سمیه افلاکیان؛ حسین زینلی؛ حسن مداح عارفی؛ شکوفه انتشاری؛ شیرین کاوه
چکیده
آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak.) از گیاهان معطر و دارویی بومی ایران است که به علت وجود تلاقی درون گونهای و بین گونهای، دارای تنوع مورفولوژیکی زیادی میباشد. این مطالعه بهمنظور بررسی روابط بین عملکرد و اجزای عملکرد، در اکوتیپهای مختلف آویشن دنایی که از سه استان اصفهان، مرکزی و لرستان جمعآوری شدند، طراحی شد. این تحقیق در ...
بیشتر
آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak.) از گیاهان معطر و دارویی بومی ایران است که به علت وجود تلاقی درون گونهای و بین گونهای، دارای تنوع مورفولوژیکی زیادی میباشد. این مطالعه بهمنظور بررسی روابط بین عملکرد و اجزای عملکرد، در اکوتیپهای مختلف آویشن دنایی که از سه استان اصفهان، مرکزی و لرستان جمعآوری شدند، طراحی شد. این تحقیق در قالب یک طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان اجرا شد. صفات وزن گلآذین، طول گلآذین، تعداد گل در گلآذین، ارتفاع ساقه، سطح برگ، طول برگ، عرض برگ، بزرگترین و کوچکترین قطر تاج پوشش، وزن هزاردانه، عملکرد خشک و تر هر بوته مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس، اختلاف معنیداری را در سطح احتمال 1% برای همه صفات نشان داد که دلالت بر وجود تنوع ژنتیکی بین اکوتیپها دارد. مقایسه میانگین صفات نشان داد که بیشترین میزان عملکرد خشک و تر هر بوته در سال دوم کاشت بهترتیب برابر با 6/114 و 6/386 گرم، در اکوتیپ دنایی خرمآباد 1 است. کمترین میزان تولید گیاه مربوط به اکوتیپ دنایی خرمآباد 2 بود. بیشترین مقدار وزن گلآذین، طول گلآذین، تعداد گل در گلآذین، کوچکترین قطر تاج پوشش و طول برگ نیز در اکوتیپ دنایی خرمآباد 1 مشاهده شد. عملکرد خشک هر بوته با صفات بزرگترین قطر تاج پوشش، طول برگ و عملکرد تر همبستگی مثبت و با عرض برگ همبستگی منفی و قوی داشت. تجزیه به عاملها سه عامل پنهانی را معرفی کرد که در مجموع 71/79% از کل تنوع را توجیه نمود. عامل اول، عامل عملکرد نام دارد که شامل صفت عملکرد خشک بوته با بار عامل مثبت و عرض برگ با بار منفی است. بهطور کلی، اکوتیپ خرمآباد 1 از نظر عملکرد بوته به سایر اکوتیپها برتری دارد و مهمترین عوامل اثرگذار بر عملکرد، صفات قطر تاج پوشش، طول برگ و عرض برگ هستند.
امین صالحی؛ امیر قلاوند؛ فاطمه سفیدکن؛ احمد اصغرزاده
چکیده
بهمنظور ارزیابی تأثیر کودهای زیستی، آلی و زئولیت بر جذب عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم، درصد اسانس و عملکرد اسانس گیاه دارویی بابونه آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با دوازده تیمار و سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس در سال زراعی 1387 انجام شد. عوامل مورد بررسی شامل کود زیستی: باکتریهای ...
بیشتر
بهمنظور ارزیابی تأثیر کودهای زیستی، آلی و زئولیت بر جذب عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم، درصد اسانس و عملکرد اسانس گیاه دارویی بابونه آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با دوازده تیمار و سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس در سال زراعی 1387 انجام شد. عوامل مورد بررسی شامل کود زیستی: باکتریهای ریزوسفری محرک رشد گیاه (Azetobacter، Azospirilium و Pseudomonas) (B) در دو سطح (عدم تلقیح= B1 و تلقیح با بذر= B2)، ورمیکمپوست (V) در سه سطح (0= V1، 5= V2 و 10= V3 تن در هکتار) و زئولیت (Z) طبیعی کلینپتیلولیت (Clinoptilolite) در دو سطح (0= Z1 و 9= Z2 تن در هکتار) بودند. نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان داد که بیشترین درصد اسانس (68/0%)، عملکرد اسانس (kg/ha 52/2)، غلظت نیتروژن (32/1%)، فسفر (207/0%) و پتاسیم (05/3%) در تلقیح با کود زیستی بدست آمد. زئولیت تأثیر معنیداری بر تمام صفات یاد شده بجز فسفر داشت. همچنین بیشترین درصد اسانس (73/0%)، عملکرد اسانس (kg/ha 20/3)، غلظت نیتروژن (45/1%)، فسفر (219/0%) و پتاسیم (05/3%) با کاربرد 10 تن ورمیکمپوست بدست آمد. اثر متقابل مثبت و معنیداری بر روی درصد نیتروژن در اثر کاربرد کود زیستی و ورمیکمپوست بدست آمد. بهطوری که بیشترین درصد نیتروژن (48/1) در تیمار مصرف 10 تن ورمیکمپوست و تلقیح با باکتری (V3B2) و کمترین درصد نیتروژن (12/1) در تیمار (V1B1) بدست آمد. مطابق نتایج بدست آمده بهنظر میرسد کاربرد تیمار 10 تن ورمیکمپوست، همراه با تلقیح با PGPR و مصرف 9 تن زئولیت بهترین تیمار در تولید عملکرد اسانس بابونه آلمانی در سیستم کشت ارگانیک باشد.
نجمه هادی؛ فاطمه سفیدکن؛ عبدالعلی شجاعیان؛ علیاشرف جعفری
چکیده
جنس پونهسا (Nepeta) از بزرگترین جنسهای خانواده نعنا و ایران از خواستگاههای اصلی آن است. نپتالاکتونها و فلاونوئیدها، متابولیتهای ثانویه اصلی گونههای پونهسا و عامل اصلی ارزش دارویی و فعالیتهای بیولوژیک آنها میباشند. در مورد بررسی فعالیتهای زیستی متابولیتهای ثانویه جنس پونهسا گزارشهای متعددی وجود دارد که نشاندهنده ...
بیشتر
جنس پونهسا (Nepeta) از بزرگترین جنسهای خانواده نعنا و ایران از خواستگاههای اصلی آن است. نپتالاکتونها و فلاونوئیدها، متابولیتهای ثانویه اصلی گونههای پونهسا و عامل اصلی ارزش دارویی و فعالیتهای بیولوژیک آنها میباشند. در مورد بررسی فعالیتهای زیستی متابولیتهای ثانویه جنس پونهسا گزارشهای متعددی وجود دارد که نشاندهنده اهمیت این جنس است. در این تحقیق، تنوع اسانس 21 جمعیت وحشی گونه Nepeta kotschyi Boiss.، از گونههای انحصاری ایران ارزیابی شد. بهمنظور حذف اثر محیط، بذر جمعیتها در یک محل کشت و نگهداری گردید. اندامهای گیاهی در مرحله گلدهی کامل برداشت شدند و پس از خشک شدن در سایه، به روش تقطیر با آب اسانسگیری شدند. بررسی کمّی و کیفی اجزای اسانس بهترتیب با استفاده از GC و GC/MS انجام شد. بعد از بررسیهای گیاهشناسی و تجزیه اسانس مشخص شد که جمعیتها از دو واریته مختلف هستند. دو جمعیت بویراحمد1 و بویراحمد2 متعلق به N. kotschyi var. kotschyi و بقیه جمعیتها به N. kotschyi var. persica تعلق داشتند. 23 ترکیب در اسانس گونه N. kotschyi شناسایی شد. بیشترین بازده اسانس (وزنی/وزنی) در جمعیتهای واریته kotschyi (7/0-5/0%) بدست آمد. در میان جمعیتهای واریته persica بر اساس ترکیب(های) غالب اسانس سه کموتایپ اصلی a حاوی نپتالاکتون I (a4-آلفا، 7-آلفا، a7-آلفا نپتالاکتون)، b حاوی نپتالاکتون II (a4-آلفا، 7-آلفا، a7-بتا نپتالاکتون) و کوبنول و c حاوی ژرانیل استات و کوبنول شناسایی شدند. جمعیتهای سمیرم و تفت5 در کموتایپ b، تفت4 در کموتایپ c و بقیه جمعیتها ازجمله جمعیتهای واریته kotschyi در کموتایپ a قرار گرفتند. در کموتایپ a میزان نپتالاکتون I از 9/53% (چلگرد) تا 8/84% (بویراحمد2) و نپتالاکتون II از 1% (تفت1) تا 7/13% (چلگرد) متغیر بودند. در کموتایپ b میزان نپتالاکتون I از 3/0% (تفت5) تا 9/4% (سمیرم) و نپتالاکتون II از 4/13% (تفت5) تا 7/44% (سمیرم) اندازهگیری شد. نپتالاکتون III (a4-آلفا، 7-بتا، a7-آلفا نپتالاکتون) (3/3-3/1%) منحصراً در اسانس جمعیتهای واریته persica شناسایی شد.
فیتوشیمی (استخراج، شناسایی و اندازه گیری مواد موثره)
فاطمه عسکری؛ فاطمه سفیدکن؛ محمدامین سلطانی پور؛ مهدی میرزا؛ سمیه فکری قمی
چکیده
جنس Pycnocycla متعلق به خانواده Apiaceae است و در ایران 8 گونه چندساله دارد. در این مطالعه بازده اسانس و ترکیبهای شیمیایی دو گونه P. nodiflora و P. flabellifolia بررسی شد. به این منظور اندام هوایی گیاهان در مرحله بذردهی بهترتیب از دو رویشگاه در استان هرمزگان در دو سال متوالی و استان کرمانشاه در یکسال جمعآوری شدند. اندامهای ساقه، برگ و بذر جدا و در ...
بیشتر
جنس Pycnocycla متعلق به خانواده Apiaceae است و در ایران 8 گونه چندساله دارد. در این مطالعه بازده اسانس و ترکیبهای شیمیایی دو گونه P. nodiflora و P. flabellifolia بررسی شد. به این منظور اندام هوایی گیاهان در مرحله بذردهی بهترتیب از دو رویشگاه در استان هرمزگان در دو سال متوالی و استان کرمانشاه در یکسال جمعآوری شدند. اندامهای ساقه، برگ و بذر جدا و در سایه خشک شدند. اسانس به روش تقطیر با آب توسط دستگاه کلونجر به مدت 3 ساعت استخراج گردید. تعیین درصد و نوع ترکیبهای شیمیایی با استفاده از دستگاههای GC و GC/MS انجام شد. بازده اسانس ساقه و برگ گونه P. nodiflora در دو سال متوالی در رویشگاه تنگزاغ هرمزگان 0.23% و 1.21% و بازده اسانس بذر 0.23% بود. در رویشگاه آبماه بازده اسانس ساقه و برگ در دو سال متوالی 0.02% و 0.06% و بازده اسانس بذر 0.01% بود. کاریوفیلن اکسید (7.8% تا 28.1%) و بتا-اودسمول (15.5% تا 57.2%) ترکیبهای عمده در اسانس ساقه، برگ و بذر در تمام نمونههای مورد بررسی P. nodiflora بودند. در گونه P. flabellifolia بازده اسانس ساقه و برگ (0.66%) و بذر (0.76%) بود. ترکیبهای غالب در اسانس ساقه و برگ P. flabellifolia شامل سیس-بتا-اوسیمن (33.8%)، ترانس-بتا-اوسیمن (39.6%) و ترپینولن (12.9%) بودند. در اسانس بذر P. flabellifolia ترانس-بتا-اوسیمن (28%)، سیس-بتا-اوسیمن (31%) و ترپینولن (12.6%) ترکیبهای عمده بودند.
زراعت و باغبانی
سیده محدثه محمدی؛ فاطمه سفیدکن؛ سمانه اسدی صنم؛ سپیده کلاتهجاری
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1400.37.193.106.2.1578.32این آزمایش بهمنظور بررسی تأثیر تیمارهای مختلف تغذیهای بر ویژگیهای مورفولوژیک، عملکرد اسانس و میزان برخی عناصر خاک و سرشاخههای گیاه مرزه خوزستانی (Satureja khuzistanica Jamzad) بهصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و ۱۴ تیمار تغذیهای طی دو سال زراعی 1396 و 1397 اجرا شد. تیمارها شامل 1-C (شاهد)، ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1400.37.193.106.2.1578.32این آزمایش بهمنظور بررسی تأثیر تیمارهای مختلف تغذیهای بر ویژگیهای مورفولوژیک، عملکرد اسانس و میزان برخی عناصر خاک و سرشاخههای گیاه مرزه خوزستانی (Satureja khuzistanica Jamzad) بهصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و ۱۴ تیمار تغذیهای طی دو سال زراعی 1396 و 1397 اجرا شد. تیمارها شامل 1-C (شاهد)، 2-NPK (کود شیمیایی 50، 25، 25 کیلوگرم در هکتار)، 3- CM30، 4- CM60 (CM: کود دامی 30 و 60 تن در هکتار)، 5- CM30+NPK، 6- CM60+NPK، 7- V5 (ورمیکمپوست 50 تن در هکتار)، 8- V5+NPK، 9- GM (Glomus mosseae)، 10- GI (Glomus intraradices)، 11- S0+T، 12- S250+T، 13- S500+T (S: سولفور 0، 250 و 500 کیلوگرم در هکتار، T: Thiobacillus) و14- V5+T بودند. تجزیه واریانس دادهها نشان داد، اثر متقابل سال در تیمارهای تغذیهای بر تمام ویژگیهای مورفولوژیک، بازده و عملکرد اسانس و مقدار عناصر پتاسیم و گوگرد سرشاخههای گیاه معنیدار (p ≤0.01) شد. بیشترین ارتفاع بوته در سالهای اول و دوم بهترتیب مربوط به تیمارهای CM30+NPK و CM60 بود. بیشترین تعداد شاخه در سالهای اول و دوم بهترتیب در تیمارهای CM30+NPK و GM مشاهده شد. تیمار CM30+NPK بیشترین پهنای سایهانداز را در هر دو سال بهخود اختصاص داد. همچنین بیشترین میزان ماده خشک سرشاخه گلدار در سالهای اول و دوم بهترتیب در تیمارهای CM30+NPK و V5+T بدست آمد. طبق نتایج آزمایش، بیشترین بازده اسانس در سالهای اول و دوم بهترتیب در تیمارهای GM و S0+T مشاهده شد. کاربرد تیمارهای V5+NPK و V5+T موجب افزایش معنیدار عملکرد اسانس بهترتیب در سالهای اول و دوم گردید. نتایج همچنین نشان داد، بیشترین مقدار پتاسیم سرشاخهها در سال اول، در تیمار GI و در سال دوم، در تیمار V5+NPK مشاهده شد. همچنین، بیشترین مقدار گوگرد سرشاخهها در سالهای اول و دوم بهترتیب در تیمارهای V5 و S500+T بدست آمد. بهطور کلی، پژوهش حاضر نشان داد که استفاده از کودهای زیستی موجب افزایش بازده اسانس و میزان عناصرتغذیهای در این گیاه میشود. همچنین، استفاده از ورمیکمپوست به همراه کودهای شیمیایی و زیستی جهت افزایش عملکرد اسانس گیاه دارویی مرزه خوزستانی توصیه میگردد.
منصور قربانپور؛ ناصر مجنونحسینی؛ شمسعلی رضازاده؛ منصور امیدی؛ کاظم خاوازی؛ مهرناز حاتمی؛ رضا غفارزادگان
چکیده
این مطالعه با هدف تأثیر تنش کمآبی (تخلیه آب تا 30، 60 و 90 درصد ظرفیت مزرعهای بهترتیب تنش خفیف، متوسط و شدید) و نیتروژن (براساس 0، 75، 150 و 225 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) بر رشد، محتوی کلروفیل، اختصاص زیستتوده، محتوی نسبی آب برگ، محتوی و عملکرد تروپان آلکالوئیدهای هیوسیامین و اسکوپولامین ریشه و شاخساره گیاه بذرالبنج (Hyoscyamus niger L.) انجام ...
بیشتر
این مطالعه با هدف تأثیر تنش کمآبی (تخلیه آب تا 30، 60 و 90 درصد ظرفیت مزرعهای بهترتیب تنش خفیف، متوسط و شدید) و نیتروژن (براساس 0، 75، 150 و 225 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) بر رشد، محتوی کلروفیل، اختصاص زیستتوده، محتوی نسبی آب برگ، محتوی و عملکرد تروپان آلکالوئیدهای هیوسیامین و اسکوپولامین ریشه و شاخساره گیاه بذرالبنج (Hyoscyamus niger L.) انجام شد. استخراج آلکالوئیدها به روش اختصاصی و بهوسیله حلالهای مختلفی صورت گرفت و شناسایی آنها براساس مقایسه زمان بازداری دستگاه کروماتوگرافی گازی با دادههای طیف جرمی و استانداردهای مربوطه هیوسیامین و اسکوپولامین انجام شد. نتایج نشان داد که بیشترین محتوی هیوسیامین (281/0% ماده خشک) و اسکوپولامین در ریشه (232/0%) و همچنین بیشترین محتوی هیوسیامین (937/0%) و اسکوپولامین در شاخساره (416/0%) در تیمار 225 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در شرایط تنش کمآبی شدید مشاهده گردید. همچنین بیشترین آلکالوئید کل (52/20 میلیگرم در گیاه) در تیمار 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در شرایط تنش خفیف کمآبی و کمترین آن (95/8 میلیگرم در گیاه) در تیمار 225 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در شرایط تنش کمآبی شدید حاصل شد. نتایج این تحقیق حکایت از آن داشت که گیاه بذرالبنج در تیمار تنش کمآبی متوسط به همراه کود نیتروژن به میزان 150 کیلوگرم در هکتار علاوه بر اینکه دارای مقادیر مناسبی از محتوی و عملکرد هر دو آلکالوئید میباشد، بلکه بیشترین میزان اسکوپولامین را نیز که نشان از کیفیت آلکالوئید است داراست.
محمد شاره؛ محمد حسن راشد محصل
دوره 19، شماره 3 ، آبان 1382، ، صفحه 213-226
چکیده
به منظور بررسی اثر تراکم گیاهی و دفعات کنترل علفهای هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد انیسون (Pimpinella anisum) آزمایشی در بهار سال 1377 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد به اجرا در آمد.این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 4 تکرار انجام شد.در این تحقیق دو عامل تراکم گیاهی با 3 سطح(120,60 و 180بوته در متر مربع) و دفعات کنترل ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر تراکم گیاهی و دفعات کنترل علفهای هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد انیسون (Pimpinella anisum) آزمایشی در بهار سال 1377 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد به اجرا در آمد.این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 4 تکرار انجام شد.در این تحقیق دو عامل تراکم گیاهی با 3 سطح(120,60 و 180بوته در متر مربع) و دفعات کنترل علفهای هرز به 4 سطح ( بدون کنترل(w0 ),یکبار کنترل 3 هفته بعد از سبز شدن(w1 ),دو بار کنترل 3و 6 هفته بعد از سبز شدن(w2 ) و سه بار کنترل 6,3 و 9 هفته بعد از سبز شدن(w3 ) مورد استفاده قرار گرفت .نتایج حاصل نشان داد که با افزایش تراکم گیاهی عملکرد افزایش پیدا کرد.همچنین افزایش تراکم باعث کاهش تعداد شاخه جانبی ،تعداد چتر در بوته،تعداد دانه در چتر،وزن هزار دانه و شاخص برداشت شد.افزایش سطوح کنترل علفهای هرز سبب افزایش عملکرد گردید.تعداد شاخه جانبی، تعداد چتر در هر بوته،تعداد دانه در هر چتر، وزن هزار دانه و شاخص برداشت با افزایش سطوح کنترل علفهای هرز افزایش پیدا کرد. نتایج حاصل نشان داد که در شرایط اکولوژیکی مشهد گیاه انیسون می تواند با تراکم 180 بوته در متر مربع و دو بار کنترل علفهای هرز 3 و 6 هفته بعد از سبز شدن عملکرد مطلوب را در واحد سطح تولید کند.
سمیه میرزایی؛ اصغر رحیمی؛ حسین دشتی؛ شهاب مداححسینی
چکیده
بهمنظور تعیین اثر اصلاحی کلسیم و پتاسیم در شرایط تنش شوری بر محتوای پرولین، کلروفیل، پروتئین و رشد گیاه زنیان (Carum copticum L.)، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه ولیعصر رفسنجان در سال 1388 اجرا شد. فاکتور اول شامل شوری با سه سطح (صفر، 50 و 100 میلیمولار) و فاکتور ...
بیشتر
بهمنظور تعیین اثر اصلاحی کلسیم و پتاسیم در شرایط تنش شوری بر محتوای پرولین، کلروفیل، پروتئین و رشد گیاه زنیان (Carum copticum L.)، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه ولیعصر رفسنجان در سال 1388 اجرا شد. فاکتور اول شامل شوری با سه سطح (صفر، 50 و 100 میلیمولار) و فاکتور دوم شامل محلول غذایی در پنج سطح N1 (محلول غذایی هوگلند)، N2 (محلول غذایی هوگلند + CaCl2 با غلظت 40 میلیمولار در محلول غذایی)، N3 (محلول غذایی هوگلند +CaCl2 بهصورت اسپری با غلظت 20 میلیمولار بر روی شاخسارهها)، N4 (محلول غذایی هوگلند + KNO3 با غلظت40 میلیمولار بهصورت محلول همراه با آب آبیاری) و N5 (محلول غذایی هوگلند + KNO3 بهصورت اسپری با غلظت20 میلیمولار بر روی شاخسارهها) بود. نتایج نشان داد که نوع محلول غذایی تأثیری بر محتوای پرولین نداشت و بیشترین میزان پرولین در سطوح شوری S2 و S3 مشاهده گردید. افزایش شوری باعث کاهش معنیداری در میزان کلروفیل a، b و کل گردید. بیشترین میزان پروتئین در سطح تیمار شاهد و کمترین میزان آن در تیمار شوری 100 میلیمولار مشاهده شد. همچنین بیشترین میزان پروتئین در محلول غذایی N3 و کمترین میزان آن در محلول غذایی N5 مشاهده شد. نوع محلول غذایی بر سطح برگ اثر معنیداری داشت، بهطوری که بیشترین سطح برگ در محلول غذایی مربوط به N5 مشاهده شد. در مجموع نتایج این پژوهش نشان داد که گیاه زنیان شوری تا 50 میلیمولار را بهخوبی تحمل میکند و محلولپاشی پتاسیم و کلسیم برای کاهش خسارت شوری بر خصوصیات رشدی گیاه زنیان، بهتر از کاربرد آنها در محلول غذایی میباشد.
محمدحسین لباسچی؛ ابراهیم شریفی عاشورآبادی
دوره 20، شماره 3 ، آبان 1383، ، صفحه 249-261
چکیده
تشخیص وضعیت رشد گیاهان دارویی در شرایط مختلف آبیاری و تنش خشکی می تواند راهنمای کشت گیاهان مقاوم در مناطق خشک یا کم آب باشد. در آزمایشات متعددی که در قالب طرح کاملا تصادفی در گلخانه اجرا گردید، 5 گونه از گیاهان دارویی به نامهای مریم گلی، بومادران، اسفرزه، همیشه بهار و بابونه هر کدام به طور جداگانه در تحت تیمارهای آبیاری کامل در حد ظرفیت ...
بیشتر
تشخیص وضعیت رشد گیاهان دارویی در شرایط مختلف آبیاری و تنش خشکی می تواند راهنمای کشت گیاهان مقاوم در مناطق خشک یا کم آب باشد. در آزمایشات متعددی که در قالب طرح کاملا تصادفی در گلخانه اجرا گردید، 5 گونه از گیاهان دارویی به نامهای مریم گلی، بومادران، اسفرزه، همیشه بهار و بابونه هر کدام به طور جداگانه در تحت تیمارهای آبیاری کامل در حد ظرفیت مزرعه(fc) و تنشهای خشکی به اندازه fc75%، fc 50% و 25%fc قرار گرفتند. ماده خشک تولیدی، وزن ریشه، طول ریشه، وزن اندام هوایی و ارتفاع گیاهان اندازه گیری و جداگانه مورد تجزیه واریانس قرار گرفت. برای کلیه گونهها در تحت تیمارهای مختلف تنش و آبیاری تفاوت های معنی داری در سظح 0.01 در عملکرد و اجزای آن مشاهده گردید. در میان گیاهان دارویی مورد آزمایش، گیاهان مریم گلی وبومادران بهترین رشد را در کلیه تیمارهای تنش خشکی داشته و رشد کامل و شادابی خود را در تیمارهای تنش شدید خشکی نیز حفظ نمودند. به نظر می رسد این گونه ها می توانند به عنوان گیاهان دارویی مقاوم درشرایط خشک و یا کم آب استقرار یابند. گونههای دیگر نیز دوره رشد خود را در شرایط تنش شدید تکمیل نمودند.
مریم مکیزاده تفتی؛ رضا توکل افشاری؛ ناصر مجنون حسینی؛ حسنعلی نقدی بادی
دوره 24، شماره 3 ، آبان 1387، ، صفحه 253-262
چکیده
با توجه به اهمیت دارویی گیاه گاوزبان و فراوانی منابع آب و خاک شور در کشور، این تحقیق طی دو آزمایش جداگانه اجرا گردید. آزمایش اول با هدف تعیین حدود مقاومت به شوری و شناسایی مکانیزم آن اجرا شد و تیمارهای آزمایش شامل شوری در چهار سطح شاهد، 4، 8، و12 دسیزیمنس بر متر بود. صفات اندازهگیری شده شامل صفات کمی (درصد سبز شدن، وزن خشک ریشه، گلآذین ...
بیشتر
با توجه به اهمیت دارویی گیاه گاوزبان و فراوانی منابع آب و خاک شور در کشور، این تحقیق طی دو آزمایش جداگانه اجرا گردید. آزمایش اول با هدف تعیین حدود مقاومت به شوری و شناسایی مکانیزم آن اجرا شد و تیمارهای آزمایش شامل شوری در چهار سطح شاهد، 4، 8، و12 دسیزیمنس بر متر بود. صفات اندازهگیری شده شامل صفات کمی (درصد سبز شدن، وزن خشک ریشه، گلآذین و ساقه- برگ، ارتفاع، نسبت وزن اندام هوایی به ریشه، تعداد گل و تعداد برگ در هر بوته) و صفات کیفی (درصد موسیلاژ، خاکستر کل، سدیم، کلر، پتاسیم، کلسیم و منیزیم) در مرحله گلدهی کامل گیاه بود. نتایج نشان داد شوری، کاهش معنیداری در درصد سبز شدن بذرها، ارتفاع و تعداد گل ایجاد کرده و بر وزن خشک ریشه، ساقه- برگ و گلآذین، نسبت وزن خشک ریشه به اندام هوایی و تعداد برگ تأثیر معنیداری ندارد. همچنین نتایج نشان داد شوری، کاهش معنیداری در میزان موسیلاژ، پتاسیم و کلسیم موجود در بافت گیاهی گیاه گاوزبان ایجاد کرده و سبب افزایش معنیداری در میزان سدیم، کلر و خاکستر کل بافت گیاهی گاوزبان میشود. آزمایش دوم به منظور بررسی میزان جذب املاح از خاک توسط گیاه گاوزبان انجام گرفت و تیمارهای آزمایش شامل زمان نمونهبرداری از خاک (قبل و بعد از کشت گیاه) بود. صفات اندازهگیری شده شامل مقادیر یونهای سدیم، کلر، پتاسیم، کلسیم و منیزیم در خاک قبل و بعد از کشت گیاه گاوزبان بود. نتایج حاکی از کاهش معنیداری در میزان سدیم، کلر، پتاسیم، کلسیم و منیزیم موجود درخاک بعد از کشت گیاه گاوزبان میباشد. با توجه به عدم تأثیر شوری بر وزن خشک و سایر پارامترهای گیاه و با توجه به محتوای بالای سدیم، کلر و خاکستر کل در بافت گیاهی و همچنین کاهش محتوای یونهای سدیم، کلر، پتاسیم، کلسیم و منیزیم در خاک، میتوان گفت گاوزبان گیاهی مقاوم به شوری بوده که قادر به جذب این یونها از خاک میباشد و میتوان از این گیاه برای خارج ساختن این یونها از خاک و اصلاح خاکهای شور و قلیا استفاده کرد.
محمدتقی درزی؛ امیر قلاوند؛ فرهاد رجالی؛ فاطمه سفیدکن
دوره 22، شماره 4 ، بهمن 1385، ، صفحه 276-292
چکیده
به منظور بررسی اثر کودهای زیستی بر عملکرد و اجزاء عملکرد گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum Vulgare Mill.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل با استفاده از فاکتورهای تلقیح مایکوریزایی (تلقیح و عدم تلقیح)، کود فسفات زیستی (0، 30 و 60 کیلوگرم در هکتار) و ورمی کمپوست (0، 5 و 10 تن در هکتار) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با هیجده تیمار و سه تکرار در سال 1384 به اجرا ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر کودهای زیستی بر عملکرد و اجزاء عملکرد گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum Vulgare Mill.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل با استفاده از فاکتورهای تلقیح مایکوریزایی (تلقیح و عدم تلقیح)، کود فسفات زیستی (0، 30 و 60 کیلوگرم در هکتار) و ورمی کمپوست (0، 5 و 10 تن در هکتار) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با هیجده تیمار و سه تکرار در سال 1384 به اجرا در آمد. همچنین مقایسه ای نیز بین این تیمارها با یک تیمار شاهد کود شیمیایی (NPK به میزان 90، 60 و 90 کیلوگرم در هکتار) به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با نوزده تیمار و سه تکرار انجام گرفت. مقایسه میانگینها توسط آزمون چند دامنهای دانکن در سطح احتمال پنج درصد انجام شد. نتایج نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته (6/105 سانتیمتر)، تعداد چتر در بوته (31 چتر)، وزن هزار دانه (53/3 گرم)، عملکرد بیولوژیکی (3978 کیلوگرم در هکتار)و عملکرد دانه (1047 کیلوگرم در هکتار) در تلقیح با مایکوریزا حاصل شد، اما شاخص برداشت در مقایسه با عدم تلقیح کاهش یافت. کود فسفات زیستی دارای تأثیر معنیداری بر روی تعداد چتر در بوته، وزن هزار دانه، شاخص برداشت و عملکرد دانه نبود، ولی اثر معنیداری بر روی ارتفاع بوته و عملکرد بیولوژیک داشت، به طوری که بیشترین ارتفاع بوته (3/105 سانتیمتر) و عملکرد بیولوژیک (3734 کیلوگرم در هکتار) در سطح سوم آن بدست آمد. همچنین بیشترین ارتفاع بوته (6/106 سانتیمتر)، تعداد چتر در بوته (2/37 چتر)، وزن هزار دانه (79/3 گرم)، عملکرد بیولوژیکی (4544 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد دانه (1253 کیلوگرم در هکتار) در سطح سوم ورمی کمپوست حاصل گردید. در این تحقیق، اثرات متقابل دو فاکتور تلقیح مایکوریزایی و کود فسفات زیستی بر روی وزن هزار دانه و دو فاکتور تلقیح مایکوریزایی و ورمی کمپوست بر روی شاخص برداشت، نیز معنی دار گردید. مقایسه شاهد با تیمارهای کودهای زیستی، نیز معنیدار گردید، به طوری که از نظر تعداد چتر در بوته، وزن هزار دانه و عملکرد بیولوژیکی، تیمار کود زیستی حاوی تلقیح با مایکوریزا، سطح سوم کود فسفات زیستی و سطح سوم ورمی کمپوست (40.2 چتر، 02/4 گرم، 5033 کیلوگرم در هکتار) برتری محسوسی نسبت به تیمار شاهد (7/31 چتر، 71/3 گرم، 4002 کیلوگرم در هکتار) داشت. از نظر عملکرد دانه نیز، تیمار کود زیستی شامل تلقیح با مایکوریزا، سطح دوم کود فسفات زیستی و سطح سوم ورمی کمپوست (1292 کیلوگرم در هکتار) در مقایسه با شاهد (1097 کیلوگرم در هکتار) برتری چشمگیری داشت. همچنین، از نظر ارتفاع بوته، تیمارهای مطلوب کودهای زیستی تفاوت معنی داری نسبت به تیمار شاهد نداشتند.
سیده فاطمه برقعی؛ حسن ساریخانی؛ مهرداد چاییچی؛ عبدالکریم کاشی
چکیده
امروزه القاء پلیپلوئیدی با استفاده از مواد شیمیایی جهشزا، بهعنوان یکی از روشهای اصلاح گیاهان دارویی به منظور افزایش قابلیت تولید متابولیتهای ثانویه مورد استفاده قرار میگیرد. در این پژوهش، برای القای پلوئیدی در گیاه دارویی بادرنجبویه (.Melissa officinalis L) از تیمار کلشیسین روی جوانههای انتهایی باززایی شده در شرایط درون شیشهای ...
بیشتر
امروزه القاء پلیپلوئیدی با استفاده از مواد شیمیایی جهشزا، بهعنوان یکی از روشهای اصلاح گیاهان دارویی به منظور افزایش قابلیت تولید متابولیتهای ثانویه مورد استفاده قرار میگیرد. در این پژوهش، برای القای پلوئیدی در گیاه دارویی بادرنجبویه (.Melissa officinalis L) از تیمار کلشیسین روی جوانههای انتهایی باززایی شده در شرایط درون شیشهای بهره گرفته شد. کلشیسین با غلظتهای 00/0، 05/0، 10/0 و 20/0% (وزنی به حجمی)، در دو زمان 24 و 48 ساعت مورد استفاده قرار گرفت و سطح پلوئیدی در ریزنمونههای زنده مانده از طریق شمارش کروموزومها در نمونههای نوک ریشه و فلوسایتومتری نمونههای برگی بررسی شد. 10 روز پس از اعمال تیمارها، ریزنمونههای شاهد بیشترین درصد زندهمانی را با میانگین 100% نشان دادند، درحالیکه با مقایسه بین سه تیمار 05/0، 10/0 و 20/0% کلشیسین، بالاترین میانگین بقاء ریزنمونهها در تیمار 05/0% کلشیسین بهمدت 24 ساعت برابر با 8/63% مشاهده گردید. در مقابل؛ بالاترین میزان مرگ و میر در اثر کاربرد این ماده روی شاخههای انتهایی در غلظت 20/0% بهمدت 48 ساعت مشاهده شد. نتایج حاصل از شمارش کروموزوم و تجزیه فلوسایتومتری نشان دادند که تیمار شاخههای انتهایی با غلظت 05/0% کلشیسین بهمدت 24 و 48 ساعت و همچنین غلظت 10/0% پس از 24 ساعت، تیمارهای مؤثر در القاء پلیپلوئیدی و تولید میکسوپلوئید در این گیاه بودند. در مجموع تیمار 05/0% کلشیسین بهمدت 48 ساعت با بازدهی 3/33% تولید گیاهان پلیپلوئید، مناسبترین تیمار بکارگرفته شده برای القای پلوئیدی در این گیاه بود.
سعید اسدی
چکیده
در این پژوهش غنیسازی ماده مؤثره اسانس نعناع بهوسیله شبیهسازی رایانهای عملیات تقطیر چند جزئی پیوسته، مورد مطالعه قرار گرفته است. در شبیهسازی از روش نقطه حباب و الگوریتم Wang-Henke استفاده شده است. در این روش روابط MESH (روابط موازنه جرم و تعادل فازی برای هر جزء، مجموع اجزاء مولی و موازنه انرژی برای هر مرحله تعادلی) حل شده و برای حل ...
بیشتر
در این پژوهش غنیسازی ماده مؤثره اسانس نعناع بهوسیله شبیهسازی رایانهای عملیات تقطیر چند جزئی پیوسته، مورد مطالعه قرار گرفته است. در شبیهسازی از روش نقطه حباب و الگوریتم Wang-Henke استفاده شده است. در این روش روابط MESH (روابط موازنه جرم و تعادل فازی برای هر جزء، مجموع اجزاء مولی و موازنه انرژی برای هر مرحله تعادلی) حل شده و برای حل معادلات از روش ماتریس سه قطری (روش توماس) استفاده شده است. همزمان با بدستآوردن نتایج شبیهسازی، نسبت به آزمایش با ستون تقطیر اقدام شده و نتایج آزمایشها نیز بدست آمده است. در آزمایشها، از ستون تقطیر پیوسته با تعداد سینیهای یک عدد تا پنج عدد استفاده شده و تأثیر تعداد سینیها در غنیسازی ماده مؤثره اسانس نعناع مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در انتها، نتایج شبیهسازی رایانهای با نتایج آزمایشگاهی مقایسه شده است. نتایج حاصل از شبیهسازی به همراه نتایج حاصل از آزمایشها نشان میدهد که توسط ستون تقطیر دارای پنج عدد سینی، مقدار ماده مؤثره اسانس نعناع از 31% به بیش از 60% میرسد. همچنین نتایج نشان میدهد که اضافه کردن یک سینی به ستون تقطیر با تعداد سینیهای کم، تأثیر بیشتری در جداسازی ماده مؤثره نسبت به اضافه کردن یک سینی به ستون تقطیر با سینیهای زیادتر دارد. نتایج حاصل نشان میدهد که افزایش نسبت برگشت خارجی به ستون تقطیر از 2 به 3 باعث افزایش جداسازی ماده مؤثره میشود. این افزایش نسبت برگشت، برای ستون تقطیر با 5 سینی، باعث افزایش 4% وزنی ماده مؤثره در محصول خروجی میشود.
کامکار جایمند؛ محمدباقر رضایی؛ محمدحسن عصاره؛ محمد مهدی برازنده
چکیده
در این تحقیق اسانس گل محمدی Rosa damascena Mill. به روش تقطیر با آب در طرحهای مختلف، جهت بهینه سازی آن، استخراج گردید. بازده اسانس در طرحهای مختلف کلونجر (0.008 درصد)، میکوئل (0.014 درصد)، A.O.A.C. (درصد 0.012) و در دو طرح جایمند-رضایی، شماره 1 (0.015 درصد) و شماره 2 (0.023 درصد) بدست آمدند. اسانس توسط دستگاههای کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل ...
بیشتر
در این تحقیق اسانس گل محمدی Rosa damascena Mill. به روش تقطیر با آب در طرحهای مختلف، جهت بهینه سازی آن، استخراج گردید. بازده اسانس در طرحهای مختلف کلونجر (0.008 درصد)، میکوئل (0.014 درصد)، A.O.A.C. (درصد 0.012) و در دو طرح جایمند-رضایی، شماره 1 (0.015 درصد) و شماره 2 (0.023 درصد) بدست آمدند. اسانس توسط دستگاههای کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) مورد تجزیه و شناسایی قرار گرفت. ترکیبهای عمده گل محمدی در طرح کلونجر عبارتند از: ژرانیول (26.7%)، n- نونادکان (21.3%)، سیترونلول (12.5%) و هنی کوزان (12.0%). در طرح میکوئل ترکیبهای ژرانیول (32.9%)، سیترونلول (19.0%) و n- نونادکان (10.6%) و در طرح A.O.A.C. ترکیبهای n- نونادکان (28.5%)، ژرانیول (22.6%)، هنی کوزان (10.6%) و سیترونلول (10.2%) اجزای اصلی اسانس بودند. در طرح شماره 1 ترکیبهای n- نونادکان (21.3%)، ژرانیول (21.8%)، سیترونلول (12.0%) و در طرح شماره 2 ترکیبهای n- نونادکان (21.8%)، ژرانیول (19.1%) و سیترونلول (15.0%) به عنوان مهمترین ترکیبهای اسانس مورد شناسایی قرار گرفتند. با توجه به نتایج بازده اسانس گل محمدی و ترکیبهای مهم آن در بین طرحهای مورد آزمایش، به ترتیب با استفاده از طرح میکوئل و طرح شماره 1 جایمند – رضایی بهترین نتایج بدست آمد.
معصومه مدرس؛ پروانه ابریشمچی؛ رضا فرهوش؛ حمید اجتهادی
دوره 23، شماره 3 ، آبان 1386، ، صفحه 285-294
چکیده
Salvia leriifolia Benth. با نام فارسی نوروزک، گیاهی است از تیره نعناع، بومی استان خراسان و سمنان، که واجد خواص باارزش متعددی از جمله خواص آنتیاکسیدانی، ضد باکتری و ضد قارچی، ضد دیابت و ضد درد است. در این تحقیق به منظور تعیین مناسبترین بخش گیاه و بهترین مرحله رشد و نمو برای استفاده بهینه از مواد آنتیاکسیدانی آن، تغییر فعالیت آنتیاکسیدانی ...
بیشتر
Salvia leriifolia Benth. با نام فارسی نوروزک، گیاهی است از تیره نعناع، بومی استان خراسان و سمنان، که واجد خواص باارزش متعددی از جمله خواص آنتیاکسیدانی، ضد باکتری و ضد قارچی، ضد دیابت و ضد درد است. در این تحقیق به منظور تعیین مناسبترین بخش گیاه و بهترین مرحله رشد و نمو برای استفاده بهینه از مواد آنتیاکسیدانی آن، تغییر فعالیت آنتیاکسیدانی برگ و ریشه در مراحل مختلف رشد و نمو بررسی گردید. برگ و ریشه گیاه نوروزک در سه مرحله مختلف از رشد و نمو (مرحله رشد رویشی، مرحله گلدهی و مرحله رسیدگی بذر) از شمال شهرستان بردسکن (استان خراسان رضوی) جمعآوری و خشک گردید. قدرت آنتیاکسیدانی عصارههای متانولی برگ و ریشه در هر سه مرحله به روش رنسیمت در درجه حرارت ºC110 مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. تجزیه وتحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار JMP و براساس آزمون HSD در سطح اطمینان 95% انجام شد. براساس نتایج حاصل، ریشهها در مرحله رشد رویشی گیاه بیشترین قدرت آنتیاکسیدانی را داشتند و از این لحاظ تفاوت معنیداری بین مرحله رشد رویشی و مرحله گلدهی وجود داشت (0.0028=P). از طرف دیگر، بیشترین قدرت آنتیاکسیدانی مربوط به برگ مرحله گلدهی بود که تفاوت معنیداری با قدرت آنتیاکسیدانی برگها در مرحله رشد رویشی داشت (0.0053=P). مقایسه قدرت آنتیاکسیدانی بین برگ و ریشه در مراحل مختلف رشد و نمو نشان داد که در مرحله رشد رویشی قدرت آنتیاکسیدانی ریشه بطور معنیداری بیشتر از برگ است (0.004=P) و در مرحله گلدهی این خاصیت در برگ بطور معنیداری قویتر از ریشه میباشد (0.0032=P). در حالی که در مرحله رسیدگی بذر بین این دو تفاوت معنیداری مشاهده نشد. بنابراین، به نظر میرسد که بهترین زمان برای بهرهبرداری از خاصیت آنتیاکسیدانی ریشه گیاه اسفند ماه و از برگ اواخر فروردین تا اوایل اردیبهشت است.
زراعت و باغبانی
ژینوس هاشمپور؛ سمانه اسدی صنم؛ مهدی میرزا؛ مرضیه قنبری جهرمی
چکیده
سابقه و هدف: سرخارگل (Echinaceae purpurea L.)، یکی از معروفترین گونههای دارویی با ارزش اقتصادی زیاد در سراسر جهان است که در ایران از ریشه و اندام هوایی آن در تولید داروهای گیاهی استفاده میشود. بسیاری از داروهای گیاهی که بهطور تجاری از اندامهای هوایی سرخارگل تولید میشود برای افزایش سیستم ایمنی غیر اختصاصی و درمان سرماخوردگی استفاده ...
بیشتر
سابقه و هدف: سرخارگل (Echinaceae purpurea L.)، یکی از معروفترین گونههای دارویی با ارزش اقتصادی زیاد در سراسر جهان است که در ایران از ریشه و اندام هوایی آن در تولید داروهای گیاهی استفاده میشود. بسیاری از داروهای گیاهی که بهطور تجاری از اندامهای هوایی سرخارگل تولید میشود برای افزایش سیستم ایمنی غیر اختصاصی و درمان سرماخوردگی استفاده میشوند. هزینههای زیست محیطی و بهداشتی کودهای شیمیایی منجر شده تا پژوهشگران به نیازهای غذایی گیاهان با استفاده از کودهای آلی و بیولوژیک پاسخ دهند. ازاینرو، این مطالعه با هدف بررسی اثر کودهای شیمیایی، آلی و بیولوژیک بر ویژگیهای مورفولوژیک، ماده خشک شاخساره، ریشه، درصد و عملکرد اسانس گل و مجموع برگ و ساقه سرخارگل انجام شد.مواد و روشها: این آزمایش براساس طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور (مجتمع تحقیقاتی البرز) در سال زراعی 98-1397 انجام شد. تیمارها شامل شاهد (Control)، NPK (N50P25K25، N75P35K35 و N100P75K75 کیلوگرم در هکتار)، کود دامی (30، 60 و 90 تن در هکتار)، ورمیکمپوست (5، 10 و 15 تن در هکتار)، ترکیبهای کودی N50P25K25 + 30 تن کود دامی در هکتار، N50P25K25 + 5 تن در هکتار ورمیکمپوست، کودهای زیستی G. intraradaices + Glomus mosseae، Azospirillum + Pseudomonas، Thiobacillus + ۵ تن در هکتار ورمیکمپوست و Thiobacillus + 250 کیلوگرم در هکتار گوگرد (S) بودند. پیش از اعمال تیمارهای کودی، آنالیز خاک انجام شد و پس از اعمال تیمارهای کودی نیز ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خاک تعیین گردید. تیمارها براساس نیازهای کودی گیاه و نیز نتایج آزمون خاک انتخاب شدند. صفات ارتفاع گیاه، تعداد برگ، ساقه فرعی و گل در گیاه، عمق نفوذ و حجم ریشه، ماده خشک برگ، ساقه، گل و ریشه بهطور جداگانه، ماده خشک شاخساره (برگ+ساقه+گل) و بازده و عملکرد اسانس گل و مجموع برگ و ساقه ارزیابی شدند. در مرحله گلدهی کامل، نمونهها از اندامهای هوایی و ریشه گیاهان در همه گروههای تیماری برداشت شد. پس از هواخشک شدن نمونهها در محیط سایه، نمونهها با دستگاه کلونجر و بهروش تقطیر با آب اسانسگیری شدند و درصد و عملکرد اسانس بر اساس وزن خشک محاسبه شد.نتایج: نتایج نشان داد که بیشترین ماده خشک برگ و ساقه در تیمار 15 تن در هکتار ورمیکمپوست بدست آمد. همچنین بیشترین ماده خشک گل و ریشه بهترتیب مربوط به تیمارهای 5 تن در هکتار ورمیکمپوست + NPK و 30 تن در هکتار کود دامی + NPK بود. بیشترین بازده اسانس گل در تیمار 30 تن در هکتار کود دامی + NPK و بیشترین بازده اسانس مجموع برگ و ساقه در مرحله گلدهی در تیمار 15 تن در هکتار ورمیکمپوست بدست آمد. همچنین، تیمار NPK + 30 تن در هکتار کود دامی منجر به بیشترین عملکرد اسانس گل و تیمار 15 تن در هکتار ورمیکمپوست موجب بیشترین عملکرد اسانس مجموع برگ و ساقه شد. در مقایسه گروهی بین تیمارهای کودی مصرفی، تنها مقایسه بین کودهای آلی (دامی در مقابل ورمیکمپوست) و کودهای زیستی (قارچ در مقابل باکتری) موجب افزایش معنیدار عملکرد اسانس گل شد. در نتایج مربوط به عملکرد اسانس مجموع برگ و ساقه، همه مقایسههای انجام شده بین گروههای تیماری تأثیر معنیداری را نشان دادند و تنها کود آلی (برهمکنش بین کود دامی در مقابل ورمیکمپوست) معنیدار نبود. بااینحال، بیشترین عملکرد اسانس مجموع برگ و ساقه، مربوط به کود زیستی در مقابل با کود شیمیایی و آلی بود.نتیجهگیری: بهطور کلی میتوان نتیجهگیری کرد که در بین تیمارهای استفاده شده، تیمار کودهای آلی در کنار کودهای شیمیایی میتواند در تولید پایدار این گیاه دارویی باارزش باشد. این یافتهها پیشنهاد میکند که استفاده باهم (ترکیب) کودهای بیولوژیک و آلی، میتواند در کشت سرخارگل به علت افزایش درصد و عملکرد اسانس مزیت باشد.
عباس گرجی چاکسپاری؛ علی محمد نیکبخت؛ فاطمه سفیدکن؛ مهدی قاسمی ورنامخواستی
چکیده
بهدلیل افزایش استفاده از گیاهان دارویی و معطر، توجه به امر طبقهبندی کیفی آنها نیز امری اجتنابناپذیر میباشد. گلمحمدی (Rosa damascene Mill.) نیز با ارزش بالای اسانس و خواص بینظیر آن در صنایع بهداشتی، غذایی و دارویی یکی از این گیاهان است. از اینرو، در این مطالعه طبقهبندی کیفی اسانس 9 ژنوتیپ از گلمحمدی با کمک یک سیستم بینی الکترونیکی ...
بیشتر
بهدلیل افزایش استفاده از گیاهان دارویی و معطر، توجه به امر طبقهبندی کیفی آنها نیز امری اجتنابناپذیر میباشد. گلمحمدی (Rosa damascene Mill.) نیز با ارزش بالای اسانس و خواص بینظیر آن در صنایع بهداشتی، غذایی و دارویی یکی از این گیاهان است. از اینرو، در این مطالعه طبقهبندی کیفی اسانس 9 ژنوتیپ از گلمحمدی با کمک یک سیستم بینی الکترونیکی براساس حسگرهای نیمههادی اکسید فلزی (MOS) مورد بررسی قرار گرفت. ترکیبهای اصلی تأثیرگذار در کیفیت اسانس گلمحمدی با استفاده از روش کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیفسنج جرمی (GC-MS) شناسایی شدند و بر اساس درصد کل این ترکیبها، نمونهها در سه کلاس از نظر کیفی طبقهبندی شدند. سپس طبقهبندی این کلاسها با استفاده از بینی الکترونیک طراحی شده مورد ارزیابی قرار گرفت. در استفاده از ابزارهای کمومتریک نتایج آنالیز مؤلفههای اصلی (PCA) نشان داد که با استفاده از دو مؤلفه اصلی اول (PC1، PC2) میتوان 85% واریانس دادهها را توجیه کرد. همچنین با استفاده از نمودار لودینگ حاصل از PCA، حسگرهایی که تأثیر بیشتری در تفکیک کلاسها داشتند، شناسایی شدند. در ادامه دقت طبقهبندی با استفاده از شبکه عصبی پس انتشار پرسپترون چند لایه (Bp-MLP) بهعنوان یک روش تحت نظارت، برای دادههای آموزش و آزمون بهترتیب 100% و 96% بدست آمد. در پایان نتایج نشان داد که بینی الکترونیکی بهعنوان ابزاری ارزان، دقیق، آسان و با قابلیت تبدیل به حالت زمان واقعی میتواند در راستای طبقهبندی کیفی اسانس گلمحمدی و در نتیجه ژنوتیپهای آن مؤثر واقع شود.
محمدباقر رضایی؛ کامکار جایمند؛ سیدرضا طبایی عقدائی؛ محمد مهدی برازنده؛ سعیده مشکی زاده
دوره 19، شماره 4 ، بهمن 1382، ، صفحه 339-348
چکیده
گل محمدی با نام علمی Rosa damascena Mill. و از خانواده Rosaceae ، در مناطق مختلف ایران و جهان کشت می گردد. اسانس و گلاب استخراج شده از گل در صنایع عطرسازی، آرایشی و غذایی مصرف گسترده ای دارد. از آنجا که رویش گیاهان در مناطق مختلف تاثیر مهمی روی رشد گیاه و میزان مواد موثر آن خواهد داشت, از این رو در این تحقیق، استخراج اسانس از گل دو ژنوتیپ این ...
بیشتر
گل محمدی با نام علمی Rosa damascena Mill. و از خانواده Rosaceae ، در مناطق مختلف ایران و جهان کشت می گردد. اسانس و گلاب استخراج شده از گل در صنایع عطرسازی، آرایشی و غذایی مصرف گسترده ای دارد. از آنجا که رویش گیاهان در مناطق مختلف تاثیر مهمی روی رشد گیاه و میزان مواد موثر آن خواهد داشت, از این رو در این تحقیق، استخراج اسانس از گل دو ژنوتیپ این گونه از مناطق قمصر (کاشان) B188 و اسکو (آذربایجان شرقی) A6 به روش تقطیر با آب انجام گرفت، بعد اسانسهای آنها توسط دستگاههای کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) مورد تجزیه و طیفهای مورد شناسایی قرار گرفتند. ترکیبهای عمده در اسانس کاشان (قمصر) شامل : (%n-nonadecane (25.5% )، citronellol (17.7 و (% geraniol (13.3 و ترکیبهای عمده در نمونه آذربایجان شرقی (اسکو) شامل :(% citronellol (27)، geraniol (18.7 و ( %n - nonadecane (14.2 بدست آمد. نتایج این تحقیق شناسایی اکوتیپی مناسب از آذربایجان شرقی (اسکو) می باشد که با وجود کشت در شرایطی غیر از رویشگاه اصلی، در بعضی از ترکیبهای مهم دارای درصد بیشتری می باشد.
سعیده ملکی فراهانی؛ فاطمه فیاض؛ آرزو پراور
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR): 98.1000/1735-0905.1398.35.351.95.3.1578.41 بهمنظور بررسی اثر تاریخ کاشت و مقادیر مختلف کودهای شیمیایی نیتروژن و فسفر بر عملکرد دانه، کارایی جذب، استفاده و مصرف نیتروژن و فسفر در بالنگو (Lallemantia royleana Benth.)، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1393-1392 انجام گردید. تیمارهای مورد بررسی ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR): 98.1000/1735-0905.1398.35.351.95.3.1578.41 بهمنظور بررسی اثر تاریخ کاشت و مقادیر مختلف کودهای شیمیایی نیتروژن و فسفر بر عملکرد دانه، کارایی جذب، استفاده و مصرف نیتروژن و فسفر در بالنگو (Lallemantia royleana Benth.)، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1393-1392 انجام گردید. تیمارهای مورد بررسی شامل دو سطح تاریخ کشت پاییزه در هفته دوم آبانماه و بهاره در هفته دوم اسفندماه و سه سطح کود نیتروژن، فسفر و شاهد (بدون کود)، 50%: 23 کیلوگرم در هکتار N خالص+ 50.6 کیلوگرم در هکتار P2O5 و 100%: 46 کیلوگرم در هکتار N خالص+ 101.2 کیلوگرم در هکتار P2O5 بود. نتایج نشان داد اثر متقابل تاریخ کاشت و مصرف کودهای شیمیایی بر عملکرد دانه، کارایی تولید موسیلاژ، کارایی جذب، مصرف و استفاده نیتروژن و فسفر معنیدار بود. نتایج نشان داد که مصرف 46 کیلوگرم در هکتار N خالص+ 101.2 کیلوگرم در هکتار P2O5 در هر دو تاریخ کاشت باعث افزایش عملکرد دانه به میزان 377.15 کیلوگرم در هکتار و کارایی تولید موسیلاژ به میزان 23.45% شد. بیشترین کارایی مصرف و استفاده نیتروژن بهترتیب به میزان 33.86 و 5 کیلوگرم بر کیلوگرم با مصرف 23 کیلوگرم در هکتار N خالص+ 50.6 کیلوگرم در هکتار P2O5 و کارایی جذب نیتروژن (0.129 کیلوگرم بر کیلوگرم) با مصرف 46 کیلوگرم در هکتار N خالص+ 101.2 کیلوگرم در هکتار P2O5 در کشت پاییزه بدست آمد. بیشترین کارایی جذب و استفاده فسفر با مصرف 23 کیلوگرم در هکتار N خالص+ 6/50 کیلوگرم در هکتار P2O5 در کشت بهاره بدست آمد. بنابراین عنصر نیتروژن برای تولید گیاه بالنگو در هر دو تاریخ کاشت ضروری میباشد و فسفر بهمنظور تأمین نیاز گیاه در هر دو تاریخ کاشت در جهت افزایش عملکرد بالنگو اثر معنیداری نداشت.
بیبی زهرا صحاف؛ سعید محرمیپور
چکیده
در این تحقیق اثر عصاره اکدیستروئیدی گیاه اسفناج Spinacia oleracea L.)) از تیره Chenopodiceae، روی پارامترهای جدول زندگی و رشد جمعیت شبپره آرد (Ephestia kuehniella (Lepidoptera: Pyralidae)) بررسی شد. غذای حشرات مورد آزمایش با غلظتهای مختلف عصاره اکدیستروئیدی برگ این گیاه که حاوی 20- هیدروکسی اکدیزون بود، تیمار گردید. لاروهای تازه تفریخ شده (100 تکرار) بهطور جداگانه در ...
بیشتر
در این تحقیق اثر عصاره اکدیستروئیدی گیاه اسفناج Spinacia oleracea L.)) از تیره Chenopodiceae، روی پارامترهای جدول زندگی و رشد جمعیت شبپره آرد (Ephestia kuehniella (Lepidoptera: Pyralidae)) بررسی شد. غذای حشرات مورد آزمایش با غلظتهای مختلف عصاره اکدیستروئیدی برگ این گیاه که حاوی 20- هیدروکسی اکدیزون بود، تیمار گردید. لاروهای تازه تفریخ شده (100 تکرار) بهطور جداگانه در ظروف شیشهای حاوی غذای تیمار شده پرورش یافتند. نتایج تجزیه و تحلیل دادهها نشان داد که نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm)، میانگین طول نسل (T)، نرخ متناهی افزایش جمعیت (l) و نرخ خالص تولیدمثل (R0) با افزایش غلظت عصاره در غذای حشرات کاهش یافت. همچنین، مدت زمان دو برابر شدن جمعیت (DT) با افزایش غلظت عصاره در غذای حشرات افزایش یافت. امید به زندگی (ex) در حشرات تیمار شده نیز افزایش یافت. دوره رشدی حشرات در تیمارها بهطور معنیداری از شاهد بیشتر بود. تعداد سنین لاروی در شاهد چهار و در تیمارها شش بود. نتایج نشان داد که شبپره آرد به اکدیستروئیدی که از طریق غذا وارد بدنش میشود تا حدودی مقاوم است. اما با وجود این ترکیب اکدیستروئیدی باعث اختلال در رشد لاروها گردید و همچنین باعث کاهش میزان تولیدمثل آنها شد. بنابراین این ترکیبها میتوانند از این طریق بهعنوان عاملی جهت کنترل جمعیت شبپره آرد بکار روند.
زینب رحیمی؛ محمد کافی؛ احمد نظامی؛ حمیدرضا خزاعی
چکیده
خرفه (Portulaca oleracea L.) گونهای هالوفیت یکساله میباشد که میتواند بهعنوان سبزی، علوفه یا گیاه دارویی در شرایط شور مورد توجه قرار گیرد. سیلیسیم دومین ترکیب معدنی بعد از اکسیژن در کره زمین میباشد. هر چند هنوز نقش آن در گیاهان کاملاً روشن نیست، ولی اثرهای مثبتی بر عملکرد و مقاومت به تنشهای محیطی در گیاهان داشتهاست. به منظور بررسی ...
بیشتر
خرفه (Portulaca oleracea L.) گونهای هالوفیت یکساله میباشد که میتواند بهعنوان سبزی، علوفه یا گیاه دارویی در شرایط شور مورد توجه قرار گیرد. سیلیسیم دومین ترکیب معدنی بعد از اکسیژن در کره زمین میباشد. هر چند هنوز نقش آن در گیاهان کاملاً روشن نیست، ولی اثرهای مثبتی بر عملکرد و مقاومت به تنشهای محیطی در گیاهان داشتهاست. به منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف شوری و سیلیسیم بر برخی پارامترهای مورفوفیزیولوژیکی گیاه خرفه آزمایشی بهصورت کرتهای خرد شده با چهار سطح شوری (6/0، 7، 14 و 21 دسیزیمنس بر متر) و دو سطح سیلیسیم (عدم کاربرد و کاربرد (1 میلیمولار سیلیکات سدیم)) و با سه تکرار در سال 1387 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. نتایج نشان داد وزن تر برگ و ساقه، وزن خشک برگ، تعداد برگ و شاخه فرعی در بوته، شاخص سطح برگ، سطح ویژه برگ و ارتفاع ساقه اصلی، تا سطح شوری 14 دسیزیمنس بر متر تفاوت معنیداری با شاهد نداشتند، ولی در 21 دسیزیمنس بر متر کلرید سدیم کاهش معنیداری یافتند، در حالیکه وزن ویژه برگ با افزایش شوری افزایش معنیداری یافت. کاربرد سیلیسیم تأثیر مثبت و معنیداری در تعداد برگ در بوته، ارتفاع ساقه اصلی و شاخص سطح برگ داشت. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که این گیاه تا حد زیادی به شوری مقاومت دارد و میتواند در مناطق تحت تنش شوری بهعنوان گیاه دارویی مورد توجه قرار گیرد. همچنین شاید بتوان از سیلیسیم بهعنوان یک عنصر مفید در افزایش عملکرد گیاهان زراعی و همچنین افزایش مقاومت آنها به تنشهای محیطی استفاده نمود.
مطهره السادات مظلوم؛ سمیرا نادری نژاد؛ فرشته واحدیان؛ فاطمه حقیرالسادات؛ فاطمه دانشمند
چکیده
اسانسها ترکیبهایی بسیار فرّار هستند. انکپسوله کردن اسانس درون حامل دارویی باعث کاهش فرّاریت اسانس، کاهش اکسیدشوندگی و افزایش بازدهی اثرگذاری اسانس میشود. هدف از این تحقیق ساخت نانونیوزوم زیست سازگار حاوی اسانس نعناع (Mentha piperita L.) و پونه (Mentha pulegium L.) و توسعه سامانه گیاهی-دارویی با میزان بارگذاری مناسب میباشد. از اینرو، اثر مقدار ...
بیشتر
اسانسها ترکیبهایی بسیار فرّار هستند. انکپسوله کردن اسانس درون حامل دارویی باعث کاهش فرّاریت اسانس، کاهش اکسیدشوندگی و افزایش بازدهی اثرگذاری اسانس میشود. هدف از این تحقیق ساخت نانونیوزوم زیست سازگار حاوی اسانس نعناع (Mentha piperita L.) و پونه (Mentha pulegium L.) و توسعه سامانه گیاهی-دارویی با میزان بارگذاری مناسب میباشد. از اینرو، اثر مقدار و نوع سورفکتنت و همچنین مقدار فسفولیپید بر روی فرمولاسیونهای مختلف نیوزومی بررسی شد. در ادامه با بررسی اثر اسیدیته بافر هیدراته کننده در pHهای 4/7 (خنثی)، 5 (اسیدی) و 9 (بازی) فرمولاسیون بهینه از نظر درصد بارگذاری اسانس معرفی شد. همچنین سینتیک رهایش اسانس در بافر PBS و دو pH، 7.4 (سلول سالم) و 4/5 (سلول سرطانی) و همچنین در دو سطح دماهای 37 (شرایط فیزیولوژیک) و 42 (سلول سرطانی) درجه سلسیوس بر رهایش سامانه حاوی اسانس بررسی شد. فرمولاسیونهای مختلف نیوزومی با استفاده از روش هیدراتاسیون فیلم نازک تهیه شد و اندازه ذرات، مورفولوژی، پتانسیل زتا و برهمکنش شیمیایی مشخصهیابی شد و بعد خاصیت آنتیاکسیدانی نانوذرات با روش مهار رادیکال DPPH ارزیابی شد. نتایج این تحقیق نشان داد که فرمولاسیون نیوزومی حاوی فسفاتیدیل کولین سویا، کلسترول و توئین 60 بارگذاری شده با اسانس نعناع یا پونه با غلظت mg/mL5/0، هیدراته شده با PBS در 9=pH بیشترین بازدهی بارگذاری را نشان دادهاست. میزان اسانس بارگذاری شده برای اسانس نعناع و پونه بهترتیب 61.36% و 74.31% میباشد. ذرات بهصورت کروی با اندازه کمتر از 80 نانومتر و آنیونی میباشند. همچنین میزان رهایش اسانس در شرایط اسیدی و دمای 42 درجه سلسیوس بیشتر از شرایط فیزیولوژیک میباشد که نشان میدهد فرمولاسیون تهیه شده حساس به دما و pH میباشد. نتایج حاصل از آنالیز طیف مادون قرمز نشان داده است که بین اسانس و نیوزوم برهمکنش شیمیایی رخ نداده است و بارگذاری اسانس درون نیوزومها بهصورت فیزیکی بوده است. همچنین خاصیت آنتیاکسیدانی اسانس طی درونگیری حفظ شدهاست.
صادق پورمرادی؛ علی اعلمی؛ مسعود اصفهانی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.36.376.101.3.1578.41 بهمنظور ارزیابی میزان و درجه پلیمریزاسیون اینولین، عملکرد ریشه تر و اینولین 15 توده و رقم کاسنی (Cichorium intybus L.) بومی و وارداتی، آزمایشی در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه ایستگاه تحقیقات خشکهداران استان مازندران در سالهای 97-1395 اجرا شد. ماده گیاهی پژوهش، شامل 13 توده داخلی و ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.36.376.101.3.1578.41 بهمنظور ارزیابی میزان و درجه پلیمریزاسیون اینولین، عملکرد ریشه تر و اینولین 15 توده و رقم کاسنی (Cichorium intybus L.) بومی و وارداتی، آزمایشی در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه ایستگاه تحقیقات خشکهداران استان مازندران در سالهای 97-1395 اجرا شد. ماده گیاهی پژوهش، شامل 13 توده داخلی و دو رقم وارداتی از جنس کاسنی بود. در سال دوم آزمایش، در انتهای مرحله رزت، ریشهها برداشت، توزین و محاسبات مربوطه انجام شد. عصارهگیری نمونهها به روش استخراج آبی انجام شد، سپس قند کل و قند احیاءکننده نمونهها اندازهگیری و میزان و درجه پلیمریزاسیون اینولین نمونهها محاسبه گردید. مقایسه میانگینها نشان داد که تودههای رشت، چمستان و رقم وارداتی Selenite، بهترتیب با 15.8، 13.9 و 14.3 درصد دارای بیشترین محتوای اینولین در بین ژنوتیپهای کاسنی بودند. یافتههای تحقیق نشان داد که رقم Selenite با تولید 35.458 تن در هکتار ریشه تر و 2818.9 کیلوگرم در هکتار اینولین، در بین رقمها و نمونههای کاسنی مورد مطالعه بیشترین میزان ریشه و اینولین را دارا بوده و توده تنکابن بهترتیب با عملکرد 12.692 تن در هکتار ریشه تر و 807.5 کیلوگرم در هکتار اینولین، پس از آن در رتبه دوم قرار گرفت و از سایر تودهها و رقمهای تحقیق برتر بود. نتایج این آزمایش نشان داد که ژنوتیپهای Selenite و تنکابن از نظر میزان و درجه پلیمریزاسیون اینولین در دو سال تحقیق پایداری مناسبی داشته و از نظر عملکرد ریشه و اینولین نیز از ژنوتیپهای برتر کاسنی بودند و برای منطقه غرب مازندران مناسبتر شناخته شدند.
زراعت و باغبانی
محمدهادی راد؛ رستم یزدانی بیوکی؛ ولی سلطانی گردفرامرزی؛ نادیا بشارت
چکیده
با هدف بررسی تأثیر شوری آب آبیاری بر ویژگیهای مورفوفیزیولوژیک اندام هوایی زرشک بیدانه (Berberis vulgaris L.) آزمایشی با استفاده از گلدانهای بزرگ زهکشدار در قالب طرح کاملاً تصادفی با 5 سطح شوری: 3، 6، 9، 12 و 15 دسیزیمنس بر متر آب آبیاری در سه تکرار در ایستگاه مرکزی مرکز ملی تحقیقات شوری در یزد طی سالهای 1397 تا 1400 انجام شد. تأثیر شوری آب بر ...
بیشتر
با هدف بررسی تأثیر شوری آب آبیاری بر ویژگیهای مورفوفیزیولوژیک اندام هوایی زرشک بیدانه (Berberis vulgaris L.) آزمایشی با استفاده از گلدانهای بزرگ زهکشدار در قالب طرح کاملاً تصادفی با 5 سطح شوری: 3، 6، 9، 12 و 15 دسیزیمنس بر متر آب آبیاری در سه تکرار در ایستگاه مرکزی مرکز ملی تحقیقات شوری در یزد طی سالهای 1397 تا 1400 انجام شد. تأثیر شوری آب بر برخی شاخصهای مورفولوژیک و فیزیولوژیک اندام هوایی بررسی شد. تأثیر سطوح مختلف شوری روی ارتفاع، قطر، سطح و حجم تاجپوشش، تعداد جست و انشعاب جدید، تعداد برگ در هر درختچه، سطح کل برگ، شاخص سطح برگ، وزن خشک برگ، درصد آسیبدیدگی برگها در دمای بالا، میزان کلروفیل کل، کلروفیلهای a و b، کاروتنوئید، پرولین، قند کل، آنتوسیانین برگ، فنول برگ و فعالیت آنتیاکسیدانی معنیدار (0.01>P) بدست آمد. براساس نتایج، زرشک بیدانه از تابآوری بالایی نسبت به تنش شوری برخوردار است. علیرغم کاهش رشد در شوری بالای 9 دسیزیمنس بر متر، مقاومت فیزیولوژیکی گیاه از طریق تولید اسمولیتهای ثانویه و بقا در شرایط شور تا شوری 12 دسیزیمنس بر متر مشاهده شد. بر این اساس در رویشگاههای مناسب برای پرورش زرشک، میتوان با مدیریت مناسب محیط ریشه و کنترل شوری عصاره اشباع خاک تا 12 دسیزیمنس بر متر، از منابع آب و خاک شور برای پرورش زرشک بیدانه بهویژه برای افزایش ترکیبهای فنلی، بهره جست.
فتحالله احمدی؛ احمد معینی؛ سجاد رشیدی منفرد
چکیده
در این پژوهش، ریشههای مویین گیاه سرخارگل (Echinacea purpurea L.) در بیوراکتور ستون حبابدار 1000 میلیلیتری حاوی 500 میلیلیتر محیط کشت WPM مایع کشت و تأثیر مقادیر اینوکلوم (3، 6 و gl-19) و سرعتهای هوادهی (1/0، 2/0 و vvm4/0) روی میزان تولید بیوماس و اسید شیکوریک بررسی شدند. صفات وزن تر، وزن خشک و مقدار اسید شیکوریک ریشههای مویین بعد از 30 روز اندازهگیری ...
بیشتر
در این پژوهش، ریشههای مویین گیاه سرخارگل (Echinacea purpurea L.) در بیوراکتور ستون حبابدار 1000 میلیلیتری حاوی 500 میلیلیتر محیط کشت WPM مایع کشت و تأثیر مقادیر اینوکلوم (3، 6 و gl-19) و سرعتهای هوادهی (1/0، 2/0 و vvm4/0) روی میزان تولید بیوماس و اسید شیکوریک بررسی شدند. صفات وزن تر، وزن خشک و مقدار اسید شیکوریک ریشههای مویین بعد از 30 روز اندازهگیری شدند. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار بیوماس (g l-14/16 وزن تر و g l-1084/2 وزن خشک) و اسید شیکوریک (mg g-1 DW74/16) در مقدار اینوکلوم g l-1 6 تولید شده است. نتایج حاصل از بررسی اثر سرعت هوادهی بر تولید بیوماس و اسید شیکوریک نیز نشان داد که بیشترین میزان تولید وزن تر ( g l-14/15) و وزن خشک ( g l-1467/2) در سرعت هوادهی vvm 4/0 و بیشترین میزان تولید اسید شیکوریک (mg g-1 DW 74/12) در سرعت هوادهی vvm 2/0 بدست آمده است. بهطور کلی مقدار اینوکلوم و سرعت هوادهی نقش مهمی در میزان رشد و نمو ریشههای مویین در بیوراکتور ستون حبابدار داشتند و برای بهینه کردن تولید بیوماس و متابولیت ثانویه باید به این عوامل توجه کرد.