrogen on water use, moisture extraction pattern, nitrogen uptake and yield of coriander (Coriandrum sativum L.) in north-western irrigated plains of Rajasthan. Journal of Spices and Aromatic Crops, 18(2): 88-91.
- Carrubba, A., Torre, R., Saiano, F. and Alonzo, G., 2006. Effect of sowing time on Coriander performance in a semi-arid Mediterranean environment. Crop Science, 46(1): 437-447.
- Ghamarnia, H., Bashipour, M. and Ghobadi, M.E., 2012. Evaluation at different level of irrigation on the seed yield and water use efficiency of coriander medicinal plant in a semi arid climate. Water and Irrigation Management, 2(1): 15-24.
- Ghamarnia, H., Jafari Zadeh, M., Miri, E. and Ghobadi, M.E., 2011. Coriandrum sativum L. crop coefficient determination in a semi-arid climate. Journal of Water and Irrigation Management, 1(2): 73-83.
- Ghobadi, M.E. and Ghobadi, M., 2010. The effects of sowing dates and densities on yield and yield components of coriander (Coriandrum sativum L.). World Academy of Science, Engineering and Technology, 70: 81-84.
- Ghobadi, M.E. and Ghobadi, M., 2012. Effects of late sowing on quality of coriander (Coriandrum sativum L.). World Academy of Science, Engineering and Technology, 67: 432-435.
- Gil, A., Fuente, E., Lenardis, A., Lorenzo, S. and Marengo, J., 1999. Coriander (Coriandrum sativum L.) yield response to plant populations. Journal of Herbs, Spices and Medicinal Plants, 6(3): 63-73.
- Kaffi, M. and Mahdavi Damghani, A., 2002. Mechanisms of plants tolerance to environmental stress. Ferdowsi University Press, 472p.
- Kumar, A., Singh, R. and Chhillar, R., 2008. Influence of omitting irrigation and nitrogen levels on growth, yield and water use efficiency of coriander (Coriandrum sativum L.). Acta Agronomica Hungarica, 56: 69-74.
- Moosavi, S.G.R., 2012. Effects of sowing date and plant density on some traits of Coriandrum sativum L. Technical Journal of Engineering and Applied Sciences, 2(1): 11-16.
- Omidbaigi, R., 2007. Approaches to Production and Processing of Medicinal Plants. (Vol. 2) Astan Press, 424p.
- Sarmadnia, A. and Kochaki, A., 1992. Physiological aspects of dryland farming. Jahad Daneshgahi Mashhad Press, 424p.
- Sefidkon, F. 2001. The study of essential oil at shoots and fruit of Coriander (Coriandrum sativum L.). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 1(7): 71-87.
- Telci, I., Toncer, O.G. and Sahbaz, N., 2006. Yield, essential oil content and composition of Coriandrum sativum varieties (var. vulgare Alef and var. microcarpum DC.) grown in two different locations. Journal of Essential Oil Research, 18(2): 189-193.
- Tripathi, M., Trivedi, S. and Yadav, R., 2009. Effect of irrigation and nutrient levels on growth and yield of coriander (Coriandrum sativum). Indian Journal of Agronomy, 54: 454-458.