فیتوشیمی (استخراج، شناسایی و اندازه گیری مواد موثره)
رهام محتشمی
چکیده
تنش آبی از مهمترین تنشهای غیرزیستی محدود کننده رشد و عملکرد گیاه در شرایط دیم محسوب میشود که ویژگیهای مورفولوژی و فیزیولوژی گیاهان را تحت تأثیر قرار میدهد. آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار با هدف ارزیابی خصوصیات مورفولوژیک، عملکرد، موسیلاژ و روغن دانه گیاه دارویی بالنگوی شهری (Lallemantia iberica (M.B.) Fisch. & C.A. ...
بیشتر
تنش آبی از مهمترین تنشهای غیرزیستی محدود کننده رشد و عملکرد گیاه در شرایط دیم محسوب میشود که ویژگیهای مورفولوژی و فیزیولوژی گیاهان را تحت تأثیر قرار میدهد. آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار با هدف ارزیابی خصوصیات مورفولوژیک، عملکرد، موسیلاژ و روغن دانه گیاه دارویی بالنگوی شهری (Lallemantia iberica (M.B.) Fisch. & C.A. Mey.) اکوتیپهای استانهای کرمان (کرمان)، اصفهان (نائین)، کردستان (سنندج)، خراسان رضوی (مشهد) و آذربایجانشرقی (ملکان) در شرایط دیم مزرعه پژوهشی گیاهان دارویی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی یاسوج در سال زراعی 97-1396 اجرا شد. نتایج نشان داد که اثر اکوتیپ بر صفات مورفولوژیک، عملکرد دانه، عملکرد موسیلاژ و عملکرد روغن معنیدار بود. بیشترین عملکرد دانه از اکوتیپهای کردستان (529 کیلوگرم در هکتار) و مشهد (515 کیلوگرم در هکتار) حاصل شد. بیشترین و کمترین ﻋﻤﻠﮑﺮد روغن بهترتیب متعلق به اکوتیپهای کردستان (211 کیلوگرم در هکتار) و کرمان (189 کیلوگرم در هکتار) بود. اکوتیپهای مشهد (22.7 کیلوگرم در هکتار) و ملکان (18.2 کیلوگرم در هکتار) بهترتیب بیشترین و کمترین ﻋﻤﻠﮑﺮد موسیلاژ دانه را داشتند. اگرچه بین درصد روغن و موسیلاژ بذر اکوتیپها اختلاف معنیداری مشاهده نشد، ولی بیشترین (41.3%) و کمترین (39.9%) مقدار روغن بهترتیب به اکوتیپهای کرمان و کردستان و بیشترین (4.4%) و کمترین (3.7%) مقدار موسیلاژ بهترتیب به اکوتیپهای مشهد و کردستان تعلق داشت. در مجموع، نتایج نشان داد که اکوتیپهای کردستان و مشهد با توجه به عملکرد بیشتر دانه، موسیلاژ و روغن دانه برای کشت در شرایط دیم یاسوج مناسب هستند.
زراعت و باغبانی
سعید علی پور
چکیده
بهمنظور بررسی اثر ورمیکمپوست و کود زیستی فسفات بارور 2 بر عملکرد کمّی و کیفی گیاه دارویی ماریتیغال (Silybum marianum L.)، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعهای واقع در چهار کیلومتری شهر اردبیل در سال زراعی 98-1397 انجام گرفت. ورمیکمپوست در پنج سطح (0، 10، 20، 30 و 40 تن در هکتار) و کود زیستی در دو ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر ورمیکمپوست و کود زیستی فسفات بارور 2 بر عملکرد کمّی و کیفی گیاه دارویی ماریتیغال (Silybum marianum L.)، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعهای واقع در چهار کیلومتری شهر اردبیل در سال زراعی 98-1397 انجام گرفت. ورمیکمپوست در پنج سطح (0، 10، 20، 30 و 40 تن در هکتار) و کود زیستی در دو سطح (تلقیح و عدم تلقیح) استفاده شد. نتایج نشان داد، عملکرد دانه، وزن هزاردانه، تعداد دانه در کاپیتول، تعداد کاپیتول در بوته، عملکرد بیولوژیک، عملکرد روغن، عملکرد سیلیمارین و وزن تر گل تحت تأثیر سطوح مختلف ورمیکمپوست قرار داشتند. همچنین کاربرد فسفات بارور 2 روی کلیه صفات بجز قطر گلآذین اثر معنیدار داشت. بیشترین میزان صفات در تیمار ورمیکمپوست در کاربرد 40 تن در هکتار بهدست آمد. هر چند تفاوت آماری معنیداری برای صفات تعداد دانه در کاپیتول، درصد روغن، درصد سیلیمارین، درصد سیلیبین، عملکرد روغن و تعداد گلآذین در کاربرد 40 و 30 تن ورمیکمپوست در هکتار وجود نداشت. بیشترین میزان صفات در تیمار کود زیستی در تلقیح با این کود بدست آمد. بیشترین درصد سیلیبین (16.81%) و عملکرد سیلیمارین (37.61 کیلوگرم در هکتار) در کاربرد 40 تن ورمیکمپوست در هکتار و کمترین درصد (بهترتیب 16.12% و 30.56 کیلوگرم در هکتار) در سطح شاهد ورمیکمپوست مشاهده شدند.
ابوذر علیزاده؛ امین سلاح ورزیان؛ علی دولتشاه؛ حسن مومیوند؛ حامد عینی نرگسه
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.511.95.3.1576.1606 نسترن کوهی (Rosa canina L.) از گونههای با ارزش دارویی متعلق به تیره گلسرخ (Rosaceae) است که در نقاط مختلف ایران پراکنش دارد. در این مطالعه میوه جمعیتهای مختلف این گیاه از شهرستانهای خرمآباد، نورآباد، الشتر، دورود و الیگودرز جمعآوری شدند و در یک آزمایش کامل تصادفی با شش تکرار از نظر صفات ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.511.95.3.1576.1606 نسترن کوهی (Rosa canina L.) از گونههای با ارزش دارویی متعلق به تیره گلسرخ (Rosaceae) است که در نقاط مختلف ایران پراکنش دارد. در این مطالعه میوه جمعیتهای مختلف این گیاه از شهرستانهای خرمآباد، نورآباد، الشتر، دورود و الیگودرز جمعآوری شدند و در یک آزمایش کامل تصادفی با شش تکرار از نظر صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات مورد بررسی شامل: وزن تر میوه، وزن تر و خشک گوشت میوه، وزن دانه، عرض فرابر، محتوای فنل و فلاونوئید، میزان اسید آسکوربیک و درصد روغن بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که همه صفات مورد بررسی (بجز عرض فرابر میوه) بهطور معنیداری تحت تأثیر منطقه جمعآوری قرار گرفتند. براساس نتایج مقایسه میانگین، جمعیت نورآباد بیشترین مقدار صفات وزن خشک میوه (0.95 گرم)، وزن دانه (1.11 گرم)، طول میوه (24.96 میلیمتر)، محتوای فلاونوئید (22.18، 16.29)، محتوای فنل (50.81، 25) (در دو نوع عصاره اتانولی و متانولی)، درصد اسید آسکوربیک (0.42) و روغن (14.56) را به خود اختصاص داد. همبستگی مثبت و معنیداری نیز بین میزان اسید آسکوربیک و درصد روغن با وزن خشک میوه و وزن دانه در میوه مشاهده گردید. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که میوههای درشتتر احتمالاً دارای ارزش غذایی و دارویی بیشتری هستند و شاید از این همبستگی بتوان برای گزینش انتخابی براساس صفات مورفولوژیکی استفاده کرد. با توجه به نتایج آزمایش میتوان جمعیت نورآباد را بهعنوان اکوتیپ برتر برای فعالیتهای اصلاحی و اهلیسازی در آینده توصیه کرد.
مرجان نکوخو؛ سینا فلاح
چکیده
کدوی پوست کاغذی (Cucurbita pepo L.) یک گیاه دارویی ارزشمند است که بذر و فرآوردههای آن در درمان بسیاری از بیماریها کاربرد دارد. در کشت این گیاه آب و نیتروژن زیادی مصرف میشود که استفاده از مالچ پلاستیک ممکن است آب و نیتروژن مورد نیاز آن را کاهش دهد. بنابراین، آزمایشی با هدف بررسی اثر کم آبیاری و نیتروژن بر کدوی پوست کاغذی در شرایط مالچ پلاستیک ...
بیشتر
کدوی پوست کاغذی (Cucurbita pepo L.) یک گیاه دارویی ارزشمند است که بذر و فرآوردههای آن در درمان بسیاری از بیماریها کاربرد دارد. در کشت این گیاه آب و نیتروژن زیادی مصرف میشود که استفاده از مالچ پلاستیک ممکن است آب و نیتروژن مورد نیاز آن را کاهش دهد. بنابراین، آزمایشی با هدف بررسی اثر کم آبیاری و نیتروژن بر کدوی پوست کاغذی در شرایط مالچ پلاستیک در سال زراعی 1395 انجام شد. آزمایش بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. کرتهای اصلی شامل آبیاری کامل تحت مالچ پلاستیکی شفاف، تنش ملایم (75% آبیاری کامل تحت مالچ پلاستیکی) و تنش شدید (50% آبیاری کامل تحت مالچ پلاستیکی)، آبیاری کامل بدون مالچ و کرتهای فرعی شامل نیاز کامل نیتروژن گیاه، 80% نیاز کامل نیتروژن و 60% نیاز کامل نیتروژن بودند. نتایج نشان داد که برای عملکرد میوه، عملکرد دانه و عملکرد روغن بین تیمار تنش ملایم (75% آبیاری کامل تحت مالچ پلاستیکی) و آبیاری کامل بدون مالچ اختلاف آماری معنیداری مشاهده نشد. در شرایط بدون تنش خشکی، با استفاده از مالچ پلاستیکی و نیاز کامل نیتروژن مصرفی گیاه میتوان به عملکرد میوه و عملکرد دانه مطلوب دست یافت. اما در شرایط تنش ملایم استفاده از مالچ، آب و نیتروژن مورد نیاز را بهترتیب 25% و 20% کاهش داد و عملکرد دانه و روغن مشابه آبیاری کامل تولید نمود. بنابراین، این فن میتواند برای حفاظت از منابع آب و تداوم تولید در سامانههای کشاورزی مناطق خشک و نیمهخشک مورد استفاده قرار گیرد.
بهجت عمرانی؛ سیفاله فلاح
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر کودهای آلی و شیمیایی بر خصوصیات عملکرد و کیفیت محصول خرفه، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در سال 1393 اجرا شد. تیمارهای مختلف کودی شامل 13 تن در هکتار کود مرغی (BLn)، 4/14 تن در هکتار کود مرغی (BLp)، 39 تن در هکتار کود گاوی (CMn)، 87/16 تن در هکتار کود گاوی+ 150 کیلوگرم در هکتار اوره (CMp+U)، چهار سطح کود شیمیایی برابر تیمارهای ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر کودهای آلی و شیمیایی بر خصوصیات عملکرد و کیفیت محصول خرفه، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در سال 1393 اجرا شد. تیمارهای مختلف کودی شامل 13 تن در هکتار کود مرغی (BLn)، 4/14 تن در هکتار کود مرغی (BLp)، 39 تن در هکتار کود گاوی (CMn)، 87/16 تن در هکتار کود گاوی+ 150 کیلوگرم در هکتار اوره (CMp+U)، چهار سطح کود شیمیایی برابر تیمارهای آلی، 260+86 کیلوگرم در هکتار بهترتیب اوره و سوپرفسفات تریپل (BLn) CF، 287+100 کیلوگرم در هکتار بهترتیب اوره و سوپرفسفات تریپل (BLp) CF، 260+200 کیلوگرم در هکتار بهترتیب اوره و سوپرفسفات تریپل (CMn) CF، 260+100 کیلوگرم در هکتار بهترتیب اوره و سوپرفسفات تریپل (CMp+U) CF و شاهد (عدم مصرف کود) (C) بودند. نتایج نشان داد که تفاوت معنیداری در ارتفاع بوته تیمار (BLn) CF (43/55 سانتیمتر) با تیمارهای شیمیایی (BLp) CF، (CMn) CF و تیمارهای آلی BLn و BLp وجود نداشت. برای تعداد دانه در کپسول نیز تیمارهای BLp و BLn (بهترتیب 48/180 و 78/167 دانه) اختلاف معنیداری با هم نشان ندادند. همچنین وزن هزاردانه در تیمارهای BLp، BLn و CMn بهترتیب با میانگین 44/0، 43/0 و 42/0 گرم اختلاف معنیداری با هم نداشتند، همینطور تیمارهای CMn، (BLn) CF و CMp+U نیز تفاوت معنیداری را در وزن هزاردانه نشان ندادند. عملکرد دانه، میزان روغن و عملکرد روغن تیمار BLp افزایش معنیداری نسبت به سایر کرتهای دریافتکننده کود و شاهد (عدم مصرف کود) داشت. میزان امگا-3 در تیمارهای BLp و BLn بهترتیب 85% و 79% بیشتر از تیمار شاهد (عدم مصرف کود) بود. بهطور کلی، استفاده از کود مرغی علاوه بر افزایش قابل ملاحظه عملکرد دانه خرفه میتواند در افزایش کیفیت روغن این گیاه دارویی نیز مؤثر باشد.
راضیه شریفپور؛ علی جعفری؛ حسن جهانبازی گوجانی
چکیده
باتوجه به نقش مهم مغز میوههای خشکباری در جلوگیری و کاهش بیماریهای قلبی و سرطان و باتوجه به مصرف بالای آنها در کشورمان که برای تغذیه و سلامت انسان میتواند مفید باشد، در این پژوهش به بررسی درصد روغن و عناصر پرمصرف موجود در بادام وامچک (Amygdalus arabica Olivier) و تأثیر جهت جغرافیایی پرداخته شدهاست. این تحقیق در جنگلهای منطقه کرهبس استان ...
بیشتر
باتوجه به نقش مهم مغز میوههای خشکباری در جلوگیری و کاهش بیماریهای قلبی و سرطان و باتوجه به مصرف بالای آنها در کشورمان که برای تغذیه و سلامت انسان میتواند مفید باشد، در این پژوهش به بررسی درصد روغن و عناصر پرمصرف موجود در بادام وامچک (Amygdalus arabica Olivier) و تأثیر جهت جغرافیایی پرداخته شدهاست. این تحقیق در جنگلهای منطقه کرهبس استان چهارمحال و بختیاری انجام گردید و نمونهبرداری از پایههای سالم و شاداب با بذردهی کافی در پنج طبقه قطر تاج شامل 2، 5/2، 3، 5/3 و 4 متر انجام شد. در هر طبقه قطری تعداد 5 اصله بهصورت تصادفی از دو جهت اصلی شمالی و جنوبی بهطور مجزا با ثبت موقعیت و وضعیت درختچهها انتخاب شد. تمامی بذر تولیدی آنها جمعآوری و در کیسههای جداگانه به آزمایشگاه منتقل و در هر طبقه قطری 10 گرم مغز بادام پس از خرد کردن بهروش سوکسله روغنگیری و بعد عناصر پرمصرف موجود در کنجاله و اسیدهای چرب روغن اندازهگیری شد. برای تجزیهوتحلیل دادهها از نرمافزارهای EXCEL و SAS استفاده شد. نتایج نشان داد که از نظر کمّیت، مقدار روغن در جهت جنوبی 76/15% و در جهت شمالی 84/14% بود و این اختلاف از نظر آماری معنیدار شد. همچنین، بیشینه و کمینه درصد روغن بذر بهترتیب متعلق به طبقه قطری 4 و 2 متر با میزان 94/18 و 94/10 بود. از نظر عناصر پرمصرف، عناصر پتاسیم، فسفر و نیتروژن در جهت جنوبی بیشترین مقدار را داشتند، در حالی که میزان عنصر کلسیم در جهت شمالی بیشینه مقدار خود را داشت.
مینا عبدالهی؛ سعیده ملکی فراهانی
چکیده
بهمنظور بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد و برخی ویژگیهای کیفی دانه گیاه دارویی بالنگوی شهری و شیرازی، آزمایشی بهصورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. رژیمهای آبیاری در دو سطح 40% و 60% تخلیه آب قابل استفاده خاک بر روی اکوتیپهای مشهد و ارومیه در دو گونه Lallemantia royleana (Benth.) Benth. (شیرازی)و L. iberica ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد و برخی ویژگیهای کیفی دانه گیاه دارویی بالنگوی شهری و شیرازی، آزمایشی بهصورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. رژیمهای آبیاری در دو سطح 40% و 60% تخلیه آب قابل استفاده خاک بر روی اکوتیپهای مشهد و ارومیه در دو گونه Lallemantia royleana (Benth.) Benth. (شیرازی)و L. iberica Fisch. & C.A.Mey. (شهری) اعمال شد. افزایش تخلیه آب قابل استفاده خاک باعث افزایش درصد موسیلاژ دانه شد. بیشترین درصد موسیلاژ دانه مربوط به تیمار 60% تخلیه آب قابل استفاده خاک، گونه L. royleana و اکوتیپ مشهد بود. بیشترین عملکرد موسیلاژ دانه (22/11 کیلوگرم در هکتار) در تیمار 40% تخلیه آب قابل استفاده خاک و کمترین مقدار آن (25/6 کیلوگرم در هکتار) در تیمار 60% تخلیه آب قابل استفاده خاک بدست آمد. اکوتیپ مشهد گونه L. iberica در مقایسه با اکوتیپ ارومیه 04/34% عملکرد موسیلاژ بیشتری داشت. با افزایش شدت تخلیه آب قابل استفاده خاک مقدار پروتئین دانه L. iberica 30/7% کاهش یافت اما در گونه L. royleana تغییری نکرد. درصد روغن تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت. عملکرد روغن در L. iberica و اکوتیپ مشهد در مقایسه با اکوتیپ ارومیه 50/41% بیشتر بود. بیشترین عملکرد دانه در سطح 40% تخلیه آب قابل استفاده خاک با 4/208 کیلوگرم در هکتار و در گونه L. iberica با 4/189 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. عملکرد دانه در سطح 60% تخلیه آب قابل استفاده خاک (3/107 کیلوگرم در هکتار)، نسبت به تیمار 40%، 84/43% کاهش یافت. در گونه L. royleana برخلاف L. iberica تفاوت معنیداری به لحاظ عملکرد دانه بین اکوتیپها دیده شد. بهطور کلی درصد موسیلاژ در دانه بالنگو تحت تأثیر کاهش مقدار آب آبیاری، افزایش و درصد پروتئین کاهش یافت.
عالیه صالحی؛ سیفاله فلاح؛ علی عباسی؛ رامین ایرانیپور؛ مریم حیدری
چکیده
یکی از جنبههای تولید گیاهان دارویی مصرف کمتر نهادههای شیمیایی میباشد، که این موضوع میتواند علاوهبر حفظ و یا بهبود کیفیت محصول در حفاظت از محیط زیست نیز مؤثر باشد. بنابراین بهمنظور بررسی تأثیر مدیریت تلفیق کودهای آلی و اوره (تقسیطی و غیرتقسیطی) بر خصوصیات کیفی گیاه دارویی سیاهدانه (Nigella sativa L.) آزمایشی در قالب طرح بلوکهای ...
بیشتر
یکی از جنبههای تولید گیاهان دارویی مصرف کمتر نهادههای شیمیایی میباشد، که این موضوع میتواند علاوهبر حفظ و یا بهبود کیفیت محصول در حفاظت از محیط زیست نیز مؤثر باشد. بنابراین بهمنظور بررسی تأثیر مدیریت تلفیق کودهای آلی و اوره (تقسیطی و غیرتقسیطی) بر خصوصیات کیفی گیاه دارویی سیاهدانه (Nigella sativa L.) آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 9 تیمار و 3 تکرار در دانشگاه شهرکرد در سال 1391 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل شاهد (عدم مصرف نیتروژن)، کود گاوی، کود شیمیایی اوره، سه سطح کود تلفیقی تقسیطی ( کود گاوی + کود اوره، کود گاوی + کود اوره، + کود گاوی + کود اوره) و سه سطح کود تلفیقی غیرتقسیطی ( کود گاوی+ کود اوره، کود گاوی + کود اوره، + کود گاوی + کود اوره) بودند. نتایج نشان داد که اضافه کردن کود نیتروژندار موجب افزایش معنیدار میزان و تولید روغن، پروتئین و اسانس گیاه سیاهدانه گردید (01/0>p). کاربرد تلفیقی کود آلی + شیمیایی، میزان روغن، اسانس و میزان و تولید پروتئین بیشتری در مقایسه با کاربرد جداگانه داشته است (01/0>p). کاربرد غیرتقسیطی اوره با داشتن 322 گرم روغن در کیلوگرم، 674 کیلوگرم روغن در هکتار، 248 گرم پروتئین در کیلوگرم، 595 کیلوگرم پروتئین در هکتار، 1/3 گرم اسانس در کیلوگرم و 2/7 کیلوگرم اسانس در هکتار نسبت به کاربرد تقسیطی برتری معنیداری داشت. بهطور کلی، کاربرد غیرتقسیطی کود اوره در تلفیق با کود آلی موجب افزایش کیفیت دانه گیاه دارویی سیاهدانه شد.
رضا امیدبیگی؛ ابوالفضل علیرضالو
دوره 26، شماره 4 ، بهمن 1389، ، صفحه 521-530
چکیده
کرچک (Ricinus communis L.) یکی از گیاهان دارویی مورد استفاده در صنایع داروسازی، آرایشی و بهداشتی کشورهای توسعهیافته است. روغن بدست آمده از دانههای این گیاه جزو باارزشترین مواد با اثر مسهل و ملین در پزشکی میباشد. هدف از انجام پژوهش حاضر،بررسی اثر هفت ناحیه مختلف کشت بر میزان روغن و ترکیب اسیدهای چرب آن و امکان افزایش کمّیت و کیفیت ...
بیشتر
کرچک (Ricinus communis L.) یکی از گیاهان دارویی مورد استفاده در صنایع داروسازی، آرایشی و بهداشتی کشورهای توسعهیافته است. روغن بدست آمده از دانههای این گیاه جزو باارزشترین مواد با اثر مسهل و ملین در پزشکی میباشد. هدف از انجام پژوهش حاضر،بررسی اثر هفت ناحیه مختلف کشت بر میزان روغن و ترکیب اسیدهای چرب آن و امکان افزایش کمّیت و کیفیت روغن کرچک بود. نتایج نشان داد که تغییر ناحیه کاشت، اثر معنیداری بر میزان روغن و ترکیب اسیدهای چرب کرچک داشته و بین اقلیمهای مختلف نیز تفاوت معنیداری در سطح احتمال 1% وجود دارد. بیشترین میزان روغن از غرب تهران (52%) و مرند (51%) گزارش شدند. براساس نتایج حاصل از تجزیه اسیدهای چرب در دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC)، هشت اسید چرب عمده در بذر گیاه کرچک مشاهده شد. ریسینولئیک اسید (18:1Δ9c-12OH) عمدهترین اسید چرب (72/85% تا 94/88%) در روغن کرچک بود. بیشترین میزان ریسینولئیک اسید از منطقه ارومیه (94/88%) و کمترین آن از منطقه شبستر (72/85%) گزارش شد. سایر اسیدهای چرب شناسایی شده در مناطق مختلف، شامل لینولئیک اسید (25/2% تا 73/4%)، پالمتیک اسید (9/0% تا 13/2%)، اولئیک اسید (05/3% تا 22/4%)، استئاریک اسید (55/0% تا 54/1%)، لینولنیک اسید (35/1% تا 88/2%)، دیهیدروکسی استئاریک اسید (51/0% تا 85/0%) و ایکوزانوئیک اسید (86/0%) بودند. بنابراین نتایج این مطالعه نشان داد که میزان روغن و ترکیب اسیدهای چرب روغن کرچک تحت تأثیر آب و هوای محل کشت قرار داشت.
کرچک (Ricinus communis L.)
معصومه رنجزاد؛ مسعود خیامی؛ رضا حیدری؛ اسدالله اسدی
دوره 24، شماره 3 ، آبان 1387، ، صفحه 313-325
چکیده
به منظور ارزیابی عمکرد ارقام کتان (Linum usitatissimum L.) 6 نمونه بذر ارقام مربوطه جمعآوری شده از شهرستانهای ارومیه، بافت، ماشیز، مشکین شهر، خلخال و کرمان، از مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی تهیه شد. بذرها برای مطالعات در مزرعه تحقیقاتی این مرکز با سه تکرار کشت شدند. پس از اتمام فصل رویش صفات مهم گیاه به عنوان گیاهی ...
بیشتر
به منظور ارزیابی عمکرد ارقام کتان (Linum usitatissimum L.) 6 نمونه بذر ارقام مربوطه جمعآوری شده از شهرستانهای ارومیه، بافت، ماشیز، مشکین شهر، خلخال و کرمان، از مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی تهیه شد. بذرها برای مطالعات در مزرعه تحقیقاتی این مرکز با سه تکرار کشت شدند. پس از اتمام فصل رویش صفات مهم گیاه به عنوان گیاهی دانه روغنی و دارویی شامل تعداد انشعابات، تعداد کپسول، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، میزان چربی دانه و ... با سه بار تکرار اندازهگیری شدند. برای استخراج و اندازهگیری میزان چربی از روش Leiboritz استفاده شد. نوع اسیدهای چرب و میزان هریک در روغن استخراجی با استفاده از GC تعیین شدند. آنالیز اسیدهای چرب 5 نوع اسید چرب عمده پالمیتیک، استئاریک، اولئیک، لینولئیک و لینولنیک اسید را مشخص کرد. ارزیابی و تحلیل دادهها با استفاده از تجزیه واریانس، گروهبندی میانگینها و تجزیه همبستگی انجام گرفت. بدین منظور از نرمافزارهای آماری SPSS و Excel استفاده گردید. نتایج حاصل از تجزیه واریانس بین برخی صفات مورد مطالعه از جمله تعداد کپسول و میزان چربی اختلاف معنیداری را در سطح احتمال یک درصد نشان داد. همچنین همبستگی مثبت و معنیداری در سطح احتمال 1 درصد بین میزان چربی و وزن هزار دانه مشاهده شد. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد از بین نمونههای مطالعه شده نمونه مشکین شهر بالاترین عملکرد و میزان روغن و در نتیجه بالاترین میزان اسید چرب امگا 3 را برای کشت در مناطق شمال غرب کشور داشت.
احمد اکبری نیا؛ جهانفر دانشیان؛ فرزاد محمدبیگی
دوره 22، شماره 4 ، بهمن 1385، ، صفحه 410-419
چکیده
به منظور بررسی اثر سطوح کود نیتروژن و تراکم بر عملکرد بذر، اسانس و روغن بذر گیاه گشنیز آزمایشی در سال 1384 در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی قزوین اجرا گردید. طرح آزمایشی مورد استفاده، اسپلیت پلات در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار بود. تیمارهای کود نیتروژن شامل 30، 60 و 90 کیلو گرم در هکتار در کرت های اصلی و تیمارهای ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر سطوح کود نیتروژن و تراکم بر عملکرد بذر، اسانس و روغن بذر گیاه گشنیز آزمایشی در سال 1384 در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی قزوین اجرا گردید. طرح آزمایشی مورد استفاده، اسپلیت پلات در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار بود. تیمارهای کود نیتروژن شامل 30، 60 و 90 کیلو گرم در هکتار در کرت های اصلی و تیمارهای تراکم شامل 20، 30، 40 و 50 بوته در متربع در کرتهای فرعی قرار داده شدند. عملکرد بذر، بازده و عملکرد اسانس، درصد و عملکرد روغن بذرها اندازه گیری و مقابسه شدند. نتایج نشان داد که نیتروژن و تراکم بر تمامی صفات مورد بررسی اثر معنی داری داشت. با افزایش کود نیتروژن تا 60 کیلو گرم در هکتار عملکرد بذر افزایش و بعد با کاربرد بیشترآن عملکرد بذر کاهش یافت. در حالی که بیشترین درصد و عملکرد اسانس و درصد و عملکرد روغن مربوط به تیمار 90 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بود. عامل تراکم بر عملکرد بذر، اسانس و روغن تاثیر داشت. بیشترین عملکرد بذر، عملکرد اسانس، درصد و عملکرد روغن با تراکم 30 بوته در مترمربع بدست آمد و کمترین عملکرد بذر در تراکم 50 بوته در مربع مشاهده گردید. اما بالاترین بازده اسانس مربوط به تراکم 40 بوته در مترمربع بود که با تراکم 30 بوته در متربع تفاوت معنی داری نداشت. مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که از لحاظ عملکرد بذر و عملکرد اسانس کاربرد 60 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و از لحاظ درصد اسانس، درصد و عملکرد روغن تیمار 90 کیلو گرم نیتروژن با تراکم 30 بوته در مترمربع بالاترین مقدار را دارا بودند.