زراعت و باغبانی
لیلی صفایی؛ فاطمه سفیدکن؛ سعید دوازده امامی؛ داوود امین آزرم
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 مهر 1400
چکیده
به منظور بررسی تیمارهای مختلف تغذیه بر عملکرد کمی و کیفی اسانس مرزه خوزستانی(S. khuzistanica Jamzad)، تحقیقی در سالهای زراعی 1399-1395، در ایستگاه تحقیقاتی شهید فزوه وابسته به مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان انجام شد. تیمارهای مورد بررسی نسبتهای مختلفی از کودهای شیمیایی NPK (N50P25K25)، کود دامی (30 و 60 تن در هکتار)، ورمی کمپوست (5 ...
بیشتر
به منظور بررسی تیمارهای مختلف تغذیه بر عملکرد کمی و کیفی اسانس مرزه خوزستانی(S. khuzistanica Jamzad)، تحقیقی در سالهای زراعی 1399-1395، در ایستگاه تحقیقاتی شهید فزوه وابسته به مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان انجام شد. تیمارهای مورد بررسی نسبتهای مختلفی از کودهای شیمیایی NPK (N50P25K25)، کود دامی (30 و 60 تن در هکتار)، ورمی کمپوست (5 تن در هکتار) و نیز ترکیبی از کودهای شیمیایی، دامی و ورمی کمپوست (30 تن در هکتار کود دامی به همراه N50P25K25، 60 تن در هکتار کود دامی به همراه N50P25K25 و 5 تن در هکتار ورمی کمپوست به همراه N50P25K25) در مقایسه با تیمار شاهد بود. اندام هوایی گیاهان در مرحله 50 درصد گلدهی برداشت و پس از خشک شدن با روش تقطیر با آب و دستگاه کلونجر اسانس‌گیری گردید. شناسایی ترکیب‌های اسانس بااستفاده از دستگاه‌های گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) صورت پذیرفت. بر اساس نتایج به‌دست آمده حداکثر درصد اسانس (7/3 درصد) در سال سوم و بیشترین عملکرد اسانس (6/132 کیلوگرم در هکتار) در سال دوم مشاهده شد. طبق نتایج سالهای آزمایش، تیمار تلفیقی 50 کیلوگرم در هکتار ازت، 25 کیلوگرم در هکتار فسفر و 25 کیلوگرم در هکتار پتاس به همراه 5 تن در هکتار ورمی کمپوست سال سوم، بیشترین عملکرد اسانس را داشت. 14 ترکیب در اسانس گیاه شناسایی شد که ترکیب غالب آن کارواکرول (4/86 تا 3/95 درصد) بود. بر اساس نتایج تحقیق، عملکرد کیفی اسانس گونه مورد مطالعه کمتر تحت تاثیر تیمارهای حاصلخیزی خاک قرار گرفت اما عملکرد کمی اسانس تحت تاثیر تغذیه تلفیقی افزایش معنی‌داری داشت که به طور غیر مستقیم باعث افزایش عملکرد کیفی اسانس نیز گردید. بنابراین میتوان اظهار داشت که استفاده از روش‌های تغذیه تلفیقی در گیاه گامی مناسب به سمت کشاورزی پایدار می‌باشد.
به‌زراعی و به‌نژادی
فرحناز هوشیدری؛ سیدرضا طبائی عقدائی؛ فاطمه سفیدکن؛ بایزید یوسفی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 بهمن 1400
چکیده
چکیده: مرزه از تیره Lamiaceae و جنس Satureja می‌باشد.از میان 16 گونه مرزه موجود در ایران تعداد 9 گونه اندمیک ایران است. در این تحقیق سازگاری ژنوتیپهای مختلف مرزه (Satureja spp.) به شرایط آب وهوایی استان کردستان مورد ارزیابی قرار گرفت. بدین منظور تعداد 37 اکسشن متعلق به 10 گونه مرزه در آزمایشی با طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی ...
بیشتر
چکیده: مرزه از تیره Lamiaceae و جنس Satureja می‌باشد.از میان 16 گونه مرزه موجود در ایران تعداد 9 گونه اندمیک ایران است. در این تحقیق سازگاری ژنوتیپهای مختلف مرزه (Satureja spp.) به شرایط آب وهوایی استان کردستان مورد ارزیابی قرار گرفت. بدین منظور تعداد 37 اکسشن متعلق به 10 گونه مرزه در آزمایشی با طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی گریزه سنندج طی سالهای 92-1388 مورد مطالعه قرار گرفت. گونه‌های مرزه شامل S.sahendica Bornm،S.avromanicaMaroofi، S. bachtiarica Bunge، S.spicigera(C.Koch)Boiss، S. mutica Fisch، S. macrantha C.A.Mey، S.atropatana Bunge ، S. rechingeri Jamzad،S. khuzistanica Jamzad، S.isophylla Rech. بود. بر اساس نتایج تجزیه واریانس بین گونهها و اکسشن درون گونه‌های مورد بررسی از لحاظ صفات بازده اسانس ، عملکرد اسانس در هکتار (بر اساس وزن خشک گل وبرگ در هکتار)، ترکیبات فنلی اسانس(%)، عملکرد وزنتر بوته در هکتار و عملکرد وزن خشک بوته در هکتار ، عملکرد وزن خشک گل وبرگ در هکتار ، سطح تاج پوشش ، میانگین ارتفاع شاخهها و درصد استقرار اختلاف معنی‌داری بین گونهها واکسشن درون گونهها در سطح (1%≤p) وجود داشت . همچنین اثر سال در میزان بازده اسانس معنی دار بود. مقایسه میانگین گونه‌های مرزه نشان داد که از نظر میانگین عملکرد اسانس در هکتار گونه‌هایS.spicigera ،S.mutica ،S.rechingeri، S.macrantha،S.khuzestanica، S.sahendica،S.bachtiaricaبه ترتیب با 20/45 ،44/38 ،00/19 ،40/12، 07/12 ،45/9 ،26/9 کیلو گرم در هکتار بیشترین وگونههایS.avromanica، S.isophylla، S.atropatanaبه ترتیب با 74/0، 64/1، 48/2 کیلو گرم در هکتار کمترین عملکرد را داشتند.گونه‌های S.khuzestanica ،S.rechingeri،S.avromanica، S. mutica ، S.spicigera ، S.bachtiarica به ترتیب با90/91، 26/90، 45/58 ،03/53 ، 35/51 ، 49/50 درصد ترکیبات فنلی اسانس بیشترین وگونههای S.isophylla ، S. macrantha ، S.sahendica ، S.atropatana به ترتیب با15/29، 55/36، 85/36 ،60/37 درصد کمترین ترکیبات فنلی اسانس را داشتند.
زراعت و باغبانی
ژینوس هاشم‌پور؛ سمانه اسدی صنم؛ مهدی میرزا؛ مرضیه قنبری جهرمی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 اردیبهشت 1401
چکیده
این آزمایش بر اساس طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور (مجتمع تحقیقاتی کرج) در سال زراعی 98-1397 انجام شد. تیمارها شامل شاهد (Control)، NPK (N50P25K25، N75P35K35 و N100P75K75 کیلوگرم در هکتار)، کود دامی (30، 60 و 90 تن در هکتار)، ورمی کمپوست (5، 10 و 15 تن در هکتار)، ترکیب‌های کودی N50P25K25 + 30 تن کود دامی در هکتار، ...
بیشتر
این آزمایش بر اساس طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور (مجتمع تحقیقاتی کرج) در سال زراعی 98-1397 انجام شد. تیمارها شامل شاهد (Control)، NPK (N50P25K25، N75P35K35 و N100P75K75 کیلوگرم در هکتار)، کود دامی (30، 60 و 90 تن در هکتار)، ورمی کمپوست (5، 10 و 15 تن در هکتار)، ترکیب‌های کودی N50P25K25 + 30 تن کود دامی در هکتار، N50P25K25+ 5 تن در هکتار ورمی‌کمپوست، کودهای زیستی G. intraradaices+ Glomus mosseae، Azopirillum+Pseudomonas، Thiobacillus + ۵ تن در هکتار ورمی‌کمپوست و Thiobacillus + 250 کیلوگرم در هکتار گوگرد (S) بودند. صفات ارتفاع گیاه، تعداد برگ، ساقه فرعی و گل در گیاه، عمق نفوذ و حجم ریشه در گیاه، ماده خشک برگ، ساقه، گل و ریشه در گیاه به طور جداگانه، ماده خشک شاخساره (برگ+ساقه+گل) در گیاه و بازده و عملکرد اسانس گل و مجموع برگ و ساقه در چهار گیاه ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که بیشترین ماده خشک برگ و ساقه در تیمار 15 تن در هکتار ورمی‌کمپوست به‌دست آمد. همچنین بیشترین ماده خشک گل و ریشه به‌ترتیب مربوط به تیمارهای 5 تن در هکتار ورمی کمپوست + NPK و 30 تن در هکتار کود دامی + NPK بود. بیشترین بازده اسانس گل در تیمار 30 تن در هکتار کود دامی + NPK و بیشترین بازده اسانس مجموع برگ و ساقه در مرحله گلدهی در تیمار 15 تن در هکتار ورمی کمپوست به‌دست آمد. همچنین، تیمار NPK + 30 تن در هکتار کود دامی منجر به بیشترین عملکرد اسانس گل و تیمار 15 تن در هکتار ورمی‌کمپوست موجب بیشترین عملکرد اسانس مجموع برگ و ساقه شد. به‌طور کلی میتوان نتیجه‌گیری کرد که در بین تیمارهای استفاده شده، تیمار کودهای آلی در کنار کودهای شیمیایی می‌تواند در تولید پایدار این گیاه دارویی باارزش باشد.
به‌زراعی و به‌نژادی
مهدیه صالحی وژده نظری؛ زهرا شیرازی؛ سمانه سماوات
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 آبان 1401
چکیده
با توجه به قرابت ظاهری و تشابه خواص برخی گیاهان دارویی، شناسایی دقیق‌تر آنها به کمک روش‌های مختلف ضرورت دارد. بر این اساس در پژوهش حاضر به مطالعه و مقایسه مرزه رشینگری و مرزه خوزستانی به لحاظ خصوصیات ریخت‌شناختی، فیتوشیمیایی و مولکولی پرداخته شد. بذور مرزه رشینگری و خوزستانی به ترتیب از استان‌های ایلام و لرستان جمع‌آوری شدند ...
بیشتر
با توجه به قرابت ظاهری و تشابه خواص برخی گیاهان دارویی، شناسایی دقیق‌تر آنها به کمک روش‌های مختلف ضرورت دارد. بر این اساس در پژوهش حاضر به مطالعه و مقایسه مرزه رشینگری و مرزه خوزستانی به لحاظ خصوصیات ریخت‌شناختی، فیتوشیمیایی و مولکولی پرداخته شد. بذور مرزه رشینگری و خوزستانی به ترتیب از استان‌های ایلام و لرستان جمع‌آوری شدند و پس از شناسایی علمی، در گلخانه پژوهشی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور کاشته شدند. سپس نشاها به مزرعه تحقیقاتی مؤسسه مذکور بر اساس آزمون tمنتقل شدند (n=3). چندین صفت مهم ریخت‌شناختی از جمله طول گل‌آذین، طول میانگره گل آذین، طول و قطر کاسه گل، طول 3 دندانه بزرگ و 2 دندانه کوچک، طول و قطر جام گل، طول پرچم، طول کلاله، طول و عرض برگ رویشی، طول و عرض برگک، قطر ساقه، ارتفاع بوته، تعداد شاخه اصلی و فرعی، بزرگترین و کوچکترین قطر تاج پوشش، و طول و عرض برگ زایشی در مرحله گلدهی کامل در سال سوم کاشت اندازهگیری شد. از سرشاخه‌های گلدار گیاهان در سال سوم کاشت به روش تقطیر با آب اسانس‌گیری شد. بازده اسانس‌ها محاسبه شد و با استفاده از کروماتوگراف گازی فوق سریع (GC-FID) ترکیب‌های تشکیل دهنده آنها شناسایی شد. از روش بارکدگذاری DNA و نشانگر ITS به منظور مطالعات مولکولی بر روی مرزه رشینگری و خوزستانی استفاده شد. نتایج نشان داد که این دو گونه، از نظر تمامی صفات ریخت‌شناختی مورد بررسی اختلاف آماری معنی‌داری (P<0.01) با یکدیگر نداشتند. بر اساس آنالیز GC، 13 ترکیب مشترک در اسانس مرزه رشینگری و خوزستانی شناسایی شد. اسانس مرزه رشینگری و خوزستانی به ترتیب شامل 88/57درصد و 89/5 درصد کارواکرول بود. بازده اسانس مرزه رشینگری 3/13 درصد و مرزه خوزستانی 3/04درصد بود. این دو گونه 100 درصد تشابه نوکلئوتیدی با یکدیگر داشتند و از قرابت بالایی با گونه Satureja bachtiarica (درصد 98 ) برخوردار بودند. بر این اساس به احتمال زیاد مرزه رشینگری و خوزستانی نه تنها گونه‌های مستقل از یکدیگر نیستند بلکه ممکن است اکسشن‌های مختلف یک گونه باشند.
اثرات بیولوژیک اسانس‌ها و عصاره‌ها
سمانه اکبری؛ شهرام آرمیده
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 02 اسفند 1401
چکیده
شته جالیز (Aphis gossypii Glover.) از آفات مهم کدوییان در ایران و جهان است. امروزه جهت کنترل جمعیت این آفت، به ترکیبات سازگار با محیط زیست بیشتر توجه می‌شود. در این تحقیق سمیت تنفسی اسانس دو گیاه بومادران (Achillea millefolium L.) و پونه (Mentha pulegium L.) روی حشرات کامل آفت مذکور مورد بررسی قرار گرفت. این تحقیق در قالب طرح کاملاً تصادفی در غلظت و زمان‌های مختلف ...
بیشتر
شته جالیز (Aphis gossypii Glover.) از آفات مهم کدوییان در ایران و جهان است. امروزه جهت کنترل جمعیت این آفت، به ترکیبات سازگار با محیط زیست بیشتر توجه می‌شود. در این تحقیق سمیت تنفسی اسانس دو گیاه بومادران (Achillea millefolium L.) و پونه (Mentha pulegium L.) روی حشرات کامل آفت مذکور مورد بررسی قرار گرفت. این تحقیق در قالب طرح کاملاً تصادفی در غلظت و زمان‌های مختلف برای بررسی میزان LC50 و LT50 انجام شد. همچنین اثر زیر‌کشنده این دو اسانس روی پارامترهای زیستی شته جالیز بررسی شد. نتایج نشان داد که اسانس‌های موجود در این گیاهان باعث مرگ و میر معنی‌دار حشرات کامل این شته می‌شوند بطوری که، مقدار LC50 اسانس گیاه بومادران و پونه روی شته جالیز به ترتیب معادل 90/34 و 34/23 میکرولیتر بر لیتر هوا بود و نیز مقدار LT50 اسانس‌ها روی آفت مذکور با غلظت 90/34 میکرو لیتر بر لیتر هوا برای اسانس بومادران برابر با 30/12 ساعت و در غلظت 34/23 میکرولیتر بر لیتر هوا برای اسانس پونه برابر با 02/12 ساعت به‌دست آمد. مقایسه مهمترین پارامتر جدول زندگی یعنی نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) نشان داد که نرخ ذاتی افزایش جمعیت در اسانس پونه برابر با 28/0 (ماده/ماده/روز ) و در بومادران 27/0 (ماده/ماده/روز) است که نسبت به شاهد (34/0) کاهش معنی‌داری داشته است. در بررسی اثر زیرکشندگی این اسانس‌ها روی پارامترهای جدول زندگی باروری مشخص شد که نرخ بقا برای شته جالیز تیمار شده با دو اسانس بومادران و پونه، نسبت به شاهد کاهش یافته است. تیمارهای شاهد و پونه به ترتیب بیشترین (73/20 روز) و کمترین (97/10 روز) امید به زندگی را داشتند. نرخ خالص تولید مثل در شته‌های تیمار شده با بومادران، پونه و کنترل به ترتیب برابر با 64/15 ،38/9 و 76/35 ماده/ماده/نسل محاسبه شد. این یافته‌ها نشان می‌دهد که اسانس دو گیاه بومادران و پونه روی شته جالیز، پتانسیل بالایی از نظر سمیت تنفسی و کاهش جمعیت برای استفاده در برنامه‌های کنترل تلفیقی آفت مذکور در گلخانه‌ها را دارا می‌باشد.
اثرات بیولوژیک اسانس‌ها و عصاره‌ها
پویا شیری؛ amir arasteh؛ گلناز تجدد
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 02 اسفند 1401
چکیده
گیاه بارهنگ با نام علمی Plantago major گیاهی چند ساله، کوتاه تـا بلنـد با ساقه علفی بوده که دارای اثرات بیولوژیکی فراوانی چون خواص آنتی اکسیدانی قوی می‌باشد. هدف از این مطالعه، بررسی اثر مهاری عصاره دانه بارهنگ بر تولید نانو فیبریل‌های آمیلوئیدی و بررسی ویژگی آنتی اکسیدانی بوده است. در مرحله اول، دانه گیاه بارهنگ به صورت پودر درامد و عصاره ...
بیشتر
گیاه بارهنگ با نام علمی Plantago major گیاهی چند ساله، کوتاه تـا بلنـد با ساقه علفی بوده که دارای اثرات بیولوژیکی فراوانی چون خواص آنتی اکسیدانی قوی می‌باشد. هدف از این مطالعه، بررسی اثر مهاری عصاره دانه بارهنگ بر تولید نانو فیبریل‌های آمیلوئیدی و بررسی ویژگی آنتی اکسیدانی بوده است. در مرحله اول، دانه گیاه بارهنگ به صورت پودر درامد و عصاره هیدرو الکلی گیاه با استفاده از اتانول 96 درصد تهیه شد. سپس ترکیبات موجود در عصاره هیدروالکلی با روش کروماتوگرافی گازی-طیف سنجی جرمی مورد بررسی قرار گرفت. تولید رشته های آمیلوئیدی با استفاده از روش طیف سنجی کنگورد و نیز تصویر برداری میکروسکوپ الکترونی گذاره مورد تائید قرار گرفت و اثرات آنتی اکسیدانی آن با روش DPPH بررسی شد. حضور ماده‌ی پیرولیدینون (Pyrrolidinone) به میزان 95/2 درصد و آمینوبوتیل استامید (N-(4-Aminobutyl)acetamide) به میزان 98/17 درصد با روش کروماتوگرافی گازی-طیف سنجی جرمی مورد تایید قرار گرفت. بیشترین فعالیت آنتی اکسیدانی در غلظت 2 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر از عصاره به میزان 18/99 درصد و کمترین تولید نانو رشته-های آمیلوئیدی در غلظت 4/0 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر از عصاره هیدروالکلی و به میزان 73/55 درصد مشاهده شد. حضور رشته-های آمیلوئیدی با تصویر برداری میکروسکوپی الکترونی مورد تائید قرار گرفت. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می‌دهد عصاره دانه بارهنگ می‌تواند به‌عنوان کاندیدای مناسبی برای کاهش عوارض ناشی از بیماری آلزایمر معرفی گردد.
اثرات بیولوژیک اسانس‌ها و عصاره‌ها
امین صادقی؛ زهره کلوندی؛ جواد ناظمی رفیع؛ عبداله سلیمی؛ رمضان کلوندی؛ مریم نگهبان
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 02 اسفند 1401
چکیده
امروزه ابداع و بکارگیری روش‌های کنترل غیر شیمیایی آفات کشاورزی از جمله موارد مهم کاربردی در برنامه‌های مدیریتی آفات در بیشتر جوامع دنیاست و دراین میان حجم وسیعی از مطالعات و بررسی‌ها بر روی آفت‌کش‌های زیست بنیاد متمرکز گردیده است. در این راستا فرمولاسیون‌های جدیدی از حشره‌کش‌های گیاهی به‌عنوان جایگزینی مناسب برای آفت‌کش‌های ...
بیشتر
امروزه ابداع و بکارگیری روش‌های کنترل غیر شیمیایی آفات کشاورزی از جمله موارد مهم کاربردی در برنامه‌های مدیریتی آفات در بیشتر جوامع دنیاست و دراین میان حجم وسیعی از مطالعات و بررسی‌ها بر روی آفت‌کش‌های زیست بنیاد متمرکز گردیده است. در این راستا فرمولاسیون‌های جدیدی از حشره‌کش‌های گیاهی به‌عنوان جایگزینی مناسب برای آفت‌کش‌های مصنوعی توسعه یافته است. در این پژوهش سمیت تنفسی و تماسی اسانس خالص و فرموله شده اکالیپتوسEucalyptus globules Labill. و همچنین دوام سمیت تنفسی نانو کپسول اکالیپتوس روی حشرات کامل شپشه آرد (Col., Tenebrionidae)Tribolium confusum H. در شرایط آزمایشگاهی موردبررسی قرارگرفت. بر اساس نتایج بدست آمده مقدار LC50 اسانس خالص و فرموله شده گیاه اکالیپتوس در مدت 24 ساعت برای حشرات کامل شپشه آرددر سمیت تنفسی بترتیب برابر 39/46 و 1472 میکرولیتر بر لیتر هوا می‌باشد. مقدار LT50 محاسبه شده در سه غلظت LC25، LC50 و LC90 بترتیب برابر با 12/3 ، 39/10 و 36/. روز تعیین گردید. همچنین نتایج نشان داد سمیت تماسی اسانس فرموله شده گیاه اکالیپتوس(19030 LC50=) برروی این حشره بسیار بالاتر از سمیت تماسی اسانس خالص اکالیپتوس (377700 LC50=) می باشد. بنابرین با توجه به نتایج بدست آمده میتوان از نانو کپسول اکالیپتوس در مدیریت آفت مهم انباری شپشه آرد T. confusum استفاده کرد.
اثرات بیولوژیک اسانس‌ها و عصاره‌ها
فرهنگ مراقبی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 02 اسفند 1401
چکیده
سرطان معده یک تومور بدخیم است که یکی از شایع‌ترین انواع سرطان در جهان و ایران شناخته می‌شود. گیاهان منابعی سرشار از انواع ترکیبات آنتیاکسیدانی می‌باشند، که می‌توانند در جهت تولید داروهای ضد سرطانی استفاده شوند. در این پژوهش خواص آنتی اکسیدانی و اثر سمیت سلولی عصاره گیاه Ephedra major، جمع‌آوری شده از منطقه‌ای در پرندک، بر روی سلولهای ...
بیشتر
سرطان معده یک تومور بدخیم است که یکی از شایع‌ترین انواع سرطان در جهان و ایران شناخته می‌شود. گیاهان منابعی سرشار از انواع ترکیبات آنتیاکسیدانی می‌باشند، که می‌توانند در جهت تولید داروهای ضد سرطانی استفاده شوند. در این پژوهش خواص آنتی اکسیدانی و اثر سمیت سلولی عصاره گیاه Ephedra major، جمع‌آوری شده از منطقه‌ای در پرندک، بر روی سلولهای سرطان معده ردهAGS بررسی شد. عصاره هیدروالکلی اتانولی و متانولی 80% سرشاخه های گیاه به روش خیساندن استخراج شد. محتوی فنلی با عامل Folin-Ciocalteu و فعالیت آنتیاکسیدانی عصاره‌ها با استفاده از تست DPPH مورد سنجش قرار گرفت. همچنین میزان سمیت سلولی، غلظت-های مختلف عصاره‌ی این گیاه، بر روی سلولهای رده AGS سرطان معده، در سه زمان 24 ،48 و 72 ساعت با استفاده از روش MTT ارزیابی شد. میزان تغییر بیان ژن BCL2 با استفاده از روش Real time-PCR اندازهگیری شد. نتایج نشان داد، خاصیت آنتیاکسیدانی و محتوای فنولی عصاره اتانولی نسبت به عصاره متانولی بیشتر بود. نتایج تست MTT نشان داد که با افزایش غلظت عصاره اتانولی زنده‌مانی سلول‌ها کمتر شده و پس از 48 ساعت، IC50 در عصاره 250 µg/ml به دست آمد. میزان بیان ژن BCL2 تحت تیمار با عصاره کاهش یافت هرچند این کاهش معنی دار نبود، پس عصاره اتانولی سرشاخه‌های هوایی این گیاه توانست موجب مهار رشد سلولهای سرطان معده گردد اما تاثیر معنی داری بر کاهش بیان ژن ضد آپوپتوزی BCL2 نداشت.
به‌زراعی و به‌نژادی
احمد اصغرزاده؛ محبوبه عدالتیان خرازی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 02 اسفند 1401
چکیده
به منظور بررسی اثرات تنش خشکی و سالیسیلیک͏اسید و پلی͏آمین͏ها بر عملکرد رشدی گیاه و میزان روغن و اسانس سیاه‌دانه، آزمایشی در سال زراعی 1400-1399 به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه آزاد شیروان اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش خشکی در چهار سطح (25، 50، 75 و 100 درصد ظرفیت زراعی (شاهد)) به عنوان ...
بیشتر
به منظور بررسی اثرات تنش خشکی و سالیسیلیک͏اسید و پلی͏آمین͏ها بر عملکرد رشدی گیاه و میزان روغن و اسانس سیاه‌دانه، آزمایشی در سال زراعی 1400-1399 به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه آزاد شیروان اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش خشکی در چهار سطح (25، 50، 75 و 100 درصد ظرفیت زراعی (شاهد)) به عنوان عامل اول و انواع مختلف تیمار اسید سالسیلیک (5/0 و 1 میلی‌مولار)، پوترسین (5/0 و 1 میلی‌مولار) و اسپرمیدین (5/0 و 1 میلی‌مولار) به عنوان عامل دوم منظور شد. نتایج نشان داد بیشترین تعداد کپسول بارور در بوته (66/12)، تعداد دانه در کپسول (24/96) و شاخص برداشت (69/58 درصد) در تیمار 100 درصد ظرفیت زراعی بدست آمد. همچنین بیشترین عملکرد دانه در گلدان در تیمار 100 درصد ظرفیت زراعی (05/16 گرم در گلدان) و سالیسیلیک‌اسید 1 میلی‌مولار (46/11 گرم در گلدان) حاصل شد. از طرف دیگر، بیشترین ارتفاع بوته (5/62 سانتی‌متر)، وزن خشک تک بوته (44/6 گرم در بوته)، زیست‌توده در گلدان (2/32 گرم در گلدان)، درصد روغن (21/31 درصد) و عملکرد روغن (71/5 گرم در گلدان) در تیمار 100 درصد ظرفیت زراعی و سالیسیلیک‌اسید 1 میلی‌مولار و همچنین بیشترین درصد اسانس (09/0 درصد) در تیمار خشکی 25 درصد و سالیسیلیک‌اسید 1 میلی‌مولار حاصل شد. به طور کلی، نتایج نشان داد بهترین تیمار برای سیاه‌دانه در شرایط گلخانه آبیاری 100 درصد ظرفیت زراعی و محلول‌پاشی سالیسیلیک‌اسید 1 میلی‌مولار بود. به‌طور کلی میتوان گفت با افزایش شدت تنش، خصوصیات رشدی گیاه سیاه‌دانه کاهش یافت ولی با اعمال محلول‌پاشی سالیسیلیک‌اسید نسبت به پوترسین و اسپرمیدین اثرات منفی تنش خشکی تعدیل یافت.
به‌زراعی و به‌نژادی
علی اکبر علیزاده ایوری؛ مهدیه پارسائیان؛ زیبا قسیمی حق
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 02 اسفند 1401
چکیده
شیرین بیان (Glycyrrhiza glabra L.) یکی از گیاهان دارویی ارزشمند جهان است که گلیسیریزین، مهمترین متابولیت تری ترپنوئیدی موجود در ریشه آن در صنایع غذایی و داروسازی نوین کاربردهای فراوانی دارد. برای غلبه بر مشکلات جوانه‌زنی بذور، خطر انقراض ناشی از برداشت بی‌رویه ریشه و سرعت کند بیوسنتز طبیعی متابولیت‌های ثانویه، توجه به کشت بافت ریشه و ...
بیشتر
شیرین بیان (Glycyrrhiza glabra L.) یکی از گیاهان دارویی ارزشمند جهان است که گلیسیریزین، مهمترین متابولیت تری ترپنوئیدی موجود در ریشه آن در صنایع غذایی و داروسازی نوین کاربردهای فراوانی دارد. برای غلبه بر مشکلات جوانه‌زنی بذور، خطر انقراض ناشی از برداشت بی‌رویه ریشه و سرعت کند بیوسنتز طبیعی متابولیت‌های ثانویه، توجه به کشت بافت ریشه و کاربرد محرک‌ها جهت افزایش بیوسنتز گلیسیریزین دراین گیاه ضروری است. در پژوهش حاضر، نرخ جوانه‌زنی بذرهای دو اکوتیپ شیرین‌بیان ایرانی (کاشمر و جغتای) و یک اکوتیپ عراقی در سطوح مختلف پیش‌تیمار اسید سولفوریک ارزیابی شد. همچنین تفاو‌ت‌های مورفولوژیکی و محتوای گلیسیریزین ریشه‌ی اکوتیپ‌ها در پاسخ به محرک‌های ایندول استیک‌اسید (IAA) و نفتالین استیک‌اسید (NAA) با غلظت‌های 0، 5/0، 1 و 5/1 میلی‌گرم در لیتر، در محیط پایه MS ½ با استفاده از ریزنمونه ریشه بررسی گردید. نتایج نشان داد که حداکثر جوانه‌زنی بذور هر سه اکوتیپ، در شرایط پیش‌تیمار اسید سولفوریک 98 درصد به‌مدت 40 دقیقه حاصل گردید. اکوتیپ عراقی در شرایط شاهد و برخی سطوح هورمونی (به‌ویژه NAA) در کلیه صفات بجز محتوای گلیسیریزین در گروه برتر آماری قرار داشت. با این حال، کاربرد محرک‌های هورمونی در مقایسه با شرایط عدم کاربرد آنها، صفات ریشه و محتوای گلیسیریزین را در اکوتیپ‌های ایرانی به‌طور معنی‌داری بهبود بخشید. اکوتیپ کاشمر با دریافت 5/0 میلی‌گرم در لیتر IAA قطورترین ریشه‌ها و در سطوح متوسط و بالای NAA و IAA ریشه‌هایی با وزن خشک بالا (به‌ترتیب 8/5 و 4/5 میلی گرم) تولید نمود. اکوتیپ جغتای نیز به‌ترتیب با کاربرد 5/1 و 5/0 میلی‌گرم IAA و NAA ریشه‌هایی وزین تولید نمود. در مجموع، کاربرد سطوح متوسط و بالای (1 و 5/1 میلی‌گرم در لیتر) هر یک از هورمون-های IAA و NAA بالاترین بازدهی(به‌ترتیب 82/8 و83/7 میکروگرم/گرم ماده خشک) تولید گلیسیریزین را در ریشه‌ی اکوتیپ کاشمر داشت. بنابراین، گزینش اکوتیپ مناسب و کاربرد محرک‌های اکسینی می‌تواند تولید درون شیشه‌ای ریشه و محتوی گلیسیریزین را در گیاه شیرین بیان افزایش دهد.
زراعت و باغبانی
فرید نورمند موید؛ فاطمه سفیدکن سفیدکن؛ بهلول عباس‌زاده؛ نگار ولی زاده
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 02 اسفند 1401
چکیده
مرزه (Satureja spp.) با دارا بودن ترکیبات با ارزشی همچون تیمول و کارواکرول از جایگاه ویژه‌ای در میان گیاهان دارویی برخوردار است. به منظور افزایش عملکرد کمی و کیفی اسانس مرزه گونه Satureja sahendica با تغذیه گیاهی مناسب، این تحقیق در شرایط آبی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با هشت تیمار کودی (شاهد (بدون کود)، ازت(50) فسفر(25) پتاس(25) (کیلوگرم در هکتار)، ...
بیشتر
مرزه (Satureja spp.) با دارا بودن ترکیبات با ارزشی همچون تیمول و کارواکرول از جایگاه ویژه‌ای در میان گیاهان دارویی برخوردار است. به منظور افزایش عملکرد کمی و کیفی اسانس مرزه گونه Satureja sahendica با تغذیه گیاهی مناسب، این تحقیق در شرایط آبی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با هشت تیمار کودی (شاهد (بدون کود)، ازت(50) فسفر(25) پتاس(25) (کیلوگرم در هکتار)، کود گاوی (30 و60 تن در هکتار)، کود گاوی (30 و60 تن در هکتار) + ازت(50) فسفر(25) پتاس(25) (کیلوگرم در هکتار)، ورمی‌کمپوست (5 تن در هکتار)، ورمی‌کمپوست (5 تن در هکتار)+ ازت(50) فسفر(25) پتاس(25) (کیلوگرم در هکتار)) در سه تکرار طی چهار سال (1399-1396) در استان آذربایجان شرقی اجرا گردید. در طول فصل زراعی صفات ارتفاع بوته، تاریخ گلدهی، سطح تاج‌پوشش و عملکرد سرشاخه سبز اندازهگیری شد. اسانس‌گیری به روش تقطیر با آب مقطر و تجزیه اسانس نیز به روش کروماتوگراف گازی (GC/MS) انجام گرفت. بر اساس نتایج، بین تیمارهای مختلف کودی از لحاظ کلیه صفات تفاوت معنی‌دار وجود دارد. بیشترین عملکرد سرشاخه گلدار به میزان 1974 کیلوگرم در هکتار (6 درصد افزایش نسبت به شاهد) و عملکرد اسانس به میزان 25/22 کیلوگرم در هکتار (9 درصد افزایش نسبت به شاهد) و بالاترین کیفیت اسانس (مجموع ترکیبات فنلی تیمول و کارواکرول) به مقدار 89/61 درصد (18 درصد افزایش نسبت به شاهد) با اعمال تیمار کود گاوی (60 تن در هکتار) + ازت (50) فسفر (25) پتاس (25) (کیلوگرم در هکتار) حاصل شد. برای مقرون به صرفه بودن از کود گاوی (60 تن در هکتار) به تنهایی نیز میتوان استفاده کرد. عمده ترین اجزای اسانس به ترتیب تیمول، پاراسیمن و گاماترپینن بودند. مصرف تیمارهای کودی مخصوصا کودهای دامی به همراه کودهای شیمیایی علاوه بر افزایش محصول، موجب زودرسی محصول نیز می‌شود. برداشت زود چین اول باعث می‌شود چین دوم از فصل رشد استفاده بهینه نموده و با سرمای پاییزه مواجه نشود. با افزایش سن گیاه عملکرد اسانس افزایش، ولی محصول دیرس‌تر و کیفیت اسانس نیز کاهش می یابد. بنابراین محصول اقتصادی در گونه S. sahendica تا سال چهارم توصیه می شود.
زراعت و باغبانی
نیلوفر رضایی؛ فاطمه سفیدکن؛ حسنعلی نقدی بادی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 02 اسفند 1401
چکیده
تولید گیاهان دارویی مانند نعناعیان بطور چشمگیری در جهان در حال افزایش است. یکی از گیاهان مهم این خانواده، مرزه است که اهمیت آن به دلیل ترکیب تیمول و کارواکرول در اسانس آن می باشد. به منظور بررسی تأثیر تراکم کاشت و حاصلخیزی خاک بر صفات فیزیولوژیک و فعالیت آنزیم‌های آنتیاکسیدانی گیاه مرزه در شرایط دیم، آزمایشی به صورت کرت‌های ...
بیشتر
تولید گیاهان دارویی مانند نعناعیان بطور چشمگیری در جهان در حال افزایش است. یکی از گیاهان مهم این خانواده، مرزه است که اهمیت آن به دلیل ترکیب تیمول و کارواکرول در اسانس آن می باشد. به منظور بررسی تأثیر تراکم کاشت و حاصلخیزی خاک بر صفات فیزیولوژیک و فعالیت آنزیم‌های آنتیاکسیدانی گیاه مرزه در شرایط دیم، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده با دو فاکتور، کود به عنوان فاکتور اصلی، در سه سطح (شاهد، کود گاوی پوسیده به میزان 30 تن در هکتار و کاه فرآوری شده با سولفات آمونیوم به میزان10 تن در هکتار) و فاکتور فرعی تراکم بوته، در سه سطح 67/2 و 4 و 8 بوته مترمربع، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات همند آبسرد دماوند در سالهای 97-1396 و 98-1397 انجام شد. نتایج بیانگر تفاوت معنی‌دار تیمارها در صفات اندازهگیری شده بود. بیشترین میزان محتوای نسبی آب (67/87 درصد) و کمترین میزان نشت الکترولیت (19/47 درصد) در تیمار کود گاوی به میزان 30 تن در هکتار و در تراکم 67/2 بوته در مترمربع مشاهده شد. با افزایش تراکم، از میزان کلروفیل و محتوای نسبی آب کاسته شد و بر میزان پرولین، نشت یونی و مالون‌دی‌آلدئید افزوده شد. کود دامی و کاه غنی شده با سولفات آمونیوم، باعث افزایش میزان پرولین، کربوهیدرات‌های محلول، کلروفیل و محتوای نسبی آب و کاهش نشت یونی و شاخص مالون‌دی‌آلدئید شد. بیشترین میزان فعالیت آنزیم کاتالاز و پراکسیداز و سوپرکسید‌‌دیسموتاز، در تیمار بدون کود و تراکم 8 بوته در مترمربع، و کمترین میزان آن، درتیمار کود آلی و تراکم 67/2 بوته در مترمربع، در شرایط دیم به‌‌دست‌‌آمد. افزایش فعالیت ایـن آنـزیم‌هـا برای خنثی‌کردن و پـاک‌سـازی گونـه‌هـای فعـال اکـسیژن تولید شده ناشی از تنش کـم‌آبـی، بـه‌عنـوان یـک مکانیـسم مقاومت در گیاهان شناخته شده است. براساس نتایج این پژوهش، میتوان بیان داشت که مرزه توانایی رشد در شرایط دیم را دارا است و پتانسل لازم جهت افزایش ظرفیت آنتیاکسیدانی را در شرایط دیم دارد.
زراعت و باغبانی
آذر رفعتی؛ نگار ولی زاده؛ فاطمه سفید کن؛ یوسف ایمانی؛ فرید نورمند موید
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 اسفند 1401
چکیده
پونه‌سای البرزی (Nepeta crassifolia) از خانواده Lamiaceae، گونه‌ای معطر با خاصیت دارویی بوده که بومی و انحصاری ایران است. به منظور اجرای این طرح، بذور و اندام‌های هوایی Nepeta crassifoliaاز شش منطقه مختلف در استان آذربایجان شرقی جمع‌آوری گردید و اندام‌های هوایی گیاه پس از خشک شدن به روش تقطیر با آب اسانس‌گیری شده و ترکیب‌های موجود در آن توسط دستگاه‌های ...
بیشتر
پونه‌سای البرزی (Nepeta crassifolia) از خانواده Lamiaceae، گونه‌ای معطر با خاصیت دارویی بوده که بومی و انحصاری ایران است. به منظور اجرای این طرح، بذور و اندام‌های هوایی Nepeta crassifoliaاز شش منطقه مختلف در استان آذربایجان شرقی جمع‌آوری گردید و اندام‌های هوایی گیاه پس از خشک شدن به روش تقطیر با آب اسانس‌گیری شده و ترکیب‌های موجود در آن توسط دستگاه‌های GC و GC/MS مورد شناسایی قرار گرفت. همچنین بذور جمع‌آوری شده، پس از نشاء در گلخانه، سال بعد در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه کشت شدند و در سال دوم سرشاخه های گلدار برداشت و پس از خشک شدن، اسانس‌گیری به عمل آمد. بررسی کمی اسانس نمونه‌های رویشگاه‌های طبیعی و مزرعه نشان داد که درصد اسانس در نمونه‌های رویشگاه طبیعی با همدیگر اختلاف معنی‌داری داشته و بیشترین مقدار اسانس متعلق به منطقه مرند بود در حالیکه نمونه اسانس‌های به دست آمده از مزرعه با همدیگر اختلاف معنی‌داری نداشتند. نتایج ارزیابی‌ها بیانگر این بود که ترکیبات نپتالاکتون I و II، گلوبولل، ژرماکرون B ، کاریوفیلن اکساید و 8،1- سینئول اجزای اصلی اسانس Nepeta crassifolia را تشکیل داده و بیشترین مقدار نپتالاکتونI (4aα, 7α, 7aα)و نپتالاکتونII (4aα, 7α, 7aβ) در شرایط رویشگاه طبیعی و مزرعه، متعلق به منطقه میشو در مرند بوده و درصد ترکیب نپتالاکتونI و II، در میشوی مرند به ترتیب (69 % و 7/21%) و در شرایط مزرعه (3/27 % و 5/51 %) است. منطقه سراب نیز در شرایط رویشگاه طبیعی و مزرعه در مقایسه با سایر نمونه ها بیشترین میزان نپتالاکتون II (4aα, 7α, 7aβ) را به خود اختصاص داده و بالاترین مقدار ترکیب 8،1- سینئول (8/21 %) نیز از رویشگاه طبیعی منطقه خریل بدست آمد.
زراعت و باغبانی
بابک بحرینی نژاد؛ فاطمه سفیدکن سفیدکن؛ محمدحسین لباسچی؛ زهرا جابرالانصار
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 اسفند 1401
چکیده
آگاهی از تغییرات میزان تولید کمّی و کیفی گیاهان دارویی در طول زمان یکی از مهمترین اهداف مدیریت کشاورزی می‌باشد. گیاه مرزه جنگلی با نام علمی Satureja mutica یکی از گونه‌های دارویی ارزشمند می‌باشد که بصورت خودرو در ایران رویش دارد. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر بسترهای مختلف کاشت بر تغییرات ویژگی‌های رویشی، عملکرد، اسانس و ترکیبات آن ...
بیشتر
آگاهی از تغییرات میزان تولید کمّی و کیفی گیاهان دارویی در طول زمان یکی از مهمترین اهداف مدیریت کشاورزی می‌باشد. گیاه مرزه جنگلی با نام علمی Satureja mutica یکی از گونه‌های دارویی ارزشمند می‌باشد که بصورت خودرو در ایران رویش دارد. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر بسترهای مختلف کاشت بر تغییرات ویژگی‌های رویشی، عملکرد، اسانس و ترکیبات آن در طول سالهای مختلف رویش در گونه مرزه جنگلی در شرایط دیم اجرا گردید. آزمایش به مدت سه سال و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی انجام شد. بسترکاشت به عنوان پلات اصلی شامل کود گاوی، کاه گندم و شاهد(بدون کودگاوی و کاه گندم) و اندازهگیریها طی3 سال از 1397 تا 1399 بود. نتایج نشان داد که بیشترین مقادیر ارتفاع گیاه، قطر بوته، تاج‌پوشش و تعداد ساقه در هر بوته در سال نخست در تیمار کودحیوانی و در سال پایانی در تیمار شاهد دیده شد. بیشترین مقادیر وزن خشک کل و برگ، عملکرد اسانس و بازده اسانس به ترتیب با 1427، 891 و 42 کیلوگرم در هکتار و 67/4 درصد در سال سوم در تیمار بستر شاهد مشاهده شد. مهمترین ترکیبات شناسایی شده تیمول، کارواکرول، پاراسیمن و گاماترپینن بودند. مقادیر هریک از این ترکیبات تحت تاثیر اثرات بستر و سال رویش قرار گرفت. ضرایب همبستگی نشان داد که تغییرات تیمول با پاراسیمن و کارواکرول با گاماترپینن بایکدیگر نسبت معکوس داشتند. در مجموع برای تولید مرزه جنگلی تحت شرایط دیم و مشابه با این پژوهش اگرچه بکارگیری کودهای دامی و کاه بر تولید عملکرد محصول و اسانس آن طی سالهای اول و دوم تاثیرگذار بودند لیکن در سال سوم این اثرگذاری کاهش یافت و تیمار شاهد نسبت به تیمارهای کاه و کود برتری یافت.
زراعت و باغبانی
وحیده صمدیان ساربانقلی؛ بهلول عباس‌زاده؛ فاطمه سفیدکن سفیدکن؛ مهرداد یارنیا
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 اسفند 1401
چکیده
با توجه به خشکسالی‌های پی‌در‌پی، آثار مخرب آن روی عملکرد گیاهان دارویی و مصرف میکروارگانیسم‌های محرک رشد در راستای افزایش تحمل به خشکی، آزمایشی جهت بررسی اثر قطع آبیاری در مراحل مختلف رشد و کودهای زیستی بر صفات مورفولوژی، درصد اسانس و عملکرد مرزه بختیاری به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار ...
بیشتر
با توجه به خشکسالی‌های پی‌در‌پی، آثار مخرب آن روی عملکرد گیاهان دارویی و مصرف میکروارگانیسم‌های محرک رشد در راستای افزایش تحمل به خشکی، آزمایشی جهت بررسی اثر قطع آبیاری در مراحل مختلف رشد و کودهای زیستی بر صفات مورفولوژی، درصد اسانس و عملکرد مرزه بختیاری به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد تبریز در سال 1396 اجرا شد. عامل اصلی و فرعی شامل چهار سطح قطع آبیاری (آبیاری کامل (I1)، تنش در مرحله، ساقه‌دهی (I2)، غنچه‌دهی (I3) و 50 درصد گلدهی (I4)) و پنج سطح کود زیستی (بدون تلقیح (b1)، تلقیح با (b2) Rhizophagus irregularis، (b3) Funneliformis mosseae، (b4) Rhizophagus irregularis + Funneliformis mosseae و (b5)Azosprillium + Pseudomonas + Azotobacter ) بودند. اثر ساده و متقابل عامل‌های مورد بررسی بر تمام صفات موفولوژی، درصد اسانس و عملکرد‌ها در سطح یک درصد معنی‌دار شد. بیشترین تعداد برگ، قطر ساقه، تاج‌گستر، وزن ریشه، عملکرد برگ، عملکرد ساقه گلدار، عملکرد سرشاخه گلدار، درصد و عملکرد اسانس در I4 مشاهده شد. تلقیح نشاء با عامل b5 منجر به حصول بیشترین تعداد برگ، طول گل‌آذین و عملکرد برگ، عملکرد ساقه گلدار، عملکرد سرشاخه گلدار، درصد و عملکرد اسانس شد. مصرف کود زیستی ترکیبی (b5) در مرحله 50% گلدهی (I4) بر خصوصیات گیاه اثر مثبت داشته و بیشترین عملکرد برگ، ساقه گلدار، اسانس و بیولوژیک به ترتیب با میانگین 1212، 1494، 39/44 و 2707 کیلوگرم در هکتار در این تیمار مشاهده شد.
