زراعت و باغبانی
لیلی صفایی؛ فاطمه سفیدکن؛ سعید دوازده امامی؛ داوود امین آزرم
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 مهر 1400
چکیده
به منظور بررسی تیمارهای مختلف تغذیه بر عملکرد کمی و کیفی اسانس مرزه خوزستانی(S. khuzistanica Jamzad)، تحقیقی در سالهای زراعی 1399-1395، در ایستگاه تحقیقاتی شهید فزوه وابسته به مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان انجام شد. تیمارهای مورد بررسی نسبتهای مختلفی از کودهای شیمیایی NPK (N50P25K25)، کود دامی (30 و 60 تن در هکتار)، ورمی کمپوست (5 ...
بیشتر
به منظور بررسی تیمارهای مختلف تغذیه بر عملکرد کمی و کیفی اسانس مرزه خوزستانی(S. khuzistanica Jamzad)، تحقیقی در سالهای زراعی 1399-1395، در ایستگاه تحقیقاتی شهید فزوه وابسته به مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان انجام شد. تیمارهای مورد بررسی نسبتهای مختلفی از کودهای شیمیایی NPK (N50P25K25)، کود دامی (30 و 60 تن در هکتار)، ورمی کمپوست (5 تن در هکتار) و نیز ترکیبی از کودهای شیمیایی، دامی و ورمی کمپوست (30 تن در هکتار کود دامی به همراه N50P25K25، 60 تن در هکتار کود دامی به همراه N50P25K25 و 5 تن در هکتار ورمی کمپوست به همراه N50P25K25) در مقایسه با تیمار شاهد بود. اندام هوایی گیاهان در مرحله 50 درصد گلدهی برداشت و پس از خشک شدن با روش تقطیر با آب و دستگاه کلونجر اسانسگیری گردید. شناسایی ترکیبهای اسانس بااستفاده از دستگاههای گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) صورت پذیرفت. بر اساس نتایج بهدست آمده حداکثر درصد اسانس (7/3 درصد) در سال سوم و بیشترین عملکرد اسانس (6/132 کیلوگرم در هکتار) در سال دوم مشاهده شد. طبق نتایج سالهای آزمایش، تیمار تلفیقی 50 کیلوگرم در هکتار ازت، 25 کیلوگرم در هکتار فسفر و 25 کیلوگرم در هکتار پتاس به همراه 5 تن در هکتار ورمی کمپوست سال سوم، بیشترین عملکرد اسانس را داشت. 14 ترکیب در اسانس گیاه شناسایی شد که ترکیب غالب آن کارواکرول (4/86 تا 3/95 درصد) بود. بر اساس نتایج تحقیق، عملکرد کیفی اسانس گونه مورد مطالعه کمتر تحت تاثیر تیمارهای حاصلخیزی خاک قرار گرفت اما عملکرد کمی اسانس تحت تاثیر تغذیه تلفیقی افزایش معنیداری داشت که به طور غیر مستقیم باعث افزایش عملکرد کیفی اسانس نیز گردید. بنابراین میتوان اظهار داشت که استفاده از روشهای تغذیه تلفیقی در گیاه گامی مناسب به سمت کشاورزی پایدار میباشد.
بهزراعی و بهنژادی
فرحناز هوشیدری؛ سیدرضا طبائی عقدائی؛ فاطمه سفیدکن؛ بایزید یوسفی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 بهمن 1400
چکیده
چکیده: مرزه از تیره Lamiaceae و جنس Satureja میباشد.از میان 16 گونه مرزه موجود در ایران تعداد 9 گونه اندمیک ایران است. در این تحقیق سازگاری ژنوتیپهای مختلف مرزه (Satureja spp.) به شرایط آب وهوایی استان کردستان مورد ارزیابی قرار گرفت. بدین منظور تعداد 37 اکسشن متعلق به 10 گونه مرزه در آزمایشی با طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی ...
بیشتر
چکیده: مرزه از تیره Lamiaceae و جنس Satureja میباشد.از میان 16 گونه مرزه موجود در ایران تعداد 9 گونه اندمیک ایران است. در این تحقیق سازگاری ژنوتیپهای مختلف مرزه (Satureja spp.) به شرایط آب وهوایی استان کردستان مورد ارزیابی قرار گرفت. بدین منظور تعداد 37 اکسشن متعلق به 10 گونه مرزه در آزمایشی با طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی گریزه سنندج طی سالهای 92-1388 مورد مطالعه قرار گرفت. گونههای مرزه شامل S.sahendica Bornm،S.avromanicaMaroofi، S. bachtiarica Bunge، S.spicigera(C.Koch)Boiss، S. mutica Fisch، S. macrantha C.A.Mey، S.atropatana Bunge ، S. rechingeri Jamzad،S. khuzistanica Jamzad، S.isophylla Rech. بود. بر اساس نتایج تجزیه واریانس بین گونهها و اکسشن درون گونههای مورد بررسی از لحاظ صفات بازده اسانس ، عملکرد اسانس در هکتار (بر اساس وزن خشک گل وبرگ در هکتار)، ترکیبات فنلی اسانس(%)، عملکرد وزنتر بوته در هکتار و عملکرد وزن خشک بوته در هکتار ، عملکرد وزن خشک گل وبرگ در هکتار ، سطح تاج پوشش ، میانگین ارتفاع شاخهها و درصد استقرار اختلاف معنیداری بین گونهها واکسشن درون گونهها در سطح (1%≤p) وجود داشت . همچنین اثر سال در میزان بازده اسانس معنی دار بود. مقایسه میانگین گونههای مرزه نشان داد که از نظر میانگین عملکرد اسانس در هکتار گونههایS.spicigera ،S.mutica ،S.rechingeri، S.macrantha،S.khuzestanica، S.sahendica،S.bachtiaricaبه ترتیب با 20/45 ،44/38 ،00/19 ،40/12، 07/12 ،45/9 ،26/9 کیلو گرم در هکتار بیشترین وگونههایS.avromanica، S.isophylla، S.atropatanaبه ترتیب با 74/0، 64/1، 48/2 کیلو گرم در هکتار کمترین عملکرد را داشتند.گونههای S.khuzestanica ،S.rechingeri،S.avromanica، S. mutica ، S.spicigera ، S.bachtiarica به ترتیب با90/91، 26/90، 45/58 ،03/53 ، 35/51 ، 49/50 درصد ترکیبات فنلی اسانس بیشترین وگونههای S.isophylla ، S. macrantha ، S.sahendica ، S.atropatana به ترتیب با15/29، 55/36، 85/36 ،60/37 درصد کمترین ترکیبات فنلی اسانس را داشتند.
زراعت و باغبانی
نیلوفر رضایی؛ فاطمه سفیدکن؛ حسنعلی نقدی بادی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 02 اسفند 1401
چکیده
تولید گیاهان دارویی مانند نعناعیان بطور چشمگیری در جهان در حال افزایش است. یکی از گیاهان مهم این خانواده، مرزه است که اهمیت آن به دلیل ترکیب تیمول و کارواکرول در اسانس آن می باشد. به منظور بررسی تأثیر تراکم کاشت و حاصلخیزی خاک بر صفات فیزیولوژیک و فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانی گیاه مرزه در شرایط دیم، آزمایشی به صورت کرتهای ...
بیشتر
تولید گیاهان دارویی مانند نعناعیان بطور چشمگیری در جهان در حال افزایش است. یکی از گیاهان مهم این خانواده، مرزه است که اهمیت آن به دلیل ترکیب تیمول و کارواکرول در اسانس آن می باشد. به منظور بررسی تأثیر تراکم کاشت و حاصلخیزی خاک بر صفات فیزیولوژیک و فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانی گیاه مرزه در شرایط دیم، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده با دو فاکتور، کود به عنوان فاکتور اصلی، در سه سطح (شاهد، کود گاوی پوسیده به میزان 30 تن در هکتار و کاه فرآوری شده با سولفات آمونیوم به میزان10 تن در هکتار) و فاکتور فرعی تراکم بوته، در سه سطح 67/2 و 4 و 8 بوته مترمربع، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات همند آبسرد دماوند در سالهای 97-1396 و 98-1397 انجام شد. نتایج بیانگر تفاوت معنیدار تیمارها در صفات اندازهگیری شده بود. بیشترین میزان محتوای نسبی آب (67/87 درصد) و کمترین میزان نشت الکترولیت (19/47 درصد) در تیمار کود گاوی به میزان 30 تن در هکتار و در تراکم 67/2 بوته در مترمربع مشاهده شد. با افزایش تراکم، از میزان کلروفیل و محتوای نسبی آب کاسته شد و بر میزان پرولین، نشت یونی و مالوندیآلدئید افزوده شد. کود دامی و کاه غنی شده با سولفات آمونیوم، باعث افزایش میزان پرولین، کربوهیدراتهای محلول، کلروفیل و محتوای نسبی آب و کاهش نشت یونی و شاخص مالوندیآلدئید شد. بیشترین میزان فعالیت آنزیم کاتالاز و پراکسیداز و سوپرکسیددیسموتاز، در تیمار بدون کود و تراکم 8 بوته در مترمربع، و کمترین میزان آن، درتیمار کود آلی و تراکم 67/2 بوته در مترمربع، در شرایط دیم بهدستآمد. افزایش فعالیت ایـن آنـزیمهـا برای خنثیکردن و پـاکسـازی گونـههـای فعـال اکـسیژن تولید شده ناشی از تنش کـمآبـی، بـهعنـوان یـک مکانیـسم مقاومت در گیاهان شناخته شده است. براساس نتایج این پژوهش، میتوان بیان داشت که مرزه توانایی رشد در شرایط دیم را دارا است و پتانسل لازم جهت افزایش ظرفیت آنتیاکسیدانی را در شرایط دیم دارد.
زراعت و باغبانی
بابک بحرینی نژاد؛ فاطمه سفیدکن سفیدکن؛ محمدحسین لباسچی؛ زهرا جابرالانصار
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 اسفند 1401
چکیده
آگاهی از تغییرات میزان تولید کمّی و کیفی گیاهان دارویی در طول زمان یکی از مهمترین اهداف مدیریت کشاورزی میباشد. گیاه مرزه جنگلی با نام علمی Satureja mutica یکی از گونههای دارویی ارزشمند میباشد که بصورت خودرو در ایران رویش دارد. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر بسترهای مختلف کاشت بر تغییرات ویژگیهای رویشی، عملکرد، اسانس و ترکیبات آن ...
بیشتر
آگاهی از تغییرات میزان تولید کمّی و کیفی گیاهان دارویی در طول زمان یکی از مهمترین اهداف مدیریت کشاورزی میباشد. گیاه مرزه جنگلی با نام علمی Satureja mutica یکی از گونههای دارویی ارزشمند میباشد که بصورت خودرو در ایران رویش دارد. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر بسترهای مختلف کاشت بر تغییرات ویژگیهای رویشی، عملکرد، اسانس و ترکیبات آن در طول سالهای مختلف رویش در گونه مرزه جنگلی در شرایط دیم اجرا گردید. آزمایش به مدت سه سال و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی انجام شد. بسترکاشت به عنوان پلات اصلی شامل کود گاوی، کاه گندم و شاهد(بدون کودگاوی و کاه گندم) و اندازهگیریها طی3 سال از 1397 تا 1399 بود. نتایج نشان داد که بیشترین مقادیر ارتفاع گیاه، قطر بوته، تاجپوشش و تعداد ساقه در هر بوته در سال نخست در تیمار کودحیوانی و در سال پایانی در تیمار شاهد دیده شد. بیشترین مقادیر وزن خشک کل و برگ، عملکرد اسانس و بازده اسانس به ترتیب با 1427، 891 و 42 کیلوگرم در هکتار و 67/4 درصد در سال سوم در تیمار بستر شاهد مشاهده شد. مهمترین ترکیبات شناسایی شده تیمول، کارواکرول، پاراسیمن و گاماترپینن بودند. مقادیر هریک از این ترکیبات تحت تاثیر اثرات بستر و سال رویش قرار گرفت. ضرایب همبستگی نشان داد که تغییرات تیمول با پاراسیمن و کارواکرول با گاماترپینن بایکدیگر نسبت معکوس داشتند. در مجموع برای تولید مرزه جنگلی تحت شرایط دیم و مشابه با این پژوهش اگرچه بکارگیری کودهای دامی و کاه بر تولید عملکرد محصول و اسانس آن طی سالهای اول و دوم تاثیرگذار بودند لیکن در سال سوم این اثرگذاری کاهش یافت و تیمار شاهد نسبت به تیمارهای کاه و کود برتری یافت.
زراعت و باغبانی
وحیده صمدیان ساربانقلی؛ بهلول عباسزاده؛ فاطمه سفیدکن سفیدکن؛ مهرداد یارنیا
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 اسفند 1401
چکیده
با توجه به خشکسالیهای پیدرپی، آثار مخرب آن روی عملکرد گیاهان دارویی و مصرف میکروارگانیسمهای محرک رشد در راستای افزایش تحمل به خشکی، آزمایشی جهت بررسی اثر قطع آبیاری در مراحل مختلف رشد و کودهای زیستی بر صفات مورفولوژی، درصد اسانس و عملکرد مرزه بختیاری به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار ...
بیشتر
با توجه به خشکسالیهای پیدرپی، آثار مخرب آن روی عملکرد گیاهان دارویی و مصرف میکروارگانیسمهای محرک رشد در راستای افزایش تحمل به خشکی، آزمایشی جهت بررسی اثر قطع آبیاری در مراحل مختلف رشد و کودهای زیستی بر صفات مورفولوژی، درصد اسانس و عملکرد مرزه بختیاری به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد تبریز در سال 1396 اجرا شد. عامل اصلی و فرعی شامل چهار سطح قطع آبیاری (آبیاری کامل (I1)، تنش در مرحله، ساقهدهی (I2)، غنچهدهی (I3) و 50 درصد گلدهی (I4)) و پنج سطح کود زیستی (بدون تلقیح (b1)، تلقیح با (b2) Rhizophagus irregularis، (b3) Funneliformis mosseae، (b4) Rhizophagus irregularis + Funneliformis mosseae و (b5)Azosprillium + Pseudomonas + Azotobacter ) بودند. اثر ساده و متقابل عاملهای مورد بررسی بر تمام صفات موفولوژی، درصد اسانس و عملکردها در سطح یک درصد معنیدار شد. بیشترین تعداد برگ، قطر ساقه، تاجگستر، وزن ریشه، عملکرد برگ، عملکرد ساقه گلدار، عملکرد سرشاخه گلدار، درصد و عملکرد اسانس در I4 مشاهده شد. تلقیح نشاء با عامل b5 منجر به حصول بیشترین تعداد برگ، طول گلآذین و عملکرد برگ، عملکرد ساقه گلدار، عملکرد سرشاخه گلدار، درصد و عملکرد اسانس شد. مصرف کود زیستی ترکیبی (b5) در مرحله 50% گلدهی (I4) بر خصوصیات گیاه اثر مثبت داشته و بیشترین عملکرد برگ، ساقه گلدار، اسانس و بیولوژیک به ترتیب با میانگین 1212، 1494، 39/44 و 2707 کیلوگرم در هکتار در این تیمار مشاهده شد.
بهزراعی و بهنژادی
نجمه هادی؛ راضیه عظیمی؛ مهدی یحیی زاده؛ مریم مکی زاده تفتی؛ سمیه فکری قمی؛ سیمین محیط
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 تیر 1402
چکیده
بابونه (Matricaria chamomilla L.) بهواسطه کاربرد فراوان در صنایع مختلف غذایی، دارویی و آرایشی-بهداشتی از گیاهان دارویی مهم بهشمار میرود. خواص بیولوژیک بابونه به اجزای اسانس و فلاونوئیدهای آن نسبت داده میشود. کشتواهلی کردن گیاهان خودرو در شرایط زراعی موجب بهبود عملکرد گیاه شده و از انقراض آنها جلوگیری میکند. در این پژوهش، 15 جمعیت ...
بیشتر
بابونه (Matricaria chamomilla L.) بهواسطه کاربرد فراوان در صنایع مختلف غذایی، دارویی و آرایشی-بهداشتی از گیاهان دارویی مهم بهشمار میرود. خواص بیولوژیک بابونه به اجزای اسانس و فلاونوئیدهای آن نسبت داده میشود. کشتواهلی کردن گیاهان خودرو در شرایط زراعی موجب بهبود عملکرد گیاه شده و از انقراض آنها جلوگیری میکند. در این پژوهش، 15 جمعیت خودرو بابونه در کشور (جمعآوری از رویشگاههای طبیعی استانهای خوزستان (Kh1-12)، فارس (F1-2) و بوشهر (F3)) در شرایط آبوهوایی استان البرز در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار کشت شدند و اسانس آنها (نمونههای خودرو و معادل زراعیشده آنها) مقایسه شدند. اسانس گلهای سایه-خشک، استخراج (تقطیر با آب) و آنالیز (GC و GC/MS) شد. نتایج نشان داد، دو ترکیب مهم اسانس بابونه شامل کامازولن و آلفابیزابولول اکسیدA در گیاهان کاشته شده بیشتر از نمونههای خودرو بودند. در نمونههای خودرو، بیشترین میزان (درصد) کامازولن (3/5) و آلفابیزابولول اکسیدA (5/21) بهترتیب در جمعیتهای Kh8 و Kh4 و در نمونههای کاشته شده، بیشترین میزان این ترکیبات (بهترتیب، 1/11 و 3/32) بهترتیب در جمعیتهای Kh7 و F2 بهدست آمد. بهطورکلی، اجزای عمده اسانس (درصد) در جمعیتهای کاشته شده و خودرو شامل آلفابیزابولون اکسیدA (خودرو: 3/31 (F2) الی 5/64 (Kh3) و کاشته شده: 8/29 (F2) الی 56 (Kh3))، آلفابیزابولول اکسیدA (خودرو: 8/5 (Kh5) الی 5/21 (Kh4) و کاشته شده: 3/10 (Kh3) الی 3/32 (F2))، E-بتافارنزن (خودرو: 1/6 (Kh3) الی 3/23 (Kh8) و کاشته شده: 9/6 (Kh1) الی 6/15 (F3))، Z-اسپیرو اتر (خودرو: صفر (F1) الی 1/16 (Kh1) و کاشته شده: 1/9 (Kh7) الی 1/15 (Kh13)) و کامازولن (خودرو: 6/1 (F1) الی 3/5 (Kh8) و کاشته شده: 7/4 (Kh6) الی 1/11 (Kh7)) بودند. همچنین، درصد اسانس با تفاوت قابل ملاحظهای در نمونههای کاشته شده (9/0 (Kh5) الی 4/1 (Kh13) درصد) بیشتر از خودرو (1/0 (Kh6) الی 5/0 (Kh10) درصد) بهدست آمد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد، با کشت نمونههای خودرو در شرایط زراعی و کنترل آب و مدیریتهای زراعی، میتوان اسانسی با کمیت و کیفیت مطلوب نسبت به نمونههای خودرو داشت. لازم به ذکر است، نتایج سالهای بعدی تکرار کشت نمونهها در شرایط مشابه، به تناسب خروج دادهها، گزارش خواهد شد.